• تام سیمور، دکتر جودیت مرسین
• ترجمه نادر اکبری
نمای ظاهری مدفوع در هر فردی می‌تواند شاخص خوبی برای بررسی سلامت دستگاه گوارش وی باشد. اگرچه ممکن است موضوع ناخوشایندی به نظر بیاید، هر فردی باید به نمای ظاهری مدفوع خود توجه کند و بروز هرگونه تغییر در آن را ثبت نماید. تغییرات رنگ مدفوع هر کسی ممکن است نشانگر وجود یک اختلال پزشکی باشد که نیاز به تحقیق و درمان دارد. نارنجی رنگ بودن مدفوع فرد اغلب نشان دهندۀ وجود چیزی در رژیم غذایی وی است که باید تغییر کند.
مطالب این مقاله:
• رنگ مدفوع
• چه چیز باعث نارنجی رنگ شدن مدفوع می‌شود؟
• درمان
• چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
رنگ مدفوع
حرکات رودۀ سالم معمولاً مدفوعی تولید میکند که رنگ آن قهوهای است. تغییرات رنگ شایع در مدفوع که می‌تواند نشان دهندۀ وجود مشکلی باشد شامل موارد زیر است:
• قرمز: اسمیرهای خون در هنگام پاک کردن مقعد می‌تواند علامت وجود هموروئید یا پارگی در مقعد باشد که زیر عنوان شکاف یا چاک شناخته می‌شود. روشن بودن رنگ خون یا خون به رنگ مارون در مدفوع می‌تواند نشانهای از وجود خونریزی داخلی باشد.
• سیاه: سیاه رنگ بودن مدفوع می‌تواند نشان دهندۀ مصرف بیش از حد آهن باشد. به هر جهت، خونریزی معده یا مری یا وجود اولسر در بدن می‌تواند باعث سیاه‌رنگ شدن مدفوع شود.
• کرم رنگ بودن یا رنگ روشن مدفوع: رنگ پریده بودن مدفوع یا کرم رنگ بودن آن می‌تواند علامت این باشد که املاح در صفرا وجود ندارد. این کمبود می‌تواند ناشی از اختلالاتی باشد که به لوزالمعده، کیسۀ صفرا یا کبد آسیب میرسانند.
• سبز: سبز رنگ شدن مدفوع معمولاً به علت اختلالاتی که سبب اسهال میشوند یا رژیم غذایی سرشار از سبزیجات برگدار یا مصرف زیاد رنگ مصنوعی بروز میکند.
رژیم غذایی و دارویی فرد نیز می‌تواند بر رنگ مدفوع وی تأثیر بگذارد.
چه چیز سبب نارنجی رنگ شدن مدفوع می‌شود؟
رژیم غذایی دلیل معمول نارنجی رنگ شدن مدفوع در فرد است.
غذاها
هر غذا یا نوشیدنی دارای رنگ متمایز و مشخص می‌تواند رنگ مدفوع فرد مصرف کنندۀ آنها را تغییر دهد.
برای مثال خوردن مقدار زیادی زغال اخته یا نوشیدن سودای دارای رنگ آبی می‌تواند مدفوع را به رنگ آبی دربیاورد.
وقتی مدفوع فرد به رنگ نارنجی درمیآید این امکان وجود دارد که وی مقادیر بیش از حد بتا کاروتن مصرف کرده باشد، رنگدانهای که در برخی میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد.
غذاهای دارای مقادیر زیاد بتا کاروتن عبارتند از:
• هویج
• سیب زمینی شیرین
• کدو مسمایی
• انبه
• زردآلو
• کدو تنبل
• برخی سبزیجات برگدار
• برخی گیاهان دارویی
غذاها و نوشیدنیهای حاوی رنگ مصنوعی نیز ممکن است باعث نارنجی رنگ شدن مدفوع شوند. این رنگها ممکن است نارنجی، قرمز یا زرد باشند.
محصولاتی که اغلب دارای رنگ مصنوعی هستند شامل موارد زیرند:
• آبنباتها
• سودا
• برخی کیکها
مصرف اسکولار، نوعی ماهی که در آبهای گرم مناطق استوایی زندگی میکند نیز می‌تواند باعث نارنجی رنگ شدن مدفوع شود. دلیلش این است که این ماهی دارای نوعی چربی غیر قابل هضم است که به درون روده وارد می‌شود و می‌تواند بر رنگ ضایعات بدن تأثیر بگذارد.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
سفت شدن مدفوع یا مدفوع سفت شده در کولون و راست روده
مشکلات گوارشی
برخی مشکلات گوارشی نیز میتوانند سبب تغییر رنگ مدفوع شوند که معمولاً باعث کمرنگ شدن مدفوع یا سبز و سیاه و قرمز رنگ شدن آن میگردند.
یک بیماری که بر جدار مری و معده تأثیر میگذارد ریفلاکس معده به مری (GER) است. وقتی این وضعیت به صورت درازمدت ظاهر می‌شود تحت عنوان GERD (بیماری ریفلاکس معده به مری) شناخته می‌شود. GERD وقتی بروز میکند که محتویات معده مکرراً به درون مری برگشته و سبب التهاب و آسیب دیدن آن میشوند.
این اختلال همچنین به نام بیماری ریفلاکس اسید نیز خوانده می‌شود و سبب ایجاد سوزش سر دل در بیمار میگردد. یکی از اثرات این بیماری تغییر رنگ مدفوع بیمار است.
GERD همچنین به علایم دیگری شامل موارد زیر همراه است:
• سوزش سر دل
• آروغ زدن
• تهوع و استفراغ
• سرفۀ مزمن و خس خس سینه
• درد گلو، خشونت صدا، یا ایجاد تغییر در صدا
• دشواری بلع
• درد قفسۀ سینه
• مزۀ ترشی در دهان
داروها
بتا کاروتن همچنین در برخی مکملها و داروها وجود دارد که این می‌تواند باعث نارنجی رنگ شدن مدفوع مصرف کنندۀ آنها باشد.
همچنین انجام MRI، و CT اسکن یا اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون(PET) نیز می‌تواند به طور موقتی رنگ مدفوع را تغییر دهد.
درمان
درمان نارنجی رنگ شدن مدفوع به علت بروز این وضعیت بستگی دارد. تغییر رنگ مدفوع فرد لزوماً نشان دهندۀ یک مشکل جدی نیست، اما پایش از نزدیک موضوع اهمیت دارد. در صورتی که فرد از بابت تغییر رنگ مدفوع خود دچار هر گونه نگرانی باشد باید به پزشک مراجعه کند.
رژیم غذایی
اگر فرد متوجه تغییر رنگ ناگهانی مدفوع خود شده باشد، وی باید غذایی را که در طول روز یا روز پیش از آن خورده است در محاسبات خود لحاظ کند.
فرد ممکن است مقدار زیادی فرآوردههای حاوی بتا کاروتن یا محصولات دارای رنگ مصنوعی خورده باشد. محدود کردن مصرف این گروه از غذاها و نوشیدنیها میتوانند مشکل را رفع کند.
برخی از مردم دچار حساسیت نسبت به بعضی از رنگهای مصنوعی هستند، بنابراین ایجاد محدودیت در مصرف گروه غذاها و نوشیدنیهای حاوی این گونه رنگها می‌تواند مفید باشد.
GERD
اگر فرد دچار GERD باشد، درمان متوجه کاهش ریفلاکس اسید، کاهش اسید معده، بهبود عملکرد هضم غذا، و محافظت از مری خواهد بود.
درمان به شدت وضعیت نیز بستگی دارد. در برخی افراد تغییرات مربوط به سبک زندگی می‌تواند دورههای ریفلاکس اسید را کاهش دهد. به هر جهت، پاسخ همۀ افراد به غذاها و نوشیدنیها یکسان نیست.
تغییراتی که ممکن است برای برخی مردم مفید باشد عبارتند از:
• اجتناب از خم شدن و دراز کشیدن یا ورزش شدید در حد امکان، در فاصلۀ کوتاه پس از خوردن غذا
• اجتناب از پرخوری
• محدود کردن مصرف الکل، شکلات و کافئین
• محدود کردن میزان مصرف غذاهای تند و چاشنیدار، پرچرب و پرنمک
• کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
• ترک سیگار
• تغییر داروهایی که میتوانند سبب بروز علایم شوند
• بالا بردن ارتفاع سر بستر در حدود 15 سانتیمتر نسبت به مابقی بدن
• خودداری از خوردن غذا از دو ساعت پیش از رفتن به بستر خواب
در موارد جدیتر ممکن است به جراحی یا استفاده از دارو نیاز باشد.
مشکلات اصلی و نهفتۀ سلامت
اگر وضعیت علیرغم ایجاد تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی برطرف نشود، در این صورت وضعیت موجود می‌تواند نشانۀ وجود یک بیماری یا اختلال اصلی سلامت باشد.
این وضعیت نیاز به درمان جداگانه دارد، بنابراین فرد برای تشخیص بیماری باید به پزشک مراجعه کند. روند تشخیص می‌تواند شامل آنالیز مدفوع و انجام تستهای خون باشد.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر مدفوع فردی به مدت دو هفته مدام به رنگ نارنجی باشد، وی باید حتماً به پزشک مراجعه کند.
هر نگرانی در مورد تغییرات رنگ مدفوع یا مداومت آن باید توسط متخصص مراقبتهای پزشکی مورد ارزیابی قرار گیرد زیرا می‌تواند نشان دهندۀ وجود یک بیماری اصلی در فرد باشد.
در همین زمینه مطالعۀ لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت توصیه می‌شود:
انواع مدفوع - نرمال، غیر نرمال، رنگها و معنی پزشکی آنها
Source:
Why is my poop orange? Causes and treatment
Last reviewed Tue 19 September 2017
By Tom Seymour
Reviewed by Judith Marcin, MD
نظرات (0)