• ریچل نل، دکتر جرج کروسیک
• ترجمه هامیک رادیان، نادر اکبری
لتارژی اختلالی است که سبب می‌شود تا فرد دچار حالت خوابآلودگی و احساس خستگی و بیحالی شود. این بیحالی ممکن است متوجه اندامهای حرکتی یا فکری باشد. فرد دچار این علایم به عنوان لتارژیک توصیف می‌شود.
لتارژی میتواند به بیماری‌های روانی یا جسمانی نهفته مرتبط باشد.
علایم لتارژی کدامند؟
لتارژی میتواند سبب بروز تمامی علایم زیر یا برخی از آنها شود:
• تغییرات خلق
• کاهش هشیاری یا توانایی تفکر
• خستگی مزمن
• کمبود انرژی
• بیحالی (کسالت)
مردم دچار لتارژی ممکن است به گونهای عمل کنند که انگار دچار حالت انجماد شدهاند. امکان دارد که سرعت انجام حرکات در آنها بسیار کمتر از حالات معمول باشد.
چه عواملی سبب بروز لتارژی میشوند؟
بسیاری از بیماری‌های حاد میتــوانند سبب بروز لتارژی در فرد شوند. این بیماریها آنفولانزا یا ویروس معده را شامل میشوند. سایر بیماری‌های جسمانی که میتوانند سبب بروز لتارژی شوند عبارتند از:
• مسمومیت با دیاکسید کربن
• کمآبی بدن
• هیپرتیروئیدیسم
• هیپوتیروئیدیسم
• هیدروسفالی (تورم مغز)
• نارسایی کلیه
• بیماری لایم
• مننژیت
• بیماری‌های غدۀ هیپوفیز، مثل سرطان هیپوفیز
• تغذیۀ ضعیف
• آپنه خواب
• سکته مغزی
• صدمه تروماتیک مغز
• تب
لتارژی میتواند بر اثر بیماری‌های روانی و اختلالات ذهنی بروز کند که فهرستی از آنها شامل موارد زیر است:
• افسردگی اصلی
• افسردگی پس از زایمان
• سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
لتارژی ممکن است به عنوان عارضۀ جانبی مصرف برخی داروها رخ دهد. مصرف داروهای نارکوتیک میتواند باعث بروز لتارژی شود. به همین دلیل فرد نباید دوز توصیه شدۀ داروی خود را افزایش دهد.
چه هنگامی باید برای لتارژی به پزشک مراجعه کرد؟
لتارژی میتواند علامتی از نیاز فوری به مراقبت‌های پزشکی باشد. این مورد به ویژه زمانی صدق پیدا میکند که علایم لتارژی به صورت ناگهانی بروز کنند. علایم اضافی که ممکن است نیازمند مراقبت اورژانسی پزشکی باشند عبارتند از:
• درد قفسۀ سینه
• عدم وجود واکنش در فرد یا وجود حداقل پاسخدهی
• ناتوانی در حرکت دادن اندامهای یک طرف بدن
• گیجی (مثل از یاد بردن تاریخ، نام یا محل)
• افزایش سرعت ضربان قلب
• افت عضلات صورت در یک سمت
• از دست دادن خودآگاهی
• خونریزی مقعدی
• سردرد شدید
• تنگی نفس
• استفراغ خونی
هر گونه تغییر رفتار همراه لتارژی اغلب سبب نگرانی است. فرد در صورت تجربۀ هر گونه افکار مضر برای خود و همچنین لتارژی باید به فوریت در صدد استفاده از مراقبت‌های پزشکی باشد.
کودکان یا خردسالان نیز ممکن است دچار لتارژی شوند. علایم لتارژی در کودکان که توجه فوری پزشکی را در اولویت قرار میدهد عبارتند از:
• دشواری در برخاستن
• تب بالاتر از 102 درجۀ فارنهایت
• علایم کمآبی بدن مثل گریه کردن بدون اشک، خشکی دهان یا کم خیس شدن پوشک
• بروز ناگهانی راش
• استفراغ شدید، به ویژه در طول بیش از 12 ساعت
شما در عین حال ممکن است نیازمند مراجعه به پزشک باشید اگر هر یک از علایم زیر و همچنین لتارژی در شما مشاهده می‌شود:
• رنج و دردی که با دارو و درمان برطرف نمیشود
• مشکلات خواب
• دشواری در تحمل هوای گرم یا سرد
• تحریکپذیری چشم
• خستگی مزمن که بیش از دو هفته ادامه پیدا میکند
• احساس اندوه یا تهیشدگی مکرر
• تحریکپذیری
• تورم غدد گردن
• افزایش یا کاهش وزن غیر قابل توضیح
لتارژی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دکتر معمولاً شرح حال کاملی از فرد میگیرد و سپس برای مشخص کردن چرایی دچار شدن به لتارژی او را معاینه میکند. گرفتن شرح حال شامل تمامی بیماریهایی می‌شود که فرد پیشتر تجربه کرده است. معاینۀ پزشکی ممکن است شامل شنود قلب و ریهها، تست صداهای شکم و ارزیابی میزان هوشیاری ذهنی فرد باشد.
تستهای تشخیصی معمولاً وابسته به آن است که پزشک در مورد علت اصلی بروز لتارژی به چه چیزی مشکوک باشد. برای مثال، اگر ظن به اختلال تیروئید وجود دارد، این امکان هست که دکتر برای ارزیابی نحوۀ عملکرد تیروئید تستهای تیروئیدی درخواست کند.
در صورت وجود شک نسبت به صدمات وارده به سر، سکته مغزی، مننژیت یا دیگر اختلالات مرتبط به سر، امکان درخواست تستهای تصویربرداری پزشکی وجود دارد. تستهای تصویربرداری میتواند شامل CT اسکن یا MRI باشد تا پزشک بتواند بر مبنای نتایج حاصل از آنها هر گونه ناهنجاری احتمالی در مغز را مشخص کند.
لتارژی چگونه درمان می‌شود؟
درمان لتارژی به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. دکتر ممکن است داروهایی را برای رفع عفونت موجود در بدن فرد یا افزایش میزان هورمون تیروئید تجویز کند. این امکان وجود دارد که اگر علت بروز لتارژی افسردگی یا اختلال وابسته به سلامت روانی باشد، دکتر داروهای ضد افسردگی تجویز نماید.
این را باید به خاطر داشت که فرد میتواند در صورت بروز علایم لتارژی در وی عادات سالمی را در محیط خانه برای کاهش علایم مرتبط به خستگی مزمن در پیش بگیرد. مثالهایی در این مورد شامل موارد زیر است:
• نوشیدن آب و دیگر مایعات سالم به مقدار کافی
• پیروی از رژیم غذایی سالم
• داشتن خواب کافی
• کاهش میزان استرس
در صورت عدم کمک عادات سالم به رفع علایم، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
در زیر فهرستی از بیماریها و اختلالاتی که ممکن است سبب بروز لتارژی شوند آمده است:
1. سندرم خستگی مزمن / Chronic Fatigue Syndrome
2. سکته مغزی / Stroke
3. افسردگی / Depression
4. آنفولانزای خوکی یا H1N1 / Swine Flu
5. سپتیسمی / Septicemia
6. سندرم پیش از قاعدگی / Premenstrual Syndrome
7. دهیدراسیون / Dehydration
8. انورکسی نرووسا / Anorexia Nervosa
9. ایدز / AIDS
10. هماتوم سابدورال / Subdural Hematoma
11. شوک هیپوولمیک / Hypovolemic Shock
12. شوک کاردیوژنیک / Cardiogenic Shock
13. افسردگی پس از زایمان / Postpartum Depression
14. دیابت اینسیپیدوس / Diabetes Insipidus
15. آپنه خواب / Sleep Apnea
16. اختلال عاطفی موسمی / Seasonal Affective Disorder
17. بوتولیزم / Botulism
18. کواشیورکور / Kwashiorkor
19. سندرم تکان دادن کودک / Shaken Baby Syndrome
20. انتروکولیت غدد لنفاوی / Necrotizing Enterocolitis
21. هیدروسفالی / Hydrocephalus
22. نکروز توبولار کلیه حاد / Acute Kidney Tubular Necrosis
23. بیماری مزمن کلیوی / Chronic Kidney Disease
24. تومور مغز بزرگسالان / Adult Brain Tumor
25. سرطان مثانه / Bladder Cancer
26. گلومرونفریت / Glomerulonephritis
27. یرقان شیر پستان / Breast Milk Jaundice
28. بیماری کبد الکلی / Alcoholic Liver Disease
29. بیماری لایم / Lyme Disease
30. اسینتومایکوزیس ریوی / Pulmonary Actinomycosis
31. سرطان هیپوفیز / Pituitary Cancer
32. بیماری کلیوی مدولار / Medullary Cystic Disease
33. بیماری ادرار شربت افرا / Maple Syrup Urine Disease
34. سندرم ری / Reye's syndrome
35. مسمومیت الکل ایزوپروپیل / Isopropyl Alcohol Poisoning
36. نفریت حاد / Acute nephritis
37. یرقان نوزادی / Newborn jaundice
38. مارگزیدگی / Snake Bites
39. خونریزی درون جمجمهای / Intracranial hemorrhage
40. وبا / Cholera
41. انسفالوپاتی / Encephalopathy
42. سندرم هیپرکلیسمی هیپراسمولار دیابتی / Hyperglycemic hyperosmolar syndrome
43. درهم‌پیچیدگی (پیچخوردگی روده) / Intussusception
44. سندرم اورمیک همولیتیک / Hemolytic uremic syndrome
45. نارسایی کلیوی حاد / Acute kidney failure
Source:
What causes lethargy? 45 possible conditions
Medically Reviewed by George Krucik, MD, MBA
Written by Rachel Nall, RN, BSN
Medically Reviewed on March 4, 2015 by George Krucik, MD, MBA
نظرات (0)