در این مقاله:
• علل تیفوس
• علایم تیفوس
• درمان تیفوس
• ریسک فاکتورهای تیفوس
• پیشگیری از تیفوس
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• تیفوس و تیفوئید
• خلاصه
تایفس [تیفوس] اصطلاحی برای تبیین گروهی از عفونت‌های باکتریایی نادر است که مردم ممکن است پس از گزیده شدن توسط حشرات آلوده به آنها دچار شوند. زیرگونه‌های مختلف باکتری ریکتسیا باعث ایجاد انواع مختلف تیفوس می‌شوند.
در گذشته تیفوس باعث مرگ میلیون‌ها نفر می‌شد. امروزه، این بیماری به علت پیشرفت‌های ایجاد شده در عرصه بهداشت و مراقبت پزشکی نادر است. با وجود این مردمی که در محل‌های بسته و شرایط شلوغ زندگی می‌کنند بیشتر مستعد ابتلاء به تیفوس هستند.
علل تیفوس
تیفوس یک عفونت باکتریایی است که مردم ممکن است در صورت تماس با حشرات آلوده به آن مبتلاء شوند. حشره عفونت را از طریق گزش انسان یا حیوان آلوده می‌گیرد. حشره مزبور عفونت تیفوس را از طریق گاز گرفتن انسان یا حیوان دیگر منتقل می‌کنند.
حشرات مختلفی انواع متفاوت تیفوس را منتشر می‌کنند. مثال‌هایی در این مورد عبارتند از:
• چیگرها [نوعی حشره شبیه کنه]. این حشرات حامل تیفوس مالشی هستند، که بیشترین شیوع را در جنوب شرقی آسیا دارد.
• شپش بدن. شخص ممکن است پس از گاز گرفته شدن توسط شپش بدن آلوده به تیفوس اپیدمیک دچار شود.
• کک‌ها. انسان ممکن است پس از تماس با یک حیوان حامل کک‌های آلوده به تیفوس موشسان دچار شود.
علایم تیفوس
در اکثریت موارد علایم تیفوس به فاصله 1 تا 2 هفته پس از قرار گرفتن در معرض تماس با حشره آلوده آغاز می‌شوند. این موضوع می‌تواند ردگیری علت اولیه عفونت را با مشکل مواجه کند.
علایم تیفوس شامل موارد زیرند:
• سردرد
• سرفه
• تهوع و استفراغ
• راش پوستی
• علایم شبه آنفولانزا مثل تب، لرز، و درد عضله
• گیجی
• تند شدن فرآیند تنفس
انواع مختلف تیفوس همچنین علایمی اختصاصی ایجاد می‌کنند. افراد دچار تیفوس مالشی ممکن است متوجه جرب یا گاز تیره رنگی روی پوست شوند و به ورم گره‌های لنفاوی گرفتار گردند. افراد دچار تیفوس موشسان ممکن است دچار بی‌اشتهایی شوند.
در بعضی افراد، به ویژه آنانی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، علایم تیفوس ماه‌ها یا سال‌ها پس از عفونت اولیه دوباره ظاهر می‌شود. پزشکان این بیماری را بریل-زینسر / Brill-Zinsser می‌نامند. شخصی که پس از عفونت پیشین دچار علایم تیفوس شده باشد باید به پزشک مراجعه کند.
درمان تیفوس
آنتی‌بیوتیک دکسی‌سایکلین می‌تواند هر سه نوع تیفوس را درمان کند. افرادی که درمان آنتی‌بوتیکی آنان به موقع شروع شده باشد به طور معمول سریعاً بهبود می‌یابند. بیشتر مردم نیاز دارند تا به مدت 7 تا 10 روز آنتی‌بیوتیک مصرف کنند، اگرچه در مورد برخی بیماران دوره طولانی‌تری از درمان نیاز است.
ریسک فاکتورهای تیفوس
مردم در ریسک بالاتری برای ابتلاء به تیفوس قرار خواهند داشت اگر:
• به جاهایی مسافرت کنند که عفونت‌های تیفوس بیشتر شایع است
• وقت خود را در جاهای بسیار شلوغ به ویژه در نزدیکی حیوانات یا افراد دچار فقر بهداشتی بگذرانند
• با کک‌ها در تماس قرار گیرند، یا به واسطه حیوانات خانگی یا توسط حیوانات وحشی مثل جوندگان
• دچار شپش بدن شده باشند
• اخیراً در مناطقی پیاده‌روی کرده یا کمپ برپا کرده باشد که در آنها امکان زندگی چیگرها وجود داشته باشد
افراد دچار علایم تیفوس و دارای یک یا تعداد بیشتری ریسک فاکتور مربوط به این بیماری باید به پزشک مراجعه کنند.
این موضوع اهمیت دارد که شخص در مورد تمامی علایم مبتلابه خود و هر گونه ریسک فاکتور خاص تیفوس به پزشک توضیح دهد. این بیماری از نظر علایم با بیماری‌های دیگری مثل سرماخوردگی معمولی و آنفولانزا همپوشانی دارد. بدون اطلاع از ریسک فاکتورهای شخص دکتر به سادگی ممکن است در تشخیص دچار اشتباه شود.
پیشگیری از تیفوس
در حال حاضر هیچ واکسنی برای پیشگیری از تیفوس وجود ندارد، و هیچ راه دیگری نیز برای ضمانت در مورد پیشگیری از این بیماری در دسترس نیست. در هر حال، مراحل فهرست شده در زیر می‌توانند خطر ابتلاء به تیفوس را به ویژه در هنگام مسافرت کاهش دهند:
• تعویض لباس. مردم باید از پوشیدن یک لباس در طول روزهای متوالی خودداری کنند. این موضوع به ویژه در زمانی که شخص در محیط‌های بسته زندگی یا زمانی که در معرض حشرات ناقل تیفوس قرار دارد مهم است.
• شستشوی بهداشتی لباس. شخص باید هر لباسی را که ظن تماس با کنه‌ها، شپش‌ها یا چیگرها در مورد آنها وجود دارد بشوید. این موضوع ضرورت دارد که لباس در آبی دارای دمای حداقل 54.4 سانتی‌گراد (130 درجه فارنهایت) شستشو شود. به عنوان رویکرد جایگزین مردم می‌توانند لباس‌ها را به مدت حداقل 2 هفته در کیسه‌های پلاستیکی سربسته قرار دهند.
• پوشیدن لباس مناسب. پوشیدن پیراهن و جوراب‌های بلند در زمان حضور در کمپ می‌تواند به پیشگیری از گاز گرفته شدن توسط چیگرها پیشگیری کند.
• اجتناب از مناطق پرتراکم. مردم باید از نواحی دارای تراکم سنگین که بیشتر محتمل است میزبان چیگرها باشد خودداری کنند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
عفونت تیفوس نادر است، حتی در میان افرادی که به مکان‌های دچار شیوع بیشتر این بیماری سفر می‌کنند.
علایم سرماخوردگی یا شبه آنفولانزا معمولاً پیامی از وجود یک ناخوشی ویروسی هستند. به هر حال، شخصی که اخیراً در سفر بوده است یا کسی که ظن خطر ابتلاء به تیفوس در مورد وی مطرح است باید بدون دفع وقت به پزشک مراجعه کند. این موضوع حیاتی است که شخص در موارد زیر از سوی پزشک بررسی شود:
• شخص دچار علایم نوزاد، مسن، یا شخصی دچار ضعف سیستم ایمنی باشد
• علایم سرماخوردگی یا شبه آنفولانزا خود به خود برطرف نشوند
• درمان با آنتی‌بیوتیک در طول چند روز به بهبود علایم منجر نشود
• پس از مصرف آنتی‌بیوتیک علایم تازه‌ای بروز کند
تیفوس و تیفوئید
اگرچه تیفوس و تیفوئید طنین آوایی مشابهی دارند آنها بیماری‌های متفاوتی محسوب می‌شوند.
تب تیفوئید همانند تیفوس یک عفونت باکتریایی است. مردم بر اثر تماس با نوعی از باکتری سالمونلا که در آب و غذای آلوده وجود دارد دچار تیفوئید می‌شوند. شخص ممکن است بر اثر تماس با مدفوع انسان یا حیوان مبتلاء به تیفوئید دچار این بیماری شود.
اگرچه تب تیفوئید در کشورهای دچار فقر بهداشتی شایع است، در کشورهای پردرآمد مثل ایالات متحد آمریکا بیماری نادری محسوب می‌شود.
موارد زیر می‌توانند به کاهش خطر عفونت تیفوئید کمک کنند:
• شستشوی مداوم دست
• رعایت بهداشت غذایی
• مصرف آب تمیز و تصفیه شده
خلاصه
تیفوس زمانی یک اپیدمی وحشتناک و به شکل بالقوه حکم مرگ بود. امروزه، بهبود شرایط زندگی و رشد بهداشت تیفوس را در بیشتر نقاط زمین ریشه‌کن کرده است. تیفوس نادر است حتی در مناطقی که عفونت در آن بیشترین شیوع را دارد.
مادام که شخص از درمان آنتی‌بیوتیکی کامل برخوردار باشد تیفوس به طور معمول تهدیدی برای زندگی بیمار محسوب نمی‌شود. در هر حال، بدون چنین درمانی تیفوس کماکان کشنده خواهد بود.
مردم در صورت مواجه شدن با هر یک از علایم تیفوس و نیز داشتن ریسک فاکتورهای آن باید به پزشک مراجعه کنند. باخبر کردن پزشک از تمامی علایم و ریسک فاکتورهای محتمل ضروری است./
آنچه باید در مورد تیفوس و تب تیفوئید بدانیم
دکتر جیل سیلیدی-شولمن، زاون ویلینز
ترجمۀ فرهنگ راد
Source:
Medical News Today
What to know about typhus
Medically reviewed by Jill Seladi-Schulman, Ph.D.
On January 15, 2020
New —
Written by Zawn Villines
نظرات (0)