خارش گلو: علل و مداوا

• جینا فلچر، دکتر دبورا ویزراسپون
• ترجمة هستی فراست‌فر

تقریباً همة مردم گهگاه دچار خارش آزاردهندة گلو می‎شوند. خارش گلو یکی از شایع‎ترین نشانه‎های تب یونجه و دیگر انواع آلرژی است یا می‎تواند علامت اولیه‌ای برای عفونت‎های ویروسی و باکتریایی باشد.
بیشتر مواقع خارش گلو را می‎توان با استفاده از داروهای غیر نسخه‎ای و مداواهای خانگی مدیریت کرد.

مطالب این مقاله:
• علل
• علایمی که ممکن است با خارش گلو همراه باشند
• مداوای خانگی
• پیشگیری از خارش گلو

علل
خارش آزاردهندة گلو می‎تواند بر اثر علل متعددی رخ دهد. علل احتمالی خارش گلو شامل موارد زیر است:

رینیت آلرژیک
رینیت آلرژیک که به نام تب یونجه یا زکام بهاره نیز معروف است، یکی از شایع‎ترین علل بروز خارش گلو محسوب می‌شود. در حدود 40 تا 60 میلیون نفر در آمریکا دچار این عارضه می‌شوند.
رینیت آلرژیک وقتی بروز می‎کند که بدن نسبت به یک مادة بی‌ضرر واکنش بیش از حد نشان داده، ماده‎ای شیمیایی به نام هیستامین را که موجب این واکنش بیش از حد است، آزاد می‎کند.
محرک‎های رایج در این مورد شامل پشم، شورة سر، گرد و غبار، و مواد تحریک کننده نظیر دود سیگار یا دود اگزوز اتومبیل است.

آلرژی‎های غذایی
واکنش‎های آلرژیک به غذا وقتی بروز می‎کند که بدن نسبـــت به برخی چیزهایی که می‎خوریم طوری واکنش نشان می‎دهد که گویی مواد مضری هستند. واکنش‎ها معمولاً در طول چند دقیقه یا چند ساعت پس از مصرف غذای محرک بروز می‎کنند.
آلرژی ممکن است خفیف و دارای علایمی باشد که در حد خارش دهان یا گلو متوقف می‌شوند. در هر حال، آنها می‎توانند برای زندگی تهدید کننده باشند.
غذاهای تحریک کنندة رایج شامل بادام زمینی، صدف، تخم مرغ، شیر و گندم است.

آلرژی‎های دارویی
بسیاری از مردم از آلرژی نسبت به برخی داروها شامل پنی‎سیلین و دیگر انواع آنتی‎بیوتیک رنج می‎برند. شدت آلرژی از خفیف تا کشنده متفاوت است.
علایم آلرژی دارویی می‎تواند شامل خارش گلویی باشد که زمان کوتاهی پس از مصرف دارو شروع می‌شود.

عفونت‎های باکتریایی و ویروسی
موارد استرپتوکوکی یا باکتریایی لوزه‌ها می‎توانند پیش از پیشرفت علایم به سمت گلودردهای شدیدتر با خارش گلو شروع شوند.
ویروس‎های سرماخوردگی معمولی یا آنفولانزا نیز می‎توانند سبب بروز خارش گلو شوند.
اگر موضوع فقط سرماخوردگی باشد، خارش گلو نامحتمل است که پس از درد خفیف ادامه پیدا کند. اگر فرد دچار عفونت آنفولانزا باشد، گلودرد شدیدتر خواهد بود و با تب، دردهای جسمانی و ناراحتی قفسة سینه همراه می‌شود.

کم‎آبی بدن
کم‎آبی در بدن وقتی بروز می‎کند که آب دریافتی بدن کمتر از آب از دست رفتة بدن باشد. این وضعیت در هوای گرم، پس از ورزش یا در طول بیماری شایع است.
کم‎آبی بدن می‎تواند سبب خشکی دهان شود، یک اختلال گذرا که در آن گلو و دهان فاقد بزاق کافی هستند. این وضعیت می‎تواند سبب بروز احساس خارش در گلو شود.

ریفلاکس اسید
برخی از افراد دچار ریفلاکس اسید مزمن (که به نام سوزش سر دل نیز شناخته می‎شود) مشکلات گلو را نیز تجربه می‎کنند. ریفلاکس اسید هنگامی روی می‎دهد که اسید داخل معده به مری برمی‎گردد.
نامحتمل است که خارش یا درد گلو تنها علامت ریفلاکس باشد. در هر حال، برخی افراد دچار وضعیتی می‎شوند که ریفلاکس خاموش نام دارد و فقط ممکن است علایم ریفلاکس را به صورت خارش مزمن گلو متوجه شوند.

عوارض جانبی دارو
برخی داروها ممکن است سبب ایجاد سرفة خشک و خارش گلو شوند که این مورد به واکنش‎های آلرژیک ارتباطی ندارد.
افرادی که برای درمان فشار خون بالا مهارکننده‎های ACE دریافت می‎کنند باید بدانند که این مهار کننده‎ها می‎توانند سبب خارش گلو و سرفة خشک شوند.
در اغلب موارد این علایم زمان کوتاهی پس از آغاز مصرف مهار کننده‎های ACE بروز می‎کنند و با دیگر علایم رایج در خارش گلو همراه نیستند.

علایمی که ممکن است با خارش گلو همراه باشند
اغلب اوقات خارش گلو تنها موردی نیست که فرد باید با آن کنار بیاید. علایمی که در کنار خارش گلو بروز می‎کنند بر مبنای دلیل پشت مورد، متفاوتند.
خارش گلو بر اثر رینیت آلرژیک می‎تواند در تلفیق با هر یک از علایم زیر بروز کند:
• آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
• فشار سینوس
• خارش چشم و پوست
• عطسه
• خستگی
• تورم، سرخی یا نمدار شدن چشم
وقتی خارش گلو ناشی از دارو یا آلرژی غذایی باشد، می‎تواند همراه هر تعداد از علایم زیر بروز کند و نیازمند درمان فوری پزشکی است.
علایمی که می‎توانند همراه خارش گلو بر اثر دارو و آلرژی غذایی بروز کنند شامل موارد زیر هستند:
• یک راش قرمز رنگ که به نام کهیر شناخته می‌‎شود
• سرخی پوست در اطراف چشم
• خارش گوش
• تهوع و استفراغ
• اسهال
• درد معده
• تورم لب‎ها، زبان و گلو
• دشواری تنفس یا بلع
• احساس عذاب
• افت فشار خون
• کاهش خودآگاهی
ممکن است تمیز دادن خارش گلوی ناشی از رینیت آلرژیک از خارش گلو بر اثر بیماری مشکل باشد. در هر دو مورد، خارش گلو ممکن است با احتقان بینی یا عطسه همراه باشد.
در هر حال اگر خارش گلو ناشی از یک بیماری شدید باشد، احتمالاً کوتاه مدت خواهد بود و با ترکیبی از موارد زیر همراه خواهد شد:
 تب
 تورم غدد
 درد عضلانی
 ضعف
 سردرد
 سرفه
 احتقان بینی
وقتی خارش گلو ناشی از کم‎آبی بدن باشد، دیگر علایم همراه می‎توانند شامل موارد زیر باشند:
 تشنگی بیش از حد
 خشکی دهان
 ادرار کدر غیر مکرر
اگر خارش گلو ناشی از ریفلاکس اسید یا سوزش سر دل باشد، دیگر علایم همراه می‎توانند شامل موارد زیر باشند:
 دشواری یا درد در هنگام بلع
 حس سوزش در قفسة سینه یا گلو
 گاز
 التهاب حنجره
 فرسوده شدن مینای دندان
 التهاب سقف دهان
 احساس مزة بد در دهان

مداوای خانگی
مداوای خارش گلو بر مبنای علت بروز خارش متفاوت است. در هر حال، چند مداوای امتحان و آزمایش شده هست که می‎توانند در اغلب موارد کمک کننده باشند. این مداواها شامل موارد زیر هستند:
 یک قاشق چایخوری عسل برای روفتن گرفتن گلو
 قرقرة آب نمک
 قرص‎ها و قطره‎های سرفه
 اسپری بینی
 چای داغ همراه عسل و آب لیمو
داروهای غیر نسخه‌ای مخصوص آلرژی و اسپری‌های بینی می‎توانند خارش گلوی ناشی از آلرژی را کاهش دهند. برای مورد سرماخوردگی، داروهای غیر نسخه‌ای سرماخوردگی می‎توانند مفید باشند.

پیشگیری از خارش گلو
مراحلی وجود دارند که در صورت توجه به آنها می‌توان بعضاً از بروز خارش گلو پیشگیری کرد. این مراحل بر مبنای علل خارش گلو متفاوتند.
اغلب مردم متوجه خواهند شد که با رعایت موارد زیر ریسک خارش گلو در آنان کاهش می‌یابد:
 ترک سیگار
 نوشیدن آب به مقدار لازم
 اجتناب از مصرف کافئین و الکل
 شستشوی مکرر دست‌ها در طول فصل آلرژی
 اجتناب از باز کرن پنجره‌ها و رفتن به فضای بیرون در فصل آلرژی

چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
همیشه به معاینة خارش گلو توسط دکتر نیاز نیست. در واقع، در اغلب موارد خارش گلو به مراقبت از خود به خوبی جواب می‌دهد.
فرد باید در صورتی که علایم خارش گلو بیش از 10 روز ادامه یابد، تشدید شود یا به مداوای شخصی جواب ندهد به دکتر مراجعه کند.
مردم باید هر گاه خارش گلو با هر یک از موارد زیر همراه باشد بلافاصله به پزشک مراجعه کنند:
 دشواری تنفس
 خس خس سینه
 کهیر
 ورم صورت
 گلو درد شدید
 تب
 دشواری بلع
هر یک از وضعیت‌های ذکر شده در بالا ممکن است نیازمند مراقبت فوری پزشکی، درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها یا مدیریت آلرژی‌های جدی باشد.

در زمینه خارش بیشتر بخوانید:

خارش مچ پا یا قوزک

خال خارش‌دار - خال نرمال و غیر نرمال، علل و درمان

خارش کف دست

Source:
Itchy throat: Causes and remedies
Written by Jenna FletcherReviewed by Deborah Weatherspoon, PhD, MSN, CRNA, COI
Last reviewed: Sat 22 April 2017