• چه ارتباطی میان فراتمرکز و ADHD وجود دارد؟
• فواید فراتمرکز
• چه زمانی فراتمرکز مشکل محسوب می‌شود؟
• نکاتی برای کمک به کنترل فراتمرکز
فراتمرکز (بیش‌تمرکز) تمرکز بیش از حدی است که زمان درازی ادامه پیدا می‌کند. فراتمرکز وقتی اتفاق می‌افتد که شخص به قدری در یک موضوع غرق می‌شود که توجه وی نسبت به تقریباً هر آن چیز دیگری که در اطراف او می‌گذرد از بین می‌برد. فراتمرکز یک علامت رسمی ADHD (اختلال بیش‌فعالی کمبود تمرکز) نیست، اما پزشکان می‌گویند که این مورد اغلب در افراد دچار اختلال مزبور مشاهده می‌شود.
مردم مبتلاء به ADHD تنها کسانی نیستند که دچار فراتمرکز می‌شوند. تقریباً هر کسی ممکن است غرق در چیزی شود که به آن علاقمند است.
یک روان‌شناس در اوایل سال‌های 1990 با ایده‌ای به نام جریان به عرصه آمد. این زمانی است که شخص به طور کامل غرق در فعالیتی چالش‌برانگیز می‌شود که از آن لذت می‌برد. شخص درِ مابقی دنیا را به روی خود می‌بندد و حتی زمان را نیز از یاد می‌برد. مردم مبتلاء به ADHD در شکستن این چرخه و چرخش توجه خود به چیزهای دیگر دچار مشکل هستند.
زمان مشاهده صفحه نمایش چنین به نظر می‌رسد که مشخصاً راه آسانی برای لغزیدن به عالم فراتمرکز باشد. بازی‌های ویدیویی، تلویزیون، یا شبکه‌های اجتماعی ساعت‌ها از وقت افراد را به خود اختصاص می‌دهند.
چه ارتباطی میان فراتمرکز و ADHD وجود دارد؟
تحقیق بسیار کمی در مورد فراتمرکز انجام شده است، اما یک مطالعه به فعالیت مغز افراد دچار تمرکز بیش از حد پرداخته است. این تحقیق به تفاوت‌هایی پی برده که میتوانند به این معنی باشند که فراتمرکز به شکل طبیعی‌تر در مورد مردم دچار ADHD بروز می‌کند.
فواید فراتمرکز
فراتمرکز را می‌توان در مسیر مفید به کار برد. این موضوع روشن است که اگر کسی درگیر پروژه‌ای باشد که نیاز به توجه ویژه دارد یا اگر شخص واقعاً به چنین پروژه‌ای علاقمند باشد (یا هر دو)، وی می‌تواند در بحر آن کار غرق گردد تا اینکه به پایان رسیده باشد.
در این زمینه بیشتر بخوانیم:
آنچه باید در مورد فراتمرکز و ADHD بدانیم
چه زمانی فراتمرکز مشکل محسوب می‌شود؟
هیچ‌کس درگیر ذهنی این موضوع نمی‌شود اگر که شما ساعات زیادی را به حل مسائل ریاضی اختصاص دهید یا خانه را نقاشی کنید. اما در صورتی که شخص چنان در پروژه‌ای کاری غرق شود که ناهار و شام خود را فراموش کند، یا اگر بچه شخص نتواند برای رسیدن به تکالیف مدرسه خود بازی‌های ویدیویی را کنار بگذارد، آنگاه فراتمرکز می‌تواند مشکل‌زا باشد.
فراتمرکز در عین حال می‌تواند تشخیص ADHD را دشوارتر کند، به ویژه در مورد بچه‌هایی که خوش‌ذوق تلقی می‌شوند. این کودکان در محیط تحصیلی بهتر عمل می‌کنند زیرا IQ بالاتر کمکشان می‌کند تا مشکلاتی را که با اختلال مزبور همراه است به کمک آموزش کنار بزنند، و توانایی آنها برای فراتمرکز می‌تواند حتی باعث گردد تا دست گذاشتن روی اختلال مورد بحث مشکلتر شود.
نکاتی برای کمک به کنترل فراتمرکز
1. مشخص کنید که چه نوع چیزهایی باعث فراتمرکز شما می‌شود.
2. در زمان نزدیک به رفتن به بستر خواب یا پیش از شروع کاری که احتمالاً انجام آن هست توجه خود را به هیچ چیزی که می‌تواند عامل فراتمرکز باشد، معطوف نکنید.
3. از چیدمان ذهنی خود آگاه باشید. دشوار نیست که شخص بدون اطلاع از موضوع روی چیزی فراتمرکز کند. اگر شخص از وقوع چنین وضعیتی باخبر نباشد امکان توقف آن را نخواهد داشت.
4. فراتمرکز برای حضور در زمان حال. برای حضور در اینجا و اکنون از تمرینات ذهن‌آگاهی استفاده کنید.
5. تایمرها و هشدار دهنده‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنید که بدانید چقدر از زمان آغاز فعالیت شما گذشته است.
6. وقتی متوجه فراتمرکز خود شدید، بجنبید. تغییر در حالت قرارگیری بدن می‌تواند به خارج شدن شما از وضعیت مورد بحث کمک کند.
7. برای هر پروژه‌ای اهدافی در نظر بگیرید و وقتی به این هدف‌ها رسیدید زمان تنفس برای خود قائل شوید./
• دکتر سمیتا بانداری
• ترجمه محمدقاسم رافعی
Source:
WebMD Medical Reference
Hyperfocus
IS IT ADHD OR SOMETHING ELSE?
Reviewed by Smitha Bhandari, MD
on June 03, 2019
