ترجمة هامیک رادیان
• واقعیت‌های کلیدی
- هر ساله 800000 نفر بر اثر خودکشی می‌میرند.
- در مقابل هر خودکشی مردم بسیار بیشتری هر ساله اقدام به خودکشی می‌کنند. سابقة خودکشی قبلی مهم‌ترین ریسک‌فاکتور واحد برای خودکشی در جمعیت عمومی است.
- خودکشی دومین علت پیشتاز در مرگ افراد 15 تا 29 ساله است.
- 79 درصد خودکشی‌ها در سطح جهان در کشورهای کم‌درآمد و دارای درآمد متوسط اتفاق می‌افتد.
- خوردن سم‌های آفت‌کُش، حلق‌آویز کردن و سلاح‌های گرم از جملة رایج‌ترین روش‌های خودکشی در سطح جهان هستند.
مقدمه
سالیانه 800000 نفر جان خود را به دست خویش می‌گیرند و مردم بسیار بیشتری نیز هستند که اقدام به خودکشی می‌کنند. هر خودکشی یک تراژدی است که بر اعضاء خانواده، اجتماع و کل کشور تأثیر می‌گذارد و بر مردمان به جا مانده اثرات درازمدت دارد. خودکشی در سراسر عمر امکان وقوع دارد و در سال 2012 دومین عامل اصلی مرگ در افراد 15 تا 29 ساله بوده است. خودکشی فقط در کشورهای پردرآمد بروز نمی‌کند بلکه پدیده‌ای در مقیاس جهانی است. در واقع، در سال 2012 میلادی، 75 درصد خودکشی‌ها در سطح جهان در کشورهای کم‌درآمد و دارای درآمد متوسط اتفاق افتاده است.
خودکشی یک معضل جدی سلامت عمومی است؛ در هر حال، خودکشی‌ها با مداخلات به موقع، بر مبنای شواهد و با هزینة اندک قابل پیشگیری هستند. برای مؤثر بودن پاسخ‌ها در سطح ملی، وجود یک استراتژی جامع چندوجهی پیشگیری از خودکشی مورد نیاز است.
چه کسی در خطر خودکشی قرار دارد؟
در حالی که ارتباط میان خودکشی و اختلالات روانی (مشخصاً افسردگی و اختلالات ناشی از مصرف الکل) در کشورهای پردرآمد به خوبی اثبات شده است، بسیاری از خودکشی‌ها به صورت ناگهانی در لحظات بحرانی ناتوانی از کنار آمدن با استرس‌های زندگی نظیر مشکلات مالی، از هم پاشیدگی روابط یا درد مزمن و بیماری اتفاق می‌افتند.
به علاوه، تجربة تضاد، فاجعه، خشونت، سوءاستفاده یا فقدان و حس جداافتادگی قویاً با اقدام به خودکشی مرتبطند. نرخ خودکشی همچنین در میان گروه‌های آسیب‌پذیر جوامع مانند پناهندگان و مهاجران، بومیان، لزبین‌ها، همجنس‌گراها، دوجنسی‌ها، تغییر جنسیت داده‌ها، و زندانیان، که در معرض تجربة تبعیض قرار دارند، بالا است. در نگاه نهایی بزرگ‌ترین ریسک‌فاکتور خودکشی اقدام قبلی برای انجام آن است.
روش‌های خودکشی
تخمین زده می‌شود که در حدود 30 درصد خودکشی‌ها در سطح جهان با استفاده از آفت‌کش‌ها صورت می‌گیرد، و اغلب آنها در مناطق کشاورزی روستایی در کشورهای کم‌درآمد و دارای درآمد متوسط بروز می‌کند. دیگر روش‌های رایج خودکشی حلق‌آویز کردن و استفاده از سلاح گرم است.
آگاهی از روش‌های رایج خودکشی برای تبیین استراتژی‌های مؤثر در پیشگیری از خودکشی مانند محدود کردن دسترسی به ابزار مورد استفاده برای خودکشی، مهم است.
پیشگیری و کنترل
خودکشی قابل پیشگیری است. شماری از معیارها وجود دارند که می‌توان آنها را برای عموم، زیرگونه‌های جمعیتی و افراد برای پیشگیری از خودکشی و اقدام بدان استفاده کرد. این معیارها عبارتند از:
- کاهش امکان دسترسی به ابزارهای مورد استفاده برای خودکشی (برای نمونه آفت‌کش‌ها، سلاح‌های گرم، برخی از داروها)
- بازتاب موضوع در رسانه‌ها به روش‌های مسؤولانه
- سیاست‌گذاری‌های مربوط به الکل در راستای کاهش مصرف مضر آن
- شناسایی زودهنگام و درمان و مراقبت از افراد دچار اختلالات ذهنی و سوءمصرف مواد مخدر، درد مزمن و دیسترس (اختلال) عاطفی شدید
- تربیت کارکنان غیر متخصص بهداشتی در برآورد و مدیریت رفتارهای خودکشی‌طلبانه
- پیگیری و مراقبت از افراد دارای سابقة خودکشی و تدارک حمایت عمومی
خودکشی یک معضل پیچیده است و بنابراین کوشش‌های مربوط به پیشگیری از آن نیازمند همکاری و همیاری میان بخش‌های متعددی از جامعه، شامل بخش بهداشت و دیگر بخش‌ها مانند آموزش، کار، کشاورزی، تجارت، دستگاه عدالت، قانون، دفاع، سیاست‌گذاری‌ها و رسانه‌ها است. این کوشش‌ها باید جامع و یکپارچه باشد چرا که هیچ رویکرد واحدی نمی‌تواند به تنهایی تأثیری بر معضلی به پیچیدگی خودکشی داشته باشد.
چالش‌ها و موانع
- داغ ننگ و تابو
داغ (لکة) ننگ به طور مشخص متوجه اختلالات روانی و خودکشی است، بدین معنی که بسیاری از مردمی که در اندیشة گرفتن زندگی خود هستند یا آنهایی که اقدام به خودکشی کرده‌اند در جستجوی گرفتن کمک برنمی‌آیند و بنابراین به کمکی که به آن نیاز دارند دست پیدا نمی‌کنند. پیشگیری از خودکشی بر اثر فقدان آگاهی از خودکشی به عنوان یک معضل بزرگ سلامت عمومی و تابو بودن بحث آزاد در میان برخی جوامع دربارة آن، به حد کافی مورد بحث قرار نگرفته است. تا به امروز کشورهای انگشت‌شماری پیشگیری از خودکشی را در عداد اولویت‌های بهداشت و سلامت خود منظور کرده‌اند . فقط 28 کشور از داشتن استراتژی ملی پیشگیری از خودکشی گزارش داده‌اند.
بالا بردن آگهی عمومی و از بین بردن تابو بودن این موضوع برای پیشرفت کشورها در پیشگیری از خودکشی مهم است.
- کیفیت داده‌ها
در سطح جهانی دسترسی به داده‌ها و کیفیت آنها در پیوند با خودکشی و اقدام به آن ضعیف است. فقط 60 کشور عضو سازمان ملل داده‌های حیاتی با کیفیت مطلوب ثبت شده دارند که می‌توان به صورت مستقیم از آنها برای تخمین میزان خودکشی استفاده کرد. این مشکل فقر کیفیت داده‌های مرگ و میر فقط مختص خودکشی نیست، اما با توجه به حساسیت موضوع خودکشی – و غیر قانونی بودن اقدام به آن در برخی کشورها – احتمال دارد که گزارش زیر حد واقع و طبقه‌بندی غلط برای خودکشی در مقایسه با دیگر عوامل منجر به مرگ موضوعیت بیشتری داشته باشد.
بهبود پایش و نظارت بر خودکشی و اقدام به آن برای تدوین استراتژی‌های مؤثر پیشگیری از خودکشی مورد نیاز است. تفاوت‌های ملی در الگوهای خودکشی، و تغییرات نرخ آنها، مشخصات و روش‌های مورد استفاده برای خودکشی، نیاز به این را که هر کشوری جامعیت، کیفیت و جدول‌بندی زمانی داده‌های مرتبط به خودکشی خود را بهبود بخشد، برجسته می‌کند. این کار شامل ثبت وقایع حیاتی خودکشی، ثبت اقدام‌های خودکشی بر پایة اطلاعات بیمارستانی و انجام نظرسنجی سراسری در کشور برای گردآوری اطلاعات خودگزارش‌دهی در مورد اقدام به خودکشی است.
پاسخ سازمان بهداشت جهانی
سازمان بهداشت جهانی خودکشی را به عنوان یک اولویت عمومی تلقی می‌کند. نخستین گزارش «خودکشی در سطح جهان» سازمان بهداشت جهانی به نام "پیشگیری از خودکشی: یک امر الزام‌آور جهانی" در سال 2014 منتشرشد، که هدفش افزایش آگاهی از اهمیت بهداشتی فراگیر خودکشی و اقدام به خودکشی برای تبدیل پیشگیری از خودکشی به عنوان یک اولویت قدر اول در دستور کار بهداشت عمومی در سطح جهان بود. این گزارش همچنین هدف تشویق و حمایت از کشورها را برای توسعه و گسترش اتخاذ استراتژی‌های جامع پیشگیری از خودکشی در یک رویکرد سلامت عمومی چندوجهی دنبال می‌کند.
خودکشی یکی از وضعیت‌های دارای اولویت در برنامة mhGAP (برنامة اقدام برای خلاء بهداشت روانی) سازمان بهداشت جهانی است که از سال 2008 راه‌اندازی شد، و راهنمای تکنیکی مبتنی بر شواهد برای بالا بردن مقیاس ارائة خدمات و مراقبت‌ها در کشورها برای اختلالات ذهنی، نورولوژیک و سوء مصرف مواد مخدر فراهم می‌آورد. در «برنامة اقدام برای بهداشت روانی» سازمان بهداشت جهانی برای سال‌های 2013 تا 2020، دولت‌های عضو این سازمان خود را موظف دانسته‌اند در راستای هدف جهانی کاهش نرخ خودکشی در کشورها به میزان 10 درصد تا سال 2020 کار کنند./
نظرات (0)