راش زیر بغل - علل، مداوای خانگی، و پیشگیری - مهرین

• جنیفر هوآیزن، سینتیا کاب
• ترجمه محمدقاسم رافعی

وقتی یک راش در قسمتی از پوست بدن مثل ناحیۀ زیر بغل ظاهر می‎شود به نظر نامعمول می‏رسد و می‎تواند تا چند ساعتی باعث ایجاد ناراحتی باشد.
در بیشتر موارد راش علامتی گذرا و موقتی است که معمولاً می‎توان آن را با استفاده از داروهای غیر نسخه‌ای و مداوای خانگی برطرف کرد.
در هر حال برخی راش‌ها، مثل موارد مربوط به راش‌های درازمدت، برگشت کننده یا شدید ممکن است نشانه‎ای از اختلالات زیربنایی سلامت باشد که نیاز به مراقبت پزشکی و درمان دارند.

[مطالب این مقاله:]
• علل
• مداوای خانگی
• پیشگیری
• عوارض محتمل
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم

علل
راش زیر بغل به علل متعددی ممکن است بروز کند. شایع‌ترین انواع آن شامل فهرست زیرند:

عرق‌سوز
وقتی پوست در درازمدت در معرض سایش به پوست لباس قرار داشته باشد امکان بروز تحریک وجود دارد. نواحی خاصی از بدن مثل زیر بغل که در آنها پوست دچار چین‌خوردگی یا سایش مکرر با خود است بیشتر مستعد عرق‌سوز شدن هستند.
مردم ممکن است در هنگام ورزش یا پوشیدن لباس‎های نامناسب برای تن خود دچار عرق‎سوز شوند.
بسیاری از مردم نیز در طول ماه‌های بهار و تابستان دچار عرق‎سوز می‎شوند زیرا در این مواقع در هوای گرم و مرطوب بیشتر عرق می‎کنند و رطوبت پوست سریع‌تر تبخیر می‎شود.

راش حرارت یا راش گرمایی
راش حرارت یا گرمایی می‎تواند با تعریق پوست مخلوط شده و سبب ایجاد یک راش تحریک کننده شود که عموماً آن را راش گرما می‎نامند.
در اغلب موارد راش گرمایی سبب ایجاد لکه‏های برجسته خارش‎دار روی پوست می‎شود که دارای مشخصات زیر هستند:
• ریزند
• با خارش همراهند
• قرمزند
• کمی برجسته‎اند
بسیاری از مردم در طول ماه‎های گرم سال یا در مناطق گرم در ناحیۀ زیر بغل خود دچار راش گرمایی می‎شوند زیرا ناحیۀ زیر بغل دارای تعداد زیادی غدد تعریق است.

درماتیت تماسی
درماتیت تماسی هنگامی بروز می‎کند که پوست بدن در تماس با یک ماده آلرژی‎زا یا تحریک کننده قرار می‎گیرد و جرقۀ یک پاسخ ایمنی زده می‎شود. واکنش آلرژیک معمولاً در طول چند ساعت پس از تماس با مادۀ آلرژی‎زا یا محرک ایجاد می‎شود.
راش‎های درماتیت تماسی معمولاً دارای مشخصات زیر هستند:
• خارش آورند
• قرمزند
• تاول‎زا هستند
• خشکند
درماتیت تماسی به علل مختلفی ایجاد می‎شود. برخی از شایع‎ترین علل آن عبارتند از:
• مواد شیمیایی موجود در مواد شوینده و محصولات بهداشت شخصی
• آلرژی‎زاهای غذایی یا زیست‌محیطی
• داروها
• نیش یا گزش حشرات

فرآیند موزدایی
بسیاری از مردم پس از اصلاح و موزدایی زیر بغل دچار لکه‎های برجسته ریز، قرمز رنگ و دردناک در این ناحیه می‎گردند. این برآمدگی‎ها به طور معمول درون یا اطراف فولیکول‎های مو ایجاد می‎شوند.

اگزما
اگزما یک اختلال مزمن غیر مُسری است که با التهاب پوست مشخص می‎شود. اگزما اغلب در قسمت‌های پر چین و شکن پوست بدن بروز می‎کند.
در حدود 30 درصد مردم آمریکا، غالباً کودکان و نوجوانان، دچار اگزما هستند.
لکه‎های اگزما معمولاً دارای مشخصات زیرند:
• قرمزند
• خارش‎آورند
• خشکند
• ترک‏دارند
• در صورت خارش دادن مایعی شفاف از آنها ترشح می‎کند
راش‌های اگزما گرایشی به ادامه به مدت بیش از یک هفته از خود نشان می‎دهند. راش زیر بغل ممکن است در کنار سایر لکه‎ها در دیگر نقاط بدن مثل آرنج، پشت زانوها و گردن بروز کند.
مردم دچار اگزما ممکن است در برخی مواقع سال دچار عود بیماری شوند یا احتمال دارد که در هنگام ناخوشی یا استرس به طغیان اگزما دچار گردند.

در مورد راش بیشتر بخوانیم:
راش روی مچ دست

درماتیت سبوریک
درماتیت سبوریک نوعی از اگزما است که در اطراف غدد تولید کنندۀ روغن ایجاد می‎شود. درماتیت سبوریک علایمی ایجاد می‎کند که با علایم اگزما متفاوتند.
راش‏های درماتیت سبوریک به طور معمول دارای خصوصیات زیر هستند:
• قرمزند
• روغنی به نظر می‎رسند
• متورم می‎شوند
• خارش‌دار بوده و با سوزش همراهند
پوست نیز ممکن است دچار حالت ورق ورق یا فلکس‎های سفید یا زرد رنگ شود.

کاندیدا
نوعی مخمر به نام کاندیدا عموماً سبب ایجاد عفونت‏‌های قارچی می‎شود. کاندیدا به طور معمول باعث ایجاد راشی می‎شود که دارای خصوصیات زیر است:
• با خارش همراه است
• متورم می‎شود
• پوسته می‎دهد
• قرمز رنگ است

کرم حلقوی
کرم حلقوی نوع شایعی از عفونت قارچی است که سبب ایجاد یک راش نقره‎ای یا قرمز به شکل شبه دایره می‎شود.
راش‎های کرم حلقوی در عین حال:
• تاول زده یا حالت گری ایجاد می‎کنند
• متورم می‎شوند
• خشک می‎شوند
• ورقه ورقه می‎شوند
• با خارش همراهند

مداوای خانگی برای راش زیر بغل
اغلب راش‎های ایجاد شده بر اثر واکنش‎های آلرژیک یا تحریک عمومی پوست به درمان خانگی خوب جواب می‏دهند. مردم مبتلا به این انواع راش می‎توانند مداواهای خانگی زیر را امتحان کنند:
• خنک و خشک نگه داشتن ناحیۀ آسیب دیده با پوشیدن لباس راحت و گرفتن دوش با آب ولرم
• دور ماندن از نور آفتاب در حد امکان و دوری از محیط‎های نمناک و مرطوب
• تقه زدن یا نرم نرم ضربه زدن به پوست به جای خارش دادن آن
• گرفتن حمام آب ولرم با استفاده از ترکیب بلغور جو، سرکه، نمک و جوش شیرین
• استفاده از مرطوب‎کننده‎های غیر معطر بر پایۀ گلیسرول در مورد راش‌های خشک و لایه‎دار چند بار در روز.
• اجتناب از ماندن طولانی مدت در آب شامل زیر دوش یا داخل حمام
برخی داروهای طبیعی و مکمل‎ها نیز ممکن است در کاهش راش زیر بغل یا درمان آن مفید باشند اما ارزش یادآوری دارد که شواهد علمی اندکی در حمایت از کاربرد آنها وجود دارد.
داروهای جایگزین خانگی برای درمان راش زیر بغل شامل موارد زیرند:
• روغن نارگیل
• ویتامین B12 موضعی
• روغن آفتاب‏گردان
• کاریدیوسپرنوم، نوعی نرمۀ ساقه گیاه که به شکل پماد در دسترس است.
• زیست‎بازخورد (بیوفیدبک)
• هیپنوتیزم
• مدیتیشن
• طب فشاری، که در آن درمان با استفاده از فشار بر برخی نقاط بدن انجام می‎شود
• ماساژ
برخی از اختلالات مسبب راش زیر بغل نیاز به درمان با استفاده از داروهای غیر نسخه‎ای دارند.
داروهای غیر نسخه‌ای برای مقابله با واکنش‌های آلرژیک و دیگر تحریکات پوستی عبارتند از:
• استفاده از کرم‎های هیدروکورتیزون (0.5 تا 1 درصد) چند بار در روز به مدت چند روز.
• مصرف داروهای آنتی‎هیستامین. برخی از این داروها شامل ترکیبات خواب‎آورند که باعث آسان‎تر شدن خواب می‎شوند و بنابراین میزان تحریک برای خارش بدن را کاهش می‎دهند.
• استفاده از لوسیون‎ها یا کرم‎های غیر نسخه‎ای کالامین.
• استفاده از کرم‎ها، ژل‎ها یا اسپری‎های ضد قارچ در ناحیۀ آسیب دیده، به صورت روزانه برای مدت دو هفته، در مواردی که در آنها عفونت‎های کرم حلقوی کاندیدا مسبب بروز راش است.
راش زیر بغل ناشی از اختلالات مزمن پوستی اغلب نیاز به درمان پزشکی دارد. در هر حال در بیشتر موارد پزشک ممکن است استفاده از داروهای غیر نسخه‌ای و مداوای خانگی را پیش از استفاده از داروهای نسخه‎ای توصیه کند.
داروهای نسخه‌ای برای مردم دچار اگزما عبارتند از:
• کرم‎های استروئیدی موضعی
• مهار کننده‌های موضعی PDE4 یا مهار کننده‌های کالسینیورین
• نوردرمانی، که شامل استفاده از نور ماوراء بنفش برای تقویت تولید ویتامین D است
• داروهای بیولوژیک که حاوی ورسیون‎های مهندسی‎ساز پروتئین‎های ایمنی انسان هستند
گزینه‎های درمانی برای مردم دچار درماتیت سبوریک شامل موارد زیر است:
• استفاده از کرم‎های غیر نسخه‌ای ضد قارچ
• شستن ناحیه با محصولات بهداشتی حاوی زینک پیریتیون
• پچ‎های نرم کننده لکه‎های پوستی به فاصلۀ هر چند روز یک بار همراه محصولات مخصوص لایه‎برداری پوست
• استفاده از کورتیکوستروئیدهای موضعی، کرم‌های ضد قارچ نسخه‎ای یا کرم‎های غیر استروئیدی در طول دورۀ عود بیماری بر مبنای دستور پزشک

پیشگیری
درک علت بروز راش زیر بغل می‎تواند در به حداقل رساندن شدت آنها کمک کننده باشد.
نکات کلی برای پیشگیری از ابتلاء به راش زیر بغل عبارتند از:
• شناسایی و اجتناب از مواد آلرژی‎زا در صورت امکان
• استفاده از محصولات بهداشت شخصی غیر معطر و فاقد اسانس
• حمام کردن منظم با آب ولرم اما نه در زمان‎ طولانی
• استفاده از پودرهای ضد عرق‌سوز در هوای گرم یا در هنگام ورزش کردن
• پوشیدن لباس و زیرلباسی کاملاً قواره بدن
• شستشوی مکرر لباس، ملافه و حوله و غیره
• شستشوی دست‎ها یا بدن در صورت سر و کار داشتن با خاک و خُل، حیوانات و گیاهان
• اجتناب از استفادۀ مشترک از حوله، شانه یا لباس با دیگر مردم
• پوشیدن لباس‎های راحت ساخته شده از پارچههای طبیعی در هوای گرم
• اطمینان از انجام کامل واکسیناسیون در مورد حیوانات خانگی و مزرعه

پیامدهای محتمل
در صورت مراقبت کامل اغلب راش‌های زیر بغل سبب ایجاد عوارض نمی‎شوند.
در هر حال بدون مراقبت مزبور، امکان بروز جای زخم و عفونت مطرح است. جای زخم ناشی از راش زیر بغل هنگامی بروز می‎کند که مردم بر اثر خارش به خاریدن مداوم راش اقدام کرده یا امکان ایجاد عفونت در آن را فراهم می‏کنند.
راش‎های مزمن یا شدید یا آنهایی که با درمان‎های پایه‎ای از بین نمی‏روند، گرایشی به بازگشت همراه پیامدهای شدیدتر از خود نشان می‎دهند.
برای مثال فهرست بلندی در مورد اختلالات مرتبط به اگزما شامل آسم و درماتیت تماسی آلرژیک وجود دارد. همچنین عفونت‎های شدید یا درمان نشده قارچی و باکتریایی می‎توانند به عوارض تهدید کنندۀ زندگی شامل سپسیس و نارسایی ارگان منجر ‎شوند.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
مردم دچار راش شدید یا مزمن باید در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کنند تا علت و گزینه‌های درمانی بالقوه برای آن مشخص شود.
مردم دچار راش‌های بدون علت مشخص یا راش‌هایی که بر اثر درمان‎های اولیه برطرف نمی‎شوند نیز باید با پزشک مشورت کنند.
برخی انواع راش نتیجۀ بروز اختلالات پزشکی جدی مثل عقونت شدید یا واکنش‎های آلرژیک هستند که نیاز به درمان فوری دارند.
در صورتی که راش در فرد با موارد زیر همراه باشد نیاز به مراقبت اورژانسی مطرح است:
• اگر راش کل سطح بدن یا بخش عمدۀ آن را پوشانده باشد
• اگر راش با تاول یا تب همراه شود
• اگر راش به شکل ناگهانی بروز کرده و به سرعت گسترش یابد
• اگر راش دردناک یا متورم باشد
• اگر راش دچار خونریزی شده، ترشح داشته باشد یا چرک از آن خارج گردد
• اگر راش در ناحیۀ تناسلی، دهان یا اطراف چشم ظاهر شده باشد
• اگر راش با تهوع، استفراغ، اسهال، یا یبوست همراه باشد
• اگر راش به درمان با داروهای غیر نسخه‎ای یا مداواهای خانگی پاسخگو نباشد
• اگر راش در نقاطی که پوست زیر، متراکم و چین خورده است ظاهر شود
• اگر راش در قسمت میانی خود دردناک، دارای حالت فرو افتاده، متورم یا پوسته قرمز رنگ باشد
• اگر راش در دست و پای دچار سرما بروز کرده باشد
• اگر راش در بدن در حال لرزش ایجاد شده باشد
• اگر بروز راش با خشکی گردن همراه باشد
• اگر بروز راش یا گیجی یا سرگیجه همراه باشد/