قند شیر مادر می‌تواند از عفونت کُشندة استرپتوکوکی در نوزادان پیشگیری کند

• نوشتة هانر وایتمن
• ترجمة نادر اکبری

در حمایت بیشتر از ایدة فراگیر "شیر پستان بهترین است"، وقتی پای تغذیة نوزاد به میان می‌آید، یک مطالعة جدید درمی‌یابد که نوع قند موجود در شیر پستان مادر می‌تواند بچه را از عفونت‌های کشندة استرپتوکوک‌های گروه B محافظت کند.
بر مبنای داده‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، استرپتوکوک‌های گروه B (GBS) شایع‌ترین علت مننژیت و سپسیس در در هفتة اول زندگی نوزادان هستند.
در حدود 1 نفر از هر 4 نفر زن باردار باکتری GBS را در دستگاه گوارش یا واژن خود دارد. بر این اساس آغاز اولیة عفونت در نوزادن اغلب نتیجة انتقال باکتری GBS از مادر به فرزند در خلال زایمان است.
عفونت ثانویة GBS – عفونتی که در فاصلة بین 1 هفتگی تا سه ماهگی نوزاد رخ می‌دهد – می‌تواند نتیجة انتقال باکتری از مادر باشد، اما احتمال عفونی شدن بچه از منابع دیگر بیشتر است.
اکنون محققان کالج سلطنتی لندن دریافته‌اند که لاکتو – ان – دی‌فوکوهکزاؤس آی / lacto-n-difucohexaose I – نوعی از قند طبیعی که باور بر این است که در شیر پستان نیمی از زنان دنیا وجود دارد – می‌تواند از ابتلاء نوزاد به عفونت ناشی از GBS پیشگیری کند.
نوسندة ارشد دکتر نیکُلاس آندرئاس / Nicholas Andreas از دپارتمان پزشکی کالج سلطنتی و همکاران یافته‌های خود را در نشریة ایمونولوژی بالینی و تفسیری منتشر کردند.

احتمال ابتلاء فرزند به GBS از راه قند شیر پستان مادر کمتر است
محققان توضیح می‌دهند که انواع قند موجود در شیر پستان مادر – که به نام الیگوساکاریدهای انسانی شناخته می‌شوند – تا حدودی تحت تأثیر آرایش ژنتیک، بدواً سیستم آنتی‌ژن لویس هستند که در تولید گروه‌های خونی A، B و O دخالت دارند.
برای مطالعة خود محققان شیر پستان 183 مادر گامبیایی را برای بررسی وجود قندهایی که تحت تأثیر ژن‌های لویس شناخته می‌شوند، آزمایش کردند.
به علاوه مادران در مورد وجود GBS در واژن و مقعد در زمان زایمان نمونه‌برداری انجام شد. در زمان تولد، 6 روز پس از زایمان و 69 تا 80 روز پس از تولد، سواب‌های نازوفارنژیال و مقعدی از بچه‌ها گرفته شد و برای GBS مورد آزمایش قرار گرفت.
محققان گزارش می‌دهند در مقایسه با مادرانی که در شیر پستان خود قندهای مرتبط به ژن لویس را نداشتند، آنهایی که مقادیر پایین‌تری از GBS را در رودة خود داشتند در عین حال مادارانی بودند که کمتر احتمال داشتند در خلال زایمان باکتری را به نوزادان خود منتقل کنند.
از این گذشته تیم تحقیق متوجه شد، نوزادان متولد شده از مادرانی که قند لاکتو – ان – دیفوکوهگزاؤس را در شیر پستان خود داشتند – که این مورد نیز با ژن‌های لویس مرتبط است – بیشتر احتمال داشت که باکتری GBS را در فاصلة 60 تل 89 روزگی از بدنشان محو کنند.
در تست شیر پستان حاوی لاکتو – ان – دیفوکوهگزاؤس بر علیه باکتری GBS در آزمایشگاه، محققان متوجه شدند که این نوع شیر در کشتن باکتری مؤثرتر از شیر فاقد این نوع خاص قند است.
روی هم رفته محققان می‌گویند، یافته‌های آنها نشان می‌دهد که قند طبیعی موجود در شیر پستان – به طور مشخص لاکتو – ان – دیفوکوهگزاؤس – می‌تواند با تقویت باکتری‌های مفید در روده از عفونت GBS پیشگیری کند.
دکتر نیکولاس آندرئاس می‌گوید: "با وجود اینکه تحقیق در مراحل اولیه است، پیچیدگی شیر پستان مادر و فوایدی را که می‌تواند برای بچه داشته باشد، نشان می‌دهد. تحقیق نشان می‌دهد که قندهای طبیعی شیر پستان (الیگوساکاریدهای شیر انسانی) می‌تواند در عین تقویت باکتری‌های مفید رودة کودک، وی را در برابر عفونت‌های نوزادی مانند روتاویروس محافظت کند."
تیم تحقیق می‌نویسد، نتایج این مطالعه می‌تواند راه را به روی راهکارهای تازه در پیشگیری از عفونت GBS در مادران و فرزندان آنها هموار کند. برای مادرانی که قندهای محافظت کننده در برابر GBS تولید نمی‌کنند، مکمل‌های قند شیر پستان می‌تواند یک گزینه باشد.
به علاوه دکتر آندرئاس می‌گوید نتایج مطالعه بنیانی هم برای آزمایش ژن لویس در نومادران فراهم می‌کند.
او توضیح می‌دهد: " اگر ما بدانیم چرا یک مادر مرکز تجمع استرپتوکوک‌های گروه B می‌شود و بدانیم که آیا او حامل یک نسخة فعال ژن لویس است، این ممکن است به ما نشان دهد او چقدر احتمال دارد انتقال دهندة باکتری به فرزند خود باشد، و بر این مبنا می‌توان تدابیر پیشگیرانة فردی شده را انجام داد."/