• کِنا اینگلسون، دکتر کارن ریچاردسون گیل
• ترجمۀ فرهنگ راد
پنومونی پیادهروی (یا ذات‌الریه پیادهروی) نوعی عفونت ریه است که اغلب با تب خفیف و سرفه همراه است. این بیماری گرایشی به آسیب زدن به بچههای پنج ساله و بزرگتر دارد.
پنومونی باعث می‌شود تا کیسههای هوایی کوچک درون ریهها ملتهب و پر از مایع شود. این موضوع اغلب سبب بروز مشکلات تنفسی می‌گردد.
پنومونی پیادهروی همچنین زیر عنوان پنومونی اتیپیکال یا پنومونی بدون علت مشخص شناخته می‌شود. پنومونی پیادهروی نوعی خفیف از این بیماری است و می‌تواند بر اثر وجود باکتری یا ویروس ایجاد شود.
مطالب این مقاله:
• علایم
• چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
• درمان
• علل
• پیشگیری
• دورنما
علایم
مردم دچار پنومونی پیادهروی اغلب فکر میکنند که مبتلا به سرماخوردگی هستند.
علیرغم احساس خستگی یا کمبود نیرو، کودکان معمولاً چنین فکر میکنند که برای ادامۀ فعالیتهای روزانۀ خود به اندازۀ کافی سر حال هستند که این موضوع شامل رفتن به مدرسه نیز می‌شود. این موضوع دلیل نامگذاری این بیماری تحت عنوان پنومونی "پیادهروی" است.
علایم پنومونی (ذات‌الریه) می‌تواند شبیه به مورد عفونتهای سینه مثل برونکولیت متفاوت باشد، علیرغم آنکه برونکولیت معمولاً به کودکان خردسالتر آسیب میزند.
علایم بیماری همچنین می‌تواند مشابه عود یک اختلال ریوی پیشتر موجود مثل آسم باشد که با تنگی نفس مشخص می‌شود.
علایم شایع پنومونی پیادهروی شامل سرفه و تب خفیف، که معمولاً بالاتر از 38.3 درجه سلسیوس نیست، در ترکیب با احساس عمومی خستگی و سردرد بروز میکند.
کودکان دچار پنومومنی پیادهروی همچنین امکان دارد که علایم زیر را تجربه کنند:
• لرز
• درد گوش یا سینوس
• گلو درد
• تنفس سریع یا مشکلدار و خس خس سینه
• فقدان اشتها
• تهوع یا استفراغ
این علایم ممکن است در هر مورد 1 تا 4 هفته پس از تماس با ویروس یا باکتری بروز یابند.
علایم پنومونی پیادهروی ممکن است بین یک هفته تا یک ماه تا هنگام رفع کامل ادامه پیدا کنند اما در عین حال امکان ادامۀ علایم تا 6 هفته وجود دارد.
عوارض
پنومونی پیادهروی اغلب نوعی بیماری خفیف است، اما می‌تواند به اختلالات دیگری تبدیل شود. عوارض بیماری ممکن است شامل عود جدی پنومونی باشد که نیاز به استراحت در بستر یا بستری شدن در بیمارستان را مطرح میکنند. در موارد نادر امکان بروز انسفالیت یا تورم مغز وجود دارد.
چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
این موضوع اهمیت دارد که در صورت تشدید علایم پنومونی به مرور زمان کودک مبتلا به پزشک ارجاع داده شود.
پرستاران بچه باید دمای بدن کودک را در صورت بهانهگیری و نق نق یا احساس ناراحتی یا گرم به نظر رسیدن بدن بچه، اندازهگیری کنند. در صورت بالا رفتن حرارت بدن کودک باید با پزشک مشورت شود:
• 38 درجه سلسیوس در اطفال زیر 6 ماه
• 38.8 درجه سلسیوس در نوزادان و کودکان دارای سن بالاتر از 6 ماه
دیگر علایمی که لزوم استفاده از مراقبت‌های فوری پزشکی را الزامی میکنند شامل تنگی نفس و درد در قفسۀ سینه است.
تشخیص
دکتر اغلب اوقات قادر است تا بر پایۀ علایم موجود در کودک، گرفتن شرح حال پزشکی و انجام معاینۀ جسمانی پنومونی را تشخیص دهد.
ممکن است برای از تشخیص خارج کردن دیگر عفونتهای قفسۀ سینه با علایم مشابه به انجام عکسبرداری اشعۀ ایکس نیاز باشد. گاهی از اوقات آزمایش خون و تست کشت خلط نیز انجام می‌شود.
اغلب اوقات علایم خفیف ناشی از پنومونی پیادهروی انجام عکسبرداری اشعه X یا تستهای آزمایشگاهی را الزامی نمیکنند. این تستها بیشتر هنگامی مورد نیاز خواهند بود که علایم بیماری رو به وخامت بگذارند.
درمان
عفونت باکتریایی به آنتیبیوتیک پاسخ میدهد، اگرچه همیشه به استفاده از آنتیبیوتیک نیاز نیست. عفونت ویروسی برای گذراندن دورۀ خود نیاز به گذشت زمان دارد.
دیگر گزینه‌های درمانی برای کودکان دچار پنومونی پیادهروی شامل موارد زیر است:
• استراحت: استراحت به مقابله با بیماری کمک میکند. اغلب اوقات ماندن کودک در خانه تا زمان فروکش علایم بیماری راهکار مفیدی است.
• نوشیدن مایعات بیشتر: این رویکرد شامل خوردن آب، چای، و سوپ است مخصوصاً اگر کودک دچار تب باشد. نوشیدن مایعات بیشتر مانع دچار شدن بدن به کمآبی می‌شود.
• استفاده از دارو برای تب و ناراحتی: داروهای ضد سرفه ممکن است مفید نباشند زیرا این داروها مانع از کار خود بدن برای پاک کردن سینه می‌شوند. مردم فقط در صورت تجویز دکتر باید از داروهای ضد سرفه استفاده کنند.
• استفاده از پد گرم یا کمپرس گرم: این کار باید در ناحیۀ سینه انجام شود اگر که کودک در این ناحیه از بدن دچار احساس ناراحتی باشد. گرما به تسکین درد قفسۀ سینه و ناراحتی ناشی از پنومونی پیادهروی کمک میکند.
• استفاده از رطوبت‌ساز در اتاق خواب: این کار از طریق بالا بردن میزان رطوبت هوای اتاق به رفع مشکل تنفس کمک میکند.
اغلب موارد پنومونی پیادهروی که بر اثر باکتری ایجاد می‌شوند در طول 1 تا 2 هفته از زمان بروز علایم در کودک از بین میروند حال آنکه برخی از موارد بیماری برای طی دورۀ خود به حدود 6 هفته زمان نیاز دارد.
علل
اغلب موارد پنومونی پیادهروی در کودکان ناشی از باکتری است. شایعترین نوع باکتری موجب این بیماران در کودکان مدرسهرو میکوپلاسما پنومونیا است. این باکتری همچنین در بزرگسالان باعث بروز سرماخوردگی سینه و برونشیت می‌شود.
این عفونت در هنگامی که قطرات کوچک آب حاوی باکتری در هوا منتقل می‌شود باعث سرایت بیماری از فردی به فرد دیگر می‌گردد. این اتفاق زمانی رخ میدهد که فرد مبتلا به عفونت سرفه یا عطسه میکند و یا حرف میزند. دیگران که در نزدیکی فرد مبتلا قرار دارند باکتری موجود در هوا را تنفس کرده و ممکن است دچار بیماری شوند.
کودکان گرایش به آن دارند که در مکانهای شلوغ مثل مدرسه و اردو یا کمپ زمان زیادی را نزدیک به یکدیگر بگذرانند. یک دلیل اینکه چرا کودکان بسیار آسانتر از گروههای دیگر سنی مبتلا به این بیماری می‌شوند همین است. اما این بدین معنی نیست که همۀ افرادی که در مجاورت با باکتری قرار میگیرند دچار پنومونی پیادهروی می‌شوند.
سرماخوردگیهایی که بیش از یک هفته ادامه پیدا میکنند، یا ناخوشیهای شبه سرماخوردگی سیستم تنفسی، مثل ویروس سینسیتیال تنفسی میتوانند به پنومونی پیادهروی تبدیل شوند.
ریسک فاکتورها
خطر ابتلا به پنومونی پیادهروی در کودک می‌تواند افزایش یابد اگر سیستم ایمنی بدن وی بر اثر عفونت دیگری تضعیف شده باشد. این ضعف سیستم ایمنی عبور از سد دفاعی بدن را برای باکتری آسانتر میکند.
کودکان دچار دیگر اختلالات ریه یا سیستم ایمنی ممکن است در مقایسه با کودکانی که دچار بیماری‌های دیگری نیز هستند، در مورد ابتلا به پنومونی پیادهروی آسیب‌پذیرتر باشند. این بیماریها ممکن است فیبرزو کیستیک، آسم و سرطان را شامل شود.
شیمی درمانی، هنگامی که برای درمان سرطان مورد استفاده قرار میگیرد می‌تواند یک ریسک فاکتور دیگر باشد، زیرا شیمی درمانی سبب تضعیف سیستم ایمنی فرد می‌شود.
پیشگیری
واکسنهایی برای پیشگیری از ابتلا فرد به برخی باکتریهای موجب پنومونی وجود دارد اما این واکسنها ام. پنومونی را شامل نمیشوند.
مراقبان بچه میتوانند ریسک ابتلا وی به پنومونی پیادهروی را از طریق اطمینان از انجام ایمنیسازی در کودک شامل به روز بودن واکسیناسیون آنفولانزا، کاهش دهند.
رعایت مسائل بهداشتی به شکل مناسب می‌تواند قدمی بزرگ در مسیر پیشگیری از ابتلا به پنومونی پیادهروی باشد. این کار شامل شستشوی منظم دستها و پوشاندن بینی و دهان در هنگام سرفه یا عطسه می‌شود.
وقتی علایم پنومونی پیادهروی در یک کودک بروز میکند، این موضوع مهم است که افراد به یاد داشته باشند رعایت موارد بهداشتی مانع از انتقال عفونت به دیگران می‌شود.
کودک پس از ابتلا به عفونت نباید از وسایل شخصی نظافت و بهداشت به صورت مشترک استفاده کند.
حتی زمانی که حال کودک به نظر مناسب میرسد، وی باید تا زمان رفع تب و پایان دورۀ درمان به مدرسه برگردد.
اگر بچهها در این وضعیت به مدرسه برگردند هنوز حامل میکربهای بیماری هستند و احتمال انتقال آنها به دیگران وجود دارد.
مراقبان بچه باید در مورد زمان بازگشت وی به مدرسه با پزشک مشورت کنند.
دورنما
کودکان دچار پنومونی پیادهروی میتوانند انتظار بهبود کامل و سریع را داشته باشند، و گاهی اوقات این بهبود حتی نیازی به مراجعه به پزشک ندارد.
در زمینه پنومونی مطالعۀ لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت توصیه می‌شود:
پنومون (ذات‌الریه) یا عفونت ریه
Source:
Walking pneumonia in children: Symptoms and treatment
Last reviewed Fri 8 September 2017
By Kanna Ingleson
Reviewed by Karen Richardson Gill, MD, FAAP
نظرات (0)