واکسن جدید برای درمان سرطان تخمدان

ترجمه دکتر رویا وکیلی

بر اساس یک مطالعۀ جدید، دیری نخواهد پایید که واکسنی برای درمان بیماران مبتلا به سرطان تخمدان در اختیار پزشکان قرار گیرد. محققان دانشگاه کنکتیکت می‌گویند این واکسن با یک تکنیک جدید ساخته می‌شود که پروتئین‌های جهش یافته در سلول‌های سرطانی را شناسایی می‌کند و این روش در حال حاضر آمادۀ آزمایش‌های انسانی است.
تیم تحقیقاتی از جمله دکتر پرامود سریواستاوا از رؤسای پژوهشگر مرکز سرطان جامع کارول و ری‌نیگ در دانشگاه کنکتیکت یافته‌های خود را در مجلۀ پزشکی اکسپریمنتال (Experimental Medicine) منتشر کرده‌اند.
برای شرح اینکه واکسن چگونه کار می‌کند، محققان ابتدا تعامل بین دستگاه ایمنی و سلول‌های سرطانی را توضیح می‌دهند. دستگاه ایمنی باید سلول‌های سرطانی را پیش از حمله به خود شناسایی کنند. محققان متوجه شدند که دنباله‌ای از پروتئین‌ها به نام "اپی‌توپ" در خارج هر سلول بدن وجود دارند که سیستم بدنی برای تعیین اینکه آیا سلول‌ها خوب یا بد هستند، آنها را می‌خواند.
سلول‌های سرطانی هم اپی‌توپ دارند، که بسیار شبیه اپی‌توپ‌های روی سلول‌های سالم هستند. این بدین معنا است که سیستم ایمنی برای تعیین اینکه آیا اپی‌توپ در سلول‌های سرطانی باید نابود شوند یا خیر دچار مشکل می‌شود.
البته بنابه گفتۀ تیم تحقیقاتی، اپی‌توپ‌های سلول‌های سرطانی اشتباهات کوچک یا جهش‌هایی دارند که آنها را از سلول‌های سالم متمایز می‌کند. مشکل اینجا است که سیستم ایمنی نمی‌داند این اشتباهات (خطاها) به چه شکل هستند. آنها شرح می‌دهند که اپی‌توپ‌های سلول‌های سرطانی دارای بیش از 1000 نوع تفاوت هستند اما تنها 10 تای آنها می‌تواند برای سیستم ایمنی حائز اهمیت باشد.
در مطالعۀ خود، این پژوهشگران بنا را بر یافتن تفاوت‌های مهم با هدف توانمندسازی سیستم ایمنی در تشخیص آنها گذاشته‌اند. دکتر سریواستاوا می‌گوید: "ما می‌خواهیم جهالت سیستم ایمنی را از میان برداریم."
واکسن ساخته شده از اپی‌توپ‌های سلول‌های سرطانی در موشها در مقابل سرطان مقاومت ایجاد کرد.
محقق و مهندس بیوانفورماتیک شرکت یان ماندوی (Ion Mandoiu)، و استادیار علوم کامپیوتر و مهندسی در UConn، توالی DNA را در تومورهای پوستی موش بررسی کردند و آنها را با توالی DNA بافت موش‌های سالم مقایسه کردند.
تیم تحقیقات اشاره می‌کند که این فرآیند در مطالعات قبلی انجام شده است، اما محققان تنها بر قدرت سیستم ایمنی در مورد اپی‌توپ‌های سلول‌های سرطانی تمرکز کرده‌اند. این مسأله تنها برای تولید واکسن در برابر ویروس‌ها است.
برای ساخت واکسنی بر علیه سرطان، این تیم یک روش جدید اتخاذ کرده است. آنها تفاوت‌های بین اپی‌توپ‌های سلول‌های سرطانی موش و اپی‌توپ‌های سلول‌های سالم را ارزیابی کردند. سپس محققان با استفاده از اپی‌توپ‌های مختلف سلول‌های سرطانی موش واکسنی تهیه کردند و با تزریق این واکسن، موش‌ها مقاومت شدیدی در مقابل سرطان پوست نشان دادند.
دکتر سریواستاوا می‌گوید: "این روش به طور بالقوه می‌تواند تغییر بزرگی در روش درمان سرطان ایجاد کند."

آزمایش واکسن در مقابل سرطان تخمدان در انسان
این خبر توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است که تیم قصد دارد واکسن را در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان در پاییز امسال آزمایش کند.
سرطان تخمدان پنجمین علت اصلی مرگ و میر در زنان در ایالات متحد است. بر اساس جامعۀ سرطان آمریکا، خطر ابتلاء یک زن به سرطان تخمدان 1 به 72 است.
این پژوهش به رهبری آنکولوژیست بیماری‌های زنان، دکتر آنجلا کوک در Uconn شامل بررسی DNA تومورهای 20-15 خانم مبتلا به سرطان تخمدان است. این داده‌ها برای ساخت یک واکسن خاص در هر زن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
محققان توضیح می‌دهند که تصمیم گرفتند بر روی آزمایش واکسن بر علیه سرطان تخمدان تمرکز کنند به این خاطر که پاسخ‌های کوتاه مدت به درمان این بیماری معمولاً خوب است، اما سرطان اغلب در طول 2-1 سال دوباره عود می‌کند. این به این معنا است که تیم تحقیقات فرصت دارد که برای هر یک از این خانم‌ها واکسن مورد نظر را بسازد و اثربخشی آن را طی 2 سال تعیین کند.
محققان می‌گویند، اگر بی‌خطر بودن و مؤثر بودن این واکسن به اثبات برسد، آنها به فاز 2 پژوهش بالینی می‌روند تا به بررسی طولانی‌ شدن زندگی بیماران مبتلا به سرطان تخمدان بپردازند.
با اشاره به این نکته که روش مورد استفاده در این مطالعه می‌تواند برای ساخت واکسن‌های شخصی برای سرطان‌های دیگر نیز به‌کار گرفته شود، محققان می‌گویند تحقیقات بیشتر در این زمینه ضروری است.
اخبار پزشکی روز به تازگی در مطالعه‌ای ادعا کرده است که ساختار و مکانیسم پروتئین BRCA2 شناسایی شده است. جهش در ژنی که این پروتئین را کدگذاری می‌کند، خطر ابتلا به سرطان‌های پستان و تخمدان را بالا می‌برد، بنابراین این کشف می‌تواند به درمان‌های جدید برای این بیماری‌ها منجر شود./