داکریوسیستیت (داکریوسیستایتیس) یا التهاب و عفونت کیسه‎های اشکی - علل، علایم، و درمان

• جنا فلچر، دکتر جاستین کوآی
• ترجمه محمدقاسم رافعی

داکریوسیستیت (داکریوسیستایتیس) عفونت کیسه‌های اشکی یا کیسه‎های لاکریمال در گوشۀ پایین چشم است که می‎تواند سبب بروز درد، سرخی، و ناراحتی شود.
کنار آمدن با درد چشمی که با ترشحات چسبناک همراه باشد، برای هر کسی نامطبوع است. خوشبختانه علایم در صورت درمان کامل به سرعت رفع می‎شوند. این مقاله به بحث در مورد علل داکریوسیستایتیس و چگونگی درمان آن می‌پردازد.

مطالب این مقاله:
• داکریوسیستیت چیست؟
• علل
• داکریوسیستیت حاد در برابر داکریوسیستیت مزمن
• علایم
• تشخیص
• درمان

داکریوسیستیت چیست؟
داکریوسیستیت التهاب یا عفونت کیسه‎های اشکی است. اینها کیسه‎های کوچکی در بخش فوقانی مجاری اشکی هستند که از داخل گوشۀ چشم به سمت معبرهای بینی می‎روند.
مجاری اشک نقش مسیری را بازی می‎کنند که اشک‎هایی را که آلودگی‎های سطح چشم را می‎روبند، حمل می‎کنند. وقتی اشک‎های ایجاد شده از طریق مجاری اشکی از چشم خارج می‎شوند، اشک تازه جای آنها را می‎گیرد.
وقتی انسدادی در کیسه‎های اشکی یا مجاری اشکی وجود داشته باشد این فرآیند مختل می‎شود و اشک‎های مورد استفاده دیگر نمی‎توانند از چشم خارج شوند. در این وضعیت باکتری‎ها امکان تجمع در این ناحیه را پیدا می‎کنند.
از آنجا که علایم داکریوسیستیت مشابه بسیاری از دیگر عفونت‎های چشم است این موضوع اهمیت دارد که مردم بـــه چشم‌پزشک مراجعه کنند زیرا او می‎تواند وضعیت‎های محتمل جدی‎تر را از تشخیص خارج کند و مانع گسترش عفونت یا ایجاد عوارض شود.

علل داکریوسیستیت
داکریوسیستیت در کودکان بیشترین شیوع را دارد. به هر جهت، افراد بزرگسال در سنین بالای 40 در ریسک بالاتری برای ابتلا به داکریوسیستیت قرار دارند.
در نوزادان، ناهنجاری‎های مادرزادی مجاری اشکی مثل انسداد مجرای اشک که به حفرات بینی راه دارد علت شایع بروز داکریوسیستیت محسوب می‎شود.
علل بروز داکریوسیستیت در کودکان بزرگ‎تر و بزرگسالان شامل موارد زیر است:
• سینوزیت
• آبسه‎های بینی
• بروز تروما در این ناحیه که سبب انسداد شود
• وجود تومور در سینوس یا معبرهای بینی
• باکتری‎های مسبب عفونت‎های استرپتوکوکی یا استافیلوکوکی

داکریوسیستیت حاد در داکریوسیستیت برابر مزمن
داکریوسیستیت ممکن است از نوع حاد یا مزمن باشد. علایم داکریوسیستیت حاد به شکل ناگهانی آغاز می‎شود و اغلب شامل تب و خروج چرک از چشم است. عفونت‎های باکتریایی اغلب اوقات مسبب بروز داکریوسیستیت حاد هستند و به طور معمول درمان با آنتی‎بیوتیک در طول چند روز مشکل را رفع می‎کند.
در موارد داکریوسیستیت مزمن، آغاز علایم ممکن است به صورت تدریجی باشد. علایم در این مورد معمولاً شدت کمتری دارند و ممکن است تب و چرک وجود نداشته باشد. به هر جهت، برخی از مردم ممکن است به درد یا ناراحتی درازمدت گوشۀ چشم مبتلا شوند.
داکریوسیستیت مزمن ممکن است باعث بروز انسداد در مجاری اشکی شود. در برخی موارد شدید داکریوسیستیت مزمن، ممکن است برای تخفیف علایم انجام عمل جراحی برای بازتر کردن مجاری اشکی مورد نیاز باشد.

علایم داکریوسیستیت
علایم داکریوسیستیت از نظر شدت از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بستگی به نوع داکریوسیستیت دارد.
مردم دچار داکریوسیستیت حاد در مقایسه با داکریوسیستیت مزمن اغلب دچار علایم شدیدتری می‎شوند.
هم داکریوسیستیت حاد و هم داکریوسیستیت مزمن می‎توانند سبب بروز علایم زیر شوند:
• خروج چرک و ترشحات غلیظ از چشم
• بروز درد در گوشۀ پایینی قسمت خارجی پلک چشم
• بروز حالت سرخی و ورم در نزدیکی قسمت پایین بخش خارجی پلک چشم
• نمناک شدن چشم
• اشک بیش از حد
• تب
مردم دچار داکریوسیستیت مزمن کمتر محتمل است که دچار درد، سرخی یا ورم شوند.

تشخیص داکریوسیستیت
تشخیص داکریوسیستیت نسبتاً ساده است. در طول معاینه دکتر ممکن است از فرد شرح حال پزشکی وی را بگیرد و سپس چشم را برای بررسی علایم داکریوسیستیت مثل ورم و سرخی مورد معاینه قرار دهد.
دکتر همچنین ممکن است که کیسۀ لاکریمال را فشار دهد تا ببیند که آیا چرکی از آن خارج می‎شود یا خیر. اگر چرک خارج شود، ممکن است پزشک نمونۀ چرک را برای بررسی باکتری‎های موجود در آن جمع‎آوری کند.
در برخی موارد، دکتر ممکن است تست ناپدید شدن رنگ را انجام دهد. در طول این تست، دکتر رنگ زردی در گوشۀ چشم قرار می‎دهد. در چشم سالم، رنگ زرد پس از چند دقیقه محو می‎شود. اگر انسدادی وجود داشته باشد، رنگ مزبور زمان بسیار طولانی‎تری در چشم باقی می‎ماند.
تست ناپدید شدن رنگ همچنین می‎تواند نشان دهد که آیا مجاری اشکی به طور کامل مسدود شده‎اند یا اینکه انسداد مزبور نسبی و محدود است.
برای بررسی سطح انسداد، دکتر سوابی را داخل بینی فرد در سمتی که دچار انسداد است فرو می‎برد. اگر رنگ از طریق معبر پیش‌گفته وارد بینی شده باشد، این احتمال هست که فرد با انسداد نسبی مجرای اشک مواجه باشد.

درمان داکریوسیستیت
دکترها معمولاً فقط داکریوسیستیت حادی را درمان می‎کنند که در آن سرخی مشهود، ترشحات کف‎مانند یا چرک همراه تب وجود دارد. در تمامی گروه‎های سنی معمولاً داکریوسیستیت حاد در صورت استفاده از آنتی‎بیوتیک‎های خوراکی به سرعت درمان می‎شود.
در مورد برخی از مردم احتمال استفاده از آنتی‎بیوتیک‎های موضعی نیز وجود دارد. افراد دچار علایم شدید ممکن است به تزریق داخل وریدی آنتی‎بیوتیک نیاز پیدا کنند.
در کودکان دچار موارد برگشت کنندۀ داکریوسیستیت حاد، معمولاً انسداد مجاری اشکی در هنگامی که بچه‌ها 9 تا 12 ماهه هستند، ایجاد می‎شود.
برای درمان داکریوسیستیت مزمن، دکتر ممکن است قطره‎های چشمی استروئیدی را برای کاهش ورم، که می‎تواند مجاری اشکی را مسدود کند، تجویز نماید.
به هر جهت مردم دچار داکریوسیستیت مزمن ممکن است برای باز کردن مجاری اشکی یا بای‌پس انسداد موجود به عمل جراحی نیاز داشته باشند. در این عمل که به نام داکریوسیستورینوستومی شناخته می‎شود، از اشعۀ لیزر برای برداشتن بخشی از استخوان، باز کردن مسیر مجراهای اشکی و رفع هر گونه انسداد استفاده می‎شود.
اغلب مردم دچار داکریوسیستیت می‎توانند با استفاده از کمپرس گرم بر روی بخش خارجی چشم به تخفیف علایم و باز کردن مجراهای اشکی کمک کنند.
همچنین داروهای ضد درد غیر نسخه‎ای و داروهای ضد التهابی ممکن است در مدیریت درد و تب تا زمان درمان قطعی داکریوسیستیت با استفاده از آنتی‎بیوتیک یا جراحی، مفید باشند.

دورنما
اغلب موارد داکریوسیستیت حاد در صورت درمان کامل رفع می‎شوند و هیچ عوارض درازمدتی بر جا نمی‎گذارند.
مردمی که با عود مکرر داکریوسیستیت مواجه هستند باید برای ارزیابی ابتلاء احتمالی به داکریوسیستیت مزمن به چشم‌پزشک مراجعه کنند. موارد داکریوسیستیت مزمن به طور معمول پس از انجام جراحی یا دیگر درمان‎های مداخله‎ای رفع می‎شود./

Source:
Dacryocystitis: Causes, symptoms, and treatment
Last reviewed Tue 1 August 2017
By Jenna Fletcher
Reviewed by Justin Choi, MD