• الیس پورتر، دکتر الین کی. لیو
• ترجمۀ فرهنگ راد
مسمومیت آفتاب نوعی واکنش پوستی است که بر اثر قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب ایجاد می‌شود. درک مسمومیت آفتاب برای دانستن چگونگی پیشگیری و درمان آن اهمیت دارد.
مسمومیت آفتاب شبیه به آفتاب‌سوختگی است، که این موضوع باعث می‌شود تشخیص این دو در برخی موارد دشوار باشد.
مسمومیت آفتاب که گاهی از اوقت تحت عنوان فتودرماتیت به آن اشاره می‌شود یک بیماری نسبتاً ناشناخته و کمتر شایع است. به هر جهت، در صورت عدم درمان این بیماری میتواند تبعات درازمدت و جدی در پی داشته باشد.
مطالب این مقاله:
• علایم مسمویت آفتاب
• حاد یا مزمن؟
• مسمومیت آفتاب در برابر آفتاب‌سوختگی
• چه چیز باعث مسمومیت آفتاب می‌شود؟
• چگونه مسمومیت آفتاب را درمان کنیم
• چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
علایم مسمومیت آفتاب
علایم متفاوتی در پیوند با مسمومیت آفتاب وجود دارد. شایع‌ترین و آشکارترین علامت این بیماری، واکنش پوستی است.
این علامت ممکن است شبیه به یک واکنش آلرژیک باشد و بر مبنای علایم فهرست زیر مشخص می‌شود:
• خارش، برآمدگی، تاول: در مسمومیت آفتاب پوست ممکن است دچار خارش شود، و برآمدگیها یا تاولهایی در ناحیۀ آسیب دیده ظاهر گردند.
• درد و ورم: ناحیۀ آسیب دیدۀ پوست ممکن است دردناک شود، و امکان دارد زخمهایی شبیه به زخم اگزما در آن بروز کند. امکان قرمز شدن تا ورم پوست نیز وجود دارد.
• تیره رنگ شدن پوست: در برخی موارد، پوست صدمه دیده ممکن است تیرهتر از بخشهای دیگر پوست شود. این وضعیت زیر عنوان هیپرپیگمانتاسیون (بیشرنگدانگی) شناخته می‌شود.
گروهی دیگر از علایم مرتبط به مسمومیت آفتاب شامل موارد زیرند:
• تب
• تهوع
• سردرد
این علایم ممکن است با علایم مشابه در آنفولانزا یا بیماریهای عفونی مشابه اشتباه گرفته شود.
مسمومیت آفتاب میتواند با افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست مرتبط باشد.
حاد یا مزمن
انواع حاد و مزمن مسمومیت آفتاب وجود دارد. مسمومیت آفتاب حاد مربوط به زمانی است که علایم مسمومیت نسبتاً خفیف و موقتی هستند و بر اثر درمان رفع می‌شوند.
مسمومیت آفتاب مزمن با علایم جدی و ادامهدار مشخص میگردد. ممکن است پیشگیری و درمان برخی موارد مسمومیت آفتاب مزمن دشوار باشد، که این لزوم دخالت پزشکی را حیاتی جلوه میدهد.
مسمومیت آفتاب در برابر آفتاب‌سوختگی
مسمومیت آفتاب و آفتاب سوختگی وضعیتهایی دارای شباهت بسیارند. بنابراین امکان اشتباه گرفتن وضعیت جدیتر و درازمدت‌تر مسمومیت آفتاب با آفتاب‌سوختگی وجود دارد.
آفتاب‌سوختگی
آفتاب‌سوختگی ممکن است زمانی بروز کند که پوست به شکل طولانی مدت در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار میگیرد.
علایم آفتاب‌سوختگی شامل سرخی پوست است که ممکن است در هنگام لمس گرم احساس شود. همچنین امکان دارد که پوست دچار خارش شده و پس از گذشت مدتی کنده شود.
آفتاب سوختگی پس از مدتی محو می‌شود. در موارد شدید، آفتاب‌سوختگی میتواند با تب و تهوع همراه باشد. آفتاب‌سوختگی میتواند به هر آن کسی که در طولانی مدت در معترض تابش نور آفتاب قرار میگیرد آسیب برساند.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
مسمومیت آفتاب
تفاوت اصلی میان مسمومیت آفتاب و آفتاب سوختگی این است که اولی نوعی واکنش آلرژیک است. مسمومیت آفتاب هنگامی بروز می‌کند که پوست به مدت طولانی در معرض نور UV شدید قرار گرفته باشد.
در حالی که علایم آفتاب‌سوختگی معمولاً در موارد مسمومیت آفتاب نیز دیده می‌شود، این علایم در مسمومیت آفتاب شدیدتر و درازمدت‌تر هستند.
دیگر علایمی که امکان بروز آنها وجود دارد شامل موارد زیر است:
• کهیر
• راش
• اول
مسمومیت آفتاب مبتلابه همهکس نمی‌شود. برخی از مردم بیش از دیگران در معرض احتمال ابتلاء به مسمومیت آفتاب قرار دارند.
تشخیص از سوی پزشک در صورت شدید یا درازمدت بودن اثرات آفتاب‌سوختگی توصیه می‌شود. این امکان وجود دارد که مورد مزبور واقعاً مسمومیت آفتاب باشد، که مداوای آن نیازمند درمانهای متفاوتی است.
چه چیز سبب مسمومیت آفتاب می‌شود؟
در فضای غیر سرپوشیده علل بسیاری برای ایجاد مسمومیت آفتاب وجود دارد، با وجود این در برخی موارد هیچ علت شناخته شدهای برای این مورد به چشم نمیخورد.
در برخی موارد، یک اختلال از پیش موجود میتواند آغازگر مسمومیت آفتاب باشد. برای مثال، اگزما و لوپوس میتوانند پوست را در برابر نور حساستر کنند، که این باعث افزایش خطر بروز مسمومیت آفتاب می‌شود.
مشابهاً برخی داروها به علت فعل و انفعال با برخی مواد شیمیایی میتوانند حساسیت پوست در برابر نور را افزایش دهند.
همچنین وجود زمینه یا استعداد ژنتیکی یا کمبود تغذیهای میتواند شانس ابتلاء به مسمومیت آفتاب را افزایش دهد.
گروههای انسانی که در معرض ریسک بالای ابتلاء به مسمومیت آفتاب قرار دارند شامل افراد دارای پوست روشن، موهای رنگی، و چشم‌های آبی یا سبزرنگ است. این ریسک فاکتورها مستقل از نژاد و قومیت هستند.
افرادی نیز که زمان درازی را زیر نور مستقیم آفتاب سپری میکنند در ریسک بالاتری برای ابتلاء به این بیماری قرار دارند. مواردی را که در آن کارکنان ناچارند تا در فضای غیر سرپوشیده کار کنند، میتوان جزء مخاطرات شغلی به حساب آورد. کارفرمایان باید از چنین خطراتی آگاه باشند تا بتوانند از ابتلاء کارکنان خود به مسمومیت آفتاب در کوران کار پیشگیری کنند.
چگونه مسمومیت آفتاب را درمان کنیم
درمان مسمومیت آفتاب میتواند با تمرکز بر علایم خاص بروز یافته آغاز شود. بهرهگیری از توصیههای پزشکی برای مداوای مسمومیت آفتاب یک توصیۀ همیشگی است.
لباس
از پارچۀ تمیز و مرطوب برای تاولها یا جوشهای سر باز برای کمک به بهبود آنها استفاده کنید. این کار همچنین خطر بروز عفونت را کاهش میدهد
نوردرمانی
در برخی موقعیت‌ها، نوردرمانی مورد نیاز است. این نوع درمان که گاه تحت عنوان فتوتراپی شناخته می‌شود، شامل قرار دادن پوست در معرض تابش برخی از انواع امواج نوری است.
این نور کنترل شده میتواند به کند کردن رشد سلولهای آسیب دیدۀ پوست کمک کند. نوردرمانی میتواند به تخفیف درد و علایم عارضه نیز کمک نماید.
دارودرمانی
در برخی موارد، ممکن است که به درمان شامل استفاده از داروها نیاز باشد. این مورد عمومیت ندارد و معمولاً فقط برای کسانی توصیه می‌شود که دارای حساسیت بیش از حد نسبت به نور هستند.
درمان دارویی برای مسمومیت آفتاب ممکن است در مواقعی که نوردرمانی گزینۀ مورد نظر نیست، توصیه شود. هم درمانهای دارویی کوتاه مدت و هم درازمدت در دسترسند.
تغییرات رژیم غذایی
مسمومیت آفتاب را با تغییرات رژیم غذایی نیز میتوان معالجه کرد.
فواید غذادرمانی برای آفتاب‌سوختگی به قدر کافی مورد بررسی و تحقیق قرار نگرفته است. به هر حال، این نکته مشخص است که رژیم غذایی سرشار از ویتامینها و مواد معدنی ضروری میتواند به کاهش خطر حساسیت به نور کمک کند.
پیشگیری از مسمومیت آفتاب
راههای پیشگیری از مسمومیت آفتاب مشابه راههای پیشگیری از آفتاب سوختگی است:
• کاهش تماس: اجتناب از تماس طولانی مدت با نور شدید آفتاب توصیه می‌شود. این میتواند شامل پوشیدن لباسهای مناسب، استفاده از کلاه یا ایستادن در سایه در حد امکان باشد.
• استفاده از لوسیون ضد آفتاب: استفاده از لوسیون ضد آفتاب توصیه می‌شود. کرمهای ضد آفتاب مناسب باعث محافظت از پوست در برابر اشعۀ آفتاب می‌شوند و خطر مسمومیت آفتاب را کاهش میدهند.
• اطلاع از عوارض جانبی داروها: برخی از داروها ممکن است میزان حساسیت نسبت به نور آفتاب را افزایش دهند. این موضوع اهمیت دارد که فرد مصرف کنندۀ دارو از عوارض جانبی آن مثل افزایش ریسک مسمومیت آفتاب آگاه باشد.
• خودداری از برنزه کردن: کاربرد تختهای برنزه توصیه نمی‌شود، و اغلب متخصصان مراقبت‌های پزشکی اجتناب از آنها را توصیه میکنند.
چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
در اکثر موارد مسمومیت آفتاب این بیماری به صورت خودبخودی به مرور زمان و مراقبت شخصی رفع میگردد. به هر جهت، در برخی موارد مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
اگر سطح آسیب دیدۀ پوست وسیع یا شامل چند نقطۀ مختلف بدن باشد، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
حتی وقتی که میزان مسمومیت آفتاب خفیف است، مراجعه به پزشک میتواند به اطمینان از درمان کامل آن کمک کند. این کار میتواند باعث پیشگیری از پیامدها و بهبود سریعتر علایم مسمومیت آفتاب شود.
Source:
Sun poisoning: Symptoms, treatment, and prevention
Written by Alice Porter Reviewed by Elaine K. Luo, MD
Last reviewed: Tue 20 June 2017
نظرات (0)