ملازما یا لک و پیس پوستی

• جنا فلچر، دکتر سینتیا کاب
• ترجمه پریسا شعله‌دوست

ملازما (ملاسما) یک اختلال شایع در رنگدانه پوست است که سبب ایجاد لک و پیس‌های قهوه‌‌ای یا خاکستری رنگ بر روی پوست و مقدمتاً در ناحیه صورت می‌‌شود. بیشترین بروز ملازما در صورت و شامل قسمت‌‌های زیر است:
• روی پل یا قوز بینی
• پیشانی
• گونه‌ها
• لب بالایی
ملازما در عین حال ممکن است غیر از صورت در دیگر نواحی بدن به ویژه آن قسمت‌‌هایی که در معرض تابش آفتاب قرار دارند ایجاد شود. این نواحی شامل موارد زیر است:
• ساعد
• گردن
• شانه‌‌ها

[مطالب این مقاله:]
• تصاویر ملازما [لک و پیس پوستی]
• علل ملازما
• علایم ملازما
• تشخیص ملازما
• درمان ملازما
• دورنما

بر مبنای اعلام "آکادمی آمریکایی درماتولوژی" صرفاً 10 درصد کل موارد ملازما در مردان بروز می‌‌کند. زنان دارای پوست تیره‌ و نیز زنان باردار در ریسک بالاتری برای ابتلاء به ملازما قرار دارند.

تصاویر ملازما

علل ملازما
پزشکان هنوز علت دقیق بروز ملازما را نمی‌دانند. ایجاد ملازما ممکن است ناشی از اختلال عملکرد ملانوسیت (سلول‌های رنگساز) در پوست باشد، که باعث ایجاد رنگ بیش از حد می‌شود.
در نتیجه مردم دارای رنگ پوست تیره‌تر احتمال بیشتری خواهد داشت که دچار ملازما شوند، زیرا میزان ملانوسیت‌های پوست در این گروه از مردم بیش از مردم دارای پوست روشن است.
محرک‌‌های بالقوه ملازما شامل موارد زیر است:
• تغییرات هورمونی در طول بارداری (کلوزما)، هورمون درمانی یا مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری
• قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب
• برخی محصولات ویژه مراقبت از پوست، در صورتی که باعث تحریک پوست شوند.
همچنین این امکان وجود دارد که ملازما یک وجه ژنتیکی نیز داشته باشد، زیر مردمی که دارای خویشاوندان نزدیک مبتلاء به ملازما هستند بیشتر احتمال دارند که خود نیز دچار آن شوند.

علایم ملازما
علامت مقدماتی یا اولیه ملازما ایجاد لکه‌‌های پوستی تغییر رنگ یافته روی پوست است. اگرچه این لکه‌ها باعث ایجاد دیگر علایم فیزیکی نمی‌‌شوند، برای برخی از مردم صرف بروز این لکه‎‌ها و نمای ظاهری آنها آزار دهنده است.
شایع‌ترین قسمت‌های بروز ملازما در بدن روی پوست صورت است. ملازما بیشتر بر روی لب بالایی، قوز بینی، گونه‌ها و پیشانی بروز می‌کند.
با شیوع کمتر فرد در عین حال ممکن است در نواحی بازو و گردن دچار ملازما شود.

تشخیص ملازما
برای متخصصان پوست (درماتولوژیست‌‌ها) تشخیص اکثر موارد ملازما بر مبنای صرف مشاهده بصری کافی است. در هر حال، از آنجا که ممکن است ملازما شبیه به دیگر اختلالات پوستی به نظر برسد، این امکان وجود دارد که متخصص پوست در ویزیت اول نسبت به بیوپسی کوچکی برای پوست اقدام کند.
بیوپسی شامل برداشتن نمونه کوچکی از پوست برای بررسی آزمایشگاهی بیشتر است.
دکتر ممکن است از یک دستگاه مجهز به چراغ مخصوص برای بررسی دقیق‎تر پوست استفاده کند.

درمان ملازما
درمان ملازما همیشۀ اوقات ضروری نیست.
اگر تغییرات هورمونی، مثل مواردی که در طول بارداری یا در دوره مصرف قرص‌های کنترل بارداری رخ می‌دهد، عامل ایجاد ملازما باشد، این نوع ملازما پس از وضع حمل یا زمانی که فرد مصرف قرص پیشگیری از بارداری را متوقف می‎کند، برطرف می‌گردد.
در مورد دیگر مردم ملازما ممکن است برای سالیان طولانی یا برای بقیه عمر فرد بر جای خود باقی بماند. اگر ملازما به مرور زمان از بین نرود، مردم می‌توانند برای برطرف کردن لک و پیس ایجاد شده بر اثر آن از درمان پزشکی کمک بگیرند.
در هر حال لازم به ذکر است که تمامی درمان‌ها برای همۀ افراد کارآیی ندارند، و ملازما ممکن است حتی پس از درمان موفق بار دیگر ظاهر شود.
گزینه‌های درمانی برای ملازما شامل موارد زیر است:

هایدروکوئینون (هیدروکوئینون)
پزشکان اکثر مواقع از هایدروکوئینون به عنوان خط مقدم درمان ملازما استفاده می‌‌کنند. هایدروکوئینون به صورت لوسیون، کرم یا ژل در دسترس است.
مردم می‌توانند محصول هایدروکوئینون را به صورت مستقیم بر روی لکه‌های پوستی تغییر رنگ داده استفاده کنند.
هایدروکوئینون به صورت غیر نسخه‌ای در بازار موجود است اما پزشک ممکن است کرم‎های قوی‌‌تری را تجویز کند. هایدروکوئینون از طریق روشن کردن رنگ پوست در قسمت‌‌های دچار ملازما عمل می‌‌کند.

کورتیکوستروئیدها و تریتینوئین
کورتیکوستروئیدها و تریتینوئین به صورت انواع کرم، لوسیون یا ژل در دسترسند. هم کورتیکوستروئیدها و هم تریتینوئین به روشن شدن پوست دچار لکه‌های ناشی از ملازما کمک می‌کنند.

کرم‌های ترکیبی
در برخی موارد درماتولوژیست ممکن است کرم‌های ترکیبی را تجویز کند که می‌تواند شامل هایدروکوئینون، کورتیکوستروئید و تریتینوئین در یک فرآورده واحد باشد. این نوع داروها کرم‌های سه ‎گانه نامیده می‌شوند.

داروهای موضعی دیگر
در کنار کرم‌های دارویی دیگر یا به جای آنها متخصص پوست همچنین ممکن است از آزیلائیک اسید یا کوجیک اسید استفاده کند. این اسیدها برای روشن کردن نواحی تیره رنگ شده پوست به کار می‌روند.

اقدامات پزشکی
در صورتی که داروهای موضعی کارآیی لازم را نداشته باشند متخصص پوست ممکن است راهکارهای دیگری مثل موارد زیر را توصیه کند:
• میکرودرماتوبراسیون
• لایه‎برداری شیمیایی
• لیزر درمانی
• نور درمانی
• درمابراسیون
برخی از این گزینه‌‌های درمانی دارای عوارض جانبی خاص خود هستند یا احتمال آن هست که باعث ایجاد مشکلات دیگری برای پوست شوند. بهترین کار در این مورد مشورت با پزشک یا متخصص پوست در مورد تمامی ریسک‌‌های مطرح است.
اگر کسی در گذشته دچار ملازما شده باشد، وی می‎تواند از طرق زیر از محرک‌های بروز ملازما اجتناب کند:
• محدود کردن میزان قرارگیری در معرض نور آفتاب
• کلاه به سر گذاشتن در زمان حضور در فضای باز
• استفاده از کرم ضد آفتاب

دورنما
ملازما سبب ایجاد لک و پیس روی پوست و اغلب اوقات در ناحیه صورت می‌شود. اگرچه تغییرات پوستی ناشی از ملازما خطری برای سلامت فرد ندارند برخی از مردم ممکن است آنها را آزار دهنده ببینند.
درمان ملازما در مورد برخی از مبتلایان اثربخش است. ملازمای ناشی از تغییرات هورمونی ممکن است به مرور زمان و با بازگشت سطح هورمون به میزان نرمال، برطرف شود.

Source:
Medical News Today
What is melasma?
Last reviewed Fri 16 November 2018
By Jenna Fletcher
Reviewed by Cynthia Cobb, APRN