خارش انگشت - علل، علایم، و درمان

• جولی راین ایوانز، دکتر ویلیام موریسون
• ترجمه پریسا شعله‎دوست

خارش انگشت می‎تواند طیفی از ناراحتی خفیف تا اختلالی دیوانه کننده و مستلزم صرف وقت برای یافتن راه چاره را شامل شود. در حالی که برخی از اوقات خارش انگشت‎ها فقط نشانه‎ای از خشکی پوست دست است، در عین حال این نوع خارش می‎تواند علامتی از وجود اختلالی زیربنایی باشد که نیاز به درمان دارد.

[مطالب این مقاله:]
• اگزمای دیسیدروتیک
• پسوریازیس
• نوروپاتی محیطی دیابتیک
• درماتیت تماسی
• گال
• نکات راهنما
• پیام همراه

اگزمای دیسیدروتیک
اگزمای دیسیدروتیک یک نوع اختلال پوستی است که به طور معمول سبب ایجاد تاول‎های کوچک در کف دست یا بیرون انگشت‎های فرد مبتلا می‎شود. تاول‎های ناشی از این اختلال اغلب اوقات با خارش بسیار همراه هستند و ممکن است درون آنها مایع جمع شود. این تاول‎ها همچنین ممکن است در پا و فاصلۀ میان انگشتان پا نیز ایجاد گردد.
دیگر علایم مرتبط به اگزمای دیسیدروتیک شامل موارد زیر است:
• سرخی
• لایه لایه شدن پوست
• ترک خوردن یا شکاف برداشتن پوست
• احساس درد در نواحی مجاور تاول‌ها
علت دقیق اگزمای دیسیدروتیک شناخته شده نیست اما چنین به نظر می‎رسد که این نوع اگزما با آلرژی‎های موسمی (فصلی) و استرس مرتبط باشد. مردمی که نسبت به برخی مواد مثل نیکل یا کبالت دچار آلرژی هستند نیز چنین به نظر می‎رسد که نسبت به این نوع اگزما آسیب‌پذیرترند. بر مبنای اعلام "انجمن ملی اگزما"، اگزمای دیسیدروتیک در میان زنان دو بار بیش از مردان شایع است.
در حالی که هیچ علاج قطعی برای اگزمای دیسیدروتیک وجود ندارد، تاول‎های ایجاد شده بر اثر آن به طور معمول در طول حدود سه هفته شروع به خشک شدن می‎کنند. در این اثناء افراد مبتلا می‎توانند با رعایت موارد زیر ناراحتی ناشی از بیماری را تخفیف دهند:
• قرار دادن دست در آب سرد یا استفاده از کمپرس سرد به تعداد دو تا چهار بار در روز
• استفاده از یک کرم استروئیدی نسخه‎ای
• استفاده از یک کرم بی‎حسی موضعی مثل پراموکسین (پراموکائین)
• مرطوب نگه داشتن پوست دست
• استفاده از صابون‎های بسیار ملایم برای شستشوی دست

پسوریازیس
پسوریازیس یک اختلال خودایمنی مزمن است که سبب تجمع سریع سلول‎های پوست می‎شود. این تجمع به پوسته دادن، و ایجاد لکه‎های برجسته روی سطح پوست منجر می‎شود. در حالی که پسوریازیس عمدتاً به ناحیۀ مفاصل مثل آرنج یا زانو آسیب می‎زند، در عین حال می‎تواند انگشت و ناخن را نیز مبتلا کند.
چند نوع مختلف پسوریازیس وجود دارد اما علایم شایع در میان تمامی انواع مزبور عبارتند از:
• لکه‎های متورم پوستی
• ایجاد لکه‎های سفید و نقره‎ای روی پوست
• خشکی پوست که ممکن است با ترک پوست و خونریزی همراه باشد
• زخم شدن نواحی اطراف لکه‎های متورم
• خارش و سوزش در اطراف لکه‎های پوستی
اغلب اوقات خلاص شدن از شر پسوریازیس دشوار است و بیمار ممکن است پیش از یافتن راه درست مدیریت آن به آزمون و خطاهای متعددی نیاز داشته باشد.
درمان‎های رایج در این مورد عبارتند از:
• کرم‎های موضعی حاوی اسید سالیسیلیک یا کورتیکوستروئیدها
• نوردرمانی
• داروهای خوراکی

نوروپاتی محیطی دیابتیک
اگر فردی دچار دیابت باشد، گز گز و مور مور یا خارش در دست‎های وی ممکن است بر اثر نوروپاتی محیطی باشد، که یک عارضۀ شایع دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 به شمار می‎رود. نوروپاتی محیطی نوعی آسیب دیدگی عصب بر اثر فشار خون بالای کنترل نشده است و به دست و پا آسیب می‎زند.
دیگر علایم نوروپاتی محیطی دیابتیک شامل موارد زیر است:
• حساسیت نسبت به لمس
• از دست دادن حس لامسه
• احساس بی‎حسی یا درد در ناحیۀ انگشتان
• احساس ضعف در ناحیۀ انگشتان
هیچ علاج قطعی برای نوروپاتی محیطی دیابتیک وجود ندارد، اما برای کند کردن روند پیشرفت بیماری و تخفیف علایم چند گزینۀ درمانی در دسترس است که عبارتند از:
• همکاری با پزشک برای تنظیم سطح قند خون هدف
• استفاده از داروهایی مثل انواع داروهای ضد تشنج و ضد افسردگی
• ورزش منظم
• کنترل فشار خون
• اجتناب از مصرف دخانیات
• طب سوزنی
• استفاده از کرم‎های حاوی کسپسین

درماتیت تماسی
درماتیت تماسی (که برخی اوقات اگزمای تماسی نامیده می‎شود) وقتی بروز می‎کند که پوست فرد در معرض تماس با یک مادۀ تحریک کننده قرار می‎گیرد. مواد محرک شایع شامل برخی فلزات، انواع عطرها، و ترکیبات رایج در محصولات مراقبت بهداشتی است. مواجهه با درماتیت تماسی امر غیر معمولی نخواهد بود وقتی دست‎ها در طول روز با آنهمه مواد مختلف سر و کار داشته باشند.
علایم درماتیت تماسی شامل موارد زیر است:
• خارش
• سرخی
• التهاب
احتمال آن هست که رسیدن به علت مشخص بروز درماتیت تماسی نیاز به زمان داشته باشد، اما ثبت نوع مواد مورد استفده و نیز علایم ایجاد شده می‎تواند در این مورد کمک کننده باشد. در این اثناء فرد می‎تواند با استفاده از موارد زیر خارش ایجاد شده در دست خود را کاهش دهد:
• کورتیکوستروئیدهای موضعی
• نوردرمانی

گال
گال یا جرب یک اختلال بسیار مُسری است. گال بر اثر هیره‎های کوچکی ایجاد می‎شود که در زیر پوست لانه کرده و در آنجا تخم‌گذاری می‎کنند. این اتفاق به طور شایع در پوست لابلای انگشت‎ها رخ می‎دهد.
علامت اصلی گال بروز برجستگی‎های کوچک و توأم با خارش بسیار است. دیگر علایم مرتبط به گال عبارتند از:
• تاول‎های کوچک یا برجستگی‎های پر از چرک
• خارشی که در طول شب و نیز پس از حمام کردن تشدید می‎شود
• پوست زبر و لایه‎دار شده
در اغلب موارد گال از طریق تماس پوست به پوست یا از راه استفادۀ مشترک از لباس، بستر خواب یا حوله گسترش پیدا می‎کند. درمان اصلی برای گال شامل استفاده از لوسیون‎های طبی و داروهای خوراکی است که هیره‎ها را از بین می‎برند. در عین حال برای بیماران امکان استفاده از مداوای خانگی وجود دارد، اگرچه در صورت عدم رفع علایم مراجعه به پزشک الزامی است.

نکاتی برای سلامت انگشت‌ها
فارغ از علت بروز خارش در انگشت، قدم‎هایی هست که مردم می‎توانند برای تخفیف خارش بردارند تا اینکه بتوانند علت زیربنایی بروز خارش را درمان کنند. این قدم‎ها شامل موارد زیر است:
• استفاده از صابون‎های ملایم و غیر معطر برای شستشو
• نوشیدن آب فراوان برای سیراب نگه داشتن بدن شامل پوست
• استفاده از دستکش در هنگام تماس با مواد محرک شایع
• پوشیدن دستکش در هوای خشک و سرد
• خشک کردن کامل دست پس از استحمام و شستشو (اما مردم باید برای خشک کردن دست از خشک‎کن‏های دارای جریان هوای گرم اجتناب کنند، زیرا این دستگاه‎ها به تحریک بیشتر پوست منجر می‎شوند).

پیام همراه
اگر فردی دچار خارش انگشت بوده اما فاقد علایم دیگری باشد، شاید تنها نیاز وی استفاده از مرطوب کننده برای دست باشد. به هر حال، اگر خارش دست برطرف نشود آنگاه احتمال وجود یک اختلال زیربنایی که به عصب‌های پوست آسیب می‎زند مطرح است. مردم باید تمامی موارد منجر به تشدید خارش انگشتان خود را ردیابی کنند و با پزشک برای باریک شدن دامنۀ این علل همکاری نمایند. تمامی موارد منجر به خارش انگشت قابل علاج نیست، اما در اغلب موارد گزینه‎هایی برای تخفیف خارش مزبور در دسترس است./

Source:
Why are my fingers itchy?
Medically reviewed by William Morrison, MD
on December 5, 2017 —
Written by Julie Ryan Evans