انگل‌شناسی

هر کسی ممکن است به توکسوپلاسموز مبتلاء شود. این انگل در سراسر جهان وجود دارد

توکسوپلاسموسیس [توکسوپلاسموز] نوعی بیماری است که بر اثر عفونت با انگل توکسوپلاسما گوندی، یکی از فراوان‌ترین انگل‌ها در سطح جهان، ایجاد می‌شود. عفونت به طور معمول بر اثر خوردن گوشت آلوده نیم‌پز، تماس با مدفوع گربه عفونی شده یا از طریق انتقال از مادر به فرزند در طول بارداری ایجاد می‌گردد. توکسوپلاسموز ممکن است در برخی از مبتلایان علایم شبه آنفولانزا ایجاد کند اما بیشتر مردم آلوده شده هرگز علامت یا نشانه‌ای را تجربه نمی‌کنند. در مورد نوزادان متولد شده از مادر دچار عفونت و مردم دچار ضعف سیستم ایمنی، توکسوپلاسموز می‌تواند به عواقب جدی منجر شود. اگر شخص از نظر کلی سالم بوده و مبتلاء به توکسوپلاسموز تشخیص داده شود، احتمالاً نیازی به درمانی جز مدیریت محافظه‌کارانه وضعیت نخواهد داشت.

کودکان سنین 3 تا 8 سال در معرض بیشترین احتمال ابتلاء به آلودگی مورد بحث قرار دارند زیرا آنان در هنگام بازی با خاک و خل تماس پیدا می‌کنند.

آسکاریس [اسکارایسیس] یک عفونت روده کوچک است که توسط اسکاریس لومریکوئیدس (ای. لوبریکوئیدس) یک گونه از کرم حلقوی ایجاد می‎شود. کرم‌های حلقوی نوعی کرم انگلی محسوب می‎شوند. عفونت‎های ناشی از کرم‎های حلقوی نسبتاً شایع است. آسکاریس شایع‎ترین نوع عفونت کرم حلقوی محسوب می‎شود. بر مبنای اعلام WHO در حدود ده درصد مردم در کشورهای در حال توسعه دچار کرم‎های روده‎ای هستند. آسکاریس در جاهایی بیشترین شیوع را دارد که از امکانات بهداشتی دنیای مدرن محرومند. مردم از طریق مصرف آب و غذای ناسالم دچار این عفونت می‎شوند. عفونت مزبور به طور معمول باعث ایجاد هیچ علامتی نمی‎شود اما افزایش تعداد کرم‎های حلقوی (هجوم سنگین‎تر) می‎تواند به مشکلاتی در ریه‎ها یا روده‎ها منجر شود.

بر مبنای اعلام CDC تقریباً 576 تا 740 میلیون نفر در سطح جهان به عفونت کرم قلابدار آلوده هستند. این بیماری عمدتاً در کشورهای در حال توسعه مناطق استوایی و تحت استوایی مشاهده می‎شود و علت آن فقر بهداشتی است.

احتمال بروز عفونت‌های کرم قلابدار در حیوانات خانگی به ویژه توله سگ‎ها و بچه گربه‎ها وجود دارد. اگر حیوان خانگی کسی دچار عفونتی شود صاحب حیوان ممکن است به طور غیر مستقیم به آن عفونت مبتلاء گردد. مردم از طریق نگهداری سگ یا گربه دچار این انگل نمی‎شوند. تخمک‎ها از طریق مدفوع دفع شده و به لارو تبدیل می‎شوند. تخمک‎ها و لارو در کثافتی که در آن مدفوع حیوان خانگی هست یافت می‎شود. مردم ممکن است از طریق لمس کثافت آلوده با دست یا پای برهنه دچار عفونت کرم قلابدار شوند. در عین حال امکان ابتلاء به عفونت در صورت خوردن اتفاقی خاک آلوده به لارو انگل وجود دارد. برای کاهش خطر ابتلاء مردم باید حیوانات خانگی خود را به طور کامل واکسینه و توسط دامپزشک کرم‎زدایی کنند. همچنین، مردم باید در جاهایی که حیوانات خانگی مدفوع می‎کنند از راه رفتن با پای برهنه خودداری نمایند. این موضوع به ویژه در هنگامی مهم است که فرد ممکن است با مدفوع حیوانی آلوده شود که وضعیت سلامت آن مشخص نیست، مثل مواردی که فرد در پارک‎ها با آنها مواجه می‌‏شود.

در حدود 70 درصد کل انگل‌ها برای چشم انسان قابل مشاهده نیستند، اما برخی کرم‌های انگلی ممکن است تا 30 متر طول داشته باشند.

پارازیت [انگل] اندامگان [ارگانیسمی] است که در ارگانیسم دیگری به نام میزبان زندگی می‎کند و اغلب برای آن مضر است. انگل برای ادامه حیات به میزبان خود وابسته است. بدون وجود میزبان انگل قادر به ادامه بقاء، رشد و تکثیر نیست. به همین دلیل انگل به ندرت میزبان خود را از بین می‎برد اما می‎تواند باعث گسترش بیماری‎هایی شود که برخی از آنها ممکن است کُشنده باشند. انگل‌ها خلاف درندگان به طور معمول بسیار کوچک‌تر از طعمه خود هستند و تولید مثل آنها به مراتب سریع‌تر صورت می‌گیرد.

عفونت‌های کرمک به آسانی گسترش پیدا می‎کنند. بیشترین شیوع آنها در کودکان سنین 5 تا 10 سال، مردم ساکن در مجتمع‌های پرجمعیت، و افراد دارای تماس نزدیک با این گروه از افراد مشاهده می‎شود.

عفونت کرمک بسیار مسری است. فرد ممکن است بر اثر خوردن یا استنشاق ناخواسته تخمک کرمک دچار آن شود. این تخمک‌ها به طور معمول توسط فرد آلوده به کرمک روی یک سطح یا شیء جمع می‎شوند. چرخه عفونت با خوردن این تخمک‎های میکروسکپی آغاز می‎شود. وقتی تخمک‎ها وارد بدن می‎شوند تا زمان از تخم درآمدن و بالغ شدن در روده باقی می‎مانند. در بزرگسالان کرم ماده به داخل کولون می‎رود و در طول شب از راه مقعد از بدن خارج می‌شود. کرمک‎های ماده در چین و شکن پوست اطراف سوراخ مقعد تخمک‎گذاری می‎کنند و خود دوباره به روده بزرگ برمی‎گردند. وجود این تخمک‌ها در اطراف مقعد علت بروز خارش و آزردگی تشریح شده است.

بر مبنای اعلام سازمان بهداشت جهانی، در حدود 10 درصد مردم در کشورهای در حال توسعه دچار کرم‎های روده‎ای هستند.

بچه‌ها به ویژه در مورد ابتلاء به کرم‌های روده‌ آسیب پذیر هستند. دلیلش آن است که بچه‎ها ممکن است در خاک آلوده مثل محوطه‌های شنی و زمین مدرسه بازی کنند. سالمندان نیز به علت ضعف سیستم ایمنی با افزایش خطر ابتلاء به کرم‌های روده‌ مواجه هستند. بر مبنای اعلام سازمان بهداشت جهانی، در حدود 10 درصد مردم در کشورهای در حال توسعه دچار کرم‎های روده‎ای هستند. بیشترین خطر متوجه مردم کشورهای مزبور از ناحیه منابع آب‌های آلوده و نیز بر اثر فقر بهداشتی است. کرم‌ روده که به نام کرم‎ انگلی نیز شناخته می‌شود یکی از انواع اصلی انگل‎های روده محسوب می‎شود.