• اختلال پردازش شنیداری چیست؟
• علایم اختلال پردازش شنیداری
• اختلال پردازش شنیداری و دیسلکسیا (دیسلکسیا)
• اختلال پردازش شنیداری و اختلال طیف اتیسم (ASD)
• تشخیص اختلال پردازش شنیداری
• علل اختلال پردازش شنیداری
• درمان اختلال پردازش شنیداری
• پیام همراه
اختلال پردازش شنیداری (APD) [اختلال پردازش شنوایی] اختلالی است که در آن مغز برای پردازش صداها با مشکل مواجه است. این اختلال میتواند بر چگونگی درک شخص از صحبتها و صداهای محیط تأثیر منفی بگذارد.
اگرچه احتمال بروز اختلال پردازش شنیداری در هر سنی وجود دارد، علایم آن به طور معمول در کودکی شروع میشود.
اختلال پردازش شنیداری چیست؟
شنوایی فرآیند پیچیدهای است. امواج صوت از محیط وارد گوشهای ما شده و در گوش میانی به ارتعاش تبدیل میشوند.
وقتی ارتعاشات به گوش داخلی میرسند، سلولهای حسگر مختلفی یک پیام الکتریکی ایجاد میکنند که به واسطه عصب شنوایی به مغز میرود. در مغز پیام مزبور تجزیه و تحلیل شده و بر اثر پردازش به صدایی تبدیل میشود که توسط انسان قابل شناسایی است.
مردم مبتلاء به اختلال پردازش شنیداری دچار مشکلی در مورد این مرحله پردازش هستند. به همین علت آنان در درک و پاسخ دادن به صداهای محیط با مشکل مواجه میشوند.
این موضوع مهم است که به خاطر بسپریم اختلال پردازش شنیداری یک نوع اختلال شنوایی است.
این اختلال نتیجه اختلالات دیگری مثل اختلال طیف اتیسم (ASD) یا اختلال بیشفعالی کمبود توجه ،(ADHD) که ممکن است بر ادراک یا توجه تأثیر منفی بگذارند، نیست.
به هر حال در برخی موارد این احتمال وجود دارد که اختلال پردازش شنیداری در کنار اختلالات مورد اشاره بروز کند.
علایم اختلال پردازش شنیداری
علایم اختلال پردازش شنیداری شامل موارد زیرند:
• مشکلات درک صحبت، مشخصاً در محیطهای پر سر و صدا یا زمانی که بیش از یک نفر در حال صحبت باشند
• پرسش مکرر از مردم برای تکرار آنچه گفتهاند یا پاسخ دادن به حرف دیگران با کلماتی مثل "ها" یا "چه"
• فهم نادرست آنچه گفته شده است
• نیاز به زمان طولانیتری برای جواب دادن در طول مکالمه
• مشکل در تعیین محل آمدن صدا
• مشکلات مربوط به عدم تمیز دادن اصوات مشابه
• مشکل تمرکز یا توجه
• مشکلات مربوط به دنبال کردن یا پیگیری مکالمات سریع یا دستورات پیچیده
• مشکلات یادگیری یا لذت بردن از موسیقی
به علت این علایم افراد دچار اختلال پردازش شنیداری ممکن است چنین به نظر برسد که مشکل شنوایی دارند. به هر حال به علت آنکه مشکل مزبور مربوط به پردازش صداها است تستهای شنوایی اغلب نشان دهنده نرمال بودن توانایی شنوایی فرد هستند.
از آنجا که مردم دچار اختلال پردازش شنیداری در پردازش و فهم اصوات مشکل دارند، بیشتر مواقع در زمینه فعالیتهای مربوط به یادگیری به ویژه در موارد مربوط به امور شفاهی با مشکل مواجه میشوند.
اختلال پردازش شنیداری و دیسلکسیا (دیسلکسیا)
دیسلکسیا نوعی اختلال شنوایی است که با داشتن مشکلاتی در مورد خواندن مشخص میشود.
این اختلال با مشکلاتی نظیر موارد زیر همراه است:
• شناسایی کلمات
• انطباق دادن اصوات مکالمات با حروف و کلمات
• فهم آنچه دیگران میگویند
• برگردان کلمات نوشته شده به کلام
دیسلکسیا در آن دسته از مردم مبتلاء به دیلکسیا که دچار مشکلات پردازش اطلاعات اختلال پردازش شنیداری هستند شبیه است.
به هر حال، به جای آسیب زدن به قسمتی از مغز که صداها را پردازش میکند، دیسلکسیا به بخشی از مغز که زبان را پردازش میکند آسیب میرساند.
مثل مورد اختلال پردازش شنیداری مردم دچار دیسلکسیا نیز ممکن است برای فعالیتهای یادگیری، مشخصاً مواردی که به خواندن، نوشتن یا تلفظ کردن مرتبط است، مشکل داشته باشند.
اختلال پردازش شنیداری و اختلال طیف اتیسم (ASD)
اختلال طیف اتیسم نوعی اختلال رشد است که هم به جنبه رفتاری و هم به توانایی ارتباطی شخص مبتلاء آسیب میرساند.
علایم اختلال طیف اتیسم به دو دسته تقسیم میشود:
• مشکلات ارتباطی یا فعل و انفعال با دیگران
• انجام رفتارهای تکراری و داشتن علایق بسیار محدود شده و خاص
اختلال طیف اتیسم در بین مبتلایان ممکن است بسیار متفاوت باشد - هم در علایم خاصی که بروز میکند و هم در شدت این علایم. این اختلال میتواند به طیفی از فرآیندهای مختلف شامل پاسخدهی به صداها یا زبان گفتاری آسیب برساند.
به هر حال، شخص دچار اختلال طیف اتیسم که در پردازش یا درک صداهای محیط با مشکل مواجه است لزوماً دچار اختلال پردازش شنیداری نیست.
تشخیص اختلال پردازش شنیداری
هیچگونه فرآیند استانداردی برای تشخیص اختلال پردازش شنیداری وجود ندارد. بخش نخست این فرآیند شامل گرفتن شرح حال کامل پزشکی است.
این شرح حال میتواند شامل ارزیابی علایم و زمان شروع آنها و همچنین ارزیابی برای مشخص کردن آن برای داشتن هر ریسک فاکتور مربوط به اختلال پردازش شنیداری است.
رویکردهای چندرشتهای
از آنجا که اختلالات متعددی ممکن است شبیه به اختلال پردازش شنیداری بوده یا در کنار آن بروز کنند، به طور کلی از یک رویکرد چندرشتهای برای تشخیص استفاده میشود.
این میتواند به متخصصان مراقبتهای پزشکی کمک کند تا هر علت بالقوه دیگر را از تشخیص خارج کنند.
در اینجا چند مثال آمده است:
• یک ادیولوژیست میتواند طیفی از تستهای شنوایی را انجام دهد.
• یک سایکولوژیست میتواند عملکرد شناختی را ارزیابی کند.
• یک گفتار-زبان درمانگر میتواند وضعیت دهان و مهارتهای ارتباطی را ارزیابی کند.
• معلمان میتوانند در مورد چالشهای یادگیری بازخورد ارائه دهند.
تستهای ارزیابی
با استفاده از اطلاعات تیم چندرشتهای برگرفته از تستهایی انجام شدهد، ادیولوژیست به یک تشخیص مشخص خواهد رسید.
برخی مثالها از انواع تستهای مورد استفاده شامل مواردی است که:
• ارزیابی میکنند که آیا اختلال مبتلابه شخص ناشی از کاهش شنوایی است یا اختلال پردازش شنیداری
• توانایی شخص را برای شنیدن و فهم صحبت در طیفی از سناریوها شامل صداهای زمینه، گفتار جدلی و صحبت سریع بررسی میکنند
• ارزیابی میکنند که آیا شخص میتواند تغییرات ظریف در صداها مثل تغییر در شدت یا گام صدا را تشخیص دهند
• توانایی شخص را برای شناسایی الگوهای صداها به چالش میکشند
• الکترودهایی را برای پایش فعالیت مغز در زمان استفاده از هدفون برای گوش دادن به صداها به کار میبرد
علل اختلال پردازش شنیداری
علت دقیق ایجاد اختلال پردازش شنیداری شناخته شده نیست. به هر حال برخی علل یا ریسک فاکتورهای بالقوه در این مورد شناسایی شدهاند که عبارتند از:
• وجود تأخیر یا مشکلاتی در رشد ناحیهای از مغز که پردازش صداها را بر عهده دارد
• ژنتیک
• تغییرات نورولوژیک مرتبط به سن
• صدمات نورولوژیک بروز یافته بر اثر مواردی مثل بیماریهای انحطاطی شامل مالتیپل اسکلروزیس، عفونتی مثل مننژیت یا صدمات سر
• عفونت گوش برگشت کننده (اتیت مدیا)
• مشکلات مرتبط به زمان اندکی پس از تولد مثل فقدان اکسیژنرسانی به مغز، وزن کم هنگام تولد و یرقان
درمان اختلال پردازش شنیداری
بر مبنای ارزیابیهای انجام شده در طول فرآیند تشخیص درمان اختلال پردازش شنیداری بر اساس نیازهای هر بیمار تنظیم میشود.
درمان بر موارد زیر تمرکز میکند:
• کمک به شخص برای فراگیری چگونگی پردازش بهتر صداها
• آموزش مهارتهایی برای کمک به جبران مشکلات ناشی از اختلال پردازش شنیداری
• کمک به شخص برای ایجاد تغییراتی در راستای محیط کاری یا آموزشی برای مدیریت بهتر اختلال
تربیت شنوایی
تربیت شنوایی یک جزء اولیه درمان اختلال پردازش شنیداری است. این میتواند به آنالیز بهتر صداها کمک کند.
تربیت شنوایی را میتوان بر اساس خود شخص، جلسات یک به یک با یک درمانگر یا از طریق فضای آنلاین برنامهریزی کرد.
برخی مثالها در مورد نرمشهای مورد استفاده شامل موارد زیر است:
• شناسایی تفاوتهای صداها یا الگوهای آنها
• تعیین مبدأ صدا
• تمرکز بر صداهای خاصی که در پسزمینه وجود دارند
راهکارهای جبرانی
راهکارهای جبرانی هدف تقویت چیزهایی مثل حافظه، توجه، و مهارتهای حل مسأله را با هدف کمک به مدیریت اختلال پردازش شنیداری دنبال میکنند. مثالهایی در این مورد عبارتند از:
• پیشبینی ویژگیهای بالقوه مکالمه یا پیام
• استفاده از وسایل کمک بصری برای کمک به سازماندهی اطلاعات
• استفاده از تکنیکهای حافظه مثل دستگاههای منمونیک
• یادگیری تکنیکهای گوش دادن فعال
تغییرات محیط
ایجاد تغییراتی در محیط پیرامون شخص نیز میتواند به مدیریت اختلال پردازش شنیداری کمک کند. برخی مثالها در مورد این گونه تغییرات عبارتند از:
• تنظیمات مربوط به مبلمان و اثاثیه اتاق برای کمک به کاهش سر و صدای زائد مثل استفاده از فرش به جای کفپوش سفت
• اجتناب از چیزهایی که باعث ایجاد صدای زمینه میشوند، مثال پنکه، رادیو یا تلویزیون
• نشستن در محل نزدیک به منبع انتشار صدا در جایی که ارتباط ضروری است، مثل ملاقاتهای کاری یا کلاس درس
• استفاده از وسایل کمک بصری در کلاس به جای صرف مکالمه
• استفاده از فناوری کمک کننده مثل سیستم فرکانس تنظیم شده، که از میکروفن و گیرنده برای تحویل مستقیم صدا از منبع صدا به گوش استفاده میکند
پیام همراه
اختلال پردازش شنیداری یک اختلال شنوایی است که در آن مغز برای پردازش صدا دچار مشکل است.
مردم دچار اختلال پردازش شنیداری اغلب در موارد زیر با مشکل مواجهند:
• درک صحبت
• تشخیص تفاوت بین صداها
• تعیین محل صدور صدا
علل اختلال پردازش شنیداری شناخته شده نیست. به هر حال عوامل مختلفی که ممکن است در این مورد نقش داشته باشند شناخته شدهاند:
• مشکلات رشد
• صدمات مغز و اعصاب
• ژنتیک
تشخیص اختلال پردازش شنیداری نیازمند دخالت یک تیم چند تخصصی است.
درمان اختلال پردازش شنیداری بر یک مبنای مورد به مورد استوار میشود.
بر مبنای نیازهای خاص هر فرد متخصص مراقبتهای پزشکی از نزدیک با شخص کار میکند تا پلن درمانی مناسبی بر مبنای نیازهای فرد ایجاد کند./
• دکتر الین کی. لو، دکتر جیل سلیدی-شولمن
• ترجمه محمدقاسم رافعی
Source:
Healthline
What Is Auditory Processing Disorder (APD)?
Medically reviewed by Elaine K. Luo, MD
On January 27, 2020
New —
Written by Jill Seladi-Schulman, PhD