• جون جانسون، دکتر النا بیگرز
• ترجمه پریسا شعله‌دوست
خوردن غذاهای نمک‌دار اغلب اوقات پس‌مزه‌ای در دهان باقی می‌گذارد؛ به هر جهت، وقتی این طعم و مزه در درازمدت به جای خود باقی بماند، شاید علامتی از یک مشکل زیربنایی باشد.
مزه شور یا مزه‌های غریب در دهان معمولاً علتی برای نگرانی نیست اما این علایم می‌توانند آزار دهنده و باعث حواس پرتی شوند.
برخی علل بروز مزه شور ادامه‌دار در دهان نیاز به تشخیص و درمان پزشکی دارد. در این اثناء مداواهای خانگی می‌توانند به تخفیف علایم کمک کنند.
[مطالب این مقاله:]
• علل
• درمان
• تشخیص
• عوارض
• مداوای خانگی
علل
برخی علل ایجاد مزه شور در دهان بی‌ضررند در حالی که دیگر موارد باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند.
آبریزش قسمت عقب بینی
آبریزش قسمت عقب بینی مشکلی شایع بوده و ممکن است بر اثر وجود مشکلاتی مثل موارد زیر ایجاد گردد:
• انواع آلرژی
• عفونت گوش
• سرماخوردگی
آبریزش قسمت عقب بینی شامل ایجاد مخاط زیاد در معبرهای بینی است که از قسمت پشت بینی وارد گلو می‌شود. وجود این مخاط ممکن است باعث شود تا مخاط یا مزه نمکی‌تر از معمول گردد.
داروهای غیر نسخه‌ای را می‌توان برای رفع آبریزش قسمت عقب بینی به کار برد که احتمالاً باعث از بین رفتن مزه شوری در دهان خواهد شد.
کم‌آبی بدن
کم‌آبی بدن می‌تواند به ایجاد مزه‌های غیر متعارف و دیگر علایم مثل خشکی دهان (زروستومیا) منجر گردد. وقتی بدن دچار کمبود مایعات می‌شود، این وضعیت می‌تواند به افزایش میزان مواد معدنی پرنمک در بدن منجر شود، زیرا در این وضعیت تعادل میان آب و املاح در بدن دستخوش تغییر می‌شود.
علایم کم‌آبی بدن که معمولاً همراه مزۀ غیر متعارف ایجاد می‌شود عبارتند از:
• خستگی مفرط یا بی‌حالی
• گیجی
• سرگیجه یا سبکی سر
• تغییر رنگ ادرار به زرد تیره یا نارنجی
• ادرار کردن گاه و بیگاه
• تشنگی بیش از حد
مشکلاتی مثل اسهال یا نوشیدن مقادیر بیش از حد مشروب الکلی می‌توانند سبب ایجاد کم‌آبی در بدن شوند. مردمی که بدون نوشیدن آب کافی ورزش‌های سنگین انجام می‌دهند نیز ممکن است دچار کم‌آبی بدن شوند.
این موضوع مهم است که افراد در طول روز مراقب نشانه‌های کم‌آبی در خود باشند و به شکل متناسب به غذای مصرفی خود مصرف مایعات را نیز اضافه نمایند.
خشکی دهان
خشکی دهان یک علامت کم‌آبی بدن است اما در عین حال ممکن است خود به صورت اختلالی جداگانه ظاهر شود. اصطلاح پزشکی مورد استفاده برای خشکی دهان زروستومیا است. مردم دچار زروستومیا اینطور احساس می‌کنند که گویی چیزی مثل گلوله‌های نخی در دهان دارند و نیز ممکن است دچار خشکی یا چسبندگی بزاق شوند. بزاق ممکن است مزۀ نامعمولی بیابد که اغلب به صورت تلخ یا شور است.
برخی داروها می‌توانند باعث ایجاد خشکی دهان شوند. این علامت در عین حال ممکن است به مصرف سیگار یا وجود یک علت زیربنایی مرتبط باشد. به هر جهت، گرفتگی بینی اغلب اوقات برای ایجاد حالت خشکی در دهان کافی است زیرا در این وضعیت فرد ناچار است به جای بینی از راه دهان نفس بکشد.
بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
GERD می‌تواند مـسؤول مزۀ ادامه‌دار شوری در دهان باشد. این بیماری وقتی بروز می‌کند که اسفنکتر مری تضعیف می‌شود، و امکان می‌دهد تا صفرا یا اسید معده به‌عقب برگشته وارد مری شوند. این وضعیت در کنار سایر علایم به بروز حس سوزش در قفسه سینه منجر می‌شود.
GERD می‌تواند در عین حال به ایجاد مزه‌های نامعمول در دهان منجر گردد که اغلب به صورت احساس مزۀ تلخ، ترش یا شور توصیف می‌شود.
خون در دهان
وقتی مزۀ شوری در عین حال با مزۀ زنگار یا فلز همراه باشد، این وضعیت می‌تواند نشانگر وجود خون در دهان باشد. خوردن غذاهای بُرنده مثل چیپس یا آب نبات‌های سخت می‌تواند سبب ایجاد خونریزی در دهان شود. در عین حال این امکان وجود دارد که فرد در هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان لثه‌های خود را زخمی کند.
مزۀ شوری پس از مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان می‌تواند یک علامت اولیه از بیماری لثه باشد. وضعیت مزبور باید از سوی دندان‌پزشک مورد تشخیص و تحت درمان قرار گیرد.
عفونت
در صورت عدم درمان بیماری لثه این بیماری می‌تواند به بروز عفونت، برای مثال پریودونتیت، منجر شود. در صورت عدم درمان پریودونتیت می‌تواند مضرات مداوم در دندان و استخوان ایجاد کند.
پریودونتیت می‌تواند به ایجاد مزۀ شور یا شبه فلز در دهان منجر گردد و نیز می‌تواند باعث بروز موارد زیر گردد:
• از دست دادن دندان
• بروز چرک زیر دندان
• زخم‌های باز در لثه
• زخم‌دار و دردناک شدن لثه
• نفس بدبو
عفونت‌های دیگر شامل برفک دهان نیز می‌توانند به بروز مزۀ شور در دهان منجر گردند. این عفونت مخمری سبب ایجاد لکه‌های سفید رنگی در دهان و نیز باعث بروز حس‌های غیر معمول یا حس سوزش در دهان می‌شود. مردم مبتلا به برفک دهان ممکن است دچار مشکل چشایی شده یا مزه‌ای تلخ، متالیک یا شور را در دهان احساس کنند.
عفونت با پاپیلوماویروس انسانی (HPV) نیز می‌تواند سبب ایجاد مزه‌های غریب در دهان شود. اگر علایم مدیریت نشوند، HPV می‌تواند باعث شود تا فرد دچار سرفۀ خونی شود که نتیجۀ آن بروز مزۀ متالیک یا شوری در دهان است.
کمبودهای تغذیه‌ای
مزۀ شوری در دهان می‌تواند ناشی از فقدان یا کمبود مواد مغذی باشد. اگر پزشک ظن به وجود چنین موردی داشته باشد، خون فرد را برای تعیین نوع مواد مغذی دچار کمبود آزمایش خواهد کرد. درمان در این مورد به طور معمول شامل استفاده از برخی مکمل‌های غذایی است.
اختلالات پزشکی
برخی از مشکلات پزشکی که به مغز یا اعصاب لطمه می‌زنند در عین حال می‌توانند به زبان نیز آسیب برسانند، که این وضعیت به بروز مزه‌های عجیب یا شوری در دهان منجر می‌شود. این اختلالات ممکن است شامل اختلالات عصبی مثل مالتیپل اسکلروزیس (MS) یا فلج بل یا حتی تومور مغزی باشد. فرد دچار آسیب دیدگی سر یا گردن نیز ممکن است علایم آسیب به عصب را تجربه کند.
سندرم سیوگرن، که یک اختلال سیستم ایمنی است، می‌تواند باعث خشکی چشم‌ها و دهان شود. در عین حال امکان بروز مزۀ شور مداوم و نیز درد مفصل، خستگی مفرط، و اختلال ارگان نیز مطرح است.
عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی مثل موارد ایجاد شده در طول یائسگی یا بارداری نیز می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در پرزهای چشایی شده به ایجاد مزه‌های غیر متعارف در دهان منجر شود.
عوارض جانبی داروها
برخی داروها می‌تـــوانند باعث خشکی دهان شده یا به درون بزاق نفوذ کنند، که این وضعیت به ایجاد طعم و مزه‌های نامعمول منجر می‌شود. دکتر می‌تواند تعیین کند که مزۀ مورد بحث ناشی از مصرف دارو است یا خیر.
برخی درمان‌های سرطان می‌توانند بر پرزهای چشایی تأثیر منفی گذاشته به بروز مزه‌های غیر متعارف منجر شوند. مردمی که این داروها را دریافت می‌کنند در عین حال ممکن است دچار خشکی دهان شوند که یکی دیگر از علل شایع ایجاد مزۀ شوری مداوم در دهان است.
گزینه‌های درمانی
درمان صحیح در مورد مزۀ شوری در دهان به علت بروز این وضعیت بستگی دارد. در مورد بسیاری از مردم نوشیدن مقداری آب بیشتر در طول روز همۀ آن کاری است که برای رفع این مشکل نیاز است. دیگر افراد ممکن است برای تشخیص مشکل خود نیاز به مراجعه به پزشک یا دندان‌پزشک داشته باشند.
تشخیص
برای تعیین علت بروز مزۀ شوری در دهان دکتر به طور معمول دهان را معاینه کرده و سپس در مورد رژیم غذایی، سبک زندگی و داروهای مورد مصرف فرد پرسش می‌کند. در عین حال محتمل است که پزشک برای از تشخیص خارج کردن دیگر علل محتمل انجام برخی تست‌ها را در دستور کار قرار دهد. وقتی دکتر علت مزۀ شوری را تشخیص دهد، درمان لازم را توصیه خواهد کرد.
عوارض
غفلت در مورد درمان هر اختلالی می‌تواند به بروز عوارض و تشدید علایم منجر شود. هر کسی که دچار تغییرات پایداری در مزۀ دهان خود شده باشد که دلیل آن مشخص نیست باید در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کند.
مداوای خانگی
در هنگام انتظار برای انجام تشخیص و آغاز درمان، مردم می‌توانند از برخی مداواهای خانگی برای تخفیف مشکل استفاده کنند. بعضی مداواها برای مزۀ شوری در دهان عبارتند از:
• رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت یک تکلیف روزانه
• آب کشیدن دهان با استفاده از دهانشویه‌های ضد باکتریایی
• جویدن آدامس‌های فاقد قند
• نوشیدن آب کافی در سراسر روز
• کاهش میزان مصرف الکل و سیگار
• اجتناب از مصرف غذاهای روغنی یا تند
علت مزۀ شوری در دهان ممکن است مورد ساده‌ای باشد. دکتر می‌تواند به شناسایی تأثیر هر دارو یا مکمل در این مورد کمک کند. برخی از مردم پی می‌برند که با تغییر یا قطع داروی مصرفی آنها مشکل شوری دهان برطرف می‌شود.
درمان‌ها بیشترین اثربخشی را زمانی دارند که توسط متخصص مرتبط ارائه شده باشند./
Source:
Why do I have a salty taste in my mouth?
Last reviewed Wed 14 March 2018
By Jon Johnson
Reviewed by Alana Biggers, MD, MPH
