فقر آهن یک‌ سوم زنان باردار را در ریسک بیماری قرار می‌دهد

هانر وایتمن
ترجمة هامیک رادیان

در حدود 35 درصد زنان باردار ممکن است در معرض ریسک بیماری‌های ناشی از فقر آهن در دوران بارداری – نظیر سقط جنین و زایمان زودرس – باشند. این نتیجه‌گیری مطالعة جدیدی است که در نشریة اندوکرینولوژی اروپایی / European Journal of Endocrinology منتشر شده است.
فقر آهن یکی از اشکال شایع آنمی است، که در هنگام کمبود آهن در بدن عود می‌کند. آهن در تعدادی از غذاها شامل گوشت قرمز، حبوب، آجیل، غلات سبوس‌دار و میوه‌های خشک وجود دارد.
بر مبنای داده‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیش از 30 درصد زنان در سطح جهان آنمیک هستند که اکثر موارد آنها مربوط به فقر آهن است.
برای بزرگسالان در سنین 19 تا 50 سال انستیتوهای ملی بهداشت (NIH) مصرف روزانة آهن به میزان 8 میلی‌گرم برای مردان و 18 میلي‌گرم برای زنان را که تا 27 میلی‌گرم در دوران بارداری قابل افزایش است، توصیه می‌کنند.
در نتیجة فقر آهن بدن قادر به تولید مقدار کافی هموگلوبین نخواهد شد – پروتئینی که در سلول‌های قرمز خون اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌های بدن حمل می‌کند. این وضعیت می‌تواند به خستگی و فقدان انرژی، تنگی نفس، درد قفسة سینه، تپش قلب و رنگ‌پریدگی چهره منجر شود.
بر مبنای نظر دکتر کریس پاپ / Kris Poppe – رییس کلینیک اندوکرین در بیمارستان دانشگاهی سنت – پی‌یر در بروکسل پایتخت بلژیک – فقر آهن می‌تواند مشخصاً برای زنان در انتظار تولد بچه و فرزند آنها مضر باشد. زنان در دوران حاملگی به آهن بیشتری نیاز دارند تا سلول‌های خونی اضافی مورد نیاز برای رشد جنین و جفت را تولید کنند.
آهن همچنین به عملکرد پروتئینی به نام تیرویید پروکساید (TPO),، که برای تولید هورمون تیرویید حیاتی است کمک می‌کند. زنان باردار نیاز دارند که هورمون تیرویید کافی تولید کنند تا مغز فرزند آنها امکان رشد کامل را پیدا کند. این موضوع به ویژه در سه ماهة اول بارداری مهم است، یعنی زمانی که جنین به امکان رشد غدة تیروئید خودش می‌رسد.

ده درصد زنان باردار دچار فقر آهن بیماری خودایمنی تیروئیدی داشتند
برای مطالعة خود دکتر پوپ و همکاران بر آن شدند تا در مورد میزان فقر آهن در دورة بارداری تحقیق کنند و نیز اینکه چگونه ممکن است این موضوع به توسعة مشکلات تیروییدی مرتبط باشد.
برای رسیدن به یافته‌هایشان، محققان 1900 زن را در دوران سه‌ماهة نخست بارداری آنها مورد پایش قرار دادند.
تیم تحقیق میزان پروتئین فریتین (یک شاخص میزان آهن)، سطح آنتی‌بادی‌های ضد TPO (یک شاخص بیماری خودایمنی تیرویید را که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌‌های سالم تیرویید حمله می‌کند)، سطح هورمون تیروئید تیروکسین آزاد (FT4) و سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) را در خون زنان باردار اندازه‌گیری کرد.
محققان دریافتند که 35 درصد زنان باردار دچار فقر آهن بودند که از این میزان 10 درصد بیماری خودایمنی تیروئیدی داشتند.
بیشتر آنکه اندازه‌گیری میزان TSH نشان داد که 20 درصد زنان باردار دچار فقر آهن هایپوتیروئیدیسم تحت بالینی داشتند که در آن میزان TSH اندکی بالا است و این در مقایسه با آنهایی که دچار فقر آهن نبودند 16 درصد بود.
تیم تحقیق گزارش می‌دهد که این یافته‌ها حتی پس از لحاظ کردن مواردی نظیر سن و شاخص تودة بدن زنان باردار به قوت خود باقی بود.
محققان می‌گویند یافته‌های آنها نشان می‌دهد که فقر آهن همچنان معضلی بزرگ است و پیشنهاد می‌دهند که مسألة فقر آهن در دوران بارداری در معرض تمرکز و توجه بیشتر قرار گیرد.
اخبار پزشکی امروز از دکتر پوپ پرسید که نصیحت او به زنان در انتظار تولد فرزند که نگران ریسک‌های مرتبط به فقر آهن هستند، چیست. دکتر پوپ گفت: "بررسی میزان آن پیش از حاملگی و تلقی این موضوع به عنوان یک اولویت که در دوران بارداری غذاهای غنی از آهن مصرف کنند. بسته به اقلیم، شهر یا کشوری که زنان در آنجا زندگی می‌کنند، می‌توان به آنها مصرف مولتی‌ویتامین‌های شامل آهن را برای دوران پیش از بارداری توصیه کرد."
محققان اکنون در صددند تا در این مورد تحقیق کنند که آیا فقر آهن و / یا بیماری خودایمنی تیروئیدی در زنان، بر فرجام بارداری تأثیر می‌گذارد؟
آنها همچنین می‌خواهند رابطة بین علت و معلول را مشخص کنند. آیا فقر آهن محرک بیماری خودایمنی تیروئیدی است یا بیماری خودایمنی تیروئیدی می‌تواند سبب فقر آهن شود؟ محققان می‌نویسند که مطالعات پیشین فرضیة نخست را خاطرنشان کرده‌اند./