درد زیر دنده‌های چپ: علل، تشخیص و درمان

در این مقاله:
◄ چه هنگامی درد دنده چپ مشکلی اورژانسی است؟
◄ علل درد دنده چپ
◄ کوستوکندریت
◄ شکستگی یا کبودی دنده
◄ IBS و IBD
◄ پانکراتیت
◄ بزرگ شدن یا پارگی طحال و انفارکتوس طحالی
◄ گاستریت
◄ سنگ کلیه یا عفونت کلیه
◄ پریکاردیت
◄ پلورسی
◄ تشخیص درد دنده چپ
◄ برای درد دنده چپ به چه نوع پزشکی باید مراجعه کرد؟
◄ درمان درد دنده چپ
◄ خلاصه

دنده‌های چپ ارگان‌هایی مثل قلب و معده را که زیر آنها قرار دارند محافظت می‌کنند. درد در این ناحیه ممکن است بر اثر آسیب‌دیدگی، عفونت، یا علل زمینه‌ای ایجاد گردد.
اگر کسی دچار درد قفسه سینه باشد ممکن است نگران دچار بودن به مشکلی جدی مثل حمله قلبی گردد. اگرچه این واقعیت دارد که درد دنده‌های چپ می‌تواند یک علامت حمله قلبی باشد، ناراحتی در ناحیه مزبور همیشه به قلب مرتبط نیست.
بسته به علت، نوع درد در این ناحیه تفاوت دارد. در مورد بسیاری از افراد درد ناحیه دنده‌های چپ ناشی از علل خوش‌خیم و قابل درمان است. اما اگر کسی دچار درد قفسه سینه باشد بهترین کار این است که برای اطمینان از جدی نبودن علت درد به پزشک مراجعه کند.

چه هنگامی درد دنده چپ مشکلی اورژانسی است؟
درد قفسه سینه گاهی از اوقات می‌تواند پیامی در مورد یک اورژانس پزشکی مثل حمله قلبی باشد. اگر کسی در دنده‌های چپ خود احساس درد کند بهترین کار آن است که درد مزبور را نادیده نگیرد.

علل درد دنده چپ
قفسه سینه ما شامل 24 دنده است – 12 دنده در سمت چپ و 12 دنده در سمت راست. عملکرد دنده‌ها محافظت ارگان‌هایی است که زیر این قفسه دنده‌ای قرار گرفته‌اند.
در سمت چپ، این شامل قلب، ریه چپ، لوزالمعده، طحال، معده و کلیه چپ می‌شود. وقتی هر یک از ارگان‌های مزبور عفونی شده، دچار التهاب یا آسیب‌دیدگی شوند، درد می‌تواند در زیر و اطراف قفسه دنده‌ای منتشر گردد. در عین حال امکان آسیب دیدن خود دنده‌ها هم مطرح است.

کوستوکندریت
کوستوکندریت به التهاب غضروف متصل کننده دنده‌ها به استخوان سینه اشاره دارد. این اختلال همیشه علت روشنی ندارد و امکان دارد به دلایل مختلف مثل موارد زیر اتفاق بیفتد:
• عفونت
• آسیب‌دیدگی
• سرفه شدید
کوستوکندریت باعث نوعی درد شدید و سیخ زننده می‌شود که معمولاً روی دنده‌های سمت چپ احساس می‌گردد. این درد ممکن است بر اثر سرفه، عطسه یا فشار دادن دنده‌ها تشدید گردد.

شکستگی یا کبودی دنده
ضربه شید به قفسه سینه یا جراحت آن شایع‎ترین علت کبودی یا شکستگی دنده است.
اگر کسی دچار کبودی دنده شده باشد معمولاً دردی را در قفسه سینه احساس می‌کند که در زمان عمل دم یا راه رفتن بدتر می‌شود.
وقتی دنده‌ای شکسته باشد درد ناشی از آن ممکن است تشدید گردد. ممکن است نفس کشیدن در تمامی حالات برای شخص با دشواری همراه شود. دنده‌های شکسته برخی اوقات سبب پیامدهای جدی مثل موارد زیر می‌شوند:
• کلاپس ریه
• صدمه به رگ‌های خونی یا ارگان‌هایی مثل طحال
• کوبیده شدن قفسه سینه که یک اورژانس پزشکی است که زمانی اتفاق می‌افتد که شکستگی‌های متعدد در دنده‌ها اتفاق افتاده باشد

IBS و IBD
سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و بیماری روده التهابی (IBD) دو اختلال گوارشی متفاوتند. علل این بیماری‌ها به شکل کامل شناخته نشده است.
این دو بیماری باعث درد پایدار و طولانی مدت در شکم می‌شوند، که ناحیه‌ای است که از قفسه سینه به کفل‌ها می‌رسد. این امکان وجود دارد که بیماری‌های مزبور باعث درد زیر دنده‌های چپ شوند. بیماری‌های نام برده همچنین باعث سندرم‌های گوارشی مثل یبوست، اسهال و گاز روده می‌شوند.
علایم ممکن است متناوب باشند. علایم IBS گرایشی به بهبود پس از حرکت روده نشان می‌دهند. IBD بیماری جدی‌تری است که باعث تغییرات فیزیکی در روده‌ها می‌گردد. پزشک می‌تواند تغییرات مورد اشاره را به کمک تست‌های تصویربرداری مشاهده کند.

پانکراتیت
لوزالمعده غده‌ای است که نزدیک روده کوچک، سمت راست شکم قرار دارد. این غده انسولین می‌سازد، نوعی هورمون که بدن برای تبدیل قند به انرژی به کار می‌برد. لوزالمعده همچنین مایعات گوارشی را به داخل روده کوچک می‌فرستد که برای تجزیه غذای خورده شده به کار می‌روند.
پانکراتیت به التهاب لوزالمعده اشاره دارد. این بیماری ممکن است علل مختلفی شامل موارد زیر داشته باشد:
• صدمات
• مصرف طولانی مدت و زیاد الکل
• سنگ کیسه صفرا
درد ناشی از پانکراتیت ممکن است ناگهانی (پانکراتیت حاد) باشد یا به تدریج در طول زمان بدتر شود (پانکراتیت مزمن). علایم دیگر پانکراتیت شامل موارد زیر است:
• تب
• تند شدن ضربان قلب
• تهوع
• استفراغ
• کاهش وزن
• یرقان
درمان پانکراتیت برای پیشگیری از پیامدهای جدی مهم است.

بزرگ شدن یا پارگی طحال و انفارکتوس طحالی
طحال نیز در قسمت چپ بدن نزدیک به قفسه دنده‌ای قرار دارد. این ارگان بخشی مهم از سیستم ایمنی بدن محسوب می‌گردد. طحال تولیدگر سلول‌های سفید خون است که با عفونت مقابله می‌کنند و این ارگان قسمت‌های دیگر خون را پردازش می‌کند.
بزرگ شدن طحال یا اسپلنومگالی می‌تواند علایمی شامل موارد زیر ایجاد کند:
• درد یا ناراحتی
• نفخ
• احساس سیری فقط پس از خوردن چند لقمه غذا
چند چیز شامل موارد زیر می‌توانند باعث ایجاد اسپلنومگالی شوند:
• عفونت ویروسی مثل مونونکلئوزیس (مونونوکلئوز)
• عفونت باکتریایی مثل سیفلیس
• انواع عفونت انگلی مثل مالاریا
• بیماری خونی
• بیماری کبدی
گاهی از اوقات طحال ممکن است پاره شود، اتفاقی که معمولاً در نتیجه تروما رخ می‌دهد. این وضعیت یک مورد اورژانس پزشکی است و شخص دچار آن باید بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد.
اگر طحال کسی پاره شود ناحیه دچار آن در لمس حساس می‌شود. در کنار درد دیگر نشانه‌ها و علایم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• افت فشار خون
• سرگیجه
• تاری دید
• تهوع
در موارد نادر امکان انفارکتوس طحالی در صورت نکروز دادن یا "مرگ" بخشی از طحال وجود دارد. این اتفاق در شرایط کاهش جریان خون یا توقف آن رخ می‌دهد که معمولاً نتیجه یک مورد جراحت یا اختلالی است که بر خون تأثیر منفی می‌گذارد.

گاستریت
گاستریت به التهاب جدار داخلی معده اطلاق می‌شود، که نزدیک به دنده‌های سمت چپ بدن قرار دارد.
گاستریت همیشه علایمی ایجاد نمی‌کند اما علایم محتمل شامل موارد زیرند:
• درد قسمت بالای شکم
• احساس سیری تنها پس از خوردن مقدار کمی غذا
• تهوع
• استفراغ
علل گاستریت عبارتند از:
• عفونت هلیکوباکتر پیلوری
• مصرف مکرر داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی
• مصرف سنگین و طولانی مدت الکل

سنگ کلیه یا عفونت کلیه
کلیه‌ها بخشی از دستگاه ادراری هستند. آنها در دو طرف ستون فقرات قرار گرفته‌اند اما وقتی دچار التهاب یا عفونی می‌شوند درد ممکن است به قسمت جلو بدن انتشار یابد. وقتی کلیه چپ درگیر چنین مشکلاتی باشد شخص ممکن است درد را در نزدیکی قفسه دنده‌ای احساس کند.
سنگ کلیه توده‌های سخت شده کلسیم و نمک هستند که به سنگ تبدیل می‌شوند. آنها می‌توانند درد همراه گرفتگی در زمان خروج از کلیه‌ها و در ادامه مسیر به سمت مثانه ایجاد کنند. در کنار درد در دنده چپ سنگ‌های کلیه می‌توانند باعث موارد زیر نیز بشوند:
• نیاز عاجل به ادرار کردن همراه با خروج مقدار کمی ادرار
• ادرار کف‌آلود (ابری) یا ادرار خونی
• درد پهلو که به قسمت جلو بدن انتشار می‌یابد
عفونت‌های کلیه زمانی بروز می‌کنند که باکتری‌های موجود در دستگاه ادراری راه خود را به داخل کلیه‌ها می‌گشایند. این اتفاق معمولاً بر اثر عفونت مثانه رخ می‌دهد. دیگر علایم عفونت کلیه شامل تب و تهوع است.
اگر کسی دچار علایم مشکلات کلیه باشد مراجعه به پزشک اهمیت دارد. پزشک می‌تواند مشکل را تشخیص داده و در صورت نیاز به درمان بیمار بپردازد.

پریکاردیت
قلب ما با یک کیسه پر از مایع به نام پریکاردیوم احاطه شده است. پریکاردیت به التهاب این کیسه اشاره دارد. این وضعیت می‌تواند به ایجاد دردی مبهم یا دردی نیش زننده که معمولاً در زمان دراز کشیدن بدتر می‌شود منجر گردد. پریکاردیت در عین حال می‌تواند تب شدید ایجاد کند.
محققان در مورد علت این بیماری مطمئن نیستند اما پریکاردیت اغلب پس از یک مورد عفونت ویروسی رخ می‌دهد.
پریکاردیت در صورت عدم درمان می‌تواند پیامدهایی ایجاد کند.

پلورسی
پلورسی زمانی رخ می‌دهد که بافت احاطه کننده ریه‌ها ملتهب می‌شود. علل این بیماری عبارتند از:
• پنومونی
• لخته خون در ریه
• صدمات
• سرطان گسترش یافته از دیگر قسمت‌های بدن به بافت احاطه کننده ریه‌ها
• سرطان‌هایی که مشخصاً بافت اطراف ریه را درگیر می‌کنند مثل مزوتلیوما
پلورسی در سمت چپ بدن می‌تواند درد زیر دنده چپ ایجاد کند، اما علامت اصلی آن درد تند و تیز و سیخ زننده‌ای است که در زمان نفس کشیدن بروز می‌کند. در صورت دچار شدن به هر گونه درد شدید در زمان نفس کشیدن مردم باید به پزشک مراجعه کنند.

تشخیص درد دنده چپ
برای مشخص کردن علت درد مورد بحث دکتر بیمار را معاینه می‌کند که شامل حس کردن ناحیه آسیب دیده است. این کار به بررسی نشانه‌های ورم و التهاب ناشی اختلالاتی مثل کوستوکندریت کمک می‌کند.
اگر پزشک ظن آن را داشته باشد که درد ممکن است نتیجه مشکل قلبی باشد پزشک از الکتروکاردیوگرام برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی قلب استفاده می‌کند. این تست به از تشخیص رد کردن هر اختلال زمینه‌ای جدی کمک می‌کند.
در مرحله بعد ممکن است پزشک اقدام به گرفتن نمونه خون، مدفوع یا ادرار برای آزمایش کند. آنالیز این نتایج می‌تواند در مورد نشانه‌های مشکلات کلیه، پانکراتیت یا گاستریت آگاهی دهنده باشد.
اگر علت درد قفسه دنده‌ای مشخص نباشد شخص ممکن است به یک تست تصویربرداری مثل سونوگرافی، CT اسکن، اشعه X یا اندوسکپی نیاز یابد.

برای درد دنده چپ به چه نوع پزشکی باید مراجعه کرد؟
علل متعددی برای ایجاد درد دنده چپ وجود دارد. پزشک عمومی معمولاً می‌تواند به تعیین علت کمک کند. در صورت نیاز مردم می‌توانند به یک متخصص مثل دکتر ارتوپد مراجعه کنند.

درمان درد دنده چپ
درمان این نوع درد متفاوت بوده به علت آن بستگی دارد.

خلاصه
با توجه به ارگان‌های قرار گرفته در قسمت بالای بخش چپ بدن، احساس درد در ناحیه زیر دنده چپ ناشایع نیست. این درد ممکن است بر اثر اختلالی که به سادگی قابل درمان است ایجاد گردد. اما اگر درد در ناحیه مزبور شدید باشد، به مرور زمان بدتر شود، بیش از 24 ساعت ادامه یابد، یا همراه هر یک از علایم جدی برشمرده در بالا باشد، شخص باید برای از تشخیص رد کردن اختلالات زمینه‌ای به پزشک مراجعه کند./

درد زیر دنده‌های چپ: علل، تشخیص و درمان
دکتر النا بیگرز، دونا کریستیانو
ترجمه فرهنگ راد

Source:
Healthline
What’s Causing Pain Under My Left Ribs?
Medically reviewed by Alana Biggers, M.D., MPH —
Written by Donna Christiano —
Updated on May 20, 2022