در این مقاله:
• کهولت’ به چه معنی است؟
• کهولت و زوال عقل
• علایم زوال عقل
• علل زوال عقل
• درمان زوال عقل
• پیشگیری از زوال عقل
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه
افراد ممکن است اصطلاح "کهولت" را برای توصیف کاهش توانایی تفکر، تمرکز یا یادآوری به کار ببرند. کهولت و "پیر بودن" اصطلاحاتی قدیمی هستند و برخی افراد برای اشاره به زوال عقل (دمانس، دیمنتیا) از آن آنها استفاده میکنند.
اصطلاحی که در حال حاضر از سوی پزشکان به کار میرود "اختلال عصبی-شناختی" است که ممکن است مینور (جزئی) یا ماژور (گسترده) باشد. برای مثال، پزشکان ممکن است اختلال عصبی-شناختی مینور را به علت بیماری آلزایمر تشخیص دهند که نوعی از زوال عقل است.
‘کهولت’ به چه معنی است؟
این کلمه به بالا رفتن سن یا پیری اشاره دارد. فرهنگ لغت مریام-وبستر کهولت را به عنوان "مرتبط به، نمایانگر، یا وجه مشخصه پیری [و] به ویژه: نمایانگر از دست دادن تواناییهای شناختی مثل حافظه، مرتبط به پیری" تعریف میکند.
افراد همچنین ممکن است "کهولت" را برای توصیف نزول عقلانی و کاهش توانایی داوری درست یک موقعیت یا حل مسأله مورد استفاده قرار دهند.
جامعه پزشکی دیگر از این اصطلاح استفاده نمیکند.
کهولت و زوال عقل
در گذشته پزشکان از اصطلاح "کهولت" برای توصیف زوال عقل استفاده میکردند اما این کاربرد متضمن آن است که ویژگیهای جدی زوال عقل وجه مشخصه پیری هستند. در واقع، این مشخصات بخشی معمول از سالمندی نیستند.
زوال عقل یک اصطلاح با دایره معنایی گسترده برای گروهی از اختلالات پزشکی است که هر یک از آنها به روشی مشابه بر مغز تأثیر منفی دارند. این وضعیتها عبارتند از:
• بیماری آلزایمر - شایعترین شکل دمانس است
• زوال عقل اجرام لوی
• زوال عقل عروقی
• زوال عقل فرونتوتمپورال
• زوال عقل بیماری پارکینسون
• بیماری هانتینگتون - اختلالی وراثتی که باعث زوال عقل میشود
برخی افراد دچار زوال عقل مخلوط هستند، به این معنی که بیش از یک نوع بیماری علل بروز علایم مبتلابه آنان است.
اکثریت موارد زوال عقل در مردم سنین بالای 65 بروز میکند. به هر حال، افراد جوانتر نیز ممکن است دچار این بیماری شوند.
این موضوع مهم است که ملکه ذهن کنیم، در حالی که ما، مثل بسیاری از مردم دیگر، به "زوال عقل" اشاره میکنیم پزشکان از اصطلاح "اختلال عصبی-شناختی" بهره میگیرند. برای مثال آنان ممکن است موارد زیر را تشخیص دهند:
• اختلال عصبی-شناختی ماژور یا مینور به علت بیماری آلزایمر
• اختلال عصبی-شناختی فرونتوتمپورال عمده یا خفیف
• اختلال عصبی-شناختی عمده یا خفیف همراه اجرام لوی
علایم زوال عقل
علایم زوال عقل گرایشی به بروز آهسته و تشدید تدریجی دارند. هر کسی که دچار زوال عقل باشد علایم بیماری را به شکلی متفاوت تجربه میکند اما این علایم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• دشواری یادآوری
• دشواری توجه
• دشواری ارتباط با دیگران
• چالشهای مرتبط به استدلال، داوری در موقعیتها، یا حل مسائل
• مشکلات بینایی
نشانههای معطوف به زوال عقل عبارتند از:
• گم شدن در یک فضای آشنا
• فراموش کردن مسائلی که در گذشته دور اتفاق افتادهاند
• فراموش کردن نام اعضاء خانواده یا دوستان نزدیک
• نیاز به کمک برای انجام تکالیفی که هیچگاه مشکلی برای شخص نبودهاند
• کاربرد اصطلاحات اشتباه برای اشاره به اشیاء شناخته شده
علل زوال عقل
آسیب دیدن سلولهای مغز علت اصلی زوال عقل است. مغز دارای میلیاردها سلول است و ارتباط بین آنها هر کاری را که ما انجام میدهیم کنترل میکند. اگر این سلولها آسیب ببینند دیگر قادر نخواهند بود به شکل لازم با یکدیگر ارتباط ایجاد کنند.
گفته میشود که این آسیب ممکن است صرفاً برای برخی جنبههای زوال عقل در نظر گرفته شود. چند نظریه مختلف در مورد علل از دست دادن توانایی شناختی در افراد دچار اختلالات عصبی-شناختی وجود دارد و علل مزبور ممکن است بر مبنای اختلال متفاوت باشند.
قسمتهای مختلف مغز مسؤول حافظه، داوری، و حرکتند، بنابراین علایم زوال عقل بستگی به آن دارد که سلولهای کدام بخش مغز دچار آسیب شدهاند. برای مثال، بیماری آلزایمر بر قسمتی از مغز به نام هیپوکامپوس آسیب میزند که مسؤول یادگیری و حافظه است.
درمان زوال عقل
اکثریت وضعیتهای مسبب زوال عقل علاجی ندارند. بسیاری از آنها پیشرونده هستند به این معنی که به مرور زمان بدتر میشوند.
به هر حال، بعضی درمانها میتواند روند پیشرفت بیماری را کُند کنند، و مابقی میتوانند باعث کاهش علایم بیماری گردند. بهترین پلن درمانی به علت زمینهای مسبب زوال عقل بستگی دارد.
در مورد افراد دچار موارد خفیف تا متوسط بیماری آلزایمر، دونیپزیل (اریسپت)، ریواستیکمین (الزست)، یا گالانتامین (رمینیل) میتوانند به شکل موقتی به حافظه و تمرکز کمک کنند. اگر بیماری شدیدتر باشد دکتر میتواند ممانتین (نامندا) تجویز کند تا دامنه توجه در بیمار افزایش یابد و علایم دیگر فروکش کنند.
افراد دچار اجرام لوی گاهی از اوقات دچار توهم یا هذیان میشوند و اینها میتوانند به پرخاشگری یا سراسیمگی منجر گردند. اریسپت، الزست، یا رمنیل ممکن است کمک کننده باشند.
اختلالات سلامت مثل بالا بودن فشار خون، بالا بودن کلسترول، دیابت، و مشکلات قلبی باعث زوال عقل عروقی میشوند. در مورد افراد دچار این نوع دمانس، پزشکان از طریق درمان علت زمینهای سرعت پیشرفت زوال عقل را کند میکنند.
پیشگیری از زوال عقل
در حالی که زوال عقل وراثتی قابل پیشگیری نیست، اغلب موارد زوال عثل ارثی نیستند.
برای کمک به پیشگیری از زوال عقل، شخص میتواند موارد زیر را مراعات کند:
• برای پیشگیری از صدمات وارد شده به سر، همیشه در زمان نشستن در اتومبیل کمربند ایمنی ببندید و هنگام سوار شدن به دوچرخه و موتورسیکلت کلاه ایمنی استفاده کنید.
• قلب خود را با خوردن غذاهای سالم، خودداری از مصرف دخانیات، اجتناب از الکل و پرداختن به ورزش منظم سالم نگه دارید.
• ذهن خود را فعال نگه دارید و زندگی اجتماعی پرتحرکی داشته باشید.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
مردم ممکن است به سادگی علایم زوال عقل را با روند معمول پیری اشتباه بگیرند. اما از آنجا که زوال عقل به مرور زمان بدتر میشود این موضوع مهم است که شخص در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کند.
برخی علایم هشدار که در اغلب انواع دمانس مشاهده میشوند عبارتند از:
• دچار شدن به نقصان حافظه که باعث اختلال در زندگی روزانه میشود
• مشکل داشتن برای برنامهریزی یا حل مسائل
• مواجه شدن با مشکل در انجام وظایفی که پیشتر برای شخص با مشکل مواجه نبودند
• دچار اشتباه شدن در مورد زمان و مکان
• مشکل داشتن در فهم تصاویر بصری یا داوری در مورد مسافت
• داشتن مشکلات تازه با کلمات در زمان صحبت یا نوشتن
• اشتباه گرفتن چیزها و ناتوانی در دنبال کردن مراحل
• نقصان یا ضعف قضاوت
• کنارهگیری از مردم بر اثر دشواری برای دنبال کردن یا حفظ مکالمه
هر کسی که هر یک از این علایم را در مورد خود یا فرد نزدیک به خود مشاهده میکند باید به پزشک مراجعه نماید.
خلاصه
کهولت ممکن است یک اصطلاح از دور خارج شده برای زوال عقل باشد، اما استفاده از این دو به صورت قابل تأویل به همدیگر در بردارنده این مفهوم است که مشخصات زوال عقل معمول سنین بالا هستند - موضوعی که واقعیت ندارد.
زوال عقل اصطلاحی کلی برای گروهی از وضعیتها است که بر توانایی تفکر، تمرکز یا یادآوری تأثیر میگذارند. این اختلالات در سالمندان بیشتر شایعند، اما مردم در سنین پایینتر نیز ممکن است به آنها دچار گردند.
زوال عقل معمولاً پیشرونده است، و اغلب قابل علاج نیست، اما درمانهای موجود میتوانند سرعت تشدید علایم و تأثیر آنها را کاهش دهند.
هر کسی که علایم زوال عقل را در خود یا دیگران مشاهده میکند باید مشورت با پزشک را در برنامه خود لحاظ کند./
چه ارتباطی بین کهولت و زوال عقل وجود دارد
دکتر تیموتی جی. لگ، آماندا بارل
ترجمه هستی فراستفر
Source:
Medical News Today
What to know about senility and dementia
Medically reviewed by Timothy J. Legg, Ph.D., CRNP —
Written by Amanda Barrell
On November 24, 2020
نظرات (0)