بالا رفتن فشار اینتراکرانیال اصطلاحی پزشکی است که به افزایش فشار داخل جمجمه اشاره دارد. در صورت عدم درمان این فشار می‌تواند بر مغز تأثیرات منفی داشته باشد.
افزایش ناگهانی فشار داخل جمجمه یک موقعیت اورژانسی پزشکی است. در صورت عدم درمان، افزایش فشار داخل جمجمه (ICP) می‌تواند به آسیبدیدگی مغز، تشنج، کما (کوما)، استروک، یا مرگ منجر شود.
در صورت درمان صحیح، این امکان برای مردم دچار ICP وجود دارد که بهبود کامل بیابند.
[در این مقاله:]
• علایم افزایش افزایش فشار داخل جمجمه
• علایم افزایش ICP در بزرگسالان
• علایم افزایش ICP در نوزادان و اطفال
• علل افزایش ICP
• تشخیص افزایش ICP
• درمان افزایش ICP
• عوارض افزایش ICP
• دورنما
• پیشگیری از افزایش ICP و عوارض آن
• خلاصه
علایم افزایش افزایش فشار داخل جمجمه
علایم افزایش ICP متفاوت بوده و به سن شخص بستگی دارد.
نوزادان و اطفال دچار افزایش ICP ممکن است علایمی متفاوت از کودکان بزرگتر و افراد بزرگسال دچار این اختلال داشته باشند.
علایم افزایش ICP در بزرگسالان
علایم افزایش ICP در بزرگسالان شامل موارد زیر است:
• مردمک چشم‌ها به نور به صورت معمول پاسخ نمیدهد
• سردرد
• تغییرات رفتاری
• کاهش میزان هشیاری
• خوابآلودگی
• ضعف عضلانی
• مشکلات تکلم یا حرکت
• استفراغ
• تاری دید
• گیجی
وقتی افزایش ICP پیشرفت کند، فرد ممکن است هشیاری خود را از دست بدهد و به کما برود. بالا بودن ICP در صورت عدم درمان اورژانسی می‌تواند باعث صدمه مغزی شود.
علایم افزایش ICP در نوزادان و اطفال
نوزادان دچار افزایش ICP ممکن است برخی علایم مربوط به بزرگسالان را از خود نشان دهند. در کنار این گروه از علایم، شکل سر بچه ممکن است دستخوش تغییر شود.
نوزادان هنوز کفه‌های نرمی در جمجمه خود دارند که بافتهای فیبروزی موسوم به درز جمجمه را به یکدیگر متصل می‌کنند. افزایش ICP می‌تواند باعث جدا شدن این اتصالات جمجمه‌ای شود و کفه‌های نرم از یکدیگر دور شوند.
افزایش ICP در نوزادان همچنین ممکن است است باعث بیرون زدن فونتانل آنان شود. فونتانل نقطه نرمی است که در بالای جمجمه قرار دارد.
علل افزایش ICP
در زیر فهرستی از اختلالات پزشکی و دیگر علل منجر به افزایش ICP آمده است:
• آسیب دیدگی مغز، که اغلب نتیجه وارد شدن ضربه به سر است
• هیدروسفالوس یا افزایش مایع مغزی نخاعی روی مغز
• ورم مغز
• خونریزی یا خون جمع شده در مغز
• آنوریسم مغزی
• عفونت‌های مغز مثل مننژیت یا انسفالیت
• استروک
• بالا بودن فشار خون (هیپرتانسیون)
• تومور مغزی
• فعل و انفعال دارویی
• تشنج
• صرع
• هیپوکسمی، نوعی کمبود اکسیژن خون
بالا بودن ICP در اطفال ممکن است بر اثر کودک آزاری ایجاد شود.
اگر جابجایی نوزاد با خشونت صورت گیرد این کار می‌تواند به بروز آسیب مغزی در نوزاد منجر شود. وضعیت مزبور زیر عنوان سندرم تکان دادن نوزاد شناخته می‌شود.
یک منبع تخمین زده است که هر ساله بین 1000 تا 3000 بچه در سطح ایالات متحد آمریکا با سندرم تکان دادن نوزاد مواجه می‌شوند. این اختلال ممکن است زمانی که فرد بزرگسال میکوشد تا با تکان دادن شدید گریه نوزاد را متوقف کند، رخ دهد.
تشخیص افزایش ICP
اگر کسی دچار علایم افزایش ICP شده باشد، وی باید در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کند. افزایش ICP یک موقعیت اورژآنسی است و در صورت عدم درمان سریع به آسیب دیدگی مغزی منجر می‌شود.
پزشک ICP را بر مبنای میلی‌متر جیوه (mm/Hg) اندازه‌گیری میکند. دامنه نرمال در این مورد کمتر از 20 میلی‌متر جیوه است. وقتی ICP بالای مقدار مزبور باشد فرد دچار افزایش ICP محسوب می‌شود.
برای تشخیص افزایش ICP پزشک ممکن است در مورد مواجهه با موارد زیر از فرد سؤال کند:
• آیا دچار ضربه به سر شده است
• آیا سابقه ابتلاء به تومور مغزی دارد
سپس دکتر استفاده از تست‌های به شرح زیر را در دستور کار قرار خواهد داد:
• معاینه نورولوژیک برای ارزیابی حسها، تعادل و وضعیت روانی
• تقه نخاعی که برای اندازه‌گیری فشار مایع مغزی نخاعی به کار میرود
• CT اسکن که تصاویری از سر و مغز ارائه میدهد
پس از انجام تست‌های مقدماتی پزشک می‌تواند از اسکن MRI برای بررسی بافت مغزی فرد به صورت مشروح استفاده کند.
درمان افزایش ICP
اگر کسی با تشخیص ابتلاء به افزایش ICP مواجه باشد، پزشک برای کاهش خطر آسیب دیدن مغز به فوریت کار را برای کاهش فشار درون جمجمه آغاز خواهد کرد. در مرحله بعد پزشک برای درمان علت زیربنایی افزایش فشار مزبور کار خواهد کرد.
روش‌های درمانی برای افزایش ICP شامل موارد زیر است:
• تخلیه مایع مغزی نخاعی اضافی با استفاده از شانت برای کاهش فشار روی مغز که هیدروسفالوس ایجاد کرده است
• دارو برای کاهش ورم مغز، که در این مورد از مانیتول و سالین هیپرتونیک استفاده می‌شود
• جراحی، که کمتر معمول است، و برای برداشتن بخش کوچکی از جمجمه و تخفیف فشار درون جمجمه انجام می‌شود
پزشک ممکن است برای کاهش اضطراب و پایین آوردن فشار خون به بیمار یک داروی آرام‌بخش بدهد. در عین حال این احتمال وجود دارد که فرد نیاز به حمایت تنفسی داشته باشد. در کل روند درمان علایم حیاتی به دقت از سوی پزشک بررسی می‌شود.
در موارد نادر، این احتمال وجود دارد که پزشک برای درمان اختلال مزبور بیمار را در یک نوع کمای القائی قرار دهد.
عوارض افزایش ICP
عوارض افزایش ICP شامل موارد زیر است:
• آسیب دیدگی مغز
• تشنج
• استروک
• کما
بدون درمان کامل، افزایش ICP می‌تواند کشنده باشد.
دورنما
افزایش ناگهانی ICP یک موقعیت اورژانسی در پزشکی است و می‌تواند تهدیدی برای زندگی بیمار باشد. هر قدر شخص مبتلاء به این اختلال زودتر تحت درمان قرار گیرد، دورنما در مورد وی بهتر خواهد بود. بسیاری از افراد به درمان خوب جواب میدهند، و فرد دچار این اختلال ممکن است بهبود کامل پیدا کند.
پیشگیری از افزایش ICP و عوارض آن
افزایش ICP همیشه قابل پیشگیری نیست، اما کاهش ریسک برخی اختلالات زیربنایی منجر به افزایش ICP امکان‌پذیر است.
استروک
استروک می‌تواند باعث افزایش ICP شود. مردم می‌توانند خطر ابتلاء به استروک را به طرق زیر کاهش دهند:
• برداشتن قدم‌هایی در راستای کاهش فشار خون
• ترک مصرف دخانیات
• مدیریت میزان قند خون
• کنترل میزان کلسترول
• ورزش منظم
فشار خون بالا
هیپرتانسیون می‌تواند باعث افزایش ICP شود. مردم می‌توانند از طرق زیر فشار خون خود را در سطح سالم حفظ کنند:
• کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن یا حفظ وزن در محدوده سالم
• اجتناب از مصرف داروهایی که باعث افزایش فشار خون می‌شوند
• خوردن غذا به صورت سالم و متعادل
• کاهش میزان مصرف نمک
• ورزش منظم
آسیب دیدگی سر
صدمه به سر می‌تواند باعث ایجاد افزایش ICP شود. برخی مثالها در مورد چگونگی کاهش خطر آسیب دیدن سر شامل موارد زیر است:
• اجتناب از ورزش‌های پرمخاطره یا فعالیتهای خطرناک
• استفاده از کلاه ایمنی برای فعالیتهایی مثل دوچرخهسواری
• استفاده از کمربند ایمنی در هنگام تردد با اتومبیل
خلاصه
افزایش فشار اینتراکرانیال زمانی مطرح است که فشار داخل جمجمه افزایش پیدا میکند. وقتی این اتفاق به شکل ناگهانی رخ دهد یک موقعیت اورژانسی است. شایعترین علت ایجاد ICP بالا ضربه به سر است.
علامت اصلی اختلال مورد بحث سردرد، گیجی، کاهش میزان هشیاری و تهوع است. مردمک چشم فرد مبتلاء ممکن است نسبت به نور به روال معمول پاسخگو نباشد.
فرد دچار افزایش ICP به درمان فوری نیاز دارد. هدف آنی درمان پایین آوردن فشار داخل جمجمه است که به کاهش خطر آسیب دیدگی مغز کمک میکند.
بدون درمان کامل، این اختلال می‌تواند به تشنج، کما، استروک یا صدمات مغزی منجر شود. در موارد شدید، افزایش فشار داخل جمجمه می‌تواند کشنده باشد. درمان سریع می‌تواند باعث بهبود چشمانداز بیماری باشد. بهبود کامل در صورت به موقع انجام شدن درمان امکان‌پذیر است.
افزایش ICP همیشه قابل پیشگیری نیست، اما مردم می‌توانند با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی برخی ریسکهای مرتبط به این مورد را کاهش دهند./
• لنا بِرجس، دکتر سیونگو هان
• ترجمه هامیک رادیان
Source:
Medical News Today
Increased intracranial pressure: What to know
Last reviewed Fri 11 January 2019
By Lana Burgess
Reviewed by Seunggu Han, MD
