خارش پوست - علل

• مری الن الیس، دکتر استیون کیم
• ترجمه هامیک رادیان

خارش پوست که زیر عنوان پروریتوس شناخته می‌شود، احساس آزردگی، تحریک و ناراحتی است که باعث می‌شود تا فرد برای احساس تسکین به خارانیدن خود روی بیاورد. علل محتمل برای خارش، طیف گسترده‌ای از بیماری‌های داخلی مثل بیماری کلیه یا کبد، تا راش‌های پوستی، انواع آلرژی، و درماتیت را شامل می‌شود. این موضوع اهمیت دارد که در صورت نامشخص بودن علت خارش فرد به پزشک مراجعه کند. پزشک می‌تواند علت زیربنایی خارش را مشخص کرده درمان مناسب برای تسکین آن ارائه دهد. برخی مداواهای خانگی مثل کرم‌ها و مرطوب‌کننده‌های غیر نسخه‌ای نیز در مورد خارش کارآیی دارند.

[مطالب این مقاله:
• علل خارش پوست 
• چه هنگامی به پزشک مراجعه کنیم
• تشخیص علت بروزخارش پوست
• مداوای خانگی برای خارش پوست]

علل خارش
خارش ممکن است منتشر (در سراسر بدن) یا موضعی بوده و به ناحیۀ خاصی از بدن محدود شود. علل محتمل در مورد خارش بسیار متعدد و متفاوت است. خارش ممکن است بر اثر مشکلی بسیار جدی مثل نارسایی کلیه یا دیابت (اگرچه ناشایع است) یا بر اثر مشکلی کمتر جدی مثل خشکی پوست یا گزش حشرات ایجاد گردد.

اختلالات پوستی
بسیاری از اختلالات پوستی که شایع نیز هستند سبب بروز خارش پوست می‌شوند. موارد مندرج در فهرست زیر می‌توانند هر ناحیه از پوست بدن را درگیر کنند:
• درماتیت: التهاب پوست
• اگزما: یک اختلال پوستی مزمن که شامل خارش و راش پوسته‌دار است
• پسوریازیس: یک بیماری خودایمنی است که سبب سرخی و تحریک پوست شده و معمولاً به شکل پلاک ظاهر می‌شود.
• درماتوگرافیسم: نوعی راش برآمده، قرمز رنگ و خارش‌دار است که بر اثر فشار بر روی پوست ایجاد می‌شود
عفونت‌های منجر به خارش شامل موارد زیرند:
• آبله مرغان
• سرخک
• راش‌های قارچی
• هیره‌ها، شامل گزش حشرات
• شپش
• کرمک
• گال

تحریک کننده‌ها
موادی که پوست را تحریک کرده و دچار خارش می‌کنند، بسیارند. گیاهانی مثل پیچک سمی و بلوط و حشراتی مثل مورچه‌ها موادی تولید می‌کنند که سبب خارش می‌شوند. برخی از مردم در تماس با موادی مثل پشم، انواع عطر، برخی صابون‌ها یا رنگ‌ها، و مواد شیمیایی دچار خارش می‌شوند. انواع آلرژِی شامل آلرژی غذایی نیز می‏توانند در پوست انسان خارش ایجاد کنند.

اختلالات داخلی
برخی بیماری‌های داخلی که ممکن است بسیار جدی نیز باشند در بدن خارش ایجاد می‌کنند. بیماری‌های مندرج در فهرست زیر ممکن است خارش منتشر (سراسری بدن) ایجاد کنند اما معمولاً پوست در آنها ظاهر نرمال دارد:
• بیماری کبد
• آنمی
• لوسمی
• بیماری تیروئید
• لنفوم (لنفوما)
• نارسایی کلیه
• اختلالات سیستم عصبی
بیماری‌های دیگری نیز می‌‏توانند در بدن خارش ایجاد کنند، به ویژه آن دسته از بیماری‌ها که به عصب‌ها آسیب می‌زنند. این بیماری‌ها از جمله شامل موارد زیرند:
• دیابت
• مالتیپل اسکلروزیس
• زونا
• نوروپاتی

داروها
داروهای رایج فهرست زیر اغلب سبب ایجاد راش و خارش گسترده می‌شوند:
• داروهای ضد قارچ
• آنتی‌بیوتیک‌ها (مخصوصاً آنتی‌بیوتیک‌های بر پایۀ سولفا)
• داروهای ضد درد نارکوتیک
• داروهای ضد حمله یا تشنج

بارداری
برخی از زنان در هنگام بارداری دچار خارش می‌شوند. این خارش به طور معمول در ناحیۀ پستان‌ها، دست‌ها، شکم، یا ران‌ها بروز می‌کند. برخی از اوقات این خارش ناشی از وجود یک اختلال از پیش موجود مثل اگزما است که بارداری سبب تشدید و وخامت آن می‌شود.

چه هنگامی به پزشک مراجعه کنیم
به پزشک مراجعه کنید اگر:
• اگر نمی‌دانید که علت بروز خارش در شما چیست
• اگر خارش شدید باشد
• اگر در کنار خارش دچار دیگر علایم نیز شده‌اید
این موضوع اهمیت دارد که در صورت نامشخص بودن علت بروز خارش فرد به پزشک مراجعه کند زیرا برخی از علل خارش مواردی بسیار جدی محسوب می‌شوند و باید تحت درمان قرار گیرند.

تشخیص علت بروز خارش
دکتر معاینۀ جسمانی انجام می‌دهد و سؤالاتی مانند موارد فهرست شده در زیر را مطرح می‌کند:
• چه مدت است دچار خارش شده‌اید؟
• آیا خارش مدام است یا قطع و وصل می‌شود؟
• آیا در تماس با هر گونه ماده تحریک کننده قرار داشته‌اید؟
• آیا به چیز خاصی آلرژی دارید؟
• خارش در کجای بدن از همه شدیدتر است؟
• شما چه داروهایی مصرف می‌کنید (یا اخیراً مصرف کرده‌اید)؟
فرد دچار خارش در صورتی که دکتر نتواند بـر پایۀ معاینۀ بالینی و پرسش و پاسخ با بیمار به علت بروز خارش پی ببرد ممکن است تحت تست‌های دیگری قرار گیرد. این تست‌ها شامل موارد زیراست:
• آزمایش خون: این آزمایش می‌تواند علت زیربنایی موجب خارش را آشکار کند
• تست عملکرد تیروئید: این تست می‌تواند مشکلات تیروئیدی را از تشخیص خارج کند
• تست پوست: برای تعیین این موضوع انجام می‌شود که آیا فرد به نوعی آلرژِی دچار است یا خیر
• تست خراش پوست یا بیوپسی پوست: می‌تواند تعیین کند که فرد به عفونتی دچار است یا خیر
وقتی دکتر قادر به تعیین علت بروز خارش شده باشد، وی می‌تواند درمان علت را آغاز کند. اگر علت خارش نوعی بیماری یا عفونت باشد، دکتر درمان این اختلالات را بر مبنای بهترین گزینه‌های موجود در دستور کار قرار خواهد داد. اگر علت بروز خارش موضوعی سطحی در پیوند با پوست باشد، برای فرد ممکن است کرم یا پمادی برای کمک به تخفیف خارش تجویز شود.

مداوای خانگی برای خارش
چند کار مختلف هست که افراد می‌توانند برای پیشگیری از خارش و نیز کمک به تخفیف آن در محیط خانه انجام دهد:
• استفاده از مرطوب کنندۀ مناسب برای سیراب نگه داشتن پوست
• اجتناب از خارانیدن پوست در شرایط افزایش شدت خارش
• دوری کردن از صابون‏‌ها، مواد شوینده، و دیگر موادی که ممکن است حاوی عطرها و مواد رنگی تحریک کننده باشند
• استفاده از حمام با استفاده از بلغور جو دو سر یا سودای پخت و پز
• استفاده از کرم‌های ضد خارش غیر نسخه‌ای
• استفاده از آنتی‌هیستامین خوراکی
اغلب موارد خارش قابل مداوا بوده و نشان دهندۀ وجود مشکلات جدی در پیوند با سلامت نیستند. به هر جهت، بهترین کار این است که علت بروز خارش با مراجعه به پزشک تشخیص داده شده و درمان گردد./

برای مطالعه تصاویر و علایم 70 علت مختلف بروز خارش روی همین سطر کلیک کنید

Source:
What's Causing My Skin to Itch?
Written by Mary Ellen Ellis
Medically Reviewed by Steven Kim, MD on August 25, 2015