فلج تارهای صوتی هنگامی رخ میدهد که عصب محرک حنجره (لارنکس) دچار اختلال میشود. نتیجه این وضعیت فلج عضلات تارهای صوتی است.
فلج تارهای صوتی میتواند بر توانایی صحبت کردن و حتی تنفس تأثیر منفی بگذارد. دلیلش آن است که تارهای صوتی، که گاهی اوقات شکنهای صوتی نامیده میشوند، کاری بیش از تولید صدا انجام میدهند. آنها راههای هوایی ریه را با پیشگیری از ورود غذا، مایعات و حتی بزاق دهان به نای (تراکئا) محافظت کرده و مانع از بروز خفگی میگردند.
علل محتمل شامل آسیب دیدن تارهای صوتی در کوران جراحی، عفونتهای ویروسی و بعضی انواع سرطان است. درمان فلج تارهای صوتی معمولاً شامل عمل جراحی، و گاه استفاده از صدادرمانی است.
[در این مقاله:]
• علایم فلج تارهای صوتی
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• علل فلج تارهای صوتی
• ریسک فاکتورهای فلج تارهای صوتی
• عوارض فلج تارهای صوتی
• تشخیص فلج تارهای صوتی
• درمان فلج تارهای صوتی
علایم فلج تارهای صوتی
تارهای صوتی دو زنجیره منعطف بافت عضلانی هستند که در ورودی نای قرار دارند. وقتی کسی حرف میزند، این نوارها با هم به حرکت درمیآیند و برای تولید صدا مرتعش میشوند. در مابقی اوقات، تارهای صوتی در یک وضعیت باز شل میشوند و بنابراین فرد میتواند تنفس کند.
در اغلب موارد فلج تارهای صوتی، فقط یک تار صوتی دچار فلج میشود. فلج هر دو تار صوتی وضعیتی نادر اما جدی است. این اختلال میتواند به مشکلات صوتی و مسائل قابل توجهی در پیوند با تنفس و عمل بلع منجر شود.
نشانهها و علایم فلج تارهای صوتی شامل موارد زیر است:
• نفسگیر شدن کیفیت صدا
• خشونت صدا
• تنفس با سر و صدا
• از دست دادن دانگ صدا
• حالت خفگی یا سرفه کردن در هنگام بلع غذا، فرو بردن مایعات یا بلع بزاق دهان
• نیاز به نفسگیری پیاپی در هنگام صحبت
• ناتوانی در صحبت به صدای بلند
• از دست دادن رفلکس گاگ
• نامؤثر شدن سرفه کردن
• صاف کردن مکرر گلو
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر کسی دچار خشونت صدای غیر قابل توضیح و ادامهدار به مدت بیش از دو هفته شده باشد، یا اگر دچار تغییرات غیر قابل توضیح و ناراحت کننده صدا شود، باید به پزشک مراجعه کند.
علل فلج تارهای صوتی
پزشکان علت دقیق فلج تارهای صوتی را نمیدانند. علل شناخته شده شامل موارد زیر است:
• صدمات تارهای صوتی در کوران عمل جراحی. عمل جراحی بر روی گردن یا قسمت بالای قفسه سینه میتواند به آسیب دیدگی عصبهای سرویس دهنده به حنجره منجر شود. جراحیهای توأم با ریسک در این مورد شامل جراحی تیروئید یا غدد پاراتیروئید، مری، گردن و قفسه سینه است.
• صدمات گردن یا قفسه سینه. ترومای ایجاد شده در گردن یا قفسه سینه ممکن است باعث آسیب دیدن عصبهایی شود که برای تارهای صوتی یا حنجره کار میکنند.
• استروک. استروک باعث مختل شدن جریان خون در مغز شده و میتواند به بخشی از مغز که برای حنجره پیام میفرستد آسیب برساند.
• تومور. تومورها، چه سرطانی و چه غیر سرطانی، ممکن است درون عضلات، غضروف یا عصبهای کنترل کننده عملکرد جعبه صوتی (حنجره) یا اطراف آنها رشد کنند و سبب ایجاد فلج تارهای صوتی شوند.
• عفونت. برخی عفونتها مثل بیماری لایم، ویروس اپشتین - بار و هرپس میتوانند سبب ایجاد التهاب و آسیب زدن مستقیم به عصبهای لارنکس شوند.
• اختلالات مغز و اعصاب. اگر کسی مبتلاء به برخی اختلالات نورولوژیک مثل مالتیپل اسکلروزیس یا بیماری پارکینسون باشد، ممکن است دچار فلج تارهای صوتی شود.
ریسک فاکتورهای فلج تارهای صوتی
عوامل افزایش دهنده خطر بروز فلج تارهای صوتی عبارتند از:
• قرار گرفتن تحت عمل جراحی گلو یا قفسه سینه. مردم نیازمند انجام عمل جراحی تیروئید، گلو یا قسمت فوقانی قفسه سینه در ریسک بالاتری برای صدمات تارهای صوتی قرار دارند. برخی از اوقات لولههای تنفسی مورد استفاده برای عمل جراحی یا کمک تنفسی میتوانند باعث آسیب دیدن عصبهای تارهای صوتی شوند.
• ابتلاء به یک اختلال مغز و اعصاب. مردم دچار برخی اختلالات مغز و اعصاب مثل بیماری پارکینسون یا مالتیپل اسکلروزیس (MS) در ریسک بالاتری برای تضعیف تارهای صوتی یا فلج آنها قرار دارند.
عوارض فلج تارهای صوتی
مشکلات همراه فلج تارهای صوتی ممکن است خفیف باشد به شکلی که فرد صرفاً دچار خشونت صدا شود، یا ممکن است جدی باشد که در این صورت تهدیدی برای حیات فرد خواهد بود.
از آنجا که فلج تارهای صوتی مانع از باز و بسته شدن کامل راه هوایی میشود، دیگر عوارض شامل خفگی یا استنشاق (آسپیره شدن) تصادفی غذا یا مایعات است. آسپیراسیون منجر به پنومونی شدید موردی نادر اما جدی است و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
تشخیص فلج تارهای صوتی
پزشک در مورد علایم و سبک زندگی فرد سؤال کرده، به صدای وی گوش میدهد و در مورد مدت زمان ابتلاء به مشکلات صوتی سؤال میکند. برای ارزیابی بیشتر مشکلات صوتی، تستهای فهرست شده در زیر ممکن است در دستور کار قرار گیرند:
• لارنگوسکپی. پزشک با استفاده از یک لوله باریک و انعطافپذیر مجهز به آینه در انتهای آن (که به نام لارنگوسکپ یا اندوسکپ شناخته میشود) تارهای صوتی را بررسی میکند. احتمال انجام تستی به نام ویدیواستروبولارنگوسکپی مطرح است که در آن از یک اسکپ حامل دوربینی کوچک یا دوربینی متصل به اسکپ مشاهدهگر استفاده میشود.
این اندوسکپهای دارای قدرت بزرگنمایی خاص به پزشک امکان میدهند تا تارهای صوتی را مستقیماً روی نمایشگر ویدیویی مشاهده کند و در مورد حرکت و محل قرارگیری تارهای صوتی و اینکه یکی از دو رشته یا هر دوی آنها آسیب دیده است، تصمیم بگیرد.
• الکترومیوگرافی لارنژیال. این تست جریان الکتریکی درون عضلات حنجره را اندازهگیری میکند. برای به دست آوردن این اندازهها پزشک به طور معمول یک سوزن کوچک را از طریق پوست گردن به درون عضلات تارهای صوتی میفرستد.
این تست معمولاً اطلاعاتی در مورد تغییرات دوره درمان به دست نمیدهد بلکه به دکتر اطلاعاتی در مورد میزان پیشرفت درمان ارائه میدهد. تست مزبور زمانی بیشترین کارآیی را در مورد چگونگی بهبود به دست میدهد که در فاصله شش هفته تا شش ماه پس از بروز علایم انجام شده باشد.
• تستهای خون و اسکنها. از آنجا که برخی بیماریها میتوانند باعث جراحت عصب شوند، فرد برای شناسایی علت بروز فلج نیاز به انجام برخی تستهای تکمیلی دارد. تستهای مورد اشاره شامل تستهای خون، اشعه X، اسکن MEI یا CT اسکن است.
درمان فلج تارهای صوتی
درمان فلج تارهای صوتی به علت، شدت علایم و زمان آغاز درمان با توجه به زمان آغاز علایم بستگی دارد. درمان شامل صدادرمانی، تزریقات حجم دهنده، عمل جراحی یا استفاده ترکیبی از درمانها است.
در برخی موارد، بهتر آن است که عمل جراحی بر روی بیمار انجام نشود. به همین دلیل احتمال آن هست که پزشک انجام عمل جراحی را تا یک سال از زمان آغاز علایم فلج تارهای صوتی به تعویق بیندازد.
به هر حال، درمان جراحی از طریق تزریقهای حجم دهنده حاوی مواد شبه کلاژن اغلب اوقات در طول سه ماه اول بروز این اختلال انجام میشود.
در طول دوره انتظار برای انجام جراحی، پزشک ممکن است برای کمک به پیشگیری از استفاده ناکامل از صدا در هنگام التیام عصب صدادرمانی را در دستور کار قرار دهد.
صدادرمانی
جلسات صدادرمانی شامل انجام ورزشها یا تحرکاتی دیگر برای تقویت تارهای صوتی، بهبود کنترل تنفس در کوران صحبت، پیشگیری از تنش غیر نرمال در عضلات اطراف فلج تارهای صوتی یا تارها و محافظت از راه هوایی در طول عمل بلع است. برخی از اوقات صدادرمانی همه آن چیزی است که مردم در صورت دچار شدن به فلج تارهای صوتی به آن نیاز دارند.
جراحی
اگر علایم فلج تارهای صوتی به خودی خود به طور کامل بهبود نیابند، برای بهبود توانایی فرد برای تکلم و عمل بلع احتمال استفاده از عمل جراحی مطرح است.
گزینههای جراحی در این مورد عبارتند از:
• تزریق حجم. فلج عصب تارهای صوتی احتمالاً باعث باریک و ضعیف شدن عضله تارهای صوتی میشود. برای افزودن حجم به تار صوتی دچار فلج پزشک متخصص گوش، حلق و بینی میتواند مادهای مثل چربی بدن، کلاژن یا دیگر مواد فیلر تأیید شده را به داخل طناب صوتی تزریق کند. این حجم اضافی بخش آسیب دیده طناب صوتی را به وسط جعبه صوتی نزدیک میکند به طوری که عملکرد متقابل و حرکت تار صوتی بتواند در هنگام صحبت، بلع یا سرفه کردن ارتباط نزدیکتری با طناب صوتی دچار فلج برقرار کند.
• ایمپلنتهای ساختاری. به جای استفاده از تزریق حجم، در این عمل که زیر عنوان تیروپلاستی شناخته میشود، به واسطه لارنگوپلاستی یا جراحی قاب لارنژیال، بر کاربرد یک ایمپلنت در لارنکس برای تجدید وضعیت طناب صوتی تکیه میشود. در موارد نادر مردمی که از این عمل جراحی استفاده میکنند برای تجدید قراردهی ایمپلنت نیاز به جراحی مجدد دارند.
• تغییر مکان طناب صوتی. در این عمل، جراح بخشی از بافت خارج از حنجره فرد را وارد حنجره کرده طناب صوتی فلج شده را به سمت مرکز حنجره میراند. این کار امکان میدهد تا طناب صوتی مختل نشده ارتعاش بهتری در مقابل بخش فلج شده داشته باشد.
• جایگزین کردن عصب آسیب دیده. در این عمل یک عصب سالم از ناحیه دیگری از گردن جایگزین طناب صوتی آسیب دیده میشود. برای بهبود صوت در این عمل به 6 تا 9 ماه زمان نیاز است. برخی پزشکان این عمل را با تزریق حجم ترکیب میکنند.
• تراکئوتومی. اگر هر دو طناب صوتی فلج شده و به هم رسیده باشند، جریان هوا کاهش خواهد یافت. در این موقعیت فرد دچار مشکلات تنفسی متعددی شده و نیازمند انجام یک عمل جراحی به نام تراکئوتومی خواهد بود.
در تراکئوتومی، بُرش جراحی کوچکی در قسمت جلو گردن ایجاد شده و یک ورودی مستقیم به داخل نای ایجاد میکند. یک لوله تنفسی وارد نای میشود که امکان میدهد تا هوا طنابهای صوتی فاقد حرکت را بایپس کند./
• مایو کلینیک
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
Source:
Mayo Clinic
Vocal cord paralysis
Sept. 19, 2018