آیا باید هر روز موهایتان را بشویید؟

• زاؤن ویلینز، سینتیا کاب
• ترجمه نادر اکبری

مراقبت از مو انتخابی بسیار شخصی است. اساساً برای شستشوی مو به ندرت دلیلی پزشکی می‎توان یافت. بنابراین تصمیم‎گیری در مورد میزان شستشوی مو بستگی به نوع موی فرد، میزان روغنی بودن این مو و ترجیحات شخصی دارد.
برای برخی از مردم شستشوی مکرر مو می‎تواند سبب آسیب دیدن مو و خشک و پوسته‎دار شدن جمجمه شود. برای دیگران، شستشوی غیر منظم مو می‎تواند باعث روغنی و بی‎حالت شدن آن گردد.
مطالب این مقاله:
• چرا مویتان را شامپو می‎کنید؟
• موها را چند وقت به چند وقت باید شامپو کرد
• روغنی یا خشک؟
• آیا شامپو کردن از نظر پزشکی ضروری است؟
• جایگزین‎هایی برای شامپو کردن
• پیام همراه

چرا مویتان را شامپو می‎کنید؟
شستشوی مو بسیار شبیه به شستن پوست است. آب می‎تواند اغلب کثیفی‎ها و مواد زائد را پاک کند، اما قادر نیست تا بوی ناخوش یا توده‎های روغنی را از بین ببرد. شامپو به شکل مؤثری کمک می‎کند تا آب این مواد زائد را دفع و رفع کند.
شامپوها در عین حال می‎توانند روغن را از بین ببرند. مو روغن خود را از غدد روغنی می‌گیرد که روغنی به نام سبوم ترشح می‎کنند، که باعث مرطوب نگه داشتن مو می‎شود.
موی مرطوب کمتر محتمل است که بشکند یا خشک و مجعد به نظر برسد. اما رطوبت بیش از حد باعث می‎شود مو روغنی، شل و ول و کثیف جلوه کند. پس از چند روز شامپو نکردن، روغن گرایشی به تجمع روی جمجمه پیدا می‎کند که باعث می‎شود موی اطراف صورت کثیف به نظر برسد. اغلب شامپوها برای کم کردن روغن اضافی طراحی می‎شوند که این کمک میکند تا مو مدت زیادتری تمیزتر به نظر برسد.

شامپو چطور عمل می‎کند
شامپو موها را با استفاده از مواد شیمیایی به نام سورفکتانت‌ها تمیز می‎کند. اینها صابون‎هایی هستند که مواد زائد را از جمجمه و مو پاک می‌کنند. بسیاری از شامپوها نیز حاوی ترکیباتی موسوم به سولفات‎ها هستند، که ماده‎ای قوی ایجاد می‌کنند که باعث روغن‎زدایی مو می‎شود. این کار باعث می‎شود تا مو تمیزتر به نظر برسد اما در عین حال می‎تواند باعث آسیب دیدن مو شود.
حفظ مقداری از روغن مو روی آن برای محافظت از مو در برابر آسیب دیدگی مهم است. برخی مردم از شامپوهای بدون سولفات یا مرطوب کننده برای محافظت از موی خود استفاده می‎کنند، اگرچه شواهد کمی در این مورد وجود دارد که شامپوهای فاقد سولفات غیر تهاجمی‎تر از فرآورده‎های معمول هستند.
برخی دیگر از مردم فاصلۀ زمانی میان شستشوی موهای خود را افزایش می‎دهند. برخی از مردم حتی حامی کنار گذاشتن استفاده از شامپو هستند.

موها را چند وقت یک بار باید شامپو کرد
برای اغلب مردم شامپو کردن مو برای حفظ سلامت در وضعیت مناسب ضروری نیست. صرفاً شستشوی مو با آب چند بار در طول هفته اغلب کثیفی‌ها و مواد زائد موی آنان را یرطرف می‎کند. تصمیم‌گیری در مورد تعداد موارد شامپو کردن برای شستن مو یک تصمیم بهداشتی است که به ترجیحات شخصی خود فرد بستگی دارد.

بافت مو
مردم دارای موهای خشک نیازی نیست که موهای خود را هر روز یا حتی یک روز در میان بشویند. در عوض، شستشوی کمتر مو کمک می‎کند تا روغن‎های طبیعی جمجمه برای مرطوب نگه داشتن مو حفظ شود.
شستشوی هفتگی مو یا حتی یک هفته در میان می‎تواند به مردم دارای موهای بسیار خشک کمک کننده باشد.
آب کشیدن مو با آب در فاصلۀ میان شستشوها می‎تواند به حفظ حالت تازگی موها کمک کند بدون اینکه باعث از بین رفتن رطوبت مو شود.
احتمال خشک شدن مو بیشتر است اگر که:
• زمخت باشد
• مجعد باشد
• سالخورده یا خاکستری باشد
• با مواد شیمیایی مثل انواع رنگ‎ها یا نرم کننده‎های شیمیایی پوشیده شده باشد
موهای بسیار روغنی ممکن است چند ساعت پس از شستشو روغنی به نظر برسند، مشخصاً در فصل تابستان و نیز پس از ورزش یا فعالیت جسمانی. مردم دارای موهای بسیار روغنی (یا چرب) باید گزینۀ شستشوی روزانه یا یک روز در میان را در دستور کار قرار دهند.
استفاده از شامپوی حاوی سولفات می‌تواند زمان بین شستشوها را افزایش دهد. مو بیشتر روغنی خواهد بود اگر:
• خیلی نرم باشد
• خیلی صاف باشد
مردمی که تحت تغییرات هورمون درمانی قرار دارند، مثل تغییرات دوران بلوغ، ممکن است متوجه شوند که موهایشان بیش از مقدار معمول روغنی می‎شود.
اغلب مردم جایی در میان این دو افراط و تفریط قرار دارند و می‎توانند موهای خود را بسته به ترجیحات و سلیقۀ شخصی دو تا پنج بار در هفته بشویند.

اختلالات جمجمه
وضعیت جمجمۀ فرد نیز بر شرایط موی وی مؤثر است. مردم دارای جمجمۀ بسیار خشک گرایشی به ایجاد سبوم به مقدار زیاد نشان نمی‎دهند. در نتیجه شستشوی کمتر اغلب می‎تواند به سالم ماندن جمجمه کمک کرده از خارش و پوسته دادن جمجمه پیشگیری کند و مو را نرم و شفاف نگه دارد.
مردم دارای جمجمۀ بسیار روغنی ممکن است دچار آکنه در ناحیۀ جمجمه یا در امتداد فرق سر شوند و ممکن است برای تمیزتر به نظر رسیدن موی خود نیاز به شستشوی بیشتر داشته باشند.

ترجیحات مربوط به حالت مو
بسیاری از تصمیمات مربوط به میزان شستشوی مو به ترجیحات مربوط به استیل شخصی فرد بستگی دارد. برخی از مردم از اینکه مو حتی به میزان اندک روغنی و چرب به نظر برسد متنفرند. برخی دیگر پی می‎برند که مویشان چند روز پس از شستشو قابلیت مدیریت بیشتری دارد.
مردمی که دارای استیل موی بسیار پیچیده هستند یا آنهایی که موهای بسیار بلندی دارند نیز ممکن است شستشوی کمتر را ترجیح دهند، زیرا شستشوی کمتر به معنی صرف وقت کمتر برای حالت دادن مو خواهد بود.

روغنی یا خشک؟
ارزیابی اینکه مو روغنی یا چرب است می‎تواند به فرد در مورد تصمیم‌گیری برای میزان شامپو کردن مو کمک کند. فرد می‎تواند برای تعیین نوع موی خود با طرح موارد زیر به خود کمک کند؟
• چه موقعی مو دارای بهترین حالت خود است؟ موی روغنی گرایشی به آن دارد که در همان روز شامپو کردن بهترین حالت خود را داشته باشد. موی نرمال احتمالاً روز بعد از شامپو کردن بهترین حالت خود را نشان می‎دهد، در حالی که این وضعیت در مورد موی خشک به گذشت چند روز نیاز دارد.
• آیا مو به راحتی می‎شکند؟ موی خشک اغلب به راحتی می‌شکند و می‎تواند انتهای جدا شده داشته باشد. موهای روغنی گرایشی به انعطاف‌پذیری بیشتر دارند.
• مو چطور به نظر می‎رسد؟ صرف نگاه کردن به مو می‎تواند بینشی در مورد خصوصیات آن به‎دست دهد. موی خشک وقتی بیش از حد شستشو می‎شود بی‎حالت یا شکننده به‎نظر می‎رسد، در حالی که موی روغنی فقط یک روز پس از شستشو ممکن است لخت و روغنی شود.

آیا شامپو کردن از نظر پزشکی ضروری است؟
برای اغلب مردم از نظر پزشکی هیچ نیازی به شامپو کردن مو نیست، زیرا آب کشیدن مو می‎تواند کثیفی و شورۀ آن را از بین ببرد. به هر جهت، در مورد برخی اختلالات سلامت شامپو کردن مرتب مو می‎تواند مفید باشد.
مردم دچار عفونت‎های انگلی جمجمه مشخصاً شپش، ممکن است برای خلاص شدن از دست این حشرات نیاز به استفاده از شامپوهای مخصوص داشته باشند.
پسوریازیس جمجمه ممکن است در صورت استفاده از شامپوهای مخصوص مشخصاً شامپوهای پزشکی یا محصولات قطران بهبود یابد. مردم دارای پوست خاص و اختلالات جمجمه باید در مورد بهترین رژیم مراقبتی موی خود با درماتولوژیست مشورت کنند.
در مقابل برخی از اختلالات پزشکی در صورت شستشوی مکرر مو وضعیت بدتری پیدا می‎کنند. شامپو کردن هر روزه می‎تواند باعث تحریک اگزما، پوست بسیار خشک و شوره شود.

جایگزین‌هایی برای شامپو کردن
شامپو کردن تنها راهی نیست که به کمکش می‎توان مو را تمیزتر نشان داد. برخی جایگزین‎ها در این مورد شامل موارد زیر است:
• شامپوی خشک: شامپوی خشک نوعی اسپری معطر و پودری است که روغن مو را جذب می‎کند. استفاده از آن می‎تواند فاصلۀ بین شامپو کردن مو را مشخصاً در مردم دارای موی لخت یا روغنی افزایش دهد. به هر جهت شامپوی خشک کثیفی‎های روی مو را رفع نمی‎کند. در عین حال استفادۀ مکرر از آن می‎تواند سبب انباشت پودر شود که باعث تحریک جمجمه می‎گردد.
• شامپوهای بدون مواد شوینده: این شامپوها فاقد سولفات و مواد شویندۀ قوی هستند. آنها به نرمی موها را حالت می‎دهند اما روغن مو را از آن جدا نمی‎کنند. این شامپوها گزینۀ خوبی برای مردم دارای موهای خشک و مـجعد هستند و نیز برای کسانی که مایلند موی خود را هر روزه بشویند و در عین حال از آسیب دیدن مو پیشگیری کنند گزینۀ خوبی محسوب می‎شوند.
• شستشو با نرم کننده: ایـن نوع شستشو هنگامی انجام می‎شود که فرد از نرم کننده یا نرم کنندۀ حاوی پاک کنندۀ مخصوص به جای شامپو استفاده می‎کند. برای مردم دارای موی نرمال یا خشک، شستشو با نرم کننده می‎تواند جایگزین شامپوهای نرمال شود، به ویژه اگر آنها از محصولات حالت دهندۀ قوی برای مو استفاده نکنند.

پیام همراه
هیچ بازۀ زمانی صحیحی برای اینکه فرد باید چند بار در هفته موهایش را بشوید وجود ندارد. انتظارات در مورد چگونگی نمای مو و میزان شستشوی آن نیز بر اساس فرهنگ، سن و سال، و دهه‌‏ای به دهۀ دیگر در زندگی متفاوت است.
اینکه فرد به چه میزان موی خود را می‎شوید یک تصمیم شخصی است و این تصمیمی نیست که احتمالاً بر سلامت کلی انسان تأثیر داشته باشد.

Source:
Should you wash your hair everyday?
Last reviewed Sat 28 October 2017
By Zawn Villines
Reviewed by Cynthia Cobb, APRN