تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال و کاربرد آن در بیماری‌های مختلف

در این مقاله:
• تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال چگونه عمل می‌کند
• فواید درمان تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال
• میزان موفقیت درمان با تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال
• تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال چه هنگامی به کار می‌رود؟
• چه کسی باید از انجام تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال خودداری کند؟
• عوارض جانبی تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال
• آیا شخص مجبور است برای تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال کار خود را به حالت تعلیق درآورد؟
• خلاصه

تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال (TMS) نوعی درمان تحریک مغز است.
TMS نوعی درمان غیر تهاجمی است که از پالس‌های الکترومغناطیس برای تحریک سلول‌های عصبی استفاده می‌کند و باعث بهبود علایم اختلالات نورولوژیک یا سلامت روانی می‌شود. TMS عمدتاً برای درمان افسردگی به کار می‌رود. این روش در کمک به افرادی که به داروهای ضد افسردگی و روان‌درمانی پاسخ نمی‌داده‌اند موفق بوده است. در واقع، FDA این روش را در سال 2008 برای کاربرد مزبور تأیید کرد. در عین حال شواهدی وجود دارد که TMS در مورد اختلالات دیگری مثل اضطراب و بیماری پارکینسون مفید است.
از آنجا که TMS که از تکانش‌های الکتریکی مکرر استفاده می‌کند گاهی از اوقات از آن زیر عنوان تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال مکرر (rTMS) نام می‌برند. اصطلاحات مورد اشاره اغلب به جای یکدگیر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال چگونه عمل می‌کند
این درمان توسط یک تکنیسین یا پزشک TMS انجام می‌شود. TMS اقدامی سرپایی است، بنابراین می‌توان آن را در یک کلینیک پزشکی انجام داد. اگر این اقدام در بیمارستان انجام گیرد نیازی به بستری کردن بیمار در طول شب نیست.
پیش از انجام TMS نیاز است تا شخص تمامی اقلام حساس به مغناطیس شامل زیورآلات به همراه نداشته باشد.
در اینجا طرز کار TMS به شکل خلاصه تشریح شده است:
1. تکنیسین به شخص گوش‌گیر‌هایی می‌دهد تا صدای کلیک ایمپالس‌های مغناطیسی به حداقل برسد. بیمار روی یک صندلی راحت می‌نشیند. نیازی به استفاده از بیهوشی عمومی نیست، و شخص در سراسر طول درمان بیدار خواهد بود.
2. اگر جلسه نخست درمان باشد تکنیسین TMS دور سر شخص را اندازه‌گیری می‌کند تا جای قرار گرفتن کویل مشخص گردد. در عین حال اندازه‌گیری‌های دیگری برای شخصی کردن چیدمان دستگاه TMS انجام می‌شود.
3. تکنیسین مورد اشاره کویل را روی ناحیه جلو مغز تنظیم می‌کند.
4. وقتی ایمپالس‌های مغناطیسی ارسال می‌شود شخص صدای کلیکی را می‌شنود. در عین حال حسی از تقه زدن زیر کویل مغناطیسی حس می‌شود.
5. درمان ممکن است بین 30 تا 60 دقیقه زمان نیاز داشته باشد. بیمار می‌تواند پس از پایان درمان راهی منزل شود.
نیاز است تا TMS به مدت 4 تا 6 هفته هر هفته 5 بار تکرار شود. طول دقیق مدت درمان به پاسخ بیمار و شرایط خاص بستگی دارد.

فواید درمان تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال
درمان TMS دارای فواید متعددی است. محققان کماکان در مورد این روش در حال مطالعه هستند، اما TMS ممکن است برای موارد زیر مفید باشد:

افسردگی
TMS مقدمتاً برای درمان اختلال افسردگی اساسی (MDD) که گاه به سادگی افسردگی نامیده می‌شود، کاربرد دارد.
این درمان عموماً برای آن گروه از مبتلایان به افسردگی توصیه می‌شود که دارو یا روان‌درمانی در مورد آنان مؤثر نبوده است. این مورد افسردگی مقاوم به درمان نامیده می‌شود. تقریباً 30 درصد افراد دچار افسردگی به این درمان‌ها جواب نمی‌دهند.
بر مبنای یک مطالعه در سال 2015، افسردگی با کاهش فعالیت قشر جلوی مغز مرتبط است. این بخش از مغز با علایم افسردگی مثل کمبود میزان انرژی و تغییرات اشتها مرتبط است. TMS می‌تواند با تحریک سلول‌های عصبی و افزایش فعالیت این ناحیه مفید واقع شود.

اختلال وسواس ناگزیر (OCD)
TMS می‌تواند باعث بهبود علایم اختلال وسواس ناگزیر شود.
FDA کاربرد TMS را برای درمان OCD در سال 2018 تأیید کرد. همانند مورد افسردگی، اگر شخص مبتلاء به OCD به دارو یا روان‌درمانی پاسخ ندهد، TMS توصیه می‌شود.
بر مبنای یک مطالعه، افراد مبتلاء به OCD اغلب با افزایش فعالیت بین قشر جلوی مغز و جسم مخطط (استریاتوم) مواجهند.
TMS را می‌توان برای مهار فعالیت این بخش مغز و بنابراین کاهش علایم OCD به کار برد.

اضطراب
همچنان که TMS اختلالات روان‌شناختی مثل افسردگی و OCD را درمان می‌کند، آن را می‌توان برای کاهش اضطراب نیز به کار برد. علت آن است که این اختلالات اغلب باعث علایم اضطراب می‌شوند.
TMS می‌تواند برای اختلال اضطراب منتشر (GAD) نیز مفید باشد.
ما در اضطراب اغلب با افزایش فعالیت سلول عصبی در قشر جلوی مغز مواجه هستیم. بر مبنای یک مطالعه مربوط به سال 2019، TMS می‌تواند فعالیت این ناحیه از مغز را کاهش دهد.

اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)
بر مبنای یک مرور مربوط به 2019، TMS اثربخشی خود را در مورد اختلال استرس پس از تروما نشان داده است. همان گونه که یادآوری شد TMS می‌تواند قشر جلو مغز را که تنظیم کننده فرآیند ترس و نگرانی است، تنظیم کند.
یک مطالعه مربوط به سال 2018 پی برده است که TMS در کنار درمان فرآیند شناختی برای PTSD مؤثر است. اثر درمانی این ترکیب تا 6 ماه دوام دارد.

توان‌یابی پس از استروک
برخی شواهد در مورد اثربخشی TMS برای توان‌یابی پس از استروک در دست است.
استروک زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز مسدود شده یا کاهش می‌یابد که این باعث مرگ سلول‌های مغز می‌شود. این وضعیت ممکن است بر اثر کاهش طولانی مدت حرکت عضلانی بروز یابد.
بر مبنای تحقیق استفاده از TMS پس از استروک می‌تواند به تقویت ریکاوری حرکتی منجر شود. فکر پشت این رویکرد آن است که ایمپالس‌های مغناطیسی فعالیت قشر حرکتی را دگرگون می‌کنند، قسمتی از مغز که حرکات اختیاری را کنترل می‌کند.
یک مقاله در سال 2017 این ایده را مطرح کرده است که TMS می‌تواند باعث بهبود دیسفاژیا (دیسفاژی)، یا دشواری بلع شود، و این کار از طریق تحریک قشر حرکتی رخ می‌دهد. نویسندگان مقاله افزوده‌اند که دیسفاژی بر 50 درصد افراد دچار استروک تأثیر می‌گذارد.

اسکیزوفرنی (شیزوفرنی)
اسکیزوفرنیا (اسکیزوفرنی) یک اختلال روانی مزمن و اغلب شدید شدید است.
علامت اصلی اسکیزوفرنی توهمات شنیداری است که 75 درصد مبتلایان به این بیماری به آن دچار می‌شوند.
بر مبنای یک مرور مربوط به 2019، هدف قرار دادن قشر تمپورپارییتال می‌تواند در مورد توهم شنیداری مفید باشد. این قسمت از مغز که درگیر زبان است، به طور معمول در اسکیزوفرنی دچار پرکاری می‌شود.

بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون یک اختلال مغز و اعصاب است. این بیماری باعث سوءعملکرد موتور شامل رعشه، مشکلات تعادل، و انجماد گام برداشتن می‌شود. انجماد در راه رفتن زمانی بروز می‌کند که شخص احساس یخ زدن می‌کند و نمی‌تواند قدم از قدم بردارد.
یک مطالعه مربوط به سال 2020 پی برده است که TMS می‌تواند باعث بهبود این اختلال شود. بر مبنای نظر محققان مطالعه، TMS باعث نرمال شدن اتصالات بین قسمت‌های درگیر انجماد در راه رفتن می‌شود.

بیماری آلزایمر
TMS می‌تواند در مود بیماری آلزایمر، که یکی از اشکال زوال عقل است، مفید باشد. این اختلال باعث کاهش پیشرونده حافظه و نزول شناختی می‌شود. بر مبنای تحقیقی جدید، این ایده مطرح است که TMS می‌تواند با دگرگون کردن اتصالات عصبی درگیر در حافشه و آموزش برای بیماری آلزایمر مفید باشد.

درد مزمن
TMS به شکل بالقوه می‌تواند باعث بهبود اختلالات درد مزمن مثل فیبرومیالژیا (فیبرومالژی) شود. یک آنالیز مربوط به سال 2017 عنوان می‌کند که TMS می‌تواند از طریق تحریک قشر حرکتی و کنترل پیام‌رسان‌های عصبی درگیر در درد باعث تأثیر مورد اشاره شود.
ارزش یادآوری دارد که افسردگی و درد مزمن اغلب با یکدیگر بروز می‌کنند. افسردگی می‌تواند باعث بدتر شدن درد مزمن گردد، بنابراین TMS می‌تواند از طریق درمان علایم افسردگی مفید واقع شود.

اعتیاد به نیکوتین
نیکوتین باعث ترشح دوپامین می‌گردد، که "هورمون شادی" نیز نامیده می‌شود. نیکوتین پیام‌هایی را به سیستم پاداش مغز شامل کورتکس پری‌فرونتال ارسال می‌کند که نتیجه آن ولع نیکوتین و اعتیاد نیکوتین است.
بر مبنای یک مطالعه در سال 2013، TMS به کاهش ولع نیکویتن از طریق هدف قرار دادن قشر جلوی مغز کمک می‌کند.
محققان فکر می‌کنند که TMS رهش دوپامین را که باعث کاهش نیاز به نیکوتین می‌شود تقویت می‌کند.

مالتیپل اسکلروزیس
مالتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمنی مزمن است که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد. این بیماری عموماً باعث گرفتگی و انقباض عضلات یا سفتی عضلانی که سبب دشواری حرکت می‌شود، می‌گردد.
در یک مطالعه متعلق به سال 2019، محققان از TMS برای قشر حرکتی مغز افراد دچار مالتیپل اسکلروزیس استفاده کردند. درمان مزبور در تلفیق با فیزیوتراپی باعث کاهش سفتی عضلانی مزبور شد.

میزان موفقیت درمان با تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال
تا به حال TMS غالباً به عنوان روشی برای درمان افسردگی مورد پژوهش قرار گرفته است. نرخ موفقیت TMS برای درمان افسردگی نویدبخش است. میزان پاسخ درمان در افسردگی بین 30 تا 64 درصد بوده است. برای درک میزان موفقیت TMS در درمان دیگر اختلالات پزشکی به پژوهش بیشتری نیاز است.

تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال چه هنگامی به کار می‌رود؟
اگر کسی دچار افسردگی باشد پزشک پیش از استفاده از TMS دارو و روان‌درمانی را توصیه خواهد کرد. به هر حال شخص برای درمان TMS کاندیدای خوبی خواهد بود اگر:
• پیشتر از داروهای ضد افسردگی به نتیجه نرسیده باشد
• با استفاده از داروهای ضد افسردگی دچار عوارض جانبی شده باشد
• بیمار کودک یا نوجوان باشد
اگر شخص جوان باشد TMS می‌تواند یگ گزینه ایمن تلقی گردد. علت آن است که افراد جوان در مورد عوارض جانبی منفی ناشی از ضد افسردگی‌ها آسیب‌پذیرترند.

چه کسی باید از انجام تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال خودداری کند؟
TMS ایمن تلقی می‌شود اما نه برای همه کس. افراد دارای فلز در سر مثل موارد زیر، باید از انجام TMS خودداری کنند:
• محرک‌های عمقی مغز
• الکترود
• استنت گردن یا مغز
• کلیپ‌ها یا کویل‌های آنوریسم
• تکه‌های گلوله یا شراپنل
• تاتوی صورت با استفاده از جوهر متالیک
• کفه‌های فلزی
• ایمپلنت چشمی
• پیرسینگ دایمی
میدان‌های مغناطیسی در TMS می‌توانند این ایمپلنت‌ها را گرم کرده یا حرکت دهند که این می‌تواند با صدمات جدی همراه باشد. انجام TMS در صورت داشتن عضوبند یا دندان پر کرده مانعی ندارد. در عین حال در صورت وجود موارد زیر شخص باید از TMS اجتناب کند:
• تاریخچه صرع یا تشنج
• مصرف مواد محرک
• ابتلاء به اختلالات پزشکی افزایش دهنده خطر تشنج

عوارض جانبی تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال
عوارض جانبی ناشی از TMS ناشایع است. اگر پیامدهایی ایجاد گردد آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• سردرد خفیف (بیشترین شیوع)
• سبکی سر
• درد جمجمه
• درد گردن
• مور مور
• پرش صورت
• خواب‌آلودگی
• تغییر شناختی در طول درمان
علایمی مثل سردرد و سبکی سر معمولاً پس از چند جلسه درمان برطرف می‌شوند.
همچنین خطری در مورد تشنج مطرح است اما این عارضه جانبی نادر محسوب می‌شود. در حدود 0.1 ریسک ایجاد تشنج در طول درمان TMS مطرح است.

آیا شخص مجبور است برای تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال کار خود را به حالت تعلیق درآورد؟
از آنجا که انتظار می‌رود شخص پنج بار درمان در طول هفته به مدت چند هفته انجام دهد، این انتظار هست که بخشی از ساعات کاری خود را در طول روز از دست بدهد. این موضوع به زمان‌بندی درمان، محدوده قرارگیری کلینیک، و زمان ویزیت‌ها بستگی دارد. هر جلسه درمان ممکن است بین 30 تا 60 دقیقه زمان نیاز داشته باشد، بنابراین این امکان هست که درمان پیش از ساعات کاری یا پس از آن صورت گیرد.

خلاصه
تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال سلول‌های عصبی در مغز را هدف قرار می‌دهد، و می‌تواند باعث تخفیف علایم افسردگی گردد. این روش همچنین می‌تواند برای درمان OCD، اضطراب و PTSD نیز مفید باشد.
TMS حتی ممکن است باعث بهبود اختلال عملکرد حرکتی شود، که این روش را به شکل بالقوه برای درمان بیماری پارکینسون، مالتیپل اسکلروزیس و توان‌یابی از استروک مفید می‌سازد.
اگر کسی علاقمند به کاربرد TMS است باید با پزشک مشورت کند. در صورت جوان بودن، داشتن ریسک پایین برای ابتلاء به تشنج و عدم نتیجه‌گیری از داروهای ضد افسردگی، شخص ممکن است کاندیدای مناسبی برای کاربرد TMS باشد./

تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال و کاربرد آن در بیماری‌های مختلف
دکتر تیموتی جی. لگ، کیرستن نونز
ترجمۀ فرهنگ راد

Source:
Healthline
What You Need to Know About Transcranial Magnetic Stimulation (TMS) Therapy
Medically reviewed by Timothy J. Legg, Ph.D., CRNP —
Written by Kirsten Nunez
On January 20, 2021