• ریچل نل، سینتیا کاب
• ترجمه محمدقاسم رافعی
خارش پوست صرفنظر از محل بروز آن میتواند مشکلی آزار دهنده باشد. خارش شکم [که در تداول عام خارش معده نیز گفته می‌شود] ممکن است بر اثر معضلی مرتبط به پوست مثل وجود عفونت، یا اثرات جانبی بارداری بروز کند.
[مطالب این مقاله:]
• علل
• بارداری
• درمان
• پیشگیری
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• دورنما
علل
اغلب علل مرتبط به خارش شکم جدی نیستند. به هر جهت، آنها کماکان ممکن است برای فرد نگرانی‌آور و ناراحت کننده باشند.
مثالهایی در مورد وضعیتهای منجر به خارش شکم شامل فهرست زیر است:
درماتیت تماسی
این اختلال زمانی بروز می‌کند که پوست در تماس با چیزی قرار میگیرد که باعث تحریک آن می‌شود. تحریک کننده‌های شایع عبارتند از:
• فلزات مثل انواع مورد استفاده برای سوراخ کردن ناحیۀ ناف
• فرآوردههای مخصوص زیبایی
• لاتکس
• محصولات نظافت و تمیز کننده
• مواد شوینده و محصولات مرتبط
نتیجه میتواند پوست خیلی خشک دچار خارش در ناحیۀ شکم و دیگری نواحی قرار گرفته در معرض مادۀ محرک باشد.
افراد ممکن است بر اثر کاربرد انواع جدید صابون برای پوست خود یا حتی قرار گرفتن در معرض تماس با آب داغ دچار خارش شکم شوند.
اگزما
اگرچه درماتیت تماسی خود نوعی اگزما است، انواع دیگری از اگزما وجود دارد که میتوانند بر ناحیۀ شکم تأثیر گذاشته و سبب خارش آن شوند.
اگزما سبب لایه برداشتن و خشک شدن پوست می‌شود که اغلب با خارش شدید همراه است. گاهی از اوقات فرد ممکن است حتی دچار تورم، برآمدگی برخی نواحی یا لکههای تیره رنگ پوستی شود.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
در زمینه خارش بیشتر بخوانیم:
آیا خارش زیر بغل نشانه سرطان است؟
عفونت
گاهی از اوقات عفونت ناشی از باکتریها یا میکروارگانیسمها شامل گال یا شپش میتواند به خارش شکم منجر شود.
در این موارد فرد معولاً در طول شب دچار خارش می‌شود.
ساس یا کک
تودههای کوچک قرمز رنگ و خارش‌دار روی شکم و دیگر نواحی بدن میتواند نشان دهندۀ آن باشد که در محیط زندگی فرد دچار این عوارض ساس یا کک وجود دارد.
اگر جای گزش به صورت الگوهای زیگزاگ و در طول شب ایجاد شود، باید گزینۀ ساس را در مد نظر قرار داد.
واکنش دارویی
اگر فردی مصرف دارویی تازه را آغاز کرده باشد، وی ممکن است به خارش شکم و راش قرمز رنگ دچار گردد.
این نوع راش اغلب اوقات ابتدا روی شکم و ناحیۀ پشت بروز میکنند.
هر فرد دچار واکنش منفی نسبت به مصرف دارو باید به پزشک مراجعه کند.
پسوریازیس
پسوریازیس یک وضعیت التهابی است که سبب ایجاد پاسخ ایمنی از سوی سیستم ایمنی می‌شود. اغلب انواع پسوریازیس سبب ایجاد نواحی پوسته داده، قرمز، و خارش میشوند.
این وضعیت اغلب اوقات در اطراف زانوها، آرنجها و جمجمه بروز می‌کند. به هر جهت، پسوریازیس ممکن است در هر نقطه از بدن شامل شکم بروز نماید.
وقتی نواحی پوست به همدیگر سایش پیدا میکنند احتمال مرطوب و تحریکپذیر شدن آنها بیشتر می‌شود. احتمال بروز پسوریازیس روی شکم هنگامی بیشتر می‌شود که در این ناحیه چینخوردگیهای پوستی وجود داشته باشد که در تماس با یکدیگر قرار دارند.
خارش شکم و بارداری
خارش شکم یک تجربۀ شایع دورۀ بارداری است. چند عامل مختلف شامل موارد زیر در این مورد دخالت دارند:
• خارش بر اثر اتساع شکم برای جا دادن بچۀ در حال رشد
• افزایش سطح برخی از مواد شیمیایی شامل هورمونها در خون زن باردار
• راش PUPPP که مخفف پاپولها و پلاکهای یورتیکاریال پروریتیک است
• یک اختلال کبدی به نام کولستاز اینتراهپاتیک بارداری یا ICP که به نام کولستاز زایمانی یا OC نیز معروف است.
ICP هنگامی بروز می‌کند که بدن با تجمع صفرا مواجه است. این وضعیت به صورت بالقوه اختلال خطرناکی محسوب می‌شود زیرا میتواند احتمال مردهزایی را افزایش دهد.
ICP مبتلابۀ 1 زن از هر 140زن باردار است.
علایم معمولاً پس از هفتۀ 30 بارداری بروز میکنند اما این امکان هست که حتی در هفتۀ 8 بارداری نیز ظاهر شوند.
دیگر علایم ICP شامل موارد زیر است:
• خارش دست و پا
• خارش خیلی شدید
• تیره رنگ شدن ادرار
• کمرنگ شدن مدفوع
• زردی پوست که از لحاظ دیگر به نام یرقان شناخته می‌شود
• آغاز علایم پس از هفتۀ 30 بارداری اما در عین حال با امکان بروز در اوایل هفتۀ 8 بارداری
اگر ظن به این اختلال وجود داشته باشد مشاوره با پزشک بدون دفع وقت باید انجام شود. دکتر ممکن است با هدف محافظت از بچه القاء زایمان پس از هفتۀ 37 باردای یا حتی زودتر را در دستور کار قرار دهد.
درمان
اگرچه خاراندن شکم دچار خارش موضوع وسوسه کنندهای است این کار احتمال تشدید خارش را افزایش میدهد.
درمانهای مندرج در زیر از سوی "آکادمی درماتولوژی آمریکا" برای خارش شکم توصیه شده است:
• پوشیدن لباسهای لخت و راحت برای پیشگیری از سایش پارچه با پوست.
• استفاده از پارچه‌های طبیعی مثل کتان برای ایجاد امکان گردش خون بیشتر در ناحیۀ شکم
• استفاده از یک پارچۀ خنک مرطوب بر روی شکم در هنگام ایجاد خارش. این پارچه یاید به مدت 10 تا 15 دقیقه روی ناحیۀ دچار خارش باقی بماند.
• استفاده از مرطوب کنندۀ غیر معطر پس از حمام یا هر زمانی که پوست به صورت خاص خشک به نظر میرسد. گذاشتن مرطوب کننده در فریزر پیش از مصرف آن میتواند اثربخشی آن را افزایش دهد.
• گرفتن حمام بلغور جو دوسر. این روش مشخصاً برای خارش ایجاد شده توسط راشها، تاولها و آفتاب سوختگی تجویز می‌شود.
برخی از مردم ممکن است با استفاده از کرمهای کورتیکوستروئیدی یا کورتیکوستروئیدهای خوراکی از خارش خلاص شوند. آنتیهیستامینهای خوراکی نیز میزان خارش را کاهش می‌دهند. به هر جهت استفاده از این داروها فقط باید به صورت کوتاه مدت در دستور کار باشد.
پیشگیری
برخی کارها که افراد میتوانند برای پیشگیری از خارش شکم انجام دهند شامل موارد زیر است:
• اجتناب از مصرف عطرها یا صابونهای قوی، زیرا این مواد میتوانند به خشکی پوست منجر شوند
• پوشیدن لباسهای راحت و لخت و دارای منافذ برای تنفس پوست و خودداری از پوشیدن لباسهای تنگ و چسبان
• خودداری از گرفتن دوش به مدت بیش از 10 دقیقه و استفاده از آب ولرم
• استفاده از مرطوب کننده برای موارد بروز خارش پوست
در عین حال افراد میتوانند برای برخورداری از درمانهای دیگر برای کاهش علایم، بسته به علت بروز خارش، به پزشک مراجعه کنند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر داروهای غیر نسخه‌ای کارآیی نداشته باشند یا اگر علت بروز خارش مشخص نباشد، فرد ممکن است رفتن نزد پزشک یا درماتولوژیست را در دستور کار قرار دهد.
دیگر نشانههایی که مشاهدۀ آنها لزوم مراجعه به پزشک را مطرح می‌کند عبارت است از:
• خارشی که در طول شب باعث ایجاد اختلال در خواب می‌شود
• خارشی که به نواحی اطراف شکم گسترش پیدا می‌کند
• علایم همراه با سایر نشانهها مثل کاهش وزن، بیاختیاری ادراری یا بیاختیاری روده یا سرخی پوست
در صورتی که فرد به همراه خارش پوست دچار مشکل تنفسی شود وی باید بلافاصله تحت مراقبت اورژانسی قرار گیرد.
دورنما
اگر خارش شکم در فرد در فعالیتهای روزانه و خواب وی اختلال ایجاد کند، وی باید به پزشک مراجعه نماید. با استفاده از داروهای غیر نسخه‌ای و نسخه‌ای فرد دچار خارش شکم میتواند خود را از شر این عارضۀ آزار دهنده خلاص کند./
Source:
What causes an itchy stomach?
Last reviewed Tue 27 February 2018
By Rachel Nall, RN, BSN, CCRN
Reviewed by Cynthia Cobb, APRN
نظرات (0)