• کریستین نوردکوریست، دکتر دِبرا ویزرسپون
• ترجمه هامیک رادیان
اپیگلوتیت (اپیگلوتایتیس) یک عفونت باکتریایی است که باعث میشود دریچه نای (نایبند) به سرعت ملتهب شود. اگر این دریچه ملتهب گردد، این میتواند سبب بروز مشکلات شدید تنفسی شود. در صورت انسداد راه هوایی وضعیت پدید آمده حتی میتواند کُشنده باشد.
تورم در عین حال ممکن است بر اثر آسیبدیدگی ایجاد گردد. اپیگلوتیت گاهی از اوقات زیر عنوان سوپراگلوتیتیس شناخته میشود.
دریچۀ نای (زبانک) زبانهای در پایۀ زبان است. این زبانه در هنگام خوردن غذا مانع از ورود اشتباهی غذا به داخل نای (تراکئا) میشود.
مطالب این مقاله:
• چرا اپیگلوتیت آنقدر جدی است؟
• علایم اپیگلوتیت
• علل اپیگلوتیت
• تشخیص اپیگلوتیت
• درمان اپیگلوتیت
• عوارض اپیگلوتیت
• پیشگیری از اپیگلوتیت
چرا اپیگلوتیت آنقدر جدی است؟
موقعیت قرارگیری دریچه نای برای انجام تنفس حیاتی است. اگر نایبند متورم شود میتواند سبب ایجاد مشکلات جدی برای راه هوایی گردد. به همین دلیل اپیگلوتیت در پزشکی به عنوان یک موقعیت اورژانسی قلمداد میشود.
گاهی از اوقات نایبند متورم شده، میتواند به طور کامل نای را مسدود کند و لاجرم بیمار دیگر قادر به تنفس نخواهد بود. این وضعیت به عنوان انسداد تنفسی شناخته میشود و ممکن است باعث مسدود شدن کامل راه هوایی گردد.
در این وضعیت مراقبتهای پزشکی اورژانسی ضروری است زیرا علایم ممکن است به سرعت رو به وخامت بگذارند و بیمار ممکن است در طول فقط چند ساعت جان خود را از دست بدهد.
پیش از معرفی واکسن آنفولانزای هموفیلوس نوع 2 (Hib) اپیگلوتیت در میان کودکان خردسال شایع بود. در حال حاضر از موارد وقوع آن کاسته شده است اما کماکان وجود دارد.
کودکان در سنین زیر 12 ماه، که هنوز واکسنهای سهگانۀ Hib را کامل نکردهاند همچنان نسبت به این بیماری آسیبپذیرند. التهابهای مشابه ناشی از دیگر باکتریها نیز میتوانند به اپیگلوتیت منجر گردند.
بر مبنای اعلام CDC سالانه به طور متوسط 2562 مورد در تمامی گروههای سنی گزارش میشود.
گمان بر آن است که جرج واشینگتن / George Washington نیز یکی از کسانی بوده که جان خود را بر اثر اپیگلوتیت از دست دادند.
علایم اپیگلوتیت
فرد دچار اپیگلوتیت محتمل است که دارای نشانههای زیر باشد:
• تب
• احساس درد و دشواری در هنگام بلع
• حالت خوابآلودگی
• حالت خشونت یا خفگی صدا
• استریدور، یک صدای بلند در هنگام تنفس به ویژه در هنگام عمل دم
• گلودرد شدید
• سیانوز، که در آن پوست به دلیل عدم رسیدن اکسیژن کافی به بدن کبود میشود.
کودکان دچار اپیگلوتیت ممکن است بسیار ناخوش به نظر برسند. آنها ممکن است در برقراری تماس چشمی ناتوان شوند و قادر به شناسایی والدین خود نباشند.
بچه ممکن است برای یافتن وضعیتی برای تنفس بهتر تقلا کند، بیش از آنکه دراز بکشد بنشیند، گردن را بیش از حد دراز کند و فک را به سمت جلو براند.
علل اپیگلوتیت
اپیگلوتیت ممکن است به دلایل مختلفی رخ هد. در زیر چند مورد از این دلایل فهرست شده است:
• عفونت باکتریایی آنفولانزای هموفیلوس نوع B (hib) که میتواند سبب ایجاد اپیگلوتیت، مننژیت، و پنومونی شود.
• باکتریهای دیگری مثل استرپتوکوکوس پنومونیا، نوعی که عموماً سبب ایجاد پنومونی میشود
• قارچ، به ویژه اگر سیستم ایمنی در فرد دچار ضعف و بیماری باشد
• آبله مرغان
• آسیب ناشی از سوختگی پس از بلع یک نوشیدنی داغ یا استنشاق دود سیگار یا بخاری که میتواند سبب ایجاد ورم شود، زیرا این وضعیت میتواند به گردن ضربه وارد کند
• مصرف کنندگان کراک ممکن است در هنگام مصرف این مادۀ مخدر و نیز بر اثر دودی که با دریچۀ نای و بافتهای اطراف تماس مییابد دچار اپیگلوتیت شوند
اینها همگی میتوانند سبب تورم اپیگلوت (زبانۀ نای) شوند و با ریسک ایجاد مشکلات تنفسی همراه هستند.
تشخیص اپیگلوتیت
پیش از تشخیص اپیگلوتیت پزشک به ایمن کردن راه هوایی میپردازد. اگر احتمال ابتلا بیمار به اپیگلوتیت وجود داشته باشد، به وی اکسیژن داده خواهد شد.
یک لارنگوسکپ انعطافپذیر، لولهای بلند و دارای خاصیت ارتجاعی که دوربینی در انتهای آن قرار دارد ممکن است برای تشخیص اختلال مورد بحث مورد استفاده قرار گیرد. این دستگاه از راه دهان بیمار به گلو فرستاده میشود و احتمالاً برای تسکین درد ایجاد شده از یک مادۀ بیحسی موضعی استفاده میگردد.
امکان استفاده از تستهای زیر نیز وجود دارد:
• آزمایش خون، برای تعیین اینکه آیا عفونت مسبب ورم ایجاد شده، و اگر چنین است چه نوع عفونتی باعث آن شده است
• گرفتن نمونه از گلو با سواب، برای آزمایش مخاط زبانک نای
• انجام بیوپسی که در آن از بافت نایبند برای بررسی عفونت نمونهگیری میشود
• عکسبرداری اشعۀ ایکس یا CT اسکن
درمان به نتایج به دست آمده از تشخیص بستگی دارد.
درمان اپیگلوتیت
فرد دارای تشخیص ابتلا به اپیگلوتیت بدون فوت وقت راهی بیمارستان میشود.
تیم پزشکی در بدو رسیدگی بیمار راه هوایی امن را برای وی ایجاد میکند، و از این موضوع اطمینان حاصل میشود که بیمار به اکسیژن کافی دسترسی دارد و برای نیل به این منظور از ماسک اکسیژن استفاده میشود.
اگر استفاده از ماسک اکسیژن برای تأمین اکسیژن بیمار کافی نباشد، ممکن است به لولهگذاری تراشه نیاز باشد. دکتر لولۀ تراشه را از راه دهان بیمار و گاهی از اوقات از طریق بینی وارد نای میکند. لولۀ تراشه زبانۀ نای را پشت سر گذاشته و وارد نای میشود و به واسطۀ آن اکسیژن کافی به ریههای بیمار تحویل میگردد.
در موارد بسیار جدی ممکن است به تراکئوستومی نیاز باشد. جراحان یک عمل جراحی را برای جاگذاری لولۀ تنفسی به طور مستقیم از طریق گردن بیمار و داخل نای انجام میدهند و به این طریق از مسیر کنارگذر نایبند استفاده میکنند.
پزشک برای درمان بیمار از تزریقهای طیف وسیع آنتیبیوتیک استفاده میکند زیرا حتی اگر اختلال ناشی از گرما یا مجاورت با مادۀ شیمیایی باشد، کماکان خطر بروز عفونت وجود دارد.
وقتی تستهای تشخیصی علت دقیق بروز عفونت مبتلابۀ فرد را نشان دهند داروهای هدفمندتر به بیمار داده میشود.
عوارض اپیگلوتیت
خطرناکترین عارضۀ اپیگلوتیت ناتوانی بیمار در تنفس کردن است، که کشنده محسوب میشود.
اگر عفونتی وجود داشته باشد، این عفونت میتواند گسترش یابد. اتیت میانی یا عفونت گوش داخلی، پنومونی، مننژیت یا پریکاردیت (عفونت جدار قلب)، امکان بروز دارند.
پیشگیری از اپیگلوتیت
Hib ریسک فاکتور اصلی اپیگلوتیت است. در حدود 50 تا 65 درصد عفونتها به مننژیت و 17 درصد آنها به اپیگلوتیت منجر میشوند.
میزان شیوع اپیگلوتیت پس از عمومیت یافتن استفاده از واکسن Hib در کودکان به شکل چشمگیری کاهش یافته است.
یک مطالعه عنوان میکند که در فاصۀ سالهای 1997 تا 2012 فقط یک مورد اپیگلوتیت Hib در میان کودکان شناسایی شد حال آنکه در مقام مقایسه این رقم برای سالهای 1975 تا 1984 به میزان 24 مورد بود.
پیشرفت حاصله غالباً مربوط به استفاده از واکسیناسیون Hib است.
بهترین راه پیشگیری از ابتلا کودکان به اپیگلوتیت استفاده از واکسن Hib برای آنان است که باعث میشود کودک و نیز دیگران در جامعه مورد حفاظت قرار گیرند./
Source:
What is epiglottitis?
Last updated Thu 2 June 2016
By Christian Nordqvist
Reviewed by Deborah Weatherspoon, PhD, RN, CRNA