مدفوع در نوزادان دارای تغذیه شیر مادر - چه زمانی باید نگران باشیم؟

• مدفوع نرمال نوزاد دارای تغذیه از شیر پستان چطور به نظر می‌رسد؟
• مدفوع با چرخش به غذای جامد چطور تغییر می‌کند
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه

مدفوع نرمال نوزاد دارای تغذیه از شیر پستان رنگ زرد متمایل به قهوه‌ای یا سبز، حالت دانه دانه، و گاهی از اوقات اندکی شُل و ول دارد.
در هفته‌های اول زندگی نوزاد، این موضوع شایع است که والدین و مراقبان بچه نگران سالم بودن نوزاد، کافی بودن تغذیه وی و حساس بودن به شیر خشک یا شیر پستان باشند.
در چند روز اول پس از وضع حمل، نوزاد ممکن است مدفوع متراکم، و سیاه با قوامی شبیه به قیر داشته باشد. پزشکان این مدفوع را مکونیوم می‌نامند، و اغلب در طول چند روز ناپدید می‌شود.

مدفوع نرمال نوزاد دارای تغذیه از شیر پستان چطور به نظر می‌رسد؟
در طول هفته‌های اول زندگی نوزاد هنوز در حال ایجاد عادت‌های مربوط به تغذیه و دفع مدفوع خود است. پایش مدفوع نوزاد در طول این زمان می‌تواند به والدین و پرستاران بچه کمک کند تا به سلامت نوزاد و برخورداری وی از تغذیه کافی آگاهی پیدا کنند.
هر نوزادی متفاوت است. برای پایش کردن مدفوع نوزاد باید نگاهی از نزدیک به الگوی معمول وی داشته باشیم. تغییر در این الگو می‌تواند پیامی در مورد وجود یک مشکل باشد اگرچه در عین حال ممکن است این تغییر الگو یک نشانه تغییر در رژیم غذایی نوزاد یا تغییر رژیم غذایی شخصی باشد که به بچه شیر می‌دهد.

رنگ مدفوع
مدفوع نرمال نوزاد دارای تغذیه از شیر پستان باید دارای رنگ قهوه‌ای روشن تا متوسط، سبز، یا زرد باشد. برخی نوزادان دارای خرده‌های شبه بذر مایل به سفید یا زرد رنگ در مدفوع خود هستند. این رنگ گرایشی به روشن بودن داشته و باعث می‌شود تا برخی والدین در مورد اسهال داشتن نوزاد نگران شوند، به ویژه زمانی که نوزاد دوره انتقالی مکونیوم به مدفوع نرمال را پشت سر می‌گذارد.
بسیار تیره شدن رنگ مدفوع در نوزاد دارای تغذیه از شیر پستان پس از دفع مکونیوم غیر نرمال است. بنابراین تیره رنگ بودن مدفوع می‌تواند پیامی از وجود یک مشکل باشد.

بافت مدفوع
مدفوع دارای تغذیه از شیر پستان نرم بوده و گهگاه حالت رونده دارد. مدفوع شل و ول تا زمانی که نوزاد دارای تغذیه خوب بوده و دچار مشکلات دیگر مثل وجود خون در مدفوع نیست، مشکلی محسوب نمی‌شود.
مدفوع برخی نوزادان دارای تغذیه از شیر پستان مثل دانه یا بذری به نظر می‌رسد که در مایع یا آب غوطه‌ور است. این وضعیت نرمال است. نوزادان تغذیه شده با شیر خشک به طور معمول مدفوع غلیظ‌تری دارند و مدفوع آنها شبیه کره بادام زمینی است.
نوزاد تغذیه شده با شیر پستان گاهی از اوقات چنین به نظر می‌رسد که در مدفوع خود دارای مخاط است. این موضوع علتی برای نگرانی ندارد.
بیش از حد سفت بودن مدفوع یا حتی داشتن قوام مدفوع بزرگسالان برای نوزاد نرمال نیست. این نوع مدفوع می‌تواند نشان دهنده یبوست باشد. متقابلاً بیش از حد شل و آبکی بودن مدفوع را می‌توان نشانه اسهال تلقی کرد.

بوی مدفوع
بوی مدفوع نوزاد تغذیه شده با شیر پستان بسیار ملایم است. برخی والدین اصلاً بویی احساس نمی‌کنند یا می‌گویند که مدفوع بویی مثل بوی شیر یا پنیر دارد. اگر نوزادی در کنار شیر پستان از شیر خشک نیز تغذیه کند بوی مدفوع وی ممکن است قوی‌تر باشد.
وقتی نوزاد به سمت غذای جامد چرخش می‌کند، بوی مدفوع وی قوی‌تر و ناخوشایندتر می‌شود.

تواتر مدفوع
در طول اولین 6 هفته زندگی نوزاد، تواتر حرکت روده نشان می‌دهد که وی از تغذیه کافی برخوردار است. اغلب نوزادان روزانه 2 تا 5 بار مدفوع می‌کنند یا حتی امکان آن هست که با هر بار تغذیه شدن دفع مدفوع داشته باشند.
نوزادی که تعداد دفعات دفع مدفع وی بسیار کمتر از میزان مزبور بوده یا اغلب روزها دفع مدفوع نداشته باشد ممکن است دچار کمبود مصرف شیر باشد. برای ارزیابی تحویل شیر نیاز است تا نوزاد به دفعات بیشتری تغذیه شود یا با یک مشاور شیردهی مشورت صورت گیرد.
پس از گذشت 6 هفته عادات دفع مدفوع نوزاد دچار تغییر بیشتری می‌شود. برخی نوزادان به شکل روزانه و اغلب پس از تغذیه شدن مدفوع دفع می‌کنند. مابقی در طول هفته فقط چند بار دفع مدفوع دارند.
والدین و پرستاران نوزاد ممکن است جدول زمانی دفع مدفوع نوزاد را یادداشت کنند. بروز تغییر ناگهانی و غیر منتظره در عادت‌های دفع مدفوع می‌تواند هشدار در مورد وجود مشکلی مثل یبوست باشد، اگرچه این مورد در نوزادان انحصاراً تغذیه شده با شیر پستان نادر است.

مدفوع با چرخش به غذای جامد چطور تغییر می‌کند
"آکادمی آمریکایی بیماری‌های کودکان" (AAP) توصیه می‌کند که تغذیه نوزادان با غذای جامد زمانی صورت گیرد که تمامی نشانه‌های آمادگی برای این چرخش تغذیه در نوزاد وجود داشته باشد و این در حدود 6 ماهگی است. تغذیه نوزاد با شیر پستان پس از چرخش به سمت غذای جامد نیز باید کماکان ادامه یابد.
وقتی نوزاد خوردن غذاهای جامد را شروع کند مدفوع وی دچار تغییر می‌شود. بسیاری از والدین و پرستاران پی می‌برند که مدفوع نوزاد شبیه به غذایی است که نوزاد اخیراً خورده است. برخی رنگ‌های غیر معمول اما بی‌ضرر که ممکن است در مدفوع دیده شود عبارتند از:
• نارنجی، که وقتی ایجاد می‌شود که نوزاد غذاهای غنی از کاروتن مثل هویج خورده باشد
• سبز، که وقتی ایجاد می‌شود که نوزاد مقادیر زیاد سبزیجات یا دیگر غذاهای دارای رنگ سبز خورده باشد
• آبی، که وقتی ایجاد می‌شود که نوزاد غذاهایی دارای رنگ آبی یا غذاهای با رنگ آبی به شکل طبیعی آبی مثل زغال اخته خورده باشد
مدفوع نوزاد در عین حال ممکن است رگه‌هایی از رنگ‌های مختلف داشته باشد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
تغییر روز به روز مدفوع نوزاد اتفاقی نرمال است. این تغییرات کوچک معمولاً به این معنی نیست که مشکلی وجود دارد.
به هر حال قابل توصیه است که در صورت مواجهه با موارد زیر به پزشک مراجعه شود:
• مدفوع نوزاد سیاه رنگ است و زمان تولید مکونیوم در نوزاد گذشته است
• مدفوع نوزاد بسیار رنگ پریده است که این می‌تواند پیامی از وجود مشکلی در لوزالمعده یا کبد باشد
• نوزاد خارج از برنامه زمانی معمول خود مدفوع دفع می‌کند و چنین به نظر می‌رسد که دچار یبوست است یا درد دارد
• نوزاد بیش از یک روز دچار اسهال است به ویژه اگر ناخوش به نظر برسد
• قوام مدفوع نوزاد بسیار سفت به نظر می‌رسد حتی در صورت تغذیه مکرر از شیر پستان یا شیر خشک
اگر مدفوع نوزاد خونی بوده یا رگه‌های به رنگ قرمز روشن در مدفوع دیده شود نوزاد باید بدون دفع وقت به پزشک ارجاع داده شود.

خلاصه
مدفوع نوزاد تغذیه شده با شیر پستان به مرور زمان تغییر می‌کند. گاهی از اوقات، این تغییرات به نظر تصادفی می‌رسند. آنچه این نوزاد می‌خورد نیز می‌تواند بر مدفوع نوزاد تأثیر بگذارد. برای مثال، یک چرخش کوچک در رژیم غذایی نوزاد می‌تواند محرک چرخش ناگهانی در بافت یا رنگ مدفوع نوزاد گردد.
والدین نباید با دیدن تغییرات مدفوع نوزاد مضطرب شوند، زیرا تغییرات مدفوع در نوزادان به مراتب بیشتر از بزرگسالان است. حتی مدفوع با نمای ظاهری عجیب و غریب نیز می‌تواند بی‌خطر باشد.
به هر حال تغییر در الگوی معمول مدفوع نوزاد گاهی از اوقات به معنی وجود مشکلی در سلامت است. در چنین موردی بهترین کار گرفتن عکس از مدفوع نوزاد و مشورت با پزشک برای گرفتن بهترین توصیه‌های ممکن است./

• دکتر کارن ریچاردسون جیل، زاون ویلینز
• ترجمه پریسا شعله‌دوست

Source:
Medical News Today
Breastfed baby poop: What is cause for concern?
Medically reviewed by Karen Richardson Gill, MD, FAAP, specialty in pediatrics
On April 17, 2020
New —
Written by Zawn Villines