• علایم بیماری لژیونر*
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• علل بیماری لژیونر
• عفونت چگونه گسترش پیدا می‌کند
• ریسک فاکتورهای بیماری لژیونر
• عوارض بیماری لژیونر
• پیشگیری از بیماری لژیونر
• تشخیص بیماری لژیونر
• درمان بیماری لژیونر
بیماری لژیونر [لژیونلوزیس] یکی از اشکال شدید پنومونی [ذات‌الریه] است، التهاب ریه که معمولاً بر اثر عفونت توسط یک باکتری به نام لژیونلا ایجاد می‌گردد.
بیشتر مردم بر اثر استنشاق باکتری لژیونلا از آب یا خاک دچار بیماری مزبور می‌شوند. مردم پیر، سیگاری‌ها و افراد دچار ضعف سیستم ایمنی مشخصاً در برابر بیماری لژیونر آسیب‌پذیر هستند.
باکتری لژیونلا در عین حال مسبب تب پونتیاک است، که نوع خفیف‌تر بیماری لژیونر و مشابه آنفولانزا است. تب پونتیاک معمولاً خود به خود برطرف می‌شود، اما بیماری لژیونر در صورت عدم درمان می‌تواند کُشنده باشد. اگرچه درمان به موقع با استفاده از آنتی‌بیوتیک به طور معمول بیماری لژیونر را معالجه می‌کند، برخی بیماران ممکن است پس از درمان کماکان دچار مشکلاتی باشند.
علایم بیماری لژیونر
بیماری لژیونر معمولاً به فاصله 2 تا 10 روز پس از ابتلاء به باکتری لژیونلا بروز می‌کند. این بیماری معمولاً با نشانه‌ها و علایم زیر آغاز می‌گردد:
• سردرد
• درد عضله
• تب 40 درجه سانتی‌گراد (104 درجه فارنهایت) یا بالاتر
در روز دوم یا سوم بیماری شخص دچار نشانه‌ها و علایمی شامل موارد زیر می‌شود:
• سرفه، که ممکن است با بالا آوردن مخاط و گاهی از اوقات با بالا آوردن خون همراه باشد
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• علایم گوارشی مثل تهوع، استفراغ و اسهال
• گیجی یا دیگر تغییرات ذهنی و روانی
اگرچه بیماری لژیونر در ابتدا ریه‌ها را درگیر می‌کند، گاهی از اوقات می‌تواند سبب بروز عفونت در زخم‌ها و دیگر قسمت‌های بدن شامل قلب شود.
یک شکل خفیف بیماری لژیونر - به نام تب پونتیاک - می‌تواند تب، لرز، سردرد و رنجوری عضلانی ایجاد کند. تب پونتیاک ریه‌ها را عفونی نمی‌کند و علایم آن در طول 2 تا 5 روز برطرف می‌شوند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورت ظن قرار گرفتن در معرض تماس با باکتری لژیونلا مردم باید به پزشک مراجعه کنند. تشخیص و درمان بیماری لژیونر در اولین فرصت ممکن می‌تواند دوره ریکاوری را کوتاه کرده و از بروز عوارض جدی پیشگیری کند. برای مردمی که در ریسک بالای ابتلاء به این بیماری قرار دارند - مثل افراد سیگاری یا سالمندان - درمان کامل و به موقع ضروری است.
علل بیماری لژیونر
باکتری لژیونلا پنوموفیلا مسؤول اکثریت موارد بیماری لژیونر محسوب می‌شود. در فضای باز باکتری لژیونلا در خاک و آب به بقاء خود ادامه می‌دهند اما به ندرت باعث ایجاد عفونت می‌شود. در هر حال، باکتری لژیونلا می‌تواند در سیستم‌های آبی ساخته دست بشر مثل دستگاه‌های تهویه مطبوع تکثیر شود.
اگرچه ابتلاء به بیماری لژیونر به واسطه لوله‌کشی خانگی ممکن است، اغلب موارد طغیان این بیماری در ساختمان‌های بزرگ بروز می‌کند، که شاید علت آن وجود سیستم‌های پیچیده باشد که به باکتری امکان رشد و گسترش بیشتری می‌دهد. همچنین دستگاه‌های تهویه خانگی و اتومبیل از آب برای خنک کردن هوا استفاده نمیکنند.
عفونت چگونه گسترش پیدا می‌کند
بیشتر مردم زمانی دچار عفونت مورد بحث می‌شوند که ذرات میکروسکپی آب حامل باکتری لژیونلا را استنشاق می‌کنند. این اتفاق ممکن است بر اثر پاشش آب از دوش، شیر آب یا فواره یا آب موجود در سیستم تهویه ساختمان‌های بزرگ رخ دهد. طغیان بیماری با موارد زیر مرتبط شده است:
• وان آب گرم و فواره آب
• برجک‌های خنک کننده در سیستم‌های تهویه
• تانکرها و هیترهای آب داغ
• چشمه‌های دکوراتیو یا تزیینی
• استخرهای شنا
• حوضچه‌های زایمان
• آب آشامیدنی
در کنار تنفس در محیط آکنده از ذرات آب، عفونت مورد بحث به راه‌های دیگر شامل موارد زیر منتقل می‌شود:
• آسپیراسیون. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که مایعات به طور معمول بر اثر سرفه یا بروز حالت خفگی در زمان نوشیدن به شکل تصادفی وارد ریه می‌شوند. اگر کسی دچار آسپیره آب حامل باکتری لژیونلا شود احتمال ابتلاء به بیماری لژیونر در مورد وی وجود دارد.
• خاک. تعداد اندکی از مردم پس از کار کردن در باغ یا باغچه یا استفاده از گلدان‌های خاک آلوده دچار بیماری لژیونر شده‌اند.
ریسک فاکتورهای بیماری لژیونر
تمامی مردم قرار گرفته در معرض تماس با باکتری لژیونلا بیمار نمی‌شوند. افراد ممکن است دچار عفونت مورد بحث شوند اگر:
• سیگاری باشند. سیگار کشیدن به ریه‌ها آسیب زده میزان صدمه‌پذیری در برابر تمامی انواع عفونت ریه را افزایش می‌دهد.
• دچار ضعف سیستم ایمنی باشند. این اختلال می‌تواند بر اثر HIV / ایدز یا مصرف برخی داروها به ویژه کورتیکوستروئیدها و داروهای مورد استفاده برای پیشگیری از پس زدن پیوند عضو بروز کند.
• دچار یک بیماری مزمن ریه یا دیگر اختلالات جدی باشند. این شامل آمفیزم، دیابت، بیماری کلیه یا سرطان می‌شود.
• در سنین بالای 50 باشند.
بیماری لژیونر می‌تواند به عنوان مشکلی در سیستم بیمارستانی و آسایشگاهها که در آنجاها اجرام بیماریزا می‌توانند به سادگی گسترش یابند و مردم در برابر عفونت آسیب‌پذیر هستند، مطرح باشد.
عوارض بیماری لژیونر
بیماری لژیونر می‌تواند به تعدادی از عوارض تهدیدگر زندگی شامل موارد زیر منجر شود:
• نارسایی تنفسی. نارسایی تنفسی زمانی بروز می‌کند که ریه‌ها نمی‌توانند برای بدن اکسیژن کافی تهیه کنند یا قادر نباشند تا به شکل کافی دی‌اکسید کربن را از خون جدا سازند.
• شوک سپتیک. شوک سپتیک زمانی بروز می‌کند که افت شدید و ناگهانی فشار خون جریان خون در ارگان‌های حیاتی به ویژه کلیه‌ها و مغز را کاهش می‌دهد. در این وضعیت قلب تلاش می‌کند تا با افزایش پمپاژ خون نقیصه را جبران کند اما بیش‌بار مزبور در نهایت باعث تضعیف قلب و کاهش بیشتر جریان خون می‌شود.
• نارسایی حاد کلیه. نارسایی حاد کلیه کاهش ناگهانی توانایی کلیه در فیلتر کردن مواد زائد موجود در خون است. وقتی کلیه‌ها دچار نارسایی شوند، سطوح خطرناک مایع و مواد زائد در بدن انباشته می‌شوند.
در صورت عدم درمان کامل بیماری لژیونر می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود.
پیشگیری از بیماری لژیونر
بروز بیماری لژیونر قابل پیشگیری است اما پیشگیری مزبور نیاز به مدیریت سیستم‌های آب در ساختمان دارد و باید مطمئن شد که آب منظماً پایش و تمیز می‌شود.
برای کاهش خطر ابتلاء به این بیماری مردم باید از مصرف دخانیات خودداری کنند.
تشخیص بیماری لژیونر
بیماری لژیونر شبیه به انواع دیگر پنومونی است. برای کمک به شناسایی سریع وجود باکتری لژیونلا، پزشک می‌تواند از یک تست برای بررسی ادرار جهت وجود آنتی‌ژن‌های لژیونلا استفاده کند. آنتی‌ژن‌ها موادی خارجی هستند که باعث تحریک پاسخ ایمنی می‌شوند. دیگر تست‌ها در این مورد عبارتند از:
• آزمایش‌های خون و ادرار
• اشعه X قفسه سینه، که نمی‌تواند بیماری لژیونر را تشخیص دهد اما می‌تواند میزان گسترش عفونت در ریه‌ها را نشان دهد
• تست‌های انجام شده بر روی نمونه خلط یا بافت ریه
درمان بیماری لژیونر
بیماری لژیونر با داروهای آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. هر قدر درمان زودتر شروع شود احتمال ایجاد عوارض جدی کمتر خواهد بود. در بسیاری موارد درمان نیاز به بستری کردن بیمار در بیمارستان دارد. تب پونتیاک خود به خود و بی‌نیاز از درمان برطرف می‌شود و باعث ایجاد مشکلات بعدی نمی‌شود./
توضیحی در مورد نام بیماری لژیونر. نام این بیماری پس از شناسایی اولین طغیان بیماری در کنوانسیون یک لژیون آمریکایی به سال 1976 در فیلادلفیا بر روی آن نهاده شد. روزنامه‌نگاران آمریکایی به نام پل کارپنتر و باب دِوورچاک مسؤول مطرح شدن این نام برای بیماری مورد بحث بودند. در جریان همه‌گیری ایجاد شده در 2000 شرکت کننده حاضر در کنوانسیون مزبور 129 نفر جان خود را از دست دادند.
• مایو کلینیک
• ترجمه محمدقاسم رافعی
نظرات (0)