• گارِتی کاولی، دکتر سوزان فالک
• ترجمه هامیک رادیان
عفونت مثانه بروز عفونت باکتریایی در مثانه است. عفونت مثانه گاهی از اوقات عفونت دستگاه ادراری نیز نامیده می‌شود زیرا دستگاه ادراری شامل مثانه، مجرای ادرار، حالب و کلیه‌ها است.
عفونت مثانه در زنان بیش از مردان شایع است. تخمین زده می‌شود که بیش از 50 درصد زنان دستکم یک بار در طول عمر خود دچار عفونت مثانه می‌شوند. اغلب این موارد عفونت‌های "ساده" و معمولاً ناشی از باکتریوم اشیرشیا کولی (ئی. کولی) است.
اصطلاح "ساده" برای توصیف عفونت‌هایی استفاده می‌شود که در زنان سالم بروز می‌کند و در مقابل اصطلاح عفونت مثانه "بغرنج" به کار میرود که برای مردمی اتفاق میافتد که دچار دیگر اختلالات و شرایط مثل کاتترها، استنتهای ادراری، دیابت، بارداری یا دیگر علل هستند.
اگرچه عفونت مثانه ساده اغلب اوقات به سادگی و با استفاده از یک دوره مصرف آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود، این بیماری می‌تواند برای فرد مبتلا شده به آن بسیار ناراحت کننده باشد.
مطالب این مقاله:
• علل
• علایم
• درمان
• مداوای خانگی و نکات مربوط به پیشگیری
علل
عفونت‌های مثانه اغلب اوقات زمانی بروز میکنند که باکتری وارد مجرای ادرار شده و از آنجا به درون مثانه راه پیدا می‌کند.
زمانی که باکتری وارد مثانه می‌شود، می‌تواند به جدار مثانه بچسبد که این باعث ایجاد التهاب می‌شود، وضعیتی که سیستیت نام دارد. باکتری همچنین می‌تواند از مثانه به درون کلیه راه یابد که نتیجۀ آن عفونت کلیه خواهد بود.
شماری از عوامل وجود دارد که ریسک ابتلا به عفونت مثانه را افزایش میدهند، که عبارتند از:
• مقاربت جنسی مکرر
• برقراری رابطۀ جنسی با یک شریک جنسی تازه
• استفاده از دیافراگم و اسپرمکش برای پیشگیری از بارداری
• عدم اقدام به ادرار کردن بلافاصله پس از مقاربت جنسی
• ابتلا به دیابت
• ابتلا به عفونت کلیه یا مثانه در طول 12 ماه منتهی به عفونت فعلی
• تغییرات بروز یافته در سیستم ادراری
در این زمینه بیشتر بخوانیم:
درد مثانه - آنچه دانستنش نیاز است
علایم
علایم عفونت مثانه می‌تواند موارد زیر را شامل شود:
• احساس درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن
• نیاز عاجل و مکرر به ادرار کردن، و اغلب دفع مقادیر کم ادرار
• احساس ناراحتی در ناحیۀ زیر شکم
• زننده شدن بوی ادرار
• کدر شدن ادرار
• وجود خون در ادرار
مردم مبتلا به عفونت کلیه علایم مشابهی دارند اما در عین حال ممکن است دچار علایم زیر نیز باشند:
• تب
• درد پشت یا درد در پهلو یا کشالۀ ران
• تهوع یا استفراغ
دکتر به طور معمول می‌تواند پس از بررسی علایم مبتلابه بیمار و انجام آنالیز اردار عفونت مثانه را تشخیص دهد. این تست ادراری شامل بررسی وجود سلولهای سفید خون در ادرار، و نشانههای التهاب است که نشانگر وجود عفونت هستند.
اگر ظن به عفونت کلیه وجود داشته باشد، دکتر ممکن است تست کشت ادرار درخواست کند. تست کشت ادرار تستی آزمایشگاهی است که انواع مختلف باکتریهای موجود در نمونۀ ادرار را مشخص می‌کند.
کشت ادرار اغلب وقتی که فرد دچار موارد زیر باشد توصیه می‌شود:
• وقتی فرد دچار علایمی باشد که در عفونت مثانه معمول نیست
• وقتی که فرد مکرراً دچار عفونت مثانه شود
• وقتی که فرد دچار عفونت‌های مثانه "مقاوم" باشد که با استفاده از آنتی‌بیوتیک بهبود پیدا نمیکنند
• وقتی که فرد در فاصلۀ 24 تا 48 ساعت پس از آغاز مصرف آنتی‌بیوتیک احساس بهبود پیدا نمیکند
• در صورتی که زن حامله باشد
درمان
مردم دچار عفونت مثانه ساده به طور معمول با یک دورۀ کوتاه مصرف آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. گزینهها در این مورد متفاوتند اما موارد مندرج در فهرست زیر شایعترین توصیههای تجویزی برای سیستیت ساده محسوب می‌شوند:
• تریمتوپرین - سولفامتوکسازول (باکتریم) - 160 تا 800 میلیگرم دو بار در روز به مدت 3 روز
• نیتروفورانتین مونوهیدرات - 100 میلیگرم دو بار در روز به مدت 5 تا 7 روز
• فسفومایسین ترومتامول - 3 گرم در یک دوز واحد
مشخص شده است که یک دورۀ 3 روزۀ درمان هماندازۀ دورۀ 7 روزه مؤثر است و مردم دچار عوارض جانبی کمتری می‌شوند. عوارض جانبی معمولاً از رشد بیش از حد مخمر نشأت میگیرد، که سبب بروز راش و واژینیت مخمری می‌شود. دورۀ 3 روزۀ درمان در عین حال مقرون به صرفهتر از دورۀ 7 روزه است.
یک دوز واحد دارویی نیز در دسترس است اما به طور معمول این روش بازده درمانی پایینتری دارد و برگشت عفونت در آن بیشتر است.
اغلب مردم متوجه می‌شوند که علایم بیماری روز بعد از آغاز مصرف دارو بهبود پیدا می‌کند. اما حتی اگر فرد احساس بهبود کند، باز این موضوع مهم است که برای محو کامل عفونت دورۀ درمان دارویی کامل شود. در صورت عدم تکمیل دورۀ درمانی امکان بازگشت عفونت وجود دارد و توجه به این موضوع مهم است که درمان آن در دور دوم بروز عفونت دشوارتر خواهد بود.
اگر علایم بیماری 2 تا 3 روز پس از آغاز درمان به قوت خود باقی باشند، فرد باید به دکتر مراجعه کند.
مردم دچار عفونت‌های مثانۀ بغرنج معمولاً نیاز دارند که به مــدت 7 تا 14 روز آنـتیبیوتیک مصرف کنند. عفونت‌های بغرنج شامل مواردی است که در بارداری، در مردم دچار دیابت، یا در عفونت خفیف کلیه بروز میکنند. همچنین توصیه می‌شود که مردان دچار عفونت شدید مثانه نیز دورۀ دارودرمانی 7 تا 14 روزه را دنبال کنند.
به شـــکل کـــمتــر شــایــع فلوروکینولونها و آنتیبیوتیکهای بتا - لکتام برای درمان عفونت‌های مهاجم مورد استفاده قرار میگیرد. این آنتیبیوتیکها مؤثرند اما برای درمان اولیه توصیه نمیشوند و دلیل آن وجود نگرانی برای ایجاد مقاومت باکتریایی است.
مداوای خانگی و نکات مربوط به پیشگیری
با عـــنایت به نگرانیهای مربوط به مقاومت باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک، دکترها سعی دارند تا زنان دچار عفونت‌های مکرر مثانه را در حد امکان به استفاده از راهکارهای پیشگیری تشویق کنند.
• تغییر روش پیشگیری از بارداری: عفونت‌های مثانه گرایشی به بروز بیشتر در زنانی نشان میدهند که از اسپرم‌کش‌ها و دیافراگم استفاده میکنند.
• سیراب نگه داشتن بدن و ادرار کردن بلافاصله پس از مقاربت جنسی: این کار به کار شستشو و دفع باکتریهای وارد شده به مثانه کمک می‌کند.
• استفاده از کرمهای موضعی استرادیول در صورت یائسه بودن: زنان یائسه ممکن است از کاربرد استروژن واژینال برای کاهش خطر عفونت سود ببرند.
• استفادۀ پیشگیرانه از آنتی‌بیوتیک: این درمان در مواردی توصیه می‌شود که فرد مداوماً دچار عفونت مثانه می‌شود و دیگر روش‌های پیشگیری در مورد وی کارآیی ندارد.
مردم در عین حال ممکن است برای پیشگیری از عفونت مثانه از آب میوۀ شیرین نشدۀ قره‌قاط، دی - مانوز، سرکۀ سیب، اسید اسکوربیک (ویتامین C)، و اضافه کردن پروبیوتیکها به رژیم غذایی خود سود ببرند. از این دسته روش‌های مداوا، به نظر میرسد که استفاده از محصولات قره‌قاط و دی - مانوز عمومیت بیشتری دارد.
قره‌قاط
استفادۀ از آب میوۀ شیرین نشدۀ قره‌قاط یا استفاده از مکملهای آن اغلب به عنوان راهی برای پیشگیری از عفونت‌های مکرر مثانه مورد حمایت قرار گرفته است. اعتقاد بر آن است که ترکیبات موسوم به پروانتوسیانیدهای موجود در قره‌قاط با چسبیدن به دیوارۀ مجرای ادرار و مثانه ریسک بروز عفونت را کاهش میدهند.
دوز توصیه شده در این مورد شامل مصرف 3 لیوان آب میوۀ بدون شیرینی قره‌قاط در روز یا استفاده از دو قرص آن به صورت روزانه تا هنگام رفع عفونت است.
دی - مانوز
دی – مانوز یک نوع قند طبیعی است که در برخی میوهها مثل قره‌قاط و انواع زغال اخته وجود دارد. یک مطالعۀ جدید عنوان کرده است که دی - مانوز هماندازۀ آنتیبیوتیکها در پیشگیری از بازگشت عفونت دستگاه ادراری زنان مؤثر است.
قند به اشیرشیا کولی موجود حمله می‌کند و مانع چسبیدن آنها به دیوارۀ دستگاه ادراری یا مثانه می‌شود. آنگاه باکتری‌ها همراه ادرار از بدن خارج می‌شوند.
دی - مانوز به شکل پودر یا کپسول در دسترس است. دوز توصیه شده 500 میلیگرم هر دو ساعت یک بار به مدت 5 روز است. مردمی که به طور مکرر دچار عفونت مثانه می‌شوند می‌توانند از دوز پایین دی - مانوز به عنوان روشی برای پیشگیری استفاده کنند.
دورنما
عفونت‌های مثانۀ ساده اساساً با مصرف یک دورۀ کوتاه آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. این درمان بسیار مؤثر و کمهزینه است و اغلب مردم به خوبی آن را تحمل میکنند. به طور معمول علایم بیماری در طول 48 ساعت بهبود مییابد و در طول 72 ساعت درمان کامل می‌شود.
برای مردمی که عفونت در آنها به کلیه‌ها سرایت کرده است، آنتیبیوتیکها معمولاً برای 10 تا 14 روز توصیه می‌شوند. پس از گذشت این زمان، اغلب عفونتها بدون عوارض بعدی درمان می‌شوند./
Source:
Bladder infection: Causes, treatments, and remedies
Last reviewed Thu 9 March 2017
By Goretti Cowley
Reviewed by Suzanne Falck, MD, FACP
مطالب پیشنهادی ما برای مطالعه
رنگ ادرار: تغییرات، دلایل و اهمیت
ادرار در حالت طبیعی باید زرد کم‌رنگ باشد. ادرار طبیعی مایعی شفاف بدون حالت ابری یا ذرات رسوبی است. "چرا ادرار به رنگ زرد روشن است؟"، سؤالی است که می‌توان جواب داد اگر معنی زرد کم‌رنگ روشن شود. این مقا
دیابت و اختلال نعوظ: چه ارتباطی هست؟
اختلال نعوظ که "ناتوانی" نیز خوانده می‌شود، عدم توانایی برای رسیدن به نعوظ و حفظ آن به میزان کافی برای انجام مقاربت جنسی است. اختلال نعوظ علل مختلفی دارد که می‌توانند جسمانی، روانی یا هر دو باشند. دیا
