• دکتر دنیل میورل، کاترین واتسون
• ترجمه هستی فراست‌فر
بیحسی به فقدان وجود حس در هر قسمت از بدن اشاره دارد. بیحسی صورت یک اختلال یا بیماری نیست بلکه علامتی از وجود مشکلی دیگر است.
اغلب موارد بیحسی صورت به فشرده شدن یا در تنگنا قرار گرفتن عصب‌ها یا آسیب دیدگی عصب مرتبطند. احساس بیحسی گهگاهی در صورت موضوع نامعمولی نیست، اگرچه ممکن است غریب به نظر برسد یا حتی ترسناک باشد.
[مطالب این مقاله:]
• جستجو برای کمک پزشکی
• علل بیحسی
• دورنما
موارد نیازمند مراقبت اورژانسی
چند علامت مرتبط به بیحسی صورت نیاز به مراجعه فوری به اورژانس دارد. در صورتی که فرد دچار بیحسی صورت به همراه هر یک از علایم زیر شود باید به اورژانس مراجعه نماید:
• در صورت بروز بیحسی صورت پس از آسیبدیدگی سر
• در صورتی که بیحسی صورت به شکل ناگهانی آغاز شود و با بیحسی کل بازو یا یا ناحیه زیر زانوی پا همراه باشد
• دشواری در تکلم یا درک حرف دیگران
• تهوع و سرگیجه
• سردرد شدید
• از دست دادن بینایی در یکی از چشمها یا هر دو چشم
علل ممکن
بیحسی صورت ممکن است بر اثر عوامل زیربنایی متعددی ایجاد شود. در اینجا 9 اختلال پزشکی که ممکن است سبب ایجاد بیحسی صورت شوند تشریح شده است.
مالتیپل اسکلروزیس (MS)
MS یک بیماری التهابی است که بر عصب‌ها تأثیر منفی میگذارد. MS یک بیماری مزمن است اما میزان پیشرفت آن در بیماران یکسان نیست. اغلب مردم دچار MS دورههای کوتاه مدت وخامت علایم را تجربه میکنند که به دنبال آن بازههای زمانی طولانی مدت فقدان علایم یا علایم محدود از راه میرسد. یکی از علایم اولیه MS بروز بیحسی صورت است.
بیحسی صورت به شکل منفرد تضمین کننده ضرورت تست فرد برای ابتلاء به مالتیپل اسکلروزیس نیست. دیگر نشانه‌های اولیه در این بیماری عبارتند از:
• از دست دادن حس هماهنگی
• از دست دادن کنترل مثانه
• تاری دید یا کاهش بینایی
• اسپاسم‌های دردناک در دست یا پا
اگر پزشک ظن به آن داشته باشد که فرد دچار MS است، بیمار نیاز خواهد داشت تا چند تست مختلف را برای از تشخیص خارج کردن احتمالات دیگر انجام دهد. پزشک احتمالاً یک معاینه فیزیکی، آزمون نورولوژیک جامع انجام داده، تاریخچه پزشکی مشروح خانواده را گرفته و اسکن MRI را در دستور کار قرار میدهد.
موارد عود MS با استفاده از داروهای استروئیدی درمان می‌شود که به طور موقت سیستم ایمنی بیمار را سرکوب میکنند. در درازمدت داروهای فهرست زیر میتوانند باعث کند شدن روند پیشرفت MS شوند.
• اُکریلیزومب
• دیمتیل فومارات
• گلاتیرامر استات
فلج بل
فلج بل اختلالی است که به طور معمول باعث ایجاد بیحسی در یک طرف صورت می‌شود. فلج بل به شکل ناگهانی شروع می‌شود و به احتمال زیاد علت بروز آن ویروس هرپس است. اگر کسی دچار فلج بل باشد، بیحسی صورت به علت آسیب دیدن عصبهای ناحیه صورت رخ میدهد.
برای تشخیص فلج بل، پزشک نیاز به آن دارد که دیگر علل محتمل برای بروز بیحسی صورت را از تشخیص خارج کند. تصویربرداری نورولوژیک، مثل MRI یا الکترومیوگرافی میتوانند مشخص کنند که آیا عصبهای کنترل کننده صورت آسیب دیدهاند یا خیر.
فلج بل اغلب اوقات یک اختلال گذرا است اما احتمال ادامه آن برای ماه‌ها یا حتی سالها وجود دارد.
میگرن
نوع خاصی از سردرد میگرنی می‌تواند باعث بیحسی در یک سمت بدن فرد شود. این نوع میگرن به نام میگرن همی‌پلژیک شــناخته می‌شود. در کنار بیحسی صورت بیمار ممکن است دچار موارد زیر گردد:
• سرگیجه
• مشکلات بینایی
• مشکلات تکلم
به طور معمول علایم این نوع میگرن پس از 24 ساعت برطرف می‌شود.
اگر کسی دچار میگرن در کنار بیحسی صورت باشد، پزشک نیاز دارد تا شرح حال پزشکی کاملی از خانواده بیمار گرفته و علایم مبتلابه بیمار را ارزیابی کند. گاهی از اوقات این نوع میگرن در نسل‌های مختلف خانواده ادامه پیدا می‌کند. داروهای تریپتان و استروئیدهای تزریقی برخی از مواقع برای مقابله با درد تجویز می‌شوند.
استروک
پس از بروز سکته مغزی یا مینیاستروک امکان ایجاد فلج صورت در یک سمت یا کل صورت وجود دارد. بیحسی، مور مور یا فقدان کنترل بر عضلات صورت ممکن است با علایم دیگری شامل موارد فهرست زیر بروز کنند:
• سردرد شدید
• دشواری تکلم یا عمل بلع
• کاهش بینایی در یک چشم یا هر دو
استروکها بر اثر انسداد یا پارگی شریانها رخ میدهند.
پزشک می‌تواند استروک را بر مبنای علایم مبتلابه بیمار تشخیص دهد. در برخی موارد علایم بیماری در هنگام مراجعه به مطب پزشک یا بیمارستان ناپدید می‌شود. باید علایم مبتلابه بیمار، زمان آغاز علایم، و میزان ادامه آنها تا هنگام دسترسی بیمار به مراقبت پزشکی ثبت شود.
اگر کسی یک بار با تشخیص ابتلاء با استروک روبرو شود، درمان با هدف پیشگیری از بروز استروک بعدی انجام می‌شود. پزشک ممکن است داروهای رقیق کننده خون تجویز کند. تغییرات سبک زندگی مثل ترک دخانیات و کاهش وزن نیز ممکن است بخشی از برنامه درمانی باشد.
عفونتها
عفونت باکتریایی و عفونت ویروسی می‌تواند به بیحسی صورت منجر شود. مشکلات دندانی شامل عفونت زیر لثه و ریشه دندان نیز میتوانند سبب ایجاد این علایم شوند. عفونت‌های دیگری که میتوانند به بروز بیحسی صورت در یک سمت یا کل صورت منجر شوند عبارتند از:
• انسداد غدد بزاقی
• زونا
• تورم گرههای لنفاوی
برای بازگشت حس عادی به صورت عفونت‌های مزبور باید درمان گردند.
فعل و انفعالات دارویی و مواد مخدر
مصرف برخی داروها و مواد مخدر به عنوان یکی از عوارض جانبی باعث ایجاد بیحسی صورت می‌شوند. داروهای مخدر نسخهای و دیگر مواد مخدری که میتوانند باعث ایجاد این عارضه شوند عبارتند از:
• کوکایین
• الکل
• آنتیهیستامینها
• داروهای شیمی درمانی
• آمیتریپتیلین (الاویل) و دیگر داروهای ضد افسردگی
حتی اگر بیحسی یکی از عوارض جانبی فهرست شده در مورد داروی مصرفی فرد نباشد، این امکان وجود دارد که استفاده از یک داروی تازه در بدو امر دلیل ایجاد احساس بیحسی در صورت وی باشد. در صورتی که کسی با این معضل مواجه شود باید به پزشک مراجعه کند.
آسیبدیدگی سر
ضربه مستقیم به سر، تصادف، و دیگر تروماهای ناحیه سر که به مغز آسیب میزنند میتوانند به عصبهای طناب نخاعی در پایه مغز آسیب برسانند. این عصب‌ها کنترل حسی در صورت را بر عهده دارند. در اغلب موارد، بیحسی صورت بر اثر صدمه وارد بر سر ایجاد نمیشود اما بروز آن نامحتمل نیست. این امکان وجود دارد که بیحسی صورت در یک سمت صورت یا کل آن در فاصلۀ 24 ساعت پس از بروز تروما ایجاد گردد.
نیاز است که ترومای ایجاد شده به صورت مشروح برای پزشک توضیح داده شود. پس از معاینه بالینی اولیه دکتر ممکن است تست‌های تصویربرداری مثل MRI را در دستور کار قرار دهد. درمان بر مبنای شدت آسیب دیدگی عصب متفاوت است.
واکنش‌های آلرژیک
واکنش آلرژیک می‌تواند باعث ایجاد بیحسی در صورت یا دهان فرد دچار آلرژی شود. در مورد آلرژی غذایی بیحسی صورت ممکن است با بیحسی یا گز گز زبان و لبها همراه باشد.
آلرژیهای تماسی دیگر مثل راگوید یا پیچک سمی نیز میتوانند به بیحسی صورت یا پوست منجر شوند.
اگر پزشک در تلاش برای شناسایی یک مورد جدید واکنش آلرژیک باشد، ممکن است فرد را به یک متخصص آلرژی یا پزشک دارای تخصص در سیستم ایمنی ارجاع دهد. بیحسی صورت از این نوع به طور مستقیم به مواد آلرژی‌زا مرتبط است و باید خود به خود در طول 24 ساعت برطرف شود.
بیماری لایم
بیماری لایم عفونتی است که بر اثر گزش کنه ایجاد می‌شود. کنه برای انتقال باکتری به انسان نیاز دارد تا دستکم 24 ساعت روی پوست بماند که این سبب بروز عفونت در جریان خون می‌شود. یکی از علایم بیماری لایم در صورت عدم درمان بیحسی صورت است.
در زمانی که فرد در نتیجه بیماری لایم دچار بیحسی صورت می‌شود، راش ناشی از گزش کنه از بین رفته و فرد دچار دیگر علایم بیماری می‌شود که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• مهگرفتگی ذهنی
• دشواری تمرکز
• خستگی مفرط
• مور مور یا بیحسی در دیگر قسمت‌های بدن
اگر کسی مشکوک ابتلاء به بیماری لایم باشد باید در مورد وی آزمایشهای خون و تست مایع نخاعی انجام شود تا مشخص گردد که آیا بدن وی آنتیبادیهای مرتبط به مقابله با باکتری بیماریزا را تولید کرده است و نیز آیا بیمار دیگر نشانه‌های ادامهدار عفونت را دارد یا خیر.
درمان بیماری لایم می‌تواند به تخفیف برخی علایم شامل بیحسی صورت کمک کند. پزشک ممکن است برای درمان عفونت ناشی از باکتری آنتیبیوتیک تجویز نماید.
دورنما
بسیاری از اختلالات مسبب بیحسی صورت مثل آلرژی تماسی و عوارض جانبی داروها خود به خود و در طول 24 ساعت از بین میروند. برخی بیماری‌ها مثل MS، بیماری لایم و فلج بل به درمان درازمدت نیاز دارند.
اگر کسی دلیلی برای ظن ابتلاء به یکی از اختلالات زیربنایی مسبب بیحسی صورت داشته باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند. در مورد برخی اختلالات درمان صحیح و کامل تفاوتی چشمگیر در دورنمای درازمدت بیماری ایجاد می‌کند./
Source:
Healthline
What’s Causing My Facial Numbness? 9 Possible Causes
Medically reviewed by Daniel Murrell, MD
on July 28, 2018 —
Written by Kathryn Watson
