خارش پا - علل، درمان، و پیشگیری

• دکتر استیسی آر. سمپسون، ریچل نل
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

پرورایتس اصطلاح پزشکی معرف خارش بر اثر وجود حسی تحریک کننده روی پوست است که فرد را وادار به خاراندن خود می‎کند. این حس ممکن است در هر نقطه‎ای از پوست بروز کند. پا به ویژه در این مورد حساس است زیرا مردم گرایشی به قرار دادن آن در شرایط مختلف باعث تحریک مثل انواع پوشش پا (جوراب، کفش و غیره) دارند. بسیاری از این شرایط می‎توانند به خارش پا منجر شوند که از جملۀ آنها می‎توان موارد زیر را نام برد.
• رطوبت
• محیط خشکی که به ایجاد خشکی پوست منجر می‌شود
• مواد محرک موجود در محیط، در زمان راه رفتن با پای برهنه
• انواع باکتری‎، ویروس‎، پارازیت یا قارچ عفونی
اگرچه خارش پا اکثر اوقات علتی برای نگرانی ندارد، این وضعیت می‌تواند نشان دهنده وجود یک اختلال زیربنایی پوست یا حتی یک بیماری داخلی جدی باشد. درک اینکه در مورد چه علایمی باید نگران بود و چه علایمی نگران کننده نیستند می‎تواند باعث رفع نگرانی مرتبط به خارش پا شود.

چه چیز سبب خارش پا می‎شود؟
خارش پا ممکن است بر اثر طیفی از علل شامل موارد زیر ایجاد شود:

بیماری‎ها
خارش پا به علت یک اختلال پزشکی می‎تواند به افزایش تولید نوروترانسمیتر (واسط عصبی) سروتونین باشد. به همین دلیل پزشکان ممکن است یک داروی مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) را برای درمان خارش تجویز کنند. اختلالات پزشکی که می‎توانند سبب ایجاد احساس خارش شوند عبارتند از:
• بیماری کبد
• کولستیسیس (کلستاز)، که کاهش جریان صفرا از طریق سیستم صفراوی است
• سرطان
• نوروپاتی محیطی، اختلالی که عموماً با دیابت ملیتوس همراه است
• پلی‎سیتمی روبرا ورا
• بیماری کلیه
• بیماری غده تیروئید
• پرورایتس گراویداروم در طول بارداری (این اختلال ممکن است با کلستاز همراه باشد یا نباشد)

اختلالات پوست
اختلالات پوست مسبب بروز خارش پا شامل موارد زیر است:
• درماتیت تماسی آلرژیک، که ممکن است بر اثر چیزی مثل ماده شوینده که به تازگی مورد استفاده قرار گرفته، ایجاد شود
• پای ورزشکار، یا تاینیا پدیس (نوعی عفونت قارچی)
• درماتیت اتوپیک
• درماتیت پلانتار نوجوانی
• پسوریازیس
• جای زخم
• گزش حشرات
• خشکی پوست
• آلوده شدن به آفت‎هایی مثل شپش یا گال

قرار گرفتن در معرض مواد محرک
محرک می‎تواند شامل هر ماده‌ای باشد که سبب ایجاد یک واکنش در بدن فرد می‎شود. این ماده محرک حتی ممکن است داروها یا پمادهای موضعی باشد که فرد برای درمان اختلالات دیگری از آنها استفاده می‎کند. داروهایی که به عنوان مسبب ایجاد خارش پا شناخته می‎شوند شامل مخدرها یا نارکوتیک‎هایی مثل مرفین سولفات، مهار کننده‎های ACE و استاتین‎ها است.

علایم و نشانه‌های خارش پا کدامند؟
خارش پا فرد را وادار به خارش دادن یا سابیدن پوست می‎کند. تغییرات ایجاد شده در پوست ممکن است با حس خارش همراه باشد. مثال‌هایی در مورد تغییرات پوست شامل موارد زیر است:
• تاول
• ترک پوست
• پلاک‎های فلس مانند خشک
• خارش
• راش
• سرخی
• ورم
• لکه‌های سفید رنگ
همچنین ممکن است پا بدون وجود هر گونه نشانه فیزیکی بر سطح پوست دچار خارش شود.

چه هنگامی به پزشک مراجعه کنیم
در صورتی که خارش پوست بر اثر مداوای خانگی برطرف نشود یا علایم با گذشت زمان بدتر شود فرد باید به پزشک مراجعه کند.
پزشک یک شرح حال کامل پزشکی از بیمار می‎گیرد و برای تشخیص علل خارش پا معاینه بالینی انجام می‎دهد. پرسش‌هایی که پزشک ممکن است مطرح کند شامل موارد زیر است:
• آیا شما اخیراً مصرف داروی تازه‎ای را شروع کرده‎اید؟
• آیا شما در معرض تماس با یک ماده بالقوه محرک قرار داشته‎اید؟
• آیا شما دچار یک اختلال پزشکی مزمن مثل دیابت ملیتوس یا اگزما هستید؟
• آیا در بین اعضاء خانواده، دوستان یا همکاران شما کسی هست که اخیراً به مشکلی مرتبط به پوست دچار شده باشد؟
در صورت لزوم پزشک می‎تواند از تست‎هایی شامل موارد زیر استفاده کند:
• تست خراش پوست
• کشت بافت پوست
• بیوپسی پوست
• آزمایش‎های خون
برخی تست‎ها ممکن است برای بررسی سطح پوست یا درون آن برای مشخص کردن احتمال وجود اجرامی مثل قارچ‎ها انجام شود.

خارش پا چگونه درمان می‎شود؟
پزشک خارش پوست پا را بر مبنای علت بروز آن درمان می‎کند. در مورد واکنش‌های آلرژیک، اجتناب از فرآورده یا فرآورده‌های مسبب واکنش آلرژیک می‎تواند به کاهش خارش کمک کند.
دارودرمانی‎هایی که می‌توانند به تسکین خارش پوست کمک کنند شامل موارد زیر است:
• آنتی‎هیستامین‎های بلوک کننده H1 مثل دیفن‎هیدرامین (بنداریل) می‎توانند باعث تسکین خارش شوند. آنتی‎هیستامین‎ها ممکن است اثرات سداتیو (آرام‎بخش) و دیگر اثرات جانبی ناخواسته داشته باشند.
• اگر کسی دچار مشکل عفونت پای ورزشکار باشد، اسپری‎ها یا کرم‎های ضد قارچ در این مورد مفیدند. عفونت‌های قارچی مزمن ممکن است نیاز به استفاده از داروهای ضد قارچ تجویز شده از سوی پزشک داشته باشند.
• داروهای ضد خارش موضعی، نرم کننده‌هایی مثل پترولاتوم و کرم‎های استروئیدی می‎توانند به کاهش خارش محدود به سطح پا کمک کنند.
• به علاوه، داروهای نسخه‎ای مثل SSRIs، گاباپنتین، یا ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای می‎توانند در مورد برخی از بیماران مفید باشند.

من چگونه می‎توانم از خارش پا پیشگیری کنم؟
داشتن عادات خوب در مورد مراقبت از پا می‎تواند میزان خارش پا را کاهش داده و در برخی موارد مثل عفونت قارچی از بروز این مشکل پیشگیری کند. این عادات شامل پوشیدن کفش‎های ضد آب مثل فلیپ - فلاپ‎ها در محیط‎های عمومی نظیر سالن‎های ورزش است. مردم در عین حال می‌توانند از موازین مراقبتی زیر استفاده کنند:
• اجتناب از پوشیدن جوراب و کفش تا هنگام خشک شدن کامل پاها
• شستشوی منظم پاها با صابون ملایم، دقت کامل در شستشوی نواحی بین انگشتان و استفاده از مرطوب کننده پس از پایان استحمام
• استفاده از جوراب نخی یا پشمی
• استفاده از کفش‎های دارای منافذ تهویه هوا که به خشک ماندن پوست کمک می‎کنند
اگر کسی مکرراً دچار مشکل پای ورزشکار می‎شود، می‎تواند پیش از پوشیدن جوراب و کفش از یک پودر ضد قارچ برای پاهای خود استفاده کند./

Source:
Healthline
What Causes Feet Itching?
Medically reviewed by Stacy R. Sampson, DO
on October 28, 2016 —
Written by Rachel Nall, RN, BSN