رعشه ذاتی یا رعشه کاینتیک - علایم، علل، تشخیص، و درمان

• کریستین نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلی‎نویز - شیکاگو
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

رعشه ذاتی به لرزش یا ارتعاش غیر قابل کنترل بدن فرد اشاره دارد و به طور معمول در ناحیۀ دست و سر بروز می‎کند. این نوع رعشه می‎تواند در ناحیۀ فک، پا، زبان، و صورت نیز بروز یابد و به لرزش صدا نیز منجر گردد.
رعشه ذاتی که زیر عنوان ارتعاش کاینتیک نیز شناخته می‎شود شایع‎ترین نوع اختلال حرکتی است. در سال 2012 تخمین زده شد که این اختلال مبتلابه حدود 2.2 درصد جمعیت ایالات متحد آمریکا، یعنی در حدود 6.38 تا 7.63 میلیون نفر از مردم است.
اعتقاد بر آن است که بیش از نیمی از تمامی موارد این نوع رعشه ارثی است.
رعشه مزبور در هر سنی ممکن است آغاز شود، اما احتمال بروز آن در مردم مسن بیشتر است و مردان هم‎اندازۀ زنان دچار آن می‎شوند.
علایم رعشه ذاتی به طور معمول در دست و بازو آغاز می‎شود و این علایم به تدریج به دیگر نقاط بدن گسترش پیدا می‎کنند.
رعشه خفیف در مورد مردم پیر شایع است اما رعشه ذاتی پایداتر بوده و بیشتر جلب توجه می‎کند، و گرایشی به وخامت بیشتر به مرور زمان از خود نشان می‎دهد. اختلال شناختی و اختلالات شخصیتی نیز با این اختلال مرتبط شده‌اند.

[مطالب این مقاله:]
• علایم رعشه ذاتی
• علل رعشه ذاتی
• تشخیص رعشه ذاتی
• درمان رعشه ذاتی

علایم رعشه ذاتی
علامت اصلی رعشه ذاتی لرزش یا ارتعاش است که مشخصاً خود را در دست‎ها نشان می‎دهد.
رعشه ممکن است دچار دیگر قسمت‌های بدن شامل موارد زیر شود:
• پلک چشم
• صورت
• دست و بازو
• سر
• فک
• زبان
• لارنکس یا حنجره
• پا، البته این مورد نادری محسوب می‎شود
نشانه‎ها و علایم رعشه ذاتی گرایشی به بروز در دوران متأخر زندگی از خود نشان می‎دهند. هر قدر این رعشه در سنین پایین‎تر آغاز شود، گرایش آن به وخامت بیشتر خواهد بود.
وقتی قسمت تحت تأثیر رعشه بدن در حال استراحت باشد علامتی در آن مشاهده نمی‎شود. چنین به نظر می‎رسد که این اختلال هنگامی بیشتر جلب توجه می‎کند که نیرویی علیه گرانش یا جاذبه زمین اعمال می‎گردد. گرایشی به لطمه دیدن هر دو سمت بدن در این مورد دیده می‎شود.
در موارد شدید این اختلال حرکتی می‎تواند ناتوان کننده باشد، و برای بیمار انجام امور روزانۀ زندگی مثل نوشیدن یک لیوان آب، گرفتن اشیاء یا نوشتن را با دشواری توأم سازد.
عواملی که باعث تشدید علایم رعشه ذاتی می‎شوند عبارتند از:
• نوشیدن کافئین به مقدار زیاد
• اضطراب، استرس و احساس آشوب
• فعالیت‎های جسمانی شدید
• برخی داروها
اگرچه علایم گرایشی به خفیف بودن در اکثر موارد از خود نشان می‎دهد احتمال تشدید آنها به مرور زمان وجود دارد.

در همین زمینه بیشتر بخوانیم:

لرزش دست - چه علتی دارد؟

علل رعشه ذاتی
تحقیقات تغییرات ژنتیکی را با ریسک بالاتر برای ایجاد رعشه ذاتی مرتبط کرده‌اند. تاکنون دو متغیر ژنتیکی روی کروموزوم‎های مختلف شناسایی شده‎اند که عنوان کنندۀ این موضوع است که اختلال مورد بحث با ژن‎های مختلفی مرتبط است.
اعتقاد بر آن است که جهش ژن تأثیری بر برخی نواحی مغز دارد که به نام سربلوم شناخته می‎شوند. این وضعیت باعث دگرگون شدن روشی می‎شود که مغز پیام‎های خود را برای عصب‌های عضلات ارسال می‎کند.
باور بر آن است که در حدود نیمی از تمامی موارد رعشه ذاتی ارثی است. هنوز مشخص نیست که چرا برخی از بیماران علی‎رغم فقدان تاریخچۀ خانوادگی یا جهش ژنتیکی دچار رعشه ذاتی می‎شوند.
برخی فعالیت‎ها می‎توانند به تحریک علایم منجر شوند که عبارتند از:
• استفاده از مواد آرایشی
• نوشیدن یک لیوان آب
• خوردن غذا
• اصلاح
• نوشتن
کمبود خواب می‎تواند به تشدید علایم منجر شود و مصرف بیش از سه پیک مشروب الکلی در روز ریسک ابتلاء به علایم را افزایش می‎دهد.
اختلالات مرتبط به رعشه "متعارف" نیز با رعشه ذاتی مرتبط شده‌اند.
مثال‌هایی در این مورد شامل هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید، بیماری پارکینسون، نوروپاتی محیطی، استروک، دیستونیا (دیستونی)، مالتیپل اسکلروزیس (MS)، ترک الکل، سوء مصرف مواد مخدر و برخی داروها است.

تشخیص رعشه ذاتی
هیچ تستی برای تشخیص رعشه ذاتی وجود ندارد، بنابراین پزشکان بیماری‎ها و اختلالات محتمل را از تشخیص خارج می‎کنند، به تعیین این نکته می‎پردازند که آیا تاریخچۀ خانوادگی برای رعشه ذاتی در مورد فرد وجود دارد و نیز معاینۀ بالینی انجام می‎دهند.
پزشک در عین حال داروهای مصرفی بیمار را بررسی می‎کند.
برخی تست‎های تشخیصی برای بررسی رعشه ذاتی در دسترس است. این تست‎ها در مورد تمامی افراد انجام نمی‎شود اما پزشکان برخی از اوقات این تست‎ها را انجام می‎دهند تا اطمینان یابند که علت زیربنایی مسبب رعشه نادیده گرفته نمی‎شود.
تست‎های مزبور شامل CT اسکن یا MRI مغز است. الکترومیوگرافی (EMG) می‎تواند فعالیت الکتریکی عضلات و آسیب دیدگی احتمالی عصب‌ها را مشخص کند.
برای مثال می‎توان یک آزمایش خون برای اطمینان از نرمال بودن سطح هورمون تیروئید انجام داد.
برای ارزیابی رعشه، پزشک ممکن است از بیمار بخواهد که از یک لیوان آب بنوشد، دست‎هایش را به حالت شق و رق مقابل خود بگیرد، مطلبی بنویسد، یا دایره‎ای ترسیم کند.
پزشک همچنین توان و تون عضلانی، رفلکس‎های تاندونی، شیوه قدم برداشتن، حالات قرارگیری بدن و هماهنگی اعضاء، و توانایی حس برخی موارد خاص را مورد بررسی قرار می‎دهد.

درمان رعشه ذاتی
اگر علایم خفیف باشند پزشک ممکن است هیچ درمانی را تجویز نکند، اما اگر رعشه باعث لطمه دیدن توانایی انجام تکالیف روزمره و کیفیت زندگی بیمار شده باشد، احتمال توصیه به انجام درمان وجود دارد.

داروهای رعشه ذاتی
داروهای فهرست زیر می‎توانند در کاهش علایم رعشه ذاتی کمک کننده باشند:
• بتا بلوکرهای طراحی شده برای درمان هیپرتانسیون یا فشار خون بالا، برای مثال پروپرانولول، اتنولول، نادولول و متوپرولول.
• ممکن است در صورت عدم کارآیی بتا بلوکرها داروهای ضد تشنج مورد استفاده در درمان صرع برای بیمار تجویز شود که از جملۀ آنها می‎توان پرایمیدون، توپیرامات، و گاباپنین را نام برد.
• در صورتی که رعشـه به تحریک تنش یا اضطراب ایجاد شده و دیگر داروها در مورد آن کارآیی نداشته باشند، آنگاه احتمال تجویز داروهای آرام‎بخش وجود دارد که به عنوان مثال می‎توان از والیوم یا دیازپام نام برد.
• تزریق‎های بوتاکس برای مواردی که آسیب متوجه ناحیه سر یا صدا است مفیدند. در هر حال، این درمان صرفاً به مدت سه ماه کارآیی دارد و احتمال آن هست که استفاده از این درمان به تضعیف عضلات ناحیۀ مورد استفاده منجر شود.

جراحی برای رعشه ذاتی
در موارد نادر، علایم ممکن است به قدری شدید باشند که به جراحی نیاز باشد.
در تحریک عمقی مغز، الکترودهایی در تالاموس مغز جایگذاری می‎شوند. 5 سوزن از طریق سوراخ‎های کوچک درون جمجمه وارد مغز می‎شوند، و این عمل در شرایطی انجام می‌گردد که بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار دارد.
رشته سیم‎های نازک متصل به الکترودها به یک ژنراتور متصلند که در زیر پوست ناحیۀ سینه ایمپلنت می‎شود. این ژنراتور به تنظیم امواج مغزی و کنترل رعشه از طریق ارسال جریان‎های الکتریکی کمک می‎کند.
تحقیق نشان داده است که تحریک عمقی مغز به کاهش رعشه تا 80 درصد و بهبود نوشتن با دست تا 70 درصد منجر می‎شود. بهبود مزبور دوامی طولانی مدت دارد.
عوارض جانبی این عمل نادر است اما می‎تواند شامل جمع شدن مایع در مغز، عفونت جای زخم جراحی، احساس مور مور و خونریزی مغزی باشد. بروز استروک یا سکته مغزی نیز به عنوان یک خطر نادر مطرح است.
تالاموتومی شامل ایجاد یک حفره کوچک در تالاموس است. این روش هم‎اندازۀ تحریک عمقی مغز در کاهش رعشه مفید تلقی می‎شود، اما میزان عوارض جانبی روش تحریک عمقی مغز کمتر است.
فیزیوتراپی می‎تواند به برخی از بیماران در کنترل رعشه و بهبود کنترل بر عضلات و هماهنگی اعضاء بدن کمک کند.
کاردرمانگرها ممکن است برخی روش‎های را برای آسان‎تر کردن انجام فعالیت‎های روزمره توصیه کنند که از جملۀ آنها می‏‌توان به استفاده از فنجان و قاشق و چنگال سنگین‎تر، استفاده از خودکار و مداد زمخت و کاربرد وزنه برای مچ دست اشاره کرد./

Source:
What is essential tremor?
Last updated Tue 6 September 2016
By Christian Nordqvist
Reviewed by University of Illinois-Chicago, School of Medicine