کاچکسی (کاچکسیا) - علایم، درمان و دورنما

• راچل نل، دکتر سوزان فالک
• ترجمة هستی فراست‌فر

کاچکسی (کاشکسی) اختلالی است که سبب کاهش وزن بیش از حد و همچنین اتلاف عضله می‌شود. کاچکسی اصطلاحی است که از دو کلمة یونانی گرفته شده است: کاکوس به معنی "بد" و هگزیس به معنی "وضعیت".
کاچکسی یک عارضة جانبی یا علامت اختلالات مزمن نظیر سرطان، دیابت نوع 1، HIV و مالتیپل اسکلروزیس (MS) است. افراد مُسن دچار سندرم "اختلال رشد" نیز ممکن است به کاچکسی مبتلا شوند. بر مبنای یک مطالعه فقط در ایالات متحد آمریکا حدود 5 میلیون نفر دچار این اختلال هستند.
اختلالات دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند افراد را دچار کاهش وزن کنند اما کاچکسی متفاوت است زیرا در آن بیمار حتی وقتی که غذا می‌خورد دچار کاهش وزن می‌شود. معمولاً فردی که به مقدار کافی غذا نمی‌خورد دچار کاهش چربی می‌گردد، اما بیمار مبتلاء به کاچکسی هم وزن و هم عضلات خود را از دست می‌دهد.

آنچه در این مقاله می‌خوانید: 
1. علل کاچکسی
2. علایم کاچکسی
3. درمان‌ها
4. سندرم کاچکسی انورکسی سرطان چیست؟

علل کاچکسی
افراد دچار کاچکسی مقادیر ناصحیحی از برخی مواد را در بدن خود دارند. این عدم تعادل سبب کاهش وزن و اتلاف عضله در بیماران می‌شود.
افراد مبتلاء به کاچکسی همچنین دچار کاهش میزان تستوسترون بدن می‌شوند.
موادی که باعث پیشگیری از رشد عضله می‌شوند و به اتلاف عضله کمک می‌کنند شامل افزایش میزان فاکتور شبه انسولین 1 (IFG-I)، افزایش میزان هورمون میوستاتین و مقادیر بالای گلوکوکورتیکوکوئیدها است که هورمون‌هایی هستند که توسط کلیه‌ها ساخته می‌شوند.
علت کاهش وزن افزایش مقادیر سایتوکین‌ها است، موادی التهابی که می‌توانند کاهش وزن را تشدید کنند. افزایش مقادیر سایتوکین‌ها در خون می‌تواند بر اثر ابتلاء به یکی از موارد اختلالات مربوط به سلامت که به کاچکسی ارتباط دارند، بروز کند.
اختلالات مرتبط به کاچکسی همچنین می‌توانند سبب کاهش اشتها یا عدم توانایی در خوردن بدون احساس تهوع شوند.
محققان هنوز در مورد برخی از ارتباط‌ها و دیگر علل بالقوة منجر به کاچکسی در حال مطالعه هستند.

ریسک‌فاکتورها
برخی اختلالات مزمن وجود دارد که با کاچکسی مرتبط دانسته شده‌اند. اگر فردی دچار هر یک از این اختلالات باشد باید با پزشک خود در مورد اقداماتی که می‌توانند باعث ممانعت از گسترش کاچکسی شوند مشورت کند.
مثال‌هایی از اختلالات مزبور عبارتند از:
- ایدز
- سرطان
- بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)
- نارسایی کلیوی مزمن – بر مبنای یک مطالعه، در حدود یک‌چهارم تمامی افراد دچار نارسایی کلیوی مزمن دچار سوءتغذیه هستند
- نارسایی احتقانی قلب
- بیماری کرون
- فیبروز کیستیک
- ارتریت روماتوئید

علایم کاچکسی
همة بیماران دچار کاچکسی این‌گونه به نظر نمی‌رسد که گویی دچار سوءتغذیه هستند. محتمل است که فرد دچار کاچکسی پیش از ابتلاء به یک بیماری مزمن دارای اضافه وزن بوده باشد. در حالی که ممکن است بیماران مبتلاء به کاچکسی شبیه افراد دارای سایز متوسط به نظر برسند، این احتمال وجود دارد که آنها در واقع مقدار قابل توجهی از وزن خود را از دست داده باشند.
از آنجا که گاهی از اوقات تشخیص کاچکسی دشوار است، پزشکان طیفی از مقیاس‌ها را برای تشخیص آن مورد استفاده قرار می‌دهند:
برای تشخیص ابتلاء فرد به کاچکسی وی باید موارد زیر را تجربه کرده باشد:
- از دست دادن بیش از 5 درصد وزن بدن خود به شکل ناخواسته.
- داشتن شاخص تودة بدنی (BMI) کمتر از 20 در افراد کمتر از 65 سال یا BMI کمتر از 22 در افراد بالای 65 سال.
- رسیدن چربی به میزان کمتر از 10 درصد وزن بدن
- داشتن مقادیر افزایش یافتة سایتوکین‌ها در خون یک مارکر وجود التهاب در بدن محسوب می‌شود. وقتی میزان سایتوکین‌ها در بدن افزایش می‌یابد، آنها ترکیبی را که ایجاد عضلات تازه را در بدن کاهش می‌دهد فعال می‌کنند. آنها همچنین فرآیندی را در بدن فعال می‌کنند که شکستن و تجزیة عضلات را که به نام هایپرکاتابولیسم شناخته می‌شود تحریک می‌کنند. نتایج این فرآیندها می‌تواند سبب علایمی شبیه به بی‌قراری، خستگی مزمن و کاهش میزان انرژی در فرد باشد.
- کاهش میزان آلبومین به کمتر از 35 گرم در هر دسی‌لیتر. آلبومین پروتئینی است که در کبد ساخته می‌شود و به حفظ تعادل مایعات در بدن کمک می‌کند. کاهش آلبومین که با کاچکسی مرتبط دانسته می‌شود همچنین می‌تواند بر اثر ادم یا ورم بروز کند. از آنجا که بدن قادر به حفظ تعادل مایعات به شکل درست نیست، فرد ممکن است دچار ورم شود که اغلب اوقات در ناحیة مچ پا بروز می‌کند.

عوارض
اتلاف چربی و عضلة مرتبط به کاچکسی بسیار جدی است و به طور بالقوه می‌تواند منجر به مرگ شود. بر مبنای کتاب "کاچکسی و اتلاف: رویکردی مدرن"، از دست دادن حدود 66 درصد وزن بدن می‌تواند یکی از پیش‌بینی‌ کننده‌های مرگ باشد، فارغ از اینکه کاهش وزن به چه دلیلی بروز کرده است.
برخی از پیامدهای کاچکسی عبارتند از:
- کاهش کیفیت زندگی
- اختلال پاسخ به درمان‌هایی نظیر درمان‌های مربوط به سرطان
- کاهش ایمنی بدن
- تشدید علایم اختلال زیربنایی منجر به کاچکسی
افراد دچار کاهش شدید وزن و فقدان عضله و چربی ممکن است مبتلاء به یک سری از عوارض و علایم ناخواسته نظیر خستگی مزمن، بی‌قراری و تورم شوند.
تمامی مردم برای بقاء به خوردن مواد مغذی موجود در غذا و گلوکز روی می‌آورند. چربی و عضله دو محل ذخیرة این مواد مغذی در بدن است. وقتی بدن دیگر جایی برای ذخیرة مواد غذایی نداشته باشد، زندگی فرد به شدت در معرض خطر خواهد بود. در نهایت کاچکسی می‌تواند منجر به از کار افتادن سیستم‌های جسمانی بیمار و در نتیجه مرگ شود.

درمان‌
درمان کاچکسی می‌تواند شامل داروهای کاهش دهندة میزان سایتوکین‌ها در بدن، تحریک اشتها، یا بلوک کردن هورمون‌های مرتبط به علت کاچکسی باشد.
مثال‌هایی از داروهای محرک اشتها شامل درونابینول و مگرسترول استات است. کورتیکواستروئیدهایی نظیر دگزامتازون، متیل‌پردنیزولون و پردنیزولون نیز سبب تحریک اشتها می‌شوند.
در هر حال تغییرات رژیم غذایی به ندرت برای وقوع اتلاف عضلة مرتبط به کاچکسی کافی هستند. تودة عضلانی باید از طریق ورزش ساخته شود.
برخی از اوقات پزشکان هورمون رشد نظیر سروستیم یا نوردیتروپین فلکس‌پرو را برای بیمار تجویز می‌کنند.

آیا کاچکسی قابل پیشگیری است؟
از آنجا که کاچکسی معمولاً عارضة جانبی یک اختلال پزشکی زیربنایی است، تمرکز باید در حد امکان بر پیشگیری از بروز این اختلال باشد. برخی از اختلالات نظیر COPD یا AIDS در مورد برخی از افراد قابل پیشگیری است. به هر حال، دیگر اختلالات نظیر سرطان، ارتریت روماتوئید، یا بیماری کرون تا حد زیادی اجتناب ناپذیر هستند.

سندرم کاچکسی / انورکسی سرطان چیست؟
سندرم کاچکسی / انورکسی مرتبط به سرطان (CACS) اختلالی است که در بیماران سرطانی بر اثر اتلاف عضله و چربی مرتبط به کاچکسی بروز می‌کند.
بر مبنای یک مطالعه، در حدود 15 تا 40 درصد بیماران مبتلاء به سرطان کاهش وزن قابل ملاحظه‌ای را در پیوند با کاچکسی تجربه می‌کنند. بدبختانه، کاهش وزن ناشی از ازدیاد بیش از حد سایتوکین‌ها با دورنمای ضعیف و مرگ زودرس همراه است.
علایم CACS شامل موارد زیر هستند:
- لطمه دیدن کیفیت زندگی
- خستگی مزمن روانی و ذهنی
- تباهی جسمانی
- کاهش وزن قابل ملاحظه
- ضعف
وقتی کسی به سرطان مبتلاء می‌شود، سلول‌های تومور سایتوکین آزاد می‌کنند که اشتها را در بیمار کاهش می‌دهد. درمان‌های سرطان نظیر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیز می‌توانند بر اشتهای بیمار آسیب برسانند. وقتی فردی به اندازة کافی غذا نمی‌خورد و ترکیبات التهابی نیز در او وجود دارد، اتلاف عضله و چربی در بیمار آغاز می‌شود. در نتیجه سلول‌های سرطانی شروع به تحلیل بردن انرژی فرد می‌کنند.
درمان‌های CACS شبیه درمان‌های کاچکسی برای اختلالات دیگر است. مداخلة هر چه سریع‌تر برای کاهش اثرات منفی کاچکسی می‌تواند به کاهش عواقب جدی این اختلال در بیمار مبتلاء به سرطان کمک کند.
گاهی از اوقات، وقتی فرد در مراحل پیشرفتة سرطان قرار دارد، دکتر ممکن است مراقبت‌های تسکین دهنده را تجویز کند. مراقبت تسکین دهنده تغییر رویکرد سعی به درمان بیماری و تمرکز بر آرامش بخشیدن به بیمار و تقویت کیفیت زندگی اوست.
اگرچه تصمیم در مورد چرخش به سمت مراقبت تسکینی ممکن است تصمیم‌گیری ذهنی دشواری باشد، این نوع رویکرد اغلب اوقات می‌تواند آرامش و حمایتی اضافی را برای فردی که در مرحلة پایانی زندگی خود قرار دارد فراهم کند.
بر مبنای نظر دانشگاه ایالتی اُهایو، در حدود 80 درصد بیماران دچار سرطان پیشرفته به کاچکسی مبتلاء هستند. این اختلال در همه‌جا علت مسبب مرگ در 20 تا 40 درصد تمای مرگ و میرهای ناشی از سرطان برآورد می‌شود./