دچار شدن به ورم دست اغلب اوقات هم آزار دهنده است و هم ناراحت کننده. هیچ‌کس دلش نمیخواهد احساس کند که انگشتر وی باعث بند آمدن جریان خون در انگشت شده است. ورم، که به نام ادم (ادما) نیز شناخته می‌شود، ممکن است در هر قسمت بدن اتفاق بیفتد. ورم عموماً در ناحیه دست‌ها، بازوها، پاها، مچ پا و ساق پا دیده می‌شود.
ورم زمانی اتفاق میافتد که مایع اضافی در بافتهای بدن به دام میافتد. چند عامل مختلف شامل گرما، ورزش، یا برخی اختلالات پزشکی می‌توانند باعث ایجاد ورم شوند. اگرچه ورم دست به طور معمول عاملی برای نگرانی محسوب نمیشود، برخی از اوقات می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زیربنایی باشد که نیاز به درمان دارد.
[در این مقاله:]
• ورزش
• هوا
• نمک
• لیمفدیما (ادم لنف)
• پره‌اکلامپسی
• ارتریت پسوریاتیک
• انژیودادم (انژیودادما)
• پیام همراه
1. ورزش
ورزش جریان خون را در قلب، ریهها و عضلات افزایش میدهد. ورزش در عین حال می‌تواند باعث کاهش جریان خون به دست‌ها گرد که این به خنکتر شدن دست‌ها منجر می‌شود. برخی از اوقات عروق خونی به این روند از طریق اتساع واکنش نشان میدهند، که این باعث ورم دست میگردد. به علاوه ورزش باعث می‌شود تا عضلات گرما ایجاد کنند. در پاسخ، بدن خون را به سمت نزدیکترین عروق به سطح بدن میراند تا از بخشی از گرمای ایجاد شده خلاص گردد. این فرآیند باعث تعریق می‌شود، اما در عین حال می‌تواند به ورم دست بینجامد.
در اغلب موارد، ورم دست در هنگام ورزش کردن عاملی برای نگرانی نیست. به هر جهت، اگر کسی ورزشکار رشته‌های استقامتی باشد، وضعیت مورد بحث می‌تواند نشانه‌ای از هیپوناترمی تلقی گردد. هیپوناترمی به کاهش میزان سدیم در خون اشاره دارد. اگر کسی دچار هیپوناترمی شود، در عین حال به تهوع و گیجی دچار خواهد شد.
در زیر چند کار که میتوان برای کاهش ورم دست حین ورزش انجام داد فهرست شده است:
• تمامی زیورآلات خود را پیش از ورزش از بدن خارج کنید
• در هنگام ورزش دست‌ها را به حالت دورانی حرکت دهید
• در هنگام ورزش دستهای خود را به طور مرتب باز کنید و به حالت مشت ببندید
• دست‌ها را پس از پایان ورزش بالا بگیرید
2. هوای بسیار گرم
وقتی کسی ناگهان در معرض هوای بسیار گرم قرار گیرد، بدن تلاش خواهد کرد تا خود را خنک کند. در شکل نرمال بدن خون گرم را به سمت سطح پوست هدایت می‌کند، که در آنجا با فرآیند تعریق خنک می‌شود. در روزهای گرم و مرطوب، فرآیند مورد اشاره کارآیی کامل ندارد. در عوض، مایعات ممکن است به جای تبخیر از طریق تعریق در دست‌ها انباشته شوند.
دیگر علایم قرار گرفتن در معرض گرمای شدید عبارتند از:
• راش
• افزایش دمای بدن
• سرگیجه یا غش کردن
• گیجی
ممکن است هماهنگ کردن بدن با هوای بسیار گرم نیازمند چند روز گذشت زمان باشد. وقتی این هماهنگی ایجاد شود، ورم باید برطرف گردد. در عین حال مردم می‌توانند در این شرایط از پنکه یا دستگاه مرطوب کننده هوا برای تخفیف وضعیت استفاده کنند.
3. نمک بیش از حد
در بدن تعادل ظریفی بین میزان نمک و آب وجود دارد که به آسانی مختل می‌شود. کلیه‌ها در تمام مدت مشغول فیلتر کردن خون هستند، که در کوران آن مواد سمی و مایعات زائد را بیرون میکشند و آنها را برای دفع از بدن به مثانه میفرستند.
خوردن نمک زیاد کار زدودن مایعات ناخواسته را برای کلیه‌ها دشوارتر می‌کند. این وضعیت باعث انباشته شدن مایع در بدن می‌شود، که در این وضعیت ممکن است این مایع در برخی نواحی مثل دست تجمع کند. وقتی مایع در بدن جمع می‌شود، قلب برای به گردش درآوردن خون ســختتر کار می‌کند که این باعث افزایش فشار خون می‌شود. افزایش فشار خون فشار بیشتری بر کلیه‌ها وارد می‌کند و مانع از فیلتر کردن مایع توسط آنها می‌شود.
دنبال کردن یک رژیم غذایی کمنمک می‌تواند باعث تجدید تعادل توصیف شده گردد.
4. لیمفودیما (ادم لنف)
لیمفدیما ورم ناشی از تجمع مایع لنفاوی است. این اختلال بیشترین شیوع را در مردمی دارد که گرههای لنفی آنها از بدن خارج شده یا بر اثر درمان سرطان آسیب دیده است.
اگر گرههای لنفی کسی از ناحیه زیر بغل در طول درمان سرطان پستان خارج شده باشد، وی در ریسک بالاتری برای ابتلاء به لیمفودیما در ناحیه دست‌ها در طول سالیان پس از درمان قرار خواهد داشت. این وضعیت زیر عنوان لیمفدیمای ثانویه شناخته می‌شود.
در عین حال این احتمال وجود دارد که شخص با لیمفدیمای اولیه به دنیا بیاید، اگرچه در این وضعیت احتمال دچار شدن به این اختلال در ناحیه پا بیش از دست است.
دیگر علایم لیمفودیما شامل موارد زیر است:
• ورم و درد بازو یا دست
• احساس سنگینی در بازو
• بیحسی بازو یا بیحسی دست
• احساس سفتی یا کشیدگی در ناحیه بازو
• احساس بیش از حد سفت بودن جواهرات و زیورآلات مورد استفاده
• کاهش توانایی انعطاف‌پذیری یا حرکت دادن بازو، مچ دست یا دست
اگرچه هیچ علاجی برای لیمفدیما وجود ندارد ماساژ تخلیه لنفاوی می‌تواند به کاهش ورم و پیشگیری از انباشت مایع کمک کند.
5. پره‌اکلامپسی
پره‌اکلامپسی اختلالی است که در آن فشار خون افزایش مییابد و سبب اختلال عملکرد دیگر دستگاههای بدن می‌شود. پره‌اکلامپسی در هفتههای بیستم به بعد بارداری شایع است اما گاهی از اوقات زودتر بروز کرده یا حتی پس از زایمان ایجاد می‌شود. پره‌اکلامپسی یک اختلال جدی است که می‌تواند تهدیدی برای زندگی باشد.
بروز مقداری ورم در طول بارداری قابل انتظار است، که به ویژه در دست‌ها و پاها ایجاد می‌شود. به هر حال افزایش ناگهانی فشار خون به علت پره‌اکلامپسی می‌تواند سبب حبس مایع و وزن گرفتن سریع شود. اگر زنی باردار بوده و هر یک از علایم فهرست شده در زیر را به همراه ورم دست تجربه کند، باید بلافاصله تحت نظر پزشک قرار گیرد:
• درد شکم
• سردرد شدید
• نقطه‌بینی
• تغییر رفلکسهای بدن
• کاهش میزان ادرار یا قطع آن
• خون در ادرار
• سرگیجه
• استفراغ و تهوع بیش از حد
6. ارتریت پسوریاتیک
ارتریت پسوریاتیک نوعی از ارتریت است که دچار مردم مبتلاء به پسوریازیس می‌شود. اغلب مردم نخست مبتلاء به پسوریازیس تشخیص داده میشوند اما این احتمال وجود دارد که علایم ارتریت پیش از بروز علایم پوستی ظاهر شود.
ارتریت پسوریاتیک می‌تواند هر بخشی از بدن را درگیر کند. این نوع ارتریت اغلب گرایشی به آسیب زدن به انگشتان دست، انگشتان پا، و کمر دارد. به طور مشخص انگشتان دست ممکن است دچار ورم شدید شده و "سوسیسی شکل" شوند. در عین حال امکان آن وجود دارد که فرد پیش از هر گونه نشانه درد مفصل شاهد ورم انگشتان دست خود باشد.
دیگر علایم ارتریت پسوریاتیک شامل موارد زیر است:
• دردناک و متورم شدن مفاصل
• گرم احساس شدن مفاصل در لمس
• درد پشت پاشنه پا یا درد کف پا
• درد کمر (کمردرد)
ارتریت پسوریاتیک هیچ علاجی ندارد. درمان بر مدیریت درد و التهاب متمرکز می‌شود که به طور معمول این کار از طریق مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی یا تزریق استروئید انجام می‌گیرد.
7. انژیوادما (انژیوادم)
انژیوادم به علت واکنش آلرژیک به چیزی که فرد با آن تماس داشته است ایجاد می‌شود. در طول واکنش آلرژیک، هیستامین و دیگر مواد شیمیایی به درون جریان خون ترشح میشوند. این وضعیت می‌تواند به ایجاد ورم ناگهانی در زیر پوست منجر گردد، که ممکن است با کهیر همراه باشد یا نباشد. این اختلال معمولاً دچار لب و چشم می‌شود، اما در عین حال ممکن است خود را در دست‌ها، پاها، و گلو نشان دهد.
انژیوادم بسیار شبیه به کهیر است اما درست زیر سطح پوست رخ میدهد. دیگر علایم انژیوادم عبارتند از:
• ایجاد شیارها یا باریکههای بزرگ، زمخت و سفت
• ورم و سرخی
• درد یا احساس گرما در نواحی آسیب دیده
• ورم جدار داخلی چشم
انژیوادم به طور معمول خود به خود از بین میرود. علایم این اختلال را در عین حال میتوان با آنتیهیستامینهای خوراکی برطرف کرد.
اصل پایه
ورم دست می‌تواند ناراحت کننده باشد اما معمولاً جای نگرانی ندارد. مردم می‌توانند برای رفع مشکل تغییرات کوچکی در سبک زندگی خود ایجاد کنند. اگر زنی باردار باشد یا پیشتر گرههای لنفاوی از بدن شخص خارج شده باشد در صورت مواجهه با ورم دست باید به پزشک مراجعه کند. در این وضعیت احتمال پره‌اکلامپسی یا لیمفدیما مطرح است./
• دکتر ویلیام موریسون، کارین اُکیف آزبورن
• ترجمه محمدقاسم رافعی
Source:
Healthline
Why Are My Hands Swollen?
Medically reviewed by William Morrison, MD
on January 10, 2018 —
Written by Corinne O'Keefe Osborn
