آیا تعریق بیش از حد شما نتیجه یک مشکل پزشکی است؟

• مورگان گریفین، دکتر نورمن لیواین
• ترجمۀ فرهنگ راد

تعریق می‎تواند علامتی از وجود مشکلات تیروئید، دیابت یا عفونت باشد.
آیا شما بیش از دیگر مردم عرق می‎کنید؟ آیا برای مثال 5 دقیقه ورزش با تردمیل باعث خیس شدن بدن شما می‎شود؟ آیا شما پیش از هر بار دست دادن ناچارید دست خود را خشک ‎کنید؟
حداقل موضوع این است که تعریق بیش از حد یک مشکل آزار دهنده است. اما در برخی مواقع تعریق شدید نشان دهندۀ یک اختلال پزشکی است.
دکتر بنیامین بارانکین / Benjamin Barankin، درماتولوژیست کانادایی و عضو "آکادمی درماتولوژی آمریکا" می‎گوید، "همیشه برای یک فرد عادی آسان نیست که تفاوت قضیه را تشخیص دهد."
تعریق بیش از حد یا هیپرهیدروزیس (هیپرهیدروز) می‎تواند یک علامت هشدار در مورد مشکلات تیروئیدی، دیابت یا عفونت باشد. تعریق بیش از حد در عین حال در میان مردم دچار اضافه وزن یا فاقد تناسب بدنی شایع است.
خبر خوب در این مورد این است که در اغلب موارد تعریق بیش از حد خطرناک نیست. در این مقاله اطلاعاتی ارائه شده است که شما بر مبنای مطالعۀ آنها می‎توانید تشخیص دهید که آیا باید به دلیل تعریق بیش از حد به پزشک مراجعه کنید یا خیر.

تعریق بیش از حد چیست؟
اگر شما صرفاً در هوای گرم یا به هنگام تقلای بدنی بیش از دیگر مردم عرق می‎کنید، این وضعیت به طور معمول حاکی از وجود مشکلی نیست. تعریق یک واکنش نرمال است که نشان می‎دهد بدن دارد سخت‎تر از معمول کار می‎کند و نیاز به کاهش دمای خود یا خنک شدن دارد.
دکتر دی آنا گلاسر / Dee Anna Glaser، معاون دپارتمان درماتولوژی دانشگاه سنت لوئیز و رییس "انجمن بین‎المللی هیپرهیدروزیس" می‎گوید، "برخی از مردم راحت‎تر از بقیه دچار تعریق می‎شوند."
تعریق بیش از حد واقعی ورای نیاز فیزیکی نرمال برای تعریق قرار می‎گیرد. اگر شما دچار هیپرهیدروز باشید، بدون هر دلیل خاصی دچار تعریق می‎شوید - یعنی تعریقی که تناسبی با وضعیت ندارد.
گلاسر می‎گوید، "بیایید فرض کنیم هوا خنک است، و شما هم دچار نگرانی نیستید و تب هم ندارید و فقط دارید به همراه خانواده فیلمی تماشا می‎کنید. اگر در حالتی که سر جایتان نشسته‎اید دچار تعریق زیادی شوید، این وضعیت نرمال نیست."
بارانکین می‎گوید دو نوع تعریق بیش از حد وجود دارد: هیپرهیدروزیس موضعی و هیپرهیدروزیس جنرالیزه یا منتشر.

تعریق موضعی: هیپرهیدروزیس اولیه موضعی
شایع‎ترین علت تعریق بیش از حد هیپرهیدروزیس اولیه موضعی نام دارد. این شکل از هیپرهیدروزیس مبتلابه حدود 1 تا 3 درصد از کل جمعیت است و به طور معمول در دوران کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود.
هیپرهیدروزیس اولیه موضعی سبب بیماری نمی‎شود. در اساس فقط شما بیش از حد دچار تعریق می‎شوید. اگرچه این وضعیت یک مورد پزشکی است، نشانه‎ای از بیماری یا فعل و انفعال دارویی محسوب نمی‎شود. مردم دچار این وضعیت از جهات دیگر سالم هستند.
علایم هیپرهیدروزیس اولیه موضعی نسبتاً اختصاصی است. آن را موضعی یا کانونی می‎نامند زیرا فقط در بخش‎های خاصی از بدن مثل زیر بغل، کشالۀ ران، سر، صورت، دست‎ها یا پاها ایجاد می‎شود. علایم در عین حال گرایشی به بروز در حالت متقارن دارند یعنی در هر دو سمت بدن به طور مساوی ظاهر می‎شوند.
چرا چنین اتفاقی می‎افتد؟ کارشناسان در مورد علت مطمئن نیستند، اما به نظر می‎رسد هیپرهیدروزیس اولیه موضعی از سوءعملکرد کوچکی در سیستم عصبی نشأت می‎گیرد. شواهدی در مورد جریان یافتن آن در درون خانواده‎ها در دست است.
اگرچه هیپرهیدروزیس اولیه موضعی از نظر پزشکی خطرناک نیست، می‎تواند مشکلاتی در زندگی فرد ایجاد کند. گلاسر می‎گوید، "هیپرهیدروزیس اولیه موضعی می‎تواند واقعاً در کیفیت زندگی فرد اختلال ایجاد کند."
برخی از مردم با تعریق بیش از حد دچار مشکل می‎شوند. دیگران چنان در این مورد مأیوس می‎گردند که به روش‌های مضر، زندگی اجتماعی و کاری خود را دچار محدودیت می‎کنند.

تعریق جنرالیزه شده: هیپرهیدروزیس ثانویه عمومی
این شکل کمتر شایع هیپرهیدروزیس سبب تعریق تمام بدن و نه فقط دست یا پا و... می‎شود. نوع مورد بحث در عین حال از نظر پزشکی وضعیت خطرناک‎تری محسوب می‎گردد. آن را ثانوی می‎نامند زیرا بر اثر وجود موردی دیگر مثل یک بیماری زیربنایی در سلامت ایجاد می‎شود.
یک نشانۀ گویا از هیپرهیدروزیس ثانویه تعریق جنرالیزه در طول شب است.
چه چیز می‎تواند محرک هیپرهیدروزیس ثانویه عمومی باشد؟ علل بسیاری شامل شماری از اختلالات پزشکی و بیماری‌ها شامل موارد زیر در این مورد مطرحند:
• یائسگی
• بارداری
• مشکلات تیروئیدی
• دیابت
• الکلیسم
• بیماری‎های عفونی مثل سل
• بیماری پارکینسون
• ارتریت روماتوئید
• استروک
• نارسایی قلبی
• سرطان‎هایی مثل لوسمی و لنفوما
در مورد اضطراب چه؟ مردم دچار نگرانی - یا افراد واقعاً مبتلا به اختلالات اضطرابی - ممکن است بیش از دیگران دچار تعریث شوند. اما کارشناسان می‌گویند که تعریق ناشی از نگرانی با هیپرهیدروزیس یکی نیست. (به هر جهت در مورد برخی از مردم احتمال بروز همزمان این دو اختلال وجود دارد.).
داروها نیز می‎توانند سبب ایجاد تعریق بیش از حد شوند. داروهایی که قادرند این وضیعت را ایجاد کنند عبارتند از:
• برخی داروهای روان‌پزشکی
• برخی داروهای فشار خون
• برخی داروهای خشکی دهان
• برخی انواع آنتی‎بیوتیک
• برخی مکمل‎ها

تعریق بیش از حد: نشانه‎هایی که مراجعه به دکتر را الزامی می‎کنند
آیا شما باید به دلیل تعریق بیش از حد به دکتر مراجعه کنید؟ بله، اگر نشانه‎های زیر در شما وجود داشته است:
تعریق شبانه: اگر شما با عرق سرد از خواب بیدار می‎شوید یا اگر بالش و بستر شما در هنگام صبح مرطوب است.
تعریق منتشر: اگر شما در کل بدن دچار تعریق می‎شوید و نه فقط در ناحیۀ دست یا پا یا زیر بغل، کشالۀ ران و...
تعریق غیر متقارن: اگر متوجه می‎شوید که تعریق شما فقط در یک سمت بدن، برای مثال در یک زیر بغل، رخ می‎دهد.
تغییرات ناگهانی: اگر تعریق در شما به شکل ناگهانی تشدید یافته باشد.
آغاز تأخیری: اگر تعریق در شما در دوران میانسالی یا پا به سن گذاشتن شروع شده باشد. هیپرهیدروزیس اولیه موضعی معمولاً در دوران نوجوانی و نیز در اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود.
بروز علایم پس از تغییر دارو: اگر طغیان تعریق پس از آغاز مصرف یک داروی جدید در شما رخ داده باشد.
در صورتی که تعریق با دیگر علایم مثل خستگی مفرط، بی‎خوابی، افزایش تشنگی، افزایش میزان ادرار و سرفه همراه باشد.
حتی اگر شما دچار علایم مزبور نباشید، در صورتی که تعریق بیش از حد باعث ایجاد اختلال در زندگی شما شده باشد باید به پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که باید فهرستی از تمامی داروهای مصرفی خود شامل داروهای غیر نسخه‌ای و مکمل‌‏ها تهیه کنید. دکتر ممکن است بخواهد داروهای مصرفی شما را بررسی کرده و برخی تست‎ها را در دستور کار قرار دهد.

درمان تعریق بیش از حد
در حالی که هیچ معالجه‌‏ای برای هیپرهیدروزیس اولیه موضعی وجود ندارد، راه‎هایی برای کمک به کنترل علایم هست که عبارتند از:
• ضد عرق‎ها. اسپری‎ها، لوسیون‎ها و رول‎های غیر نسخه‎ای و نسخه‎ای مخصوص می‏توانند به کنترل علایم کمک کنند.
• یونتوفورزیس. این درمان از ایمپالس‎های کم‎توان الکتریکی برای از کار انداختن موقتی غدد تعریق استفاده می‎کند.
• داروها. برخی داروها می‎توانند مانع عملکرد غدد تعریق شوند.
• بوتاکس. تزریق بوتاکس می‌‏تواند به طور موقتی عصب‌های محرک تعریق بیش از حد را از کار بیندازد. این روش برای درمان تعریق بیش از حد در ناحیۀ زیر بغل مورد تأیید قرار گرفته است.
• جراحی. یک رویکرد در این مورد قطع عصبی در قفسه سینه است که محرک تعریق بیش از حد محسوب می‎شود. رویکرد دیگر برداشتن غدد تعریق با عمل جراحی است.
هیپرهیدروزیس ثانویه نیز اغلب اوقات قابل درمان است، اگرچه نوع رویکرد بستگی به علت مسبب وضعیت دارد.
برای مثال هیپرهیدروزیس ایجاد شده بر اثر پرکاری تیروئید ممکن است در صورت درمان مشکل تیروئید با استفاده از جراحی یا دارو برطرف شود. تعریق بیش از حد ناشی از دیابت ممکن است با تحت کنترل قرار گرفتن قند خون از بین برود. اگر تعریق بیش از حد ناشی از مصرف داروی خاصی باشد، این امکان برای پزشک هست که داروی دیگری برای فرد تجویز کند.
گاهی از اوقات علت زیربنایی هیپرهیدروزیس قابل علاج نیست. یا ممکن است فرد در عمل نیاز به مصرف دارویی داشته باشد که تعریق بیش از حد یکی از عوارض جانبی گریزناپذیر آن است.
به هر حال اگر مورد این نباشد، هنوز راه‎هایی برای رفع مشکل هست. گلاسر می‎گوید:
"وقتی ما قادر به درمان علت زیربنایی نیستیم صرفاً سعی می‎کنیم تا علایم را درمان کنیم." وی می‎گوید بسیاری از درمان‎های هیپرهیدروزیس اولیه موضعی در مورد دیگر اختلالات نیز به خوبی عمل می‎کنند. این درمان‎ها شامل دارو‎های موضعی، داروهای خوراکی و بوتاکس است.

کمک گرفتن برای تعریق بیش از حد
کارشناسان می‎گویند تعریق بیش از حد مشکلی است که مردم به قدر کافی آن را جدی نمی‎گیرند. برخی از مردم ماه‎ها و سال‌‏ها و حتی دهه‌‏ها علایم را نادیده می‎گیرند. این کار به دلایل متعدد درست نیست.
اول از همه این کار می‌‏تــواند عواقب مرگ‎آوری برای سلامت در پی داشته باشد. گلاسر می‎گوید، "تعریق بیش از حد می‎تواند نشانۀ یک اختلال سلامت زیربنایی جدی باشد. اینکه آن را بتوان تا پیش از آنکه دیر شده باشد تشخیص داد در عمل یک تفاوت واقعی ایجاد می‎کند."
ثانیاً حتی وقتی تعریق بیش از حد نشانۀ یک مشکل پزشکی جدی‌تر نیست، استفاده از کمک متخصصان می‏تواند نقشی حیاتی داشته باشد.
گلاسر مــی‎گوید، "بسیاری از مردم تأثیرات واقعی وضعیت مبتلابۀ خود را درک نمی‎کنند." در دوران مدرسه آنها خود را کنار می‎کشند و در فعالیت‎های جمعی شرکت نمی‎کنند. در دوران بزرگسالی از برقراری روابط شخصی یا اجتماعی خارج از محدودۀ کار احساس شرمندگی می‎نمایند. به مرور زمان آنها سدی میان خود و دیگر مردم ایجاد می‎کنند. اما در صورت درمان این وضعیت می‎تواند کاملاً دگرگون شود.
گلاسر می‎گوید، "ما درمان‎هایی در اختیار داریم که واقعاً کارآیی دارند. آنها می‎توانند تغییرات چشمگیری در کار، زندگی و عزت نفس افراد مبتلا به این وضعیت ایجاد کنند."
بارانکین می‎گوید، "برای بسیاری از مردم دچار هیپرهیدروزیس درمان عملی است که باعث دگرگونی زندگی آنان می‎شود. آنان بسیار سپاسگزارند. آنها احتمالاً شادترین بیمارانی هستند که من دیده‎ام."

در همین زمینه مطالعه لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت پیشنهاد می‎شود:
تعریق شبانه در زنان و مردان - علل، و درمان

Source:
Is Your Excessive Sweating Caused by a Medical Problem?
By R. Morgan Griffin
Feature Reviewed by Norman Levine, MD on September 07, 2017