• کریستین نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلینویز – شیکاگو
• ترجمه هامیک رادیان
گل‌مژه التهاب پلک چشم همراه مقدار کمی چرک است. در اغلب موارد، این عفونت توسط باکتری استافیلوکوکوس ایجاد می‌شود. گل‌مژه گاهی از اوقات به نام هوردئولوم شناخته می‌شود.
اگرچه اختلالی ناراحت کننده و به شکلی باور نکردنی شایع است، گل‌مژه معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست.
اغلب اوقات برآمدگی قرمز رنگ و دردناک است و مثل یک جوش یا کورک به نظر می‌رسد. اگرچه اکثر گل‌مژه‌ها در بخش خارجی پلک چشم شکل می‌گیرند، برخی از آنها نیز در بخش داخلی پلک چشم ایجاد می‌شوند.
در اکثر موارد گل‌مژه در طول یک هفته بـدون هر گونه مداخلۀ پزشکی بهبود پیدا می‌کند. گل‌مژه‌های خارجی یا آنهایی که در بیرون پلک شکل می‌گیرند، ممکن است رنگ زرد پیدا کنند و چرک از آنها ترشح نماید. گل‌مژه‌های داخلی که داخل پلک چشم بروز میکنند گرایش بیشتری به ایجاد درد نشان می‌دهند.
استفاده از کمپرس گرم بر روی گل‌مژه کمک می‌کند تا چرک ایجاد شده به سرعت بیشتری تخلیه شود، و نیز این کار به رفع درد و ورم ایجاد شده کمک می‌کند. گاهی از اوقات گل‌مژه برگشت‌پذیر بوده و مجدداً ظاهر می‌شود.
مطالب این مقاله:
• علایم
• ریسک فاکتورها
• درمان
• عوارض
علایم گل‌مژه
بیمار دچار تورمی قرمز رنگ روی پلک چشم می‌شود که می‌تواند باعث ریزش اشک شود و چشم سرخ‌رنگ شود. گاهی از اوقات گل‌مژه به شکل جوش به نظر می‌رسد.
گل‌مژه به ندرت به شکل همزمان هر دو چشم را درگیر می‌کند. فرد بهطور معمول دچار یک گل‌مژه در یک چشم می‌شود. به هر جهت، این امکان وجود دارد که همزمان در یک چشم بیش از یک گل‌مژه ظاهر شود یا اینکه هر دو چشم دچار آن شوند.
برخی از اوقات گل‌مژه می‌تواند با موارد زیر همراه شود:
• برآمدگی روی پلک چشم
• ورم پلک چشم
• درد
• سرخی
• حالت افتادگی
• حالت خوشه‌ای پیدا کردن حاشیه‌های پلک چشم
• حس سوزش
• حالت افتادگی پلک چشم
• خارش چشم
• تاری دید
• ترشح مخاط از چشم
• حساسیت نسبت به نور
• ریزش اشک
• احساس ناراحتی در هنگام پلک زدن
• احساس اینکه انگار چیزی در چشم هست
هر فردی که گل‌مژه در پلک چشم وی بیش از یک هفته ادامه داشته باشد یا دچار مشکلات بینایی شده باشد، یا اگر محل ورم به طور مشخص دردناک بوده یا خونریزی داشته باشد، یا اگر ضایعه به دیگر بخش‌های صورت گسترش پیدا کند، یا اگر پلک یک چشم یا هر دو چشم سرخ‌رنگ شود، باید به پزشک مراجعه کند.
دو دستۀ کلی گل‌مژه وجود دارد:
گل‌مژه خارجی
گل‌مژه خارجی در امتداد حاشیۀ خارجی پلک چشم ظاهر می‌شود. آنها ممکن است زرد رنگ شده، پر از چرک شوند، و در لمس دردناک احساس شوند. این نوع گل‌مژه ممکن است بر اثر برخی عفونتها مثل موارد زیر ایجاد شود:
• فولیکول مژه: منافذ ریز روی پوست که مژه از درون آنها خارج می‌شود.
• غدۀ سباکئوس (زایس): این غده به فولیکول مژه متصل است و سبوم تولید می‌کند. سبوم به چرب شدن مژه کمک کرده و مانع از خشک شدن آن می‌شود.
• غدۀ آپوکرین: این غده همچنین مانع از خشک شدن مژهها می‌شود. غدۀ اپوکرین یک غدۀ تعریق است که به داخل فولیکول مژه تخلیه می‌شود.
گل‌مژه داخلی
ورم بـه داخل پلک چشم توسعه پیدا می‌کند. به طور کلی، گل‌مژه داخلی دردناکتر از گل‌مژه خارجی است. آنها همچنین به یک گل‌مژه خارجی مرتبطند و اغلب اوقات بر اثر وجود عفونتی در غدۀ میبومیان ایجاد می‌شوند. این غدهها مسؤول تولید ترشحاتی هستند که قسمتی از غشاء پوشش دهندۀ چشم را تشکیل می‌دهند.
بیماران همچنین ممکن است حس سوزشی را در چشم تجربه کنند که به حاشیۀ پلک چشم تسری پیدا می‌کند، و نیز احتمال دارد به افتادگی پلکها، خارش حدقۀ چشم، حساسیت نسبت به نور، ریزش اشک، احساس چسبیدگی چیزی به چشم، و ناراحتی در هنگام پلک زدن دچار شوند.
در زمینه چشم بیشتر بخوانیم:
ده علت ناراحتی چشم و درمان
ریسک فاکتورهای گل‌مژه
موارد مندرج در فهرست زیر می‌توانند ریسک ایجاد گل‌مژه را افزایش دهند:
• استفاده از مواد آرایشی تاریخ منقضی
• عدم پاک کردن مواد آرایشی چشم پیش از خواب
• عدم ضد عفونی لنزهای تماسی پیش از جاگذاری آنها
• تعویض لنزهای تماسی بدون شستشوی کامل دستها
• نوجوانان گرایشی به ابتلا بیشتر به گل‌مژه نشان می‌دهند، اما امکان ابتلا مردم به گل‌مژه در هر سنی وجود دارد
• ضعف تغذیه
• محرومیت از خواب یا کمبود آن
اگر فردی از اعضاء خانواده دچار گل‌مژه شده باشد دیگر اعضاء باید برای به حداقل رساندن میزان ابتلا به عفونت از استفادۀ مشترک از وسایل با وی خودداری کنند و لباسهای فرد مبتلا را به صورت جداگانه شستشو دهند.
گاهی از اوقات گل‌مژه به‌عنوان یک عارضۀ بلفاریت بروز می‌کند که التهاب پلک چشم است. بلفاریتها اغلب توسط یک عفونت باکتریایی ایجاد می‌شوند اما گاهی از اوقات می‌توانند به‌عنوان یکی از عوارض روزاسه (روساسه) ایجاد گردند، نوعی اختلال التهابی پوست که عمدتاً به پوست صورت آسیب میرساند.
درمان گل‌مژه
اغلب گل‌مژه‌ها خود به خود و بدون نیاز به درمان از بین میروند. به محض ترکیدن علایم بهبود در آنها به سرعت بروز می‌کند.
هیچ‌کس نباید سعی کند که خود گل‌مژه را بترکاند.
استفاده از کمپرس گرم برای چشم می‌تواند به تخفیف علایم کمک کند. آب مورد استفاده نباید داغ باشد. در مورد استفاده از کمپرس گرم به ویژه در مورد بچه‌ها باید احتیاط لازم رعایت شود.
کمپرس باید به مدت 5 تا 110 دقیقه در هر بار و سه تا چهار بار در روز انجام شود.
کمپرس نه فقط باعث تسکین ناراحتی می‌شود بلکه روند تخلیه چرک را نیز تسریع می‌کند. وقتی چرک خارج شود علایم گل‌مژه به طور معمول به سرعت بهبود پیدا می‌کند.
داروهای مسکن درد مثل ایبوپروفن یا استامینوفن ممکن است به طور مشخص در مورد درد ناشی از گل‌مژه مفید باشند.
در مواردی که گل‌مژه خارجی بیش از حد دردناک است، دکتر باید مژۀ مجاور گل‌مژه را بردارد و با استفاده از یک سوزن باریک نسبت به تخلیۀ چرک موجود اقدام کند. این اقدام پزشکی صرفاً باید از سوی پزشک انجام شود. اگر بر اثر این اقدام گل‌مژه کماکان بهبود نیابد فرد باید به متخصص چشم یا افتالمولوژیست مراجعه کند.
اگر گل‌مژه ادامه پیدا کند، دکتر ممکن است کرمهای موضعی آنتی‌بیوتیک یا قطرههای چشمی آنتی‌بیوتیک تجویز کند. اگر عفونت ایجاد شده به ماورای پلک چشم گسترش یابد احتمال استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی وجود دارد.
بهترین کار این است که تا هنگام بهبود کامل گل‌مژه، فرد از مواد آرایشی چشم، لوسیونها یا استفاده از لنزهای تماسی خودداری کند.
عوارض گل‌مژه
عوارض گل‌مژه اگرچه بسیار نادرند می‌توانند موارد زیر را شامل شوند:
کیست میبومیان: این نوعی کیست است که در غدد کوچک جایگیر شده در پلک چشم ایجاد می‌شود. این غدد یک مادۀ لیز کننده به نام سبوم را در حاشیۀ پلک چشم ترشح میکنند. گل‌مژه ادامهدار در داخل پلک چشم می‌تواند در نهایت به کیست میبومیان یا شالازیون تبدیل شود، به ویژه اگر غدۀ مزبور دچار انسداد شده باشد. این نوع کیست به آسانی و به شکل مؤثری قابل درمان است.
سلولیت پریسپتال یا پریاربیتال: این وضعیت ممکن است در صورت گسترش عفونت به بافت اطراف چشم ایجاد شود. لایههای پوست اطراف چشم ملتهب و قرمز رنگ می‌شود و باعث قرمز و متورم شدن پلک چشم میگردد. عارضۀ مورد بحث با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
اگرچه امکان بروز عوارض مورد اشاره در گل‌مژه مطرح است، همان گونه که در بالا اشاره شد، اغلب موارد گل‌مژه با حداقل مداخلۀ درمانی از بین می‌رود./
Source:
Everything you need to know about stye
Last updated Thu 11 January 2018
By Christian Nordqvist
Reviewed by University of Illinois-Chicago, School of Medicine
