پیام‌رسان شیمیایی گابا چیست

• گابا چیست؟
• فواید پزشکی افزایش گابا
• داروهای افزایش دهنده گابا
• گابا به صورت مکمل
• چگونه از مکمل‌های گابا استفاده کنیم
• فواید گرفتن مکمل‌های گابا
• خلاصه

گاما-آمنیوبوتیریک اسید (گابا / GABA) یک انتقال دهنده عصبی یا پیام‌رسان شیمیایی در مغز است. گابا پیام‌های خاصی را در سیستم عصبی مرکزی بلوک کرده باعث کُند شدن مغز می‌شود. این عملکرد سبب ایجاد اثرات محافظتی و آرام کننده بر مغز و بدن می‌گردد.
خود بدن گابا تولید می‌کند و نیز آن را می‌توان در برخی غذاهای تخمیر شده مثل کیمچی، میسو و تمپه یافت. اینها غذاهایی نیستند که اغلب مردم در رژیم غذایی روزمره خود از آنها استفاده می‌کنند، بنابراین برخی از مردم برای رسیدن به فواید گابا مکمل‎های آن را مصرف می‌نمایند.

گابا چیست؟
مغز دارای پیام‌رسان‌های عصبی متعددی است که عامل تحریک یا مهار کننده واکنش‌های خاصی در بدن هستند.
گابا یک پیام‌رسان عصبی است که عملکردهای مغز را مهار یا کُند می‌کند. این فعالیت اثراتی شامل فهرست زیر ایجاد می‌کند:
• کاهش اضطراب
• کاهش استرس
• بهبود خواب
• پیشگیری از آسیب دیدگی مغز
بدن به شکل طبیعی در پایان روز برای تقویت حالت خواب‌آلودگی و ایجاد امکان استراحت برای انسان گابا ترشح می‌کند. برخی از داروهایی که پزشکان برای القاء خواب و کاهش اضطراب تجویز می‌کنند نیز عملکرد گابا را افزایش می‌دهند.

فواید پزشکی افزایش گابا
برخی کارشانسان عنوان کرده‌اند که افزایش سطح گابا می‌تواند فوایدی داشته باشد اما شواهد در این مورد روشن نیست. بر مبنای یک مرور در سال 2019، دارای ترکیبات ضد میکربی، ضد تشنج و آنتی‌اکسیدان است و می‌تواند به درمان برخی اختلالات و پیشگیری از آنها کمک کند:
• دیابت
• هیپرتانسیون یا بالا بودن فشار خون
• اینسومنیا

داروهای افزایش دهنده گابا
پزشکان ممکن است داروهایی تجویز کنند که مقدار گابا را افزایش می‌دهند یا انتقال دهنده‌های عصبی موجود در مغز را برای درمان برخی اختلالات پزشکی مثل صرع تحریک می‌کنند.
برای مثال بنزودیازپین‌ها (والیوم (والیم) و زاناکس) روی بسیاری از همان گیرنده‌های پیام‌رسان مانند گابا عمل می‌کنند. بر مبنای یک مطالعه مردم دچار افسردگی ممکن است با کاهش میزان گابا در مغز مواجه شوند. در این موارد استفاده از بنزودیازپین‌ها می‌تواند مفید باشد.
پزشکان همچنین داروی گاباپنتین (نورونتین) تجویز می‌کنند، که از نظر شیمیایی مشابه گابا در کاهش تشنج و درد عضله عمل می‌کند.
به هر حال، برای پزشکان روشن نیست که آیا اثرات دارویی این داروها به ثأثیرات آنها روی گیرنده‌های گابا مرتبط است یا اینکه آنها به طرق دیگر عمل می‌کنند.

گابا به صورت مکمل
برخی از مردم از مکمل‌های گابا به خاطر فواید مفروض در مورد اثرات تسکین دهنده استرس و اضطراب استفاده می‌کنند.
FDA گابا را برای استفاده به عنوان مکمل و یک افزوده غذایی تأیید کرده است. تولید کنندگان ممکن است گابا را به اقلام زیر اضافه کنند:
• نوشابه‌های ورزشی
• شکلات
• آدامس
• آب‌نبات و غیره
تولید کنندگان مکمل‌های گابا را از طریق تخمیر یک شکل خاص باکتری اسید لاکتیک تولید می‌کنند.
به هر حال، FDA مکمل‌های غذایی را به شیوه مشابه داروها تحت نظارت قرار نمی‌دهد. بنابراین مصرف کنندگان باید در مورد تهیه این فرآورده‌ها پرهیز لازم را رعایت کنند و فقط آنها را از توزیع کنندگان و شرکت‌های معتبر خریداری نمایند.

چگونه از مکمل‌های گابا استفاده کنیم
برخی از مردم ممکن است مکمل را در شکل قرص تهیه کنند، در حالی که دیگران ممکن است آن را به غذاها به عنوان یک نوشیدنی پروتئینی اضافه نمایند.
محققان محدوده‌ای برای مقدار مصرف گابا یا سقفی برای مصرف آن معین نکرده‌اند. هر کسی که در صدد مصرف گابا به عنوان مکمل باشد باید ابتدا با پزشک مشورت نماید.
در حال حاضر تحقیق کافی برای ارزیابی عوارض جانبی محتمل ناشی از مصرف مکمل‌های گابا در دست نیست. به هر حال اگر کسی دچار عوارض جانبی مرتبط با مصرف گابا شود باید مصرف مکمل را متوقف کرده و به دکتر مراجعه کند.

فواید گرفتن مکمل‌های گابا
برخی محققان در مورد فواید مفروض در مورد مصرف مکمل‌های گابا اظهار نگرانی کرده‌اند. یک مقاله در نشریه "مرزهای سایکولوژی" می‌نویسد که کارشناسان در این مورد مرددند که گابا دارای فواید واقعی است با اثراتی که مردم خبر از آنها می‌دهند نوعی پاسخ دارونما (پلاسبو) است.
دیگر محققان باور ندارند که مکمل‌های گابا از حایل خون مغز عبور می‌کنند، که ناگزیر تأثیری بر روی بدن داشته باشند.
به هر حال، برخی مطالعات خبر از وجود اثرات مثبت بر اثر گرفتن مکمل‌های گابا می‌دهند. این فواید عبارتند از:

تقویت تفکر و توانایی انجام تکالیف
یک مطالعه مربوط به سال 2015 پی برده است که مصرف 800 میلی‌گرم مکمل گابا در هر روز باعث تقویت توانایی شخص برای اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی تکالیف می‌شود. اگرچه مطالعه مزبور در مقیاس کوچک انجام شد و فقط 40 نمونه در آن مشارکت داشتند، نشان داد که چگونه مکمل گابا ممکن است باعث تقویت تفکر شود.

کاهش استرس
یک مطالعه قدیمی‌تر متعلق به سال 2012 پی برد که مصرف 100 میلی‌گرم گابا به صورت روزانه به کاهش استرس بر اثر تکالیف ذهنی کمک می‌کند. همانند بسیاری از دیگر مطالعات مرتبط به گابا، مطالعه مزبور در مقیاس کوچک انجام شد و فقط 63 نمونه داشت.

ریکاوری در ورزش و عضله‌سازی
یک مطالعه تحقیقی مربوط به سال 2019 از 21 مرد سالم درخواست کرد که یک مکمل دارای پروتئین گندم را همراه گابا یک بار در روز به مدت 12 هفته استفاده کنند.
نمونه‌های مطالعه دو بار در هفته تمرینات استقامتی یکسانی را انجام دادند، و محققان نتایج را اندازه‌گیری کردند. محققان پی بردند که ترکیب جوانه گندم و گابا میزان رشد هورمون‌ها را در مقایسه با صرف مصرف پروتئین افزایش می‌دهد.
اگرچه مطالعه مزبور نیز در مقیاس کوچک انجام شد، محققان به این جمع‌بندی رسیدند که مکمل‎های گابا به ایجاد عضله کمک کرده و ریکاوری پس از فعالیت ورزشی را بهبود می‌بخشند.

خلاصه
گابا نقشی اساسی در تقویت خواب، کاهش اضطراب و محافظت از مغز ایفاء می‌کند.
دانشمندان نتوانسته‌اند اثرات مثبت مکمل‌های گابا را در مطالعات دارای مقیاس بزرگ اثبات کنند، و کاربرد آنها ممکن است اثربخشی محدودی داشته باشد.
اگر کسی با تشخیص ابتلاء به اختلالاتی مثل افسردگی، اضطراب یا اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه مواجه شده باشد، می‌تواند پیش از دریافت مکمل‌های گابا با پزشک در مورد درمان‌های اثبات شده پزشکی مشورت کند./

• ریچل نل، دکتر هایدی مواود
• ترجمه پریسا شعله‌دوست

Source:
Medical News Today
What to know about GABA
Last reviewed Wed 30 October 2019
By Rachel Nall, MSN, CRNA
Reviewed by Heidi Moawad, MD