• زاؤن ویلینز، دکتر دِبرا رُز ویلسون
• ترجمه هستی فراستفر
حضور بیش از حد در فضای سرپوشیده، دست در دست تغذیۀ ضعیف، در طول دو دهۀ گذشته آمار کمبود ویتامین D را در میان مردم افزایش داده است. اما این کمبود چه علایمی دارد، و نیز چگونه میتوان از آن پیشگیری کرد؟
بر مبنای اعلام CDC، در حدود یکچهارم مردم در خطر "نارسایی" ویتامین D قرار دارند. انجام یک آزمایش خون ساده می‌تواند امکان تبدیل این روند به کمبود ویتامین D را مشخص کند.
آزمایش کمبود این ویتامین اکنون به عنوان بخشی از تستهای خون سالانه تلقی می‌شود.
مطالب این مقاله:
• ویتامین D چیست؟
• چه عواملی سبب بروز کمبود ویتامین D می‌شود؟
• علایم
• درمان
• پیشگیری از کمبود ویتامین D
ویتامین D چیست؟
ویتامین D یکی از ویتامینهای محلول در چربی است و هنگامی ساخته می‌شود که پوست بدن در معرض آفتاب قرار میگیرد. این ویتامین به مقدار بسیار کم در برخی غذاها شامل محصولات غنی شده نظیر شیر وجود دارد.
تأثیر ویتامین D در تقویت متابولیسم استخوان به خوبی شناخته شده است. این ویتامین در جذب کلسیم غذا و مکملها به بدن کمک میکند و با این کار به حفظ سلامت سلولهای استخوان یاری میدهد.
اما کار با کلسیم برای حفاظت از استخوان تنها نقش ویتامین D در بدن نیست.
ویتامین D همچنین:
• سلامت عضلانی را تقویت میکند
• نقشی در سیستم ایمنی بر عهده دارد
• به رشد سلول‌ها کمک میکند
• التهاب را که می‌تواند به بیماریهایی مانند ارتریت روماتوئید و سرطان منجر شود، کاهش میدهد
• فشار خون را تنظیم و از سلامت قلبی عروقی حمایت میکند.
مصرف ویتامین D بهترین مقیاس برای اندازهگیری وضعیت این ویتامین در بدن نیست، زیرا عوامل متعددی بر این دریافت تأثیر میگذارند. برای مثال، میزان سلامت معده می‌تواند بر مقدار ویتامین D جذب شده از طریق مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین تأثیر بگذارد.
چه عواملی سبب کمبود ویتامین D می‌شود؟
افراد دارای سطح سرمی کمتر از 20 نانوگرم / میلیلیتر در خطر کمبود ویتامین D قرار دارند.
سطح سرمی 12 نانوگرم / میلیلیتر نشان دهندۀ ابتلاء فرد به کمبود ویتامین D است.
کمبود ویتامین D زمانی بروز میکند که:
1. فرد به مقدار کافی ویتامین D را از منابع غذایی به دست نمیآورد،
2. بدن قادر به جذب و متابولیزه کردن ویتامین D مصرف شده نیست.
در زیر برخی از عواملی که بر ریسک ابتلاء فرد به کمبود ویتامین D تأثیر میگذارند، فهرست شده است:
• زندگی در مناطق مرتفع: این به علت دسترسی کمتر به اشعۀ ماوراء بنفش B یا VUB است.
• حضور زیاد در فضای سرپوشیده: عدم حضور یا حضور کوتاه مدت در زیر آفتاب به معنی از دست دادن پرتوهای آفتاب است.
• زندگی در مناطق دارای آلودگی زیاد: آلودگی هوا می‌تواند بخشی از پرتوهای آفتاب را جذب کند، که این باعث کاهش میزان ساخت ویتامین D می‌شود.
• استفاده از مقادیر زیاد کرمها و لوسیونهای ضد آفتاب: استفاده از ضد آفتاب زیاد برای پیشگیری از مواجهه با اشعۀ UV می‌تواند سبب مهار جذب ویتامین D شود. اما عدۀ کمی از مردم آن مقدار ضد آفتاب مصرف میکنند که باعث بلوک شدن کامل اشعۀ UV گردد.
• داشتن پوست تیره: مردم دارای پوست تیره برای جذب مقدارکافی ویتامین D باید زمان طولانیتری را زیر نور آفتاب بگذرانند.
• درجه حرارت محیط: پوست گرم در موضوع جذب اشعۀ آفتاب برای تولید ویتامین D بهتر از پوست خنک یا سرد است.
• رژیم غذایی: خوردن غذاهای غنی از ویتامین D یا غذاهای غنی شده با این ویتامین، خطر ابتلاء به کمبود ویتامین D را کاهش میدهد.
• اضافه وزن: تحقیقات عنوان میکنند که داشتن اضافه وزن با کمبود سطح ویتامین D همراستایی دارد. این موضوع شاید ناشی از آن باشد که چربی بیش از حد در بدن به نوعی بر میزان جذب ویتامین D تأثیر میگذارد.
• سن: میزان جذب ویتامین D ممکن است با افزایش سن دچار کاهش شود.
• سلامت روده: بیماریهای آسیب زننده به روده مثل بیماری کرون، می‌توانند توانایی جذب ویتامین D را کاهش دهند.
• سلامت کلیه و کبد: در مردم دچار بیماری کبدی و کلیوی روندی مبنی بر کاهش سطح ویتامین D دیده می‌شود.
• بارداری یا شیردهی از پستان: نیازهای تغذیهای نوزاد یا جنین می‌تواند باعث کاهش سطح ویتامین D، مشخصاً در زنانی که اکنون در خطر کمبود ویتامین D قرار دارند، گردد.
• نوزاد شیرخوار بودن: شیر انسان از نظر میزان ویتامین D فقیر است. بچههای تحت مراقبت ممکن است نیازمند مکمل ویتامین D باشند، مشخصاً اگر هر روز به فضای غیر سرپوشیده و خارج از خانه نمیروند.
علایم
بسیاری از مردم دچار کمبود ویتامین D ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند یا سالها بدون تجربۀ این علایم به زندگی ادامه دهند.
علایم کمبود ویتامین D می‌تواند مبهم باشد، قادر است به مرور زمان تغییر کند، و این علایم به علایم طیف گستردهای از ناخوشیهای دیگر شبیه هستند. بر این مبنا خودتشخیص‌دهی کمبود ویتامین D کار خطرناکی است.
مردمی که کمبود ویتامین D را تجربه میکنند، یا افرادی که دچار بیماری یا کمبودهای تغذیهای غیر قابل توضیح هستند، باید حتماً آزمایش کمبود ویتامین D را انجام دهند. برخی علایم مرتبط با کمبود ویتامین D شامل موارد زیرند:
• نازک یا شکننده شدن استخوان، استئوپوروز یا شکستگی مکرر استخوان‌ها
• ضعف عضلانی، مشخصاً اگر تغییرات غیر قابل توضیحی در توانایی عضلانی ایجاد شده باشد
• تغییرات خلق، در افراد دچار کمبود ویتامین D دیده می‌شود
• احساس اضطراب یا افسردگی
• درد مزمن، زیرا ویتامین D نقشی کلیدی در تقویت استخوان، عضلات، و سلامت سلول‌ها ایفا میکند
• فشار خون بالا یا افزایش فشار خون
• احساس خستگی حتی علیرغم استراحت کافی
• کاهش استقامت
• ناباروری غیر قابل توضیح
درمان
در مورد مقدار دقیق ویتامین D مورد نیاز برای سلامت مناسب توافق نظر وجود ندارد. سطح ایدهآل ویتامین D بر مبنای عوامل مختلف مثل سن، سطح فعالیت، و سلامت متابولیک فرد، متفاوت است. مردم برای مشخص شدن سطح بهینۀ مصرف ویتامین D باید با پزشک مشورت کنند.
استفاده از یک نمودار برای ثبت علایم در هنگام آغاز درمان ایدۀ خوبی است. این راه سادهای برای ردگیری سیر پیشرفت درمان است، و نشان میدهد که آیا نیازی به افزایش میزان مصرف ویتامین D وجود دارد یا خیر.
سه راهکار برای افزایش سطح ویتامین D وجود دارد:
• استفاده از مکمل ویتامین D: این مکملها به سادگی در دسترس هستند. در عین حال این امکان هست که دکتر یک مکمل یا مولتیویتامین تجویز کند. برای اغلب افراد بزرگسال، توصیۀ تغذیهای مجاز 600 واحد بینالمللی است. برای افراد بالای هفتاد سال، این میزان 800 واحد بینالمللی است. برای بچههای زیر 12 ماه این مقدار 400 واحد بینالمللی توصیه می‌شود.
• خوردن غذاهای غنی از ویتامین D: ماهیهای روغنی مثل ماهی تون، و ماهی خال مخالی و همچنین روغن کبد ماهی، منابع طبیعی عالی برای ویتامین D محسوب میشوند. جگر گاو، پنیر، و زردۀ تخم مرغ حاوی مقدار کمی ویتامین D هستند. شیر در زمینۀ ویتامین D غنی است و بسیاری از حبوبات نیز همین وضعیت را دارند.
• افزایش قرار گرفتن در معرض نور آفتاب: خطرات قرار گرفتن در معرض نور آفتاب برای افراد آسیبپذیر در برابر آفتاب سوختگی، افراد دارای سابقۀ سرطان پوست یا افراد دارای پوست بسیار رنگ پریده، بیش از خطرات کمبود ویتامین D است. این افراد باید در مورد میزان حضور زیر پرتوهای آفتاب با پزشک مشورت کنند.
پیشگیری از کمبود ویتامین D
خوردن غذاهای سرشار از ویتامین D و گذراندن 15 تا 20 دقیقه از اوقات روزانه زیر پرتوهای آفتاب بهترین راهکارها برای پیشگیری از بروز کمبود ویتامین D هستند.
بسته به میزان هدف در مصرف ویتامین D و سلامت فرد، مکمل ویتامین D می‌تواند کمک کننده باشد. بهترین کار در زمینۀ مصرف مکمل این ویتامین مشورت قبلی با پزشک است.
برخی دیگر از راهکارهای مرتبط به سبک زندگی که می‌توانند به رفع کمبود ویتامین D و ایجاد سطح بهینه برای آن کمک کنند شامل موارد زیرند:
• حفظ وزن بدن در محدودۀ سالم: راه رفتن در فضای خارج از خانه برای انجام ورزش روزانه و تماس با اشعۀ آفتاب را امتحان کنید.
• پایش و درمان اختلالات پزشکی: این مورد مخصوصاً در بارۀ افراد دچار ناراحتی روده، کبد و کلیه مهم است.
• استفاده از مکمل ویتامین D: مشخصاً برای نوزادان شیرخوار
• مشورت با دکتر در صورت بروز هر گونه تغییر در وضعیت سلامت: مشخصاً اگر سابقۀ خانوادگی ابتلاء به استئوپوروز یا کمبود ویتامین D برای فرد وجود دارد.
Source:
Vitamin D deficiency: Symptoms, causes, and prevention
Written by Zawn Villines Reviewed by Debra Rose Wilson, PhD, MSN, RN, IBCLC, AHN-BC, CHT
Last reviewed: Sat 24 June 2017
نظرات (0)