ارتباط مواد شیمیایی رایج پلاستیک با بیماری مزمن

• تیم نیومن
• ترجمه هامیک رادیان

یک تیم تحقیق استرالیایی اخیراً در مورد برخی مواد شیمیایی رایج در مواد پلاستیکی مطالعه کرده است. آنها به وجود ارتباطی میان میزان بالای این مواد در ادرار و افزایش بیماری‎های قلبی عروقی، دیابت نوع 2 و فشار خون بالا در مردان پی برده‌اند.
پلاستیک‎ها همه‌جا را قرق کرده‌اند. آنها در همه چیز از پارچه گرفته تا قطار استفاده می‌شوند و اغلب بخشی از بسته‌بندی مواد غذایی و نوشابه‎های مصرفی ما هستند.
پلاستیک که از طیفی از مواد شیمیایی و به روش‎های مختلف ساخته می‌شود، به جزء لاینفک زندگی مدرن تبدیل شده، و اغلب جایگزین چوب، فلز، و دیگر مواد گران‌تر و کم‎دوام‎تر شده است.
یک گروه مواد شیمیایی غالباً موجود در پلاستیک‎ها فتالات‎ها هستند. این مواد انعطاف‌پذیری، شفافیت، دوام و طول عمر پلاستیک‎ها را افزایش می‎دهند. فتالات‌ها به طور گسترده در بسته‌بندی مواد غذایی، داروها، اسباب بازی‎ها، و حتی دستگاه‌های پزشکی کاربرد دارند.
در طول سالیان اخیر بحثی در مورد ایمنی فتالات‎ها در جریان بوده است، و در نتیجه، در کانادا، اروپا و ایالات متحد آمریکا آنها به تدریج با مواد دیگر جایگزین می‎شوند. به هر جهت، شواهد قطعی در مورد بیماریزا بودن آنها وجود ندارد، و هنوز سالانه میلیون‎ها تُن فتالات در سطح جهان مورد استفاده قرار می‎گیرد.

فتالات‌ها و بیماری در مرکز توجه
مطالعه‎ای که اخیراً در نشریۀ "تحقیقات محیط زیست" منتشر شده است نگاهی تازه به ارتباط میان فتالات‌ها و سلامت انسان در درازمدت دارد. محققان از دانشگاه آدلاید و "انستیتو تحقیقات پزشکی و بهداشت جنوب استرالیا" هستند. تیم تحقیق توسط پروفسور زومین شی / Zumin Shi از دانشکدۀ پزشکی دانشگاه آدلاید رهبری شد.
در این مطالعه که نخستین موردی است که در مورد کل تماس با فتالات در میان مردان استرالیایی می‌پردازد، داده‌ها از 1500 مرد به دست آمد. وجود فتالات در 99.6 درصد مردان سنین 35 و بالاتر کشف شد.
این مطالعه به مجموع مطالعات پیشین اضافه می‌شود که نشان داده‎اند افزایش سن و رژیم غذایی غربی با تراکم بیشتر فتالات‎ها مرتبط است. مطالعات قدیمی‎تر همچنین نشان داده‎اند که سطح فتالامین در میان مردانی که مقدار بیشتری غذاهای بسته‌بندی و فرآوری شده مصرف می‎کنند، مقدار بیشتری نوشابه‌های گازدار می‎نوشند و کمتر میوه و سبزی مصرف می‎کنند، بالا است.
در مرحلۀ بعد سطح مواد شیمیایی موجود در هر فرد با بیماری‎های مزمن مطابقت داده شد.
پروفسور ژومین شی می‎گوید:
"ما پی بردیم که میزان شیوع بیماری قلبی عروقی، دیابت نوع 2 و فشار خون بالا در میان مردان دارای میزان بالاتر فتالات، بیشتر است."
حتی وقتی محققان مطالعه را برای عوامل مربوط به سبک زندگی و وضعیت اقتصادی اجتماعی تنظیم کردند، نتایج به دست آمده نسبتاً به قوت خود باقی بودند.
مشابهاً، اگرچه 82 درصد مردان مشمول این مطالعه دچار اضافه وزن یا چاق بودند – که به عنوان عوامل افزایش دهندۀ ریسک ابتلا به چندین بیماری مزمن شناخته می‎شوند – حتی زمانی که محققان آنالیز خود را برای لحاظ کردن این عوامل تنظیم کردند نتایج مطالعه هنوز قابل ملاحظه بود.

آیا فتالات‎ها سبب بیماری می‎شوند؟
تحقیقات قدیمی‎تر در مورد سطح فتالات نتایج مشابهی گرفته‌اند، و به وجود ارتباط میان فتالات با بیماری قلبی عروقی، دیابت نوع 2 و هیپرتانسیون پی برده‎اند. به هر جهت، مطالعات پیشین اغلب بر زنان، کودکان یا جمعیت سالخورده متمرکز بوده‎اند. همچنان که در بالا اشاره شد، این مطالعه نخستین موردی است که به ارتباط میان فتالات‎ها و بیماری مزمن در مردان میانسال و مسن پرداخته است.
مطالعۀ حاضر قادر به ارائۀ روابط علت و معلولی نیست - به عبارت دیگر این موضوع روشن نیست که آیا سطوح بالاتر فتالات سبب بیماری‎های مزمن می‎شود، یا اینکه سطوح بالاتر فتالات نتیجۀ فرآیندهای مرتبط به بیماری است. اگرچه همان طور که پروفسور شی توضیح می‎دهد برخی بر این باورند که یک ارتباط واقعی می‎تواند در این مورد وجود داشته باشد.
"اگرچه ما هنوز علل دقیق این موضوع را درک نکرده‌ایم که چرا فتالات‌ها به طور مستقل با بیماری مرتبطند، ما بر اثرات مواد شیمیایی بر سیستم غدد درون‌ریز انسان آگاهی داریم، و می‎دانیم که این غدد ترشح هورمون‎های تنظیم کنندۀ رشد، متابولیسم، و رشد و عملکرد جنسی انسان را کنترل می‎کنند."
در کنار ارتباط میان افزایش میزان فتالات و بیماری مزمن، تیم تحقیق همچنین پی برده است که میزان بالاتر فتالات با افزایش زیست‎نشانگرهای التهابی مرتبط است. این یافته از نتایج دیگر مطالعات مبنی بر اثرات التهابی فتالات‎ها حمایت می‌کند.
به بیماری‎های مزمن کلاسیک مثل بیماری قلبی عروقی و دیابت نوع 2 اغلی اوقات زیر عنوان بیماری‎های سبک زندگی اشاره می‎شود. دلیلش این است که عوامل مربوط به سبک زندگی مثل عدم فعالیت جسمانی، رژیم غذایی و سیگار، نقش قابل توجهی در ایجاد این بیماری‎ها دارند.
به هر جهت، در طول سالیان اخیر، علاقه‌ای نسبت به بررسی دیگر عوامل بالقوۀ محیط زیستی که ممکن است در این مورد نقش داشته باشند به وجود آمده، و جذب فتالات یکی از همین عوامل است.
اگرچه مطالعۀ حاضر ما را بیش از جواب با سؤال تنها می‎گذارد پروفسور شی در این مورد توصیه‌هایی دارد: "هرچند مطالعات بیشتری نیاز است، کاهش تماس با فتالات موجود در محیط زیست امکان پذیر است، و نیز انتخاب سبک زندگی سالم‎تر، می‎تواند ریسک بیماری مزمن را کاهش دهد."
این محققان به جمع دیگرانی ملحق شده‌اند که به وجود ارتباط میان فتالات و بیماری پی برده‎اند. در مرحلۀ بعد، نیاز به جوابگویی برای سؤال مشکل‌تری وجود دارد: آیا این یک ارتباط علّی است؟

Source:
Common chemicals in plastic linked to chronic disease
By Tim Newman
Published: Fri 14 Jul 2017