• جین لئونارد، دکتر تیموتی جی. لیگ
• ترجمة هستی فراستفر
HIV ویروسی است که به سلولهای CD4 بدن حمله میکند، نوعی از گلبولهای سفید خون که به محافظت از بدن در برابر عفونت یاری میرسانند. بنابراین ویروس HIV باعث تضعیف سیستم دفاعی بدن در برابر عفونت و بیماری میشود.
این ویروس که از طریق برخی ترشحات بدن از فردی به فرد دیگر سرایت میکند، اختلالی درازمدت است که به مرور زمان پیشرفت میکند. برخی درمانها روند پیشرفت این ویروس را کُند یا متوقف میکنند.
در صورت عدم درمان، HIV آسیب زدن به سلولهای سیستم ایمنی را ادامه میدهد و احتمال توسعة آن به ایدز (AIDS) یا «سندرم نقص ایمنی اکتسابی» افزایش مییابد.
HIV درمان نشده همچنین خطر توسعة برخی انواع عفونتها را که تحت عنوان عفونتهای فرصتطلب شناخته میشوند بالا میبرد. بر مبنای اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، عفونتهای فرصتطلب "عفونتهایی هستند که به میزان بیشتر و حالت شدیدتر در افراد دچار ضعف سیستم ایمنی شامل افراد دچار HIV بروز میکنند."
آنچه در این مقاله میخوانید:
- مراحل HIV
- کُند یا متوقف کردن روند پیشرفت HIV
- دورنمای بیماری در صورت عدم درمان
مراحل HIV
عفونتHIV دارای سه مرحله است:
مرحله 1: عفونت حاد HIV
افراد در مرحلة یک HIV دارای تعداد زیادی از ویروس در جریان خون هستند. در طول این مرحله، خطر انتقال بیماری به دیگران بسیار زیاد است.
در فاصلة 2 تا 4 هفته پس از ابتلاء به عفونت HIV، علایم شبه بیماری آنفولانزا در بیماران – و البته نه تمامی آنها – بروز میکند. این علایم نشان دهندة پاسخ طبیعی بدن به عفونت و کوشش آن برای کُشتن ویروس است. در هر حال، بدن انسان هنگامی که ویروس HIV منقبض میشود دیگر قادر به دفع کامل آن نیست.
ویروس با استفاده از سلولهای CD4 بدن خود را تکثیر میکند و در سراسر بدن گسترش مییابد. در این فرآیند، ویروس HIV سلولهای CD4 را نابود میکند.
در نهایت این فرآیند تثبیت میشود. سیستم ایمنی بدن هنگامی که تعداد سلولهای CD4 افزایش مییابد میزان ویروس را کاهش میدهد. به هر جهت سلولهای CD4 نمیتوانند به میزان اولیة خود برگردند.
علایم مرحلة حاد
- ناراحتی و درد مفاصل و عضلات
- احساس خستگی
- افزایش دمای بدن
- بروز زخم در ناحیة دهان
- تعریق شبانه
- راشهای بدنی
- گلودرد
- تورم غدد
مرحله 2: تأخیر بالینی
در طول مرحلة دوم ویروس فعال است اما در سطوح بسیار کم بازتولید میشود. افراد مبتلاء به HIV در این مرحله علایم اندکی دارند یا اصولاً فاقد علایم هستند. این دلیل آن است که چرا مرحلة دوم HIV به عنوان "مرحلة بدون علامت" شناخته میشود.
برای افرادی که دارویی دریافت نمیکنند، مرحلة تأخیر بالینی تقریباً ده سال طول میکشد. برای افرادی که در این مرحله تحت درمان قرار میگیرند، مرحلة مزبور میتواند دههها ادامه داشته باشد، زیرا دارودرمانی باعث کاهش فعالیت ویروسی میشود.
ویروس HIV میتواند در طول مرحلة تأخیر بالینی به دیگران انتقال یابد، اگرچه احتمال انتقال ویروس در مورد افراد تحت درمان کمتر است. در هر حال، انتقال بیماری در تمامی مراحل ممکن است، بنابراین پرهیزهای لازم باید رعایت شود.
در زمینه HIV بیشتر بخوانیم:
علایم HIV در زنان - تشریح و تصویر
مرحلة سوم: ایدز
ایدز مرحلة نهایی عفونت HIV است. افرادی که برای HIV تحت درمان دارویی قرار نمیگیرند احتمال دارد که وارد این مرحله از بیماری شوند، زمانی که میزان ویروس در بدن افزایش یافته و تعداد سلولهای CD4 اُفت میکند. افراد تحت درمان برای HIV ممکن است هرگز وارد مرحلة ایدز بیماری نشوند.
تشخیص ابتلاء فرد به ایدز زمانی قطعی میشود که شمار سلولهای CD4 فرد دچار HIV به کمتر از 200 سلول در هر میلیمتر مکعب خون میرسد. افراد سالم در هر میلیمتر مکعب خون خود دارای 500 تا 1600 سلول CD4 هستند.
متناوباً توسعة یک عفونت یا تعداد بیشتری از عفونتهای فرصتطلب نیز میتواند نشان دهندة پیشرفت ویروس به مرحلة ایدز باشد.
علایم مرحلة ایدز
علایم این مرحله بسیار متفاوتند زیرا این علایم معمولاً به انواع عفونتهای فرصتطلب بستگی دارند. برخی از علایم شایع ایدز عبارتند از:
- بروز لکههای زیر پوستی یا درون دهان و بینی
- تاری دید
- اسهال ادامهدار به مدت بیش از یک هفته
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی مدام
- تبی که مدام تکرار میشود
- کاهش حافظه
- افسردگی
- پنومونی (ذاتالریه)
- کاهش وزن
- زخمهای دهان، مقعد یا واژن
کُند کردن یا پیشگیری از پیشرفت HIV
مؤثرترین راه کُند کردن یا پیشگیری از پیشرفت HIV همانا تشخیص زودهنگام بیماری و درمان دارویی مناسب است.
هر قدر فرد زودتر تحت تشخیص HIV قرار گیرد و درمان دارویی در مورد وی زودتر شروع شود، شانس برخورداری از طول عمر در حد نرمال در وی بیشتر میشود. تشخیص زودهنگام در عین حال ریسک انتقال بیماری به دیگران را نیز کاهش میدهد.
دارو
دو نوع دارو برای مهار پیشرفت ویروس HIV مورد استفاده قرار میگیرد:
درمان ضد رترووایرال (ART)
داروی مورد استفاده برای درمان HIV تحت عنوان داروی ضد رترووایرال شناخته میشود. این درمان برای افراد مبتلاء به HIV در تمامی مراحل بیماری مفید است. ART فعالیت ویروس را سرکوب میکند و باعث افزایش طول عمر بیماران مبتلاء به HIV میشود.
دکترها میتوانند از داروهای تلفیقی برای هر بیمار استفاده کنند. جدول تجویز دارو باید مستقیماً با هدف اطمینان از ثمربخشی دارو و پیشگیری از مقاوم شدن ویروس در برابر داروها تنظیم شود.
پروفیلاکسی پس از ابتلاء
این، نوعی درمان اورژانسی است که میتوان در مورد افرادی که گمان میرود در طول 72 ساعت گذشته در معرض تماس با ویروس HIV قرار گرفتهاند مورد استفاده قرار داد. هدف از این درمان متوقف کردن HIV از تبدیل شدن به یک اختلال مادامالعمر است.
سازمان بهداشت جهانی تخمین میزند که در صورت تجویز درست، دورة 28 روزة درمان PEP ریسک عفونت HIV را بیش از 80 درصد کاهش میدهد.
انتخابهای شیوة زندگی
برخی عوامل مربوط به شیوة زندگی نقشی در پیشرفت HIV بازی میکنند، مشخصاً آنهایی که باعث تقویت سیستم ایمنی میشوند و به بدن برای مبارزه با عفونت کمک میکنند. این موارد عبارتند از:
- کاهش استرس: استرس باعث تضعیف سیستم ایمنی میشود و ریسک توسعة دیگر بیماریها و عفونتهای فرصتطلب را افزایش میدهد.
- اجتناب از عفونت: افراد دچار HIV باید قدمهایی در راستای محافظت خود در برابر ابتلاء به عفونت و بیماری بردارند، و در صورت توصیه پزشک به طور منظم تحت واکسیناسیون قرار گیرند.
- استفاده از کاندوم در طول آمیزش جنسی: کاندوم ریسک انتقال HIV به دیگران را کاهش میدهد. کاندومها همچنین سبب ایجاد ایمنی برای مبتلایان به HIV در برابر ابتلاء به دیگر عفونتهای واگیر جنسی میگردند که باعث تضعیف بیشتر سیستم ایمنی میشوند.
- ترک سیگار: افراد سیگاری مبتلاء به HIV در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به عفونتهایی نظیر کاندیدیازیس و پنومونی یا دیگر بیماریها نظیر برخی انواع سرطان، بیماری قلبی، و بیماری انسدادی مزمن ریوی قرار دارند.
- ورزش منظم: پیروی از یک برنامة منظم ورزشی دارای فواید بسیاری برای افراد مبتلاء به HIV شامل کاهش ریسک بیماری قلبی، افزایش انرژی، بهبود گردش خون و قابلیت ریه، خواب بهتر و استرس کمتر است.
- رژیم غذایی سالم: حفظ یک رژیم غذایی متعادل همراه مصرف کم یا عدم مصرف الکل به تقویت سیستم ایمنی و دفع عفونتها کمک میکند.
دیگر عوامل موثر بر پیشرفت بیماری
اگرچه بسیاری از عاومل مؤثر بر پیشرفت بیماری را میتوان در افراد دچار HIV تحت کنترل قرار دارد، عوامل دیگری نیز وجود دارند که میتوانند در این مورد تأثیرگذار باشند. این عوامل عبارتند از:
- سن
- سلامت عمومی فرد پیش از عفونت
- عوامل ژنتیکی
- زیرگونه HIV
- وجود سایر عفونتها
دورنما در صورت عدم درمان
افراد HIV مثبت در صورت عدم درمان عموماً در طول دورهای 2 تا 15 ساله پس از ابتلاء به عفونت دچار ایدز میشوند.
پس از تشخیص ابتلاء به ایدز، افراد فاقد درمان معمولاً تا 3 سال زنده میمانند. در صورتی که فرد دچار ایدز تحت درمان خاص این بیماری قرار نگیرد و در عین حال دچار بیماریهای ناشی از عفونتهای فرصتطلب شود، طول عمر وی به 12 ماه کاهش مییابد.
در هر حال، اگر درمان پیش از پیشرفت ویروس انجام، و رژیم درمانی رعایت شود، افراد دچار HIV معمولاً میتوانند هماندازة افراد غیر مبتلا به این بیماری عمر کنند.
بر مبنای یک تحقیق در سال 2013، فرد بیست سالهای که دچار HIV است و در ایالات متحد آمریکا یا کانادا تحت درمان ART قرار دارد میتواند تا حدود دهة 70 زندگی عمر کند. این طول عمر چندان با طول عمر کل جمعیت فاصله ندارد./
Source:
medicalnewstoday.com
HIV symptoms timeline: How do symptoms change?
Written by Jayne Leonard Reviewed by Timothy J. Legg, PMHNP-BC, GNP-BC, CARN-AP, MCHES
Last reviewed: Sat 25 February 2017
نظرات (0)