نقش باکتری‌های داخل دهان در ایجاد میگرن

• تیم نیومن
• ترجمة نادر اکبری

پژوهش منتشر شده در نشریة mSystems کشف شگفت‌آوری در مورد میگرن انجام داده است. بر مبنای یافته‌های تیم تحقیق، مبتلایان به میگرن دچار افزایش قابل ملاحظة برخی میکرب‌ها در دهان هستند.
میگرن یک بیماری بسیار شایع، دردناک و مخل زندگی است.
علل دقیق موجد این بیماری که فقط در آمریکا 38 میلیون نفر به آن مبتلا هستند، روشن نیست.
برخی بر این باورند که روش فعل و انفعال مغز با عصب سه‌قلو (یک مسیر اصلی درد) ممکن است در این مورد دخالت داشته باشد. همچنین به نظر می‌رسد برخی نوروترانسمیترها و به طور مشخص سروتونین در این تغییرات نقش دارند.
اگرچه ساز و کار دقیق دخیل در میگرن ناشناخته مانده است، برخی از محرک‌های آن شامل تغییرات هورمونی، تقلای جسمانی، هوا و استرس شناخته شده‌اند.
برخی غذاها مثل شوکولات، گوشت‌های فرآوری شده، سبزیجات دارای برگ سبز و شراب می‌توانند محرک حملة میگرنی باشند. یکی از موارد اشتراک تمامی این محرک‌های میگرن وجود میزان بالای نیترات در آنها است.

نیترات، نیتریت، اکسید نیتریک و میگرن
گروهی از پژوهشگران «مرکز نوآوری میکروبیوم در دانشگاه کالیفرنیا – سان دیگو» تصمیم گرفتند این واقعیت را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهند. هدف از این کوشش فهم این موضوع بود که آیا این موضوع نقش مهمی در توسعة میگرن دارد یا خیر.
تیم تحقیق توسط نویسندة اول مطالعه آنتونیو گونزالز / Antonio Gonzalez و تحلیل‌گر برنامه‌نویس راب نایت / Rob Knight سرپرستی می‌شد. فرض اولیة تیم تحقیق توسط نایت به سادگی چنین توضیح داده می‌شود: "ما فکر کردیم شاید ارتباطی میان غذای مردم، میکروبیوم آنها و تجربة میگرن وجود داشته باشد."
نیترات‌ها در غذاهای نام برده وجود دارند و توسط باکتری‌های موجود در دهان به نیتریت تبدیل می‌شوند. این یک فرآیند نرمال است. نیتریت‌ها بعد از ورود به بدن، در برخی شرایط ممکن است به اکسید نیتریک تبدیل شوند.
این را می‌دانیم که اکسید نیتریک می‌تواند از طریق بهبود جریان خون و کاهش فشار خون به تقویت سلامت قلبی عروقی کمک کند. به این دلیل، به برخی بیماران قلبی برای درمان نارسایی قلبی و درد قفسة سینة وابسته به تراکم، داروهای دارای نیترات داده می‌شود.
4 نفر از هر 5 بیمار در این گروه بیماران، از سردردهای شدید به عنوان یکی از عوارض جانبی این داروها شکایت می‌کنند. گونزالز و تیمش وجود ارتباط بالقوه را دیدند و تصمیم گرفتند تا وارد جزئیات مسأله شوند.
تیم تحقیق داده‌های پروژة رودة آمریکایی / American Gut Project را مورد استفاده قرار داد که یکی از "بزرگ‌ترین پروژه‌های جمعیت‌منبع علوم شهروندی در کشور محسوب می‌شود". از این پایگاه داده‌ها، گونزالز و همکارش دکتر ایمبریت هاید / Embriette Hyde به بررسی دقیق نمونه‌های دهانی و مدفوعی پرداختند.

میکروبیوم و میگرن
در مجموع آنها باکتری‌های یافته شده در 172 نمونة دهانی و 1996 نمونة مدفوعی مربوط به سوژه‌های سالم را ترتیب‌بندی کردند. هر نمونه در ابتدای مطالعه یک پرسشنامه را کامل می‌کرد. یک پرسش مشخص در این پرسشنامه این بود که آیا فرد از میگرن رنج می‌برد؟
وقتی باکتری‌های افراد دچار میگرن (میگرنی‌ها) با غیر میگرنی‌ها مقایسه شد، تفاوت کوچکی در انواع باکتری‌های موجود مشخص گردید. در هر حال نکتة مهم این بود که این تفاوت در مورد برخی انواع خاص باکتری بود.
تیم تحقیق برای بررسی ژن‌های حاضر در هر یک از نمونه‌های باکتریایی از یک تکنولوژی به نام PICRUSt استفاده کرد. PICRUSt مخفف "تحقیق فیلوژنتیک اجتماعات دارای وضعیت‌های بازسازی مشاهده نشده" است. PICRUSt نرم‌افزاری است که برای کمک به محققان برای درک عملکرد ژن‌های برگرفته از نمونه‌های موجود در جهان واقعی طراحی شده است.
در نمونه‌های مدفوع گروه افراد میگرنی، مقدار اندک اما قابل ملاحظه‌ای از ژن‌های کدگذاری کنندة نیترات، نیتریت و آنزیم‌های مرتبط به اکسید نیتریک وجود داشت.
وقتی همین مقایسه در مورد باکتری‌های دهانی انجام شد، تفاوت مزبور حتی بیشتر بود.
امبریت هاید مدیر پروژة رودة آمریکایی می‌گوید: "ما به عنوان یک واقعیت می‌دانیم که باکتری‌های کاهش دهندة نیترات در حفرة دهانی وجود دارند. ما مطمئن هستیم که این مسیر برای سلامت قلبی عروقی مفید است. حالا ما یک ارتباط بالقوه با میگرن را هم داریم، اگرچه باید ببینیم که این باکتری‌ها مسبب میگرن یا نتیجة آن هستند، یا مستقیماً از برخی راه‌های دیگر به هم مربوطند."
این یافته‌های نو گامی مهم در مسیر فهم نقش میکرب‌ها در علت‌شناسی میگرن‌ است. این موضوع که میکرب‌ها علت میگرن یا معلول آن هستند، یک قطعة دیگر از این پازل است.
در مرحلة بعد گونزالز و هاید می‌خواهند تور خود را پهن‌تر کنند. آنها می‌خواهند بیماران میگرنی را به زیرگروه‌هایی تقسیم کنند، نظیر آنهایی که تجربة میگرن همراه تشعشع نورانی را دارند و آنهایی که دچار میگرن صرف هستند تا در این مورد تحقیق کنند که آیا الگوهای بیشتری در توزیع باکتریایی دیده می‌شود یا خیر./