• جین لئونارد، دکتر النا بیگرز
• ترجمه هامیک رادیان
انتروکوکوس نوعی باکتری است که معمولاً در روده وجود دارد. در برخی موارد این باکتریوم را در دهان یا دستگاه واژن نیز میتوان یافت.
در مردمان سالم یا در مقادیر نرمال، انتروکوکوس معمولاً سبب بروز مشکلی نمیشود.
اما اگر انتروکوکوس به دیگر نقاط بدن گسترش پیدا کند، میتواند باعث ایجاد عغونتهای کشنده شود. بیماران قرار گرفته در تنظیمات بیمارستانی یا آنهایی که دچار اختلالات اساسی سلامت هستند در معرض خطر بیشتری از ابتلاء به این عفونت قرار دارند.
در حالی که 17 نوع یا بیشتر از گونههای انتروکوکوس وجود دارد، تنها دو گونۀ آن در انسان شایع است: انتروکوکوس فکالیس (ئی. فکالیس) و انترو کوکوس فکیوم (ئی. فکیوم).
این مقاله بر ئی. فکالیس، عفونتهای مرتبط به آن، چگونگی انتقال آن و گزینههای درمانی موجود تمرکز میکند.
مطالب این مقاله:
• انتروکوکوس فکالیس چیست؟
• عفونتهای شناخته شده
• مقاومت آنتیبیوتیکی
• انتقال و پیشگیری
• پیشگیری از عفونت
• درمان
• دورنما
انتروکوکوس فکالیس چیست؟
تا سال 1984، ئی. فکالیس زیر عنوان فکالیس استرپتوکوکی شناخته میشد. دانشمندان پیشتر این باکتری را به عنوان بخشی از دستۀ استرپتوکوکوس طبقهبندی کرده بودند.
بر مبنای اعلام CDC، ئی. فکالیس مسؤول تقریباً 80 درصد موارد بروز عفونت در انسان است.
باکتری مزبور میتواند در هنگامی سبب عفونت شود که وارد زخمها، خون یا ادرار گردد. مردم دچار ضعف سیستم ایمنی به طور مشخص در معرض خطر قرار دارند، مثل آنهایی که:
• به دلیل جراحی یا بیماری دچار ضعف ایمنی هستند
• افرادی که تحت درمان سرطان قرار دارند
• افرادی که تحت دیالیز قرار دارند
• افرادی که پیوند اعضاء در مورد آنها انجام شده است
• افرادی که دچار HIV یا ایدز هستند
• افرادی که عصبکشی دندان انجام دادهاند
مردمی که تحت تنظیمات بیمارستانی قرار دارند به طور مشخص نسبت به ئی. فکالیس آسیبپذیر هستند زیرا در بیماران بستری گرایشی به تضعیف سیستم ایمنی ایجاد میشود. کاربرد معمول دستگاههای کاتتر داخل عروقی و ادراری نیز به گسترش عفونت کمک میکند، زیرا این ابزار و آلات مکرر لنگرگاهی برای ئی. فکالیس ایجاد میکنند.
اعتقاد بر آن است که ئی. فکالیس یکی از سه عامل پیشتاز در ایجاد عفونتهای بیمارستانی است.
عفونتهای شناخته شده
ئی. فکالیس به ایجاد تعدادی از عفونتها در مردم کمک میکند که برخی از آنها میتوانند تهدید کنندۀ زندگی باشند.
ئی. فکالیس میتواند سبب بروز موارد زیر شود:
• باکتریمی، که به معنی وجود باکتری در خون است
• عفونتهای شکم و ناحیۀ لگن
• عفونتهای دستگاه ادراری
• عفونتهای دهان، مشخصاً در افراد دارای عصبکشی دندان یا روت کانال
• سپتیسمی یا مسمومیت خون
• عفونتهای زخم
• اندوکاردیت، که یک عفونت جدار قلب محسوب میشود
• مننژیت انتروکوکال، که نوع ناشایعی از مننژیت است
علایم عفونت ئی. فکالیس به محل بروز عفونت بستگی دارد. این علایم موارد زیر را شامل میشوند:
• خستگی مزمن
• دردناک شدن ادرار کردن
• گرفتگی یا کرامپهای شکم
• استفراغ
مقاومت آنتیبیوتیکی
ئی. فکالیس هم به طور طبیعی و هم به شکل اکتسابی در مقابل درمان آنتیبیوتیک ایمنی دارد. در نتیجه، یکی از مقاومترین انواع باکتریهای دارای مقاومت آنتیبیوتیکی محسوب میشود.
این باکتری همچنین در برابر طیفی از وضعیتها مقاومت دارد. ئی. فکالیس میتواند در گسترهای از دماهای متفاوت و محیطهای اسیدی یا قلیایی مقاومت کند.
ئی. فکالیس به علت موارد مندرج در زیر میتواند در برابر بسیاری از آنتیبیوتیکها مقاومت کند:
• شکلگیری بیوفیلم: باکتریها میتوانند به هم متصل شوند و یک لایۀ نازک اما مقاوم را شکل دهند، که تحت عنوان بیوفیلم شناخته میشود، که قادر است تا به شدت خود را به یک سطح معین بچسباند.
• نیازهای غذایی: ئی. فکالیس قادر است تا دورههای طولانی بدون دسترسی به منابع تغذیه زنده بماند. این باکتری میتواند حتی از سرم خون به عنوان منبع غذایی استفاده کند.
• پروتئینهای متصل به پنیسیسلین (PBPs): این پروتئینها باعث ایجاد مقاومت طبیعی ئی. فکالیس در برابر پنیسیلین میشوند. پنیسیلین فعالیت ئی. فکالیس را مهار میکند اما قادر به نابود کردن سلولهای باکتری نیست.
• جذب محیطی اسید فولیک: باکتری برای رشد خود به اسید فولیک نیاز دارد. اغلب آنها نمیتوانند اسید فولیک را از محیط جذب کنند بنابراین باید آن را برای خود بسازد. داروهایی که در تولید اسید فولیک اختلال ایجاد میکنند اغلب اوقات میتوانند عفونتهای باکتریایی را نابود کنند. به هر جهت، ئی. فکالیس میتواند اسید فولیک را از محیط جذب کند، بنابراین داروهای مزبور در این مورد تأثیر اندکی دارند.
انتقال و پیشگیری
علت اصلی انتقال انتروکوکی فقر بهداشتی است.
از آنجا که ئی. فکالیس به طور طبیعی در دستگاه گوارش وجود دارد، در مادۀ مدفوع یافت میشود. عدم رعایت نظافت کامل در مورد مواد آغشته به مدفوع یا عدم شستشوی کامل دست پس از رفتن به توالت، میتواند خطر انتقال باکتری را افزایش دهد.
اشیاء مورد استفاده در زندگی روزمره مثل تلفن، دستگیرۀ در، حوله، صابون و... نیز میتوانند حامل ئی. فکالیس باشند.
این باکتری در صورت عدم شستشوی دست از سوی مراقبان بهداشتی در فاصلۀ سرکشی به بیماران مختلف میتواند به سراسر بیمارستان گسترش یابد. در صورت عدم رعایت نظافت کامل بخشهای دیالیز یا کاتتر نیز میتوانند عفونت را منتقل کنند.
پیشگیری از عفونت
رعایت مناسب بهداشت، مخصوصاً در تنظیمات بیمارستانی، میتواند به پیشگیری از گسترش عفونت ئی. فکالیس کمک کند.
موازین پیشگیری موارد زیر را شامل میشود:
• شستشوی کامل دستها شامل نوک انگشتان و زیر ناخنها پس از خروج از توالت
• شستشوی دستها پیش از غذا خوردن یا نوشیدن
• اطمینان از اینکه مراقبان بهداشتی پیش از از تماس با وسایل تزریقات وریدی، کاتترها و لباسها شستشوی کامل دستها را انجام دادهاند.
• اطمینان از اینکه مراقبان پزشکی دست خود را در فاصلۀ بازدید از بیماران مختلف شستشو دادهاند
• اجتناب از استفاده از وسایل مربوط به نظافت شخصی دیگران مثل صابون، لیف حمام، حوله و تیغ اصلاح
• اجتناب از نشستن در بستر دیگر بیماران
• اجتناب از استفاده از توالت دیگر بیماران و همچنین توالتهای کثیف
• نظافت مکرر توالت و دستشویی
• پاک کردن دستگیرۀ در، وسایل کنترل از راه دور، تلفن، و دیگر اشیاء مورد استفادۀ عمومی
• شستشوی مکرر دست توسط بیماران بیمارستانی، خدمه و ملاقات کنندگان
درمان
به علت ساز و کار مقاوم به دارو، عفونت انتروکوکوس یک چالش درمانی مهم برای متخصصان مراقبتهای پزشکی محسوب میشود.
پیش از درمان معمولاً پزشکان نمونههایی از باکتری موجود در بیمار را میگیرند. در مرحله بعد آنها نمایهای از آسیبپذیری نمونهها نسبت به انواع مختلف درمان شامل درمان با پنیسیلین، آمپیسیلین و وانکومایسین تهیه میکنند.
عفونتهای غیر پیچیده را میتوان با استفاده از آنتیبیوتیک درمان کرد. اگر هیچ مقاومت آنتیبیوتیکی وجود نداشته باشد، آمپیسیلین داروی ارجح محسوب میشود.
دیگر گزینههای درمانی شامل موارد زیر هستند:
• آمپیسیلین همراه سولبکتام
• دپتومایسین / Daptomycin
• لینزولید / Linezolid
• نیتروفورانتین / Nitrofurantoin
• تایگسیلین / Tigecycline
• وانکومایسین
عفونتهای شدید میتواند با سپسیس، اندوکاردیت یا مننژیت همراه باشد. این عفونتها برای درمان نیازمند ترکیبی از یک عامل دیوار فعال سلولی و یک کلاس آنتیبیوتیک به نام آمینوگلیکوزیدها است.
عاملهای دیوار فعال سلول آنتیبیوتیکهایی هستند که دیوار سلولی باکتری را هدف قرار داده و رشد سلول را مهار میکنند. مثالهایی در این مورد آمپیسیلین، وانکومایسین، و آمینوگلیکوزیدها را شامل میشود، که شامل جنتامایسین و استرپتومایسین هستند.
برای عفونتهای جدیتر امکان دارد که درمان به چند هفته وقت نیاز داشته باشد.
دورنما
عفونتهای انتروکوکی عموماً در افرادی بروز میکنند که پیشتر مریض شدهاند. این باعث میشود تا تعیین این موضوع دشوار باشد که آیا عفونت میکربی عامل بروز هر گونه عوارض بیماری یا مرگ بوده است.
برخی تحقیقات عنوان میکنند که دورنمای مردم دچار عفونت ئی. فکالیس به وضعیت سلامت آنان بستگی دارد و نه عدم وجود گونههای باکتریایی در بدن آنان.
مطالعات دیگری به این موضوع پی بردهاند که عفونت ایجاد شده توسط گونههای مقاوم به وانکومایسین انتروکوکوس ددر مقایسه با گونههای آسیبپذیر در برابر آنتیبیوتیک دارای میزان مرگ و میر بیشتری هستند.
عفونتهای ناشی از باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک گرایشی به افزایش طول مدت بستری بیماران، افزایش هزینههای مراقبت پزشکی بهداشتی، و نرخ بالاتر مرگ و میر در مقایسه با باکتریهای آسیبپذیر در برابر آنتیبیوتیک دارند.
رعایت بهداشت مناسب بهترین راه پیشگیری از انتقال عفونت ئی. فکالیس است.
Source:
Enterococcus faecalis: Infections, transmission, and treatment
Last reviewed Wed 12 July 2017
By Jayne Leonard
Reviewed by Alana Biggers, MD, MPH
نظرات (1)