قی چشم چه علتی دارد؟

• علل قی چشم
• انواع قی چشم
• قی چشم در نوزادان
• زدودن قی چشم
• دورنما

چشم نوعی مخاط یا چرک به نام ریم چشم تولید می‌کند که به دنبال خود چیزی بر جا می‌گذارد که در تداول روزانه به آن قی چشم گفته می‌شود.
وقتی مخاط درون چشم خشک می‌شود، می‌تواند پشت سرش این پسماند را ایجاد کند. برخی از مردم به آن زیر عنوان "خواب چشم" اشاره می‌کنند.
مخاط چشم آن را در برابر لک‌های کثافات، مواد شیمیایی مضر، و دیگر مواد خارجی محافظت می‌کند. قی چشم بی‌ضرر است اما تغییرات ایجاد شده در ترشحات چشم سرنخ‌هایی در مورد نگرانی‌های مرتبط به سلامت به دست می‌دهد.

قی چشم چیست؟
قی چشم به انباشت مخاط در چشم اشاره دارد.
در طول روز، هر بار که شخص پلک می‌زند، چشم‌ها ترشحات قی را که تولید کرده‌اند از آنها خارج می‌کنند. از آنجا که چشم‌ها این مخاط را در مقادیر بسیار کم تولید می‌کنند اکثر مردم هرگز متوجه وجود آن نمی‌شوند.
در طول شب، وقتی شخص پلک نمی‌زند، امکان انباشته شدن مخاط ایجاد می‌شود. بسته بودن پلک چشم امکان آن را به وجود می‌آورد که مخاط مزبور در امتداد مژه‌ها و مجاری اشکی انباشته شود.

علل قی چشم
همه مردم مخاط مسبب ایجاد قی چشم را تولید می‌کنند. در چشم‌های سالم این پدیده نرمال است. به هر جهت، برخی تغییرات در سبک زندگی یا سلامت چشم باعث می‌شوند تا چشم مخاط بیشتری تولید کند. این تغییرات در عین حال می‌توانند احتمال چسبیدن قی مزبور به چشم‌ها را افزایش دهند.
علل ایجاد مخاط اضافی شامل موارد زیر است:
• محصولات مخصوص چشم. برخی محصولات چشم مثل مواد آرایشی یا لنزهای تماسی باعث تحریک چشم و سبب تولید مخاط بیش از میزان معمول می‌شوند.
• وجود چرک و مواد زائد در اطراف چشم. وقتی اطراف چشم انباشته از مواد زائد باشد، مثل موقعی که شخص بدون پاک کردن خط چشم و ریمل می‌خوابد، احتمال تحریک چشم وجود دارد. چشم‌ها مخاط اضافی تولید می‌کنند که امکان به دام افتادن آن در چشم‌ها و روی مژه‌ها وجود دارد.
• تغییرات اقلیمی یا هوا. چشم‌های برخی از مردم در بعضی مواقع خاص سال مثل دوره آلرژی موسمی یا هوای سرد مخاط بیشتری تولید می‌کند.
قی سالم رنگ سفید یا زرد روشن دارد. این قی ممکن است سفت، لجنی یا پس از خواب نازک باشد، اما نباید در طول روز قابل توجه باشد.
اگر مخاط چشم بسیار غلیظ، دارای رنگ سبز یا زرد تیره بوده یا بروز آن با درد یا سرخی چشم‌ها همراه باشد، در این صورت مخاط مورد بحث را می‌توان نشانه‌ای از یک عفونت چشمی قلمداد کرد.

انواع ترشحات چشم
گذشته از مخاط سالم، انواع دیگری از ترشحات چشم وجود دارد. برخی عفونت‌ها و اختلالات مربوط به چشم می‌توانند باعث ایجاد ترشحات دردناک یا غیر نرمال در چشم شوند.
انواع ترشحات چشم شامل موارد زیر است:
• ورم ملتحمه یا چشم صورتی. چشم صورتی باعث می‌شود تا چشم قرمز و آزرده گردد. امکان ایجاد ترشح سبز، سفید، یا زرد رنگ در ورم ملتحمه وجود دارد. برخی از مردم ممکن است چنین احساس کنند که گویی چیزی در چشم به دام افتاده است. این وضعیت می‌تواند بر اثر باکتری، ویروس، یا واکنش آلرژیک ایجاد شود.
• ورم ملتحمه باکتریایی یا دیگر عفونت‌های چشم. برخی اشکال ورم ملتحمه باکتریایی هستند و درمان آنها به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد. این عفونت‌ها می‌توانند باعث شوند تا چشم صورتی رنگ و متورم و دردناک گردد و می‌توانند تب ایجاد کنند.
• گل‌مژه یا شالازیون. گل‌مژه و شالازیون غدد مسدود شده در پلک چشم هستند. آنها معمولاً باعث ورم یا برآمدگی می‌شوند. امکان دردناک و خارش‌دار شدن آنها وجود دارد اما معمولاً خود به خود و به کمک کمپرس گرم از بین می‌روند.
• آسیب‌دیدگی چشم. جراحت چشم مثل خراش قرنیه، می‌تواند باعث ایجاد ورم و خارش چشم شود. این وضعیت ممکن است اینطور احساس گردد که انگار چیزی درون چشم وجود دارد. اگر جراحت مزبور عفونی شود در این صورت ترشحات غلیظ ایجاد خواهد شد.
• انسداد مجرای اشک. انسداد مجرای اشک می‌تواند مخاط چشمی متراکم و چسبنده ایجاد کند که امکان دردناک بودن آن وجود دارد.
• شیء خارجی در چشم. لنزهای تماسی ممکن است خشک شده و به چشم بچسبند و امکان چرخش آنها در نزدیکی پلک چشم وجود دارد. مژه چشم یا دیگر اجسام ریز نیز ممکن است چشم را تحریک کنند. چشم بسیار نمدار و حساس شده و ممکن است به نور و تولید مخاط چشم حساس گردد.

ترشح چشم در نوزادان
در نوزادان تولید مخاط چشم وجود دارد و امکان عفونت‌های چشم مطرح است. به هر جهت نوزادی که در وی ترشح چشم مشابه ترشح بزرگسالان وجود دارد به طور معمول سالم است.
برخی از نوزادان دارای مجاری اشکی هستند که هنوز به کار تکامل نیافته‌اند. این وضعیت می‌تواند به انسداد مجرای اشک منجر گردد. نوزادان با مجرای اشک مسدود شده دارای مخاط سبز یا زرد رنگی هستند که تمام روز و نه فقط زمان بیدار شدن از خواب، دیده می‎شود. این وضعیت را عموماً می‌توان در محیط خانه و به کمک کمپرس گرم برطرف کرد.
اگر چشم دچار حالت فروافتادگی، قرمز رنگ، یا متورم شود، نوزاد ممکن است دچار عفونت شده باشد و نیاز است تا به دکتر ارجاع داده شود.
کودکانی که انسداد مجاری اشکی در آنان تا نخستین سالروز تولدشان برطرف نشده باشد ممکن است برای باز کردن مجرای اشک نیاز به عمل جراحی داشته باشند.

خلاص شدن از قی چشم
اغلب موارد قی چشم نشانه‌ای از سالم بودن چشم و تلاش چشم برای خلاص شدن از آلودگی و مواد زائد است.
بهداشت مناسب چشم شامل پاک کردن آرایش چشم در شب و تمیز نگه داشتن
چشم به کاهش ترشحات چشم کمک می‌کند.
در مردم دچار خشکی چشم، قطره‌های چشمی نیز ممکن است مفید باشند. قطره‌های چشمی با برندهای مختلف در بازار وجود دارد بنابراین توصیه می‌شود که مردم پیش از استفاده از آنها برای اطمینان از ایمن بودن محصول با پزشک مشورت کنند.
مردمی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند برای کاهش قی چشم باید در طول شب لنزها را از چشم دور کنند. در عین حال لنزها باید با رعایت قواعد مرتبط و استفاده از محلول‌های مناسب برای تمیز کردن آنها جاگذاری شود.
برخی از مردم متوجه افزایش قی چشم پس از خوابیدن می‌شوند. کمپرس گرم که به مدت 3 تا 5 دقیقه ادامه یابد می‌تواند به شل شدن مخاط مزبور کمک کند.
اگر میزان ترشح به قدری باشد که باعث چسبیدن پلک‌های چشم در صبح شود، فرد دچار این وضعیت باید برای از تشخیص خارج شدن امکان وجود عفونت با پزشک مشورت کند.

دورنما
قی چشم نرمال است و نشانه‌ای از وجود مشکل یا خطا در ساز و کار چشم محسوب نمی‌شود. به هر حال بعضی عفونت‌های چشم نیز سبب ایجاد علایم مشابه می‌شوند بنابراین دانستن تفاوت میان ترشحات نرمال و مضر چشم مهم است.
درمان به موقع عفونت چشم می‌تواند از تشدید عفونت پیشگیری کند. این کار حتی می‌تواند به نجات بینایی منجر گردد.
برخی نشانه‌ها در مورد مشکل‎دار بودن ترشح چشم شامل موارد زیر است:
• تغییر ناگهانی ترشح
• دردناک بودن ترشح
• سرخی چشم
• ترشح پس از جراحت چشم
• درد چشم
• حساسیت به نور
• تغییرات بینایی
چشم‌ها ناچارند تا مداوماً خود را در برابر مواد مهاجم مثل گرد و غبار، گرده، مواد آرایشی و موی حیوانات خانگی محافظت کنند. چشم از طریق ایجاد ترشحات سالم خود را تمیز کرده و بدین وسیله خطر بروز عفونت را کاهش می‌دهد./

• زاون ویلینز، دکتر آن مری گریف
• ترجمه هامیک رادیان

Source:
Medical News Today
What causes eye boogers?
Last reviewed Fri 2 February 2018
By Zawn Villines
Reviewed by Ann Marie Griff, OD