سندرم کرونری حاد، اختلال کاهش جریان خون به قلب

• علایم سندرم کرونری حاد
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• علل سندرم کرونری حاد
• ریسک فاکتورهای سندرم کرونری حاد
• تشخیص سندرم کرونری حاد
• درمان سندرم کرونری حاد
• سبک زندگی و مداوای خانگی

سندرم کرونری حاد اصطلاحی است که برای توصیف طیفی از اختلالات همراه با کاهش ناگهانی جریان خون به قلب به کار می‌رود.
یک مورد چنین اختلالی حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) است که در آن مرگ سلول قلبی به صدمه یا تخریب بافت قلب منجر می‌شود. حتی زمانی که سندرم کرونری حاد باعث مرگ سلول نشود، کاهش جریان خون چگونگی کار قلب را تغییر می‌دهد و یک نشانه بالا بودن ریسک حمله قلبی به شمار می‌رود.
سندرم کرونری حاد اغلب باعث ناراحتی یا درد شدید قفسه سینه می‌شود. این یک فوریت پزشکی است که نیاز به تشخیص و مراقبت فوری دارد. اهداف درمان شامل بهبود جریان خون، درمان پیامدها و پیشگیری از مشکلات بعدی است.

علایم سندرم کرونری حاد
نشانه‌ها و علایم سندرم کرونری حاد معمولاً به شکل ناگهانی بروز می‌کنند و شامل موارد زیرند:
• ناراحتی یا درد قفسه سینه (آنژین)، که اغلب به شکل رنجوری، فشار، سفتی یا سوزش توصیف می‌شود
• دردی که از قفسه سینه به شانه‌ها، بازوها، زیر شکم، پشت، گردن یا فک گسترش می‌یابد.
• تهوع یا استفراغ
• سوءهاضمه
• تنگی نفس (دیس‌پنیا، دیس‌پنه)
• تعریق ناگهانی و شدید (دیافورسیس، دیافورز)
• سبکی سر، سرگیجه، یا غش کردن
• خستگی مفرط نامعمول یا غیر قابل توضیح
• احساس بی‌قراری یا دلشوره
درد قفسه سینه یا ناراحتی این ناحیه شایع‌ترین علامت است. به هر حال، علایم و نشانه‌ها ممکن است بسته به سن، جنس و دیگر اختلالات پزشکی مبتلابه شخص به شکل قابل توجهی متفاوت باشند. بسیار محتمل است که شخص در صورتی که زن، مسن یا دچار دیابت باشد نشانه‌ها و علایمی بدون درد قفسه سینه را تجربه کند.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
سندرم کرونری حاد یک وضعیت اورژانسی است. درد قفسه سینه می‌تواند نشانه‌ای از برخی اختلالات جدی و تهدیدگر حیات باشد. برای گرفتن کمک و تشخیص و مراقبت مناسب شخص باید به اورژانس مراجعه کند. بیمار نباید برای رفتن به بیمارستان خود رانندگی کند.

علل سندرم کرونری حاد
سندرم کرونری حاد معمولاً بر اثر انباشت توده‌های چربی (پلاک‌ها) در قسمت داخل و خارج دیواره شریان‌های کرونری رخ می‌دهد، رگ‌های خونی که اکسیژن و مواد مغذی را به عضلات قلب می‌رسانند.
وقتی یک توده پلاک پاره یا جدا می‌شود، لخته خون شکل می‌گیرد. این لخته خون جریان خونی را که به عضله قلب می‌رود مسدود می‌کنند.
وقتی مقدار اکسیژن در سلول‌ها بسیار کاهش یابد، سلول‌های عضله قلب ممکن است بمیرند. مرگ این سلول‌ها به صدمات بافت‌های عضله منجر شده حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) بروز می‌کند.
حتی زمانی که هیچ گونه مرگ سلول در میان نیست کاهش جریان اکسیژن کماکان باعث می‌شود تا عضلات قلب آن‌گونه که باید کار نکنند. این تغییر ممکن است موقتی یا دایمی باشد. وقتی سندرم کرونری حاد به مرگ سلول منجر نشود آن را آنژین ناپایدار می‌نامند.

ریسک فاکتورهای سندرم کرونری حاد
ریسک فاکتورهای سندرم کرونری حاد همان مواردی است که در دیگر انواع بیماری قلبی مطرحند. ریسک فاکتورهای سندرم کرونری حاد شامل موارد زیر است:
• پیری
• فشار خون بالا
• کلسترول خون بالا
• مصرف دخانیات (سیگار، سیگارت)
• فقدان فعالیت فیزیکی
• رژیم غذایی ناسالم
• چاقی یا اضافه وزن
• دیابت
• تاریخچه خانوادگی درد قفسه سینه، بیماری قلبی یا استروک
• تاریخچه ابتلاء به فشار خون بالا، پره‌اکلامپسی یا دیابت در بارداری
• عفونت COVID-19

تشخیص سندرم کرونری حاد
اگر کسی دچار نشانه‌ها یا علایم مرتبط به سندرم کرونری حاد باشد، پزشک اورژانس احتمالاً چند تست را در دستور کار قرار می‌دهد. برخی از تست‌ها ممکن است در زمان گرفتن اطلاعاتی در مورد علایم بیماری و شرح حال پزشکی صورت گیرد. تست‌های مزبور عبارتند از:
• الکتروکاردیوگرام.
• تست خون.
• اطلاعات برگرفته از تست‌های مزبور و همچنین نشانه‌ها و علایم برای رسیدن به تشخیص اولیه در مورد سندرم کرونری حاد به کار می‌روند. پزشک می‌تواند اطلاعات مزبور را برای تعیین این موضوع استفاده کند که آیا وضعیت مبتلابه شخص را می‌توان به عنوان حمله قلبی یا آنژین ناپایدار طبقه‌بندی کرد.
• تست‌های دیگری ممکن است برای شناخت بیشتر از اختلال مبتلابه شخص، از تشخیص خارج کردن دیگر علل ایجاد علایم، یا کمک به شخصی‌سازی کردن تشخیص و درمان توسط پزشک انجام گیرند.
• انژیوگرام کرونری. این اقدام از تصویربرداری اشعه X برای مشاهده رگ‌های خونی قلب استفاده می‌کند. یک لوله باریک و بلند (کاتتر) از طریق یک شریان و معمولاً در ناحیه دست یا کشاله ران به شریان‌های قلب فرستاده می‌شود. یک رنگ مخصوص در شریان‌ها به حرکت درمی‌آید. عکس‌های گرفته شده با اشعه X چگونگی حرکت مایع مزبور را در شریان‌ها نشان می‌دهد و هر گونه انسداد یا تنگ شدگی مشخص می‌شود.
• اکوکاردیوگرام. اکوکاردیوگرام از امواج صوت که از طریق یک دستگاه گرزک مانند به قلب فرستاده می‌شوند برای ایجاد تصاویر زنده از قلب استفاده می‌کند. اکوکاردیوگرام می‌تواند مشخص کند که پمپاژ قلبی به درستی عمل می‌کند یا خیر.
• تصویربرداری پرفیوژن میورکاردیال. این تست چگونگی جریان خون را در عضله قلب نشان می‌دهد. مقدار کم و ایمنی از ماده رادیواکتیو به داخل خون تزریق می‌شود. یک دوربین تخصصی تصاویری از مسیر مایع در قلب تهیه می‌کند. این تصاویر میزان خون در گردش از طریق عضلات قلب و محل کاهش جریان خون را نشان می‌دهند.
• انژیوگرام CT. این تست از تکنولوژی تخصصی اشعه X که تصاویر متعددی از قلب می‌گیرد استفاده می‌برد. این تصاویر می‌توانند شریان‌های کرونری باریک یا مسدود شده را نشان دهند.
• تست استرس

درمان سندرم کرونری حاد
اهداف فوری درمان سندرم کرونری حاد شامل موارد زیر است:
• تخفیف درد و پریشان‌حالی بیمار
• بهبود جریان خون
• تجدید عملکرد قلب به سریع‌ترین و بهترین شکل ممکن
اهداف درازمدت شامل بهبود عملکرد کلی قلب، مدیریت ریسک فاکتورها و کاهش ریسک حمله قلبی است. ترکیبی از دارو و اقدامات جراحی ممکن است برای رسیدن به این اهداف در دستور کار قرار گیرند.

دارودرمانی
بسته به تشخیص صورت گرفته داروهای مورد مصرف به صورت اورژانسی یا ادامه‌دار (یا هر دو) می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• ترومبولیتیک‌ها به حل شدن لخته خون منجر به انسداد شریان کمک می‌کنند.
• نیتروگلیسیرین جریان خون را از طریق گشاد کردن موقتی رگ‌های خونی بهبود می‌بخشد.
• داروهای ضد پلاکت به پیشگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند و شامل آسپیرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، پراسوگرل (افینت) و موارد دیگر می‌شوند.
• بتا بلوکرها به ریلکس کردن عضله قلب و کند کردن ضربان قلب کمک می‌کنند. آنها میزان نیاز به کار قلب را کاهش داده و فشار خون را پایین می‌آورند. مثال‌هایی در این مورد شامل متوپرولول (لوپرسور، توپرول-XL) و نادولول (کورگارد) می‌شوند.
• مهار کننده‌های آنزیم تبدیل انژیوتنسین (ACE) رگ‌های خونی را گشاد می‌کنند و جریان خون را بهبود می‌بخشند، که به قلب امکان بهبود عملکرد را می‌دهد. این داروها شامل لیسینوپریل (پرینیویل، زستریل)، بنازپریل (لوتنسین) و مابقی می‌شوند.
• مسدود کننده‌های گیرنده انژیوتنسین ((ARBs به کنترل فشار خون کمک می‌کنند و شامل اربسارتان (اواپرو)، لوسارتان (کوزار) و چند داروی دیگر می‌شوند.
• استاتین‌ها مقدار کلسترول در حرکت خون را کاهش داده و می‌توانند باعث تثبیت توده‌های پلاک شده، احتمال پاره شدن آنها را کاهش دهند. استاتین‌ها شامل اتورواستاتین (لیپیتور)، سیم‌واستاتین (زاکور، فلولیپید) و چند مورد دیگر می‌شوند.

جراحی و اقدامات دیگر
دکتر ممکن است یکی از اقدامات زیر را برای تجدید ذخیره جریان خون به عضلات قلب توصیه کند:
• انژیوپلاستی و استنت‌گذاری. در این اقدام، پزشک یک کاتتر را وارد قسمت مسدود یا تنگ شده شریان می‌کند. یک سیم با بالون خالی از هوا از طریق کاتتر به ناحیه دچار تنگی ارسال می‌شود. سپس بالون باد می‌شود، با استفاده از فشار بر توده‌های پلاک قرار گرفته روی دیوارهای شریان آن را باز می‌کند. به طور معمول برای کمک به باز نگه داشتن شریان یک استنت در آن قرار داده می‌شود.
• جراحی بای‌پس کرونری. در این اقدام پزشک یک تکه از رگ خونی را از قسمت دیگری از بدن می‌گیرد و یک مسیر تازه برای حرکت خون در اطراف شریان کرونری مسدود شده ایجاد می‌کند.

سبک زندگی و مداوای خانگی
تغییرات مفید برای قلب سبک زندگی قسمت مهمی از فرآیند پیشگیری از حمله قلبی به شمار می‌روند. توصیه‌ها شامل موارد زیر است:
• عدم مصرف دخانیات
• خوردن غذاهای سالم برای قلب
• حفظ فعالیت جسمانی
• بررسی میزان کلسترول خون
• کنترل فشار خون
• حفظ وزن در محدوده سالم
• مدیریت استرس
• اعتدال در مصرف الکل./