• کریستین نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلینویز - شیکاگو
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
رعشه ذاتی به لرزش یا ارتعاش غیر قابل کنترل بدن فرد اشاره دارد و به طور معمول در ناحیۀ دست و سر بروز می‌کند. این نوع رعشه میتواند در ناحیۀ فک، پا، زبان، و صورت نیز بروز یابد و به لرزش صدا نیز منجر گردد.
رعشه ذاتی که زیر عنوان ارتعاش کاینتیک نیز شناخته می‌شود شایعترین نوع اختلال حرکتی است. در سال 2012 تخمین زده شد که این اختلال مبتلابه حدود 2.2 درصد جمعیت ایالات متحد آمریکا، یعنی در حدود 6.38 تا 7.63 میلیون نفر از مردم است.
اعتقاد بر آن است که بیش از نیمی از تمامی موارد این نوع رعشه ارثی است.
رعشه مزبور در هر سنی ممکن است آغاز شود، اما احتمال بروز آن در مردم مسن بیشتر است و مردان هماندازۀ زنان دچار آن میشوند.
علایم رعشه ذاتی به طور معمول در دست و بازو آغاز می‌شود و این علایم به تدریج به دیگر نقاط بدن گسترش پیدا می‌کنند.
رعشه خفیف در مورد مردم پیر شایع است اما رعشه ذاتی پایداتر بوده و بیشتر جلب توجه می‌کند، و گرایشی به وخامت بیشتر به مرور زمان از خود نشان میدهد. اختلال شناختی و اختلالات شخصیتی نیز با این اختلال مرتبط شده‌اند.
[مطالب این مقاله:]
• علایم رعشه ذاتی
• علل رعشه ذاتی
• تشخیص رعشه ذاتی
• درمان رعشه ذاتی
علایم رعشه ذاتی
علامت اصلی رعشه ذاتی لرزش یا ارتعاش است که مشخصاً خود را در دستها نشان میدهد.
رعشه ممکن است دچار دیگر قسمت‌های بدن شامل موارد زیر شود:
• پلک چشم
• صورت
• دست و بازو
• سر
• فک
• زبان
• لارنکس یا حنجره
• پا، البته این مورد نادری محسوب می‌شود
نشانهها و علایم رعشه ذاتی گرایشی به بروز در دوران متأخر زندگی از خود نشان میدهند. هر قدر این رعشه در سنین پایینتر آغاز شود، گرایش آن به وخامت بیشتر خواهد بود.
وقتی قسمت تحت تأثیر رعشه بدن در حال استراحت باشد علامتی در آن مشاهده نمیشود. چنین به نظر میرسد که این اختلال هنگامی بیشتر جلب توجه می‌کند که نیرویی علیه گرانش یا جاذبه زمین اعمال می‌گردد. گرایشی به لطمه دیدن هر دو سمت بدن در این مورد دیده می‌شود.
در موارد شدید این اختلال حرکتی میتواند ناتوان کننده باشد، و برای بیمار انجام امور روزانۀ زندگی مثل نوشیدن یک لیوان آب، گرفتن اشیاء یا نوشتن را با دشواری توأم سازد.
عواملی که باعث تشدید علایم رعشه ذاتی میشوند عبارتند از:
• نوشیدن کافئین به مقدار زیاد
• اضطراب، استرس و احساس آشوب
• فعالیتهای جسمانی شدید
• برخی داروها
اگرچه علایم گرایشی به خفیف بودن در اکثر موارد از خود نشان میدهد احتمال تشدید آنها به مرور زمان وجود دارد.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
لرزش دست - چه علتی دارد؟
علل رعشه ذاتی
تحقیقات تغییرات ژنتیکی را با ریسک بالاتر برای ایجاد رعشه ذاتی مرتبط کرده‌اند. تاکنون دو متغیر ژنتیکی روی کروموزومهای مختلف شناسایی شده‌اند که عنوان کنندۀ این موضوع است که اختلال مورد بحث با ژنهای مختلفی مرتبط است.
اعتقاد بر آن است که جهش ژن تأثیری بر برخی نواحی مغز دارد که به نام سربلوم شناخته میشوند. این وضعیت باعث دگرگون شدن روشی می‌شود که مغز پیامهای خود را برای عصب‌های عضلات ارسال می‌کند.
باور بر آن است که در حدود نیمی از تمامی موارد رعشه ذاتی ارثی است. هنوز مشخص نیست که چرا برخی از بیماران علیرغم فقدان تاریخچۀ خانوادگی یا جهش ژنتیکی دچار رعشه ذاتی میشوند.
برخی فعالیتها میتوانند به تحریک علایم منجر شوند که عبارتند از:
• استفاده از مواد آرایشی
• نوشیدن یک لیوان آب
• خوردن غذا
• اصلاح
• نوشتن
کمبود خواب میتواند به تشدید علایم منجر شود و مصرف بیش از سه پیک مشروب الکلی در روز ریسک ابتلاء به علایم را افزایش میدهد.
اختلالات مرتبط به رعشه "متعارف" نیز با رعشه ذاتی مرتبط شده‌اند.
مثال‌هایی در این مورد شامل هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید، بیماری پارکینسون، نوروپاتی محیطی، استروک، دیستونیا (دیستونی)، مالتیپل اسکلروزیس (MS)، ترک الکل، سوء مصرف مواد مخدر و برخی داروها است.
تشخیص رعشه ذاتی
هیچ تستی برای تشخیص رعشه ذاتی وجود ندارد، بنابراین پزشکان بیماریها و اختلالات محتمل را از تشخیص خارج می‌کنند، به تعیین این نکته میپردازند که آیا تاریخچۀ خانوادگی برای رعشه ذاتی در مورد فرد وجود دارد و نیز معاینۀ بالینی انجام میدهند.
پزشک در عین حال داروهای مصرفی بیمار را بررسی می‌کند.
برخی تستهای تشخیصی برای بررسی رعشه ذاتی در دسترس است. این تستها در مورد تمامی افراد انجام نمیشود اما پزشکان برخی از اوقات این تستها را انجام میدهند تا اطمینان یابند که علت زیربنایی مسبب رعشه نادیده گرفته نمیشود.
تستهای مزبور شامل CT اسکن یا MRI مغز است. الکترومیوگرافی (EMG) میتواند فعالیت الکتریکی عضلات و آسیب دیدگی احتمالی عصب‌ها را مشخص کند.
برای مثال می‌توان یک آزمایش خون برای اطمینان از نرمال بودن سطح هورمون تیروئید انجام داد.
برای ارزیابی رعشه، پزشک ممکن است از بیمار بخواهد که از یک لیوان آب بنوشد، دستهایش را به حالت شق و رق مقابل خود بگیرد، مطلبی بنویسد، یا دایرهای ترسیم کند.
پزشک همچنین توان و تون عضلانی، رفلکسهای تاندونی، شیوه قدم برداشتن، حالات قرارگیری بدن و هماهنگی اعضاء، و توانایی حس برخی موارد خاص را مورد بررسی قرار میدهد.
درمان رعشه ذاتی
اگر علایم خفیف باشند پزشک ممکن است هیچ درمانی را تجویز نکند، اما اگر رعشه باعث لطمه دیدن توانایی انجام تکالیف روزمره و کیفیت زندگی بیمار شده باشد، احتمال توصیه به انجام درمان وجود دارد.
داروهای رعشه ذاتی
داروهای فهرست زیر میتوانند در کاهش علایم رعشه ذاتی کمک کننده باشند:
• بتا بلوکرهای طراحی شده برای درمان هیپرتانسیون یا فشار خون بالا، برای مثال پروپرانولول، اتنولول، نادولول و متوپرولول.
• ممکن است در صورت عدم کارآیی بتا بلوکرها داروهای ضد تشنج مورد استفاده در درمان صرع برای بیمار تجویز شود که از جملۀ آنها می‌توان پرایمیدون، توپیرامات، و گاباپنین را نام برد.
• در صورتی که رعشـه به تحریک تنش یا اضطراب ایجاد شده و دیگر داروها در مورد آن کارآیی نداشته باشند، آنگاه احتمال تجویز داروهای آرامبخش وجود دارد که به عنوان مثال می‌توان از والیوم یا دیازپام نام برد.
• تزریقهای بوتاکس برای مواردی که آسیب متوجه ناحیه سر یا صدا است مفیدند. در هر حال، این درمان صرفاً به مدت سه ماه کارآیی دارد و احتمال آن هست که استفاده از این درمان به تضعیف عضلات ناحیۀ مورد استفاده منجر شود.
جراحی برای رعشه ذاتی
در موارد نادر، علایم ممکن است به قدری شدید باشند که به جراحی نیاز باشد.
در تحریک عمقی مغز، الکترودهایی در تالاموس مغز جایگذاری میشوند. 5 سوزن از طریق سوراخهای کوچک درون جمجمه وارد مغز میشوند، و این عمل در شرایطی انجام می‌گردد که بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار دارد.
رشته سیمهای نازک متصل به الکترودها به یک ژنراتور متصلند که در زیر پوست ناحیۀ سینه ایمپلنت می‌شود. این ژنراتور به تنظیم امواج مغزی و کنترل رعشه از طریق ارسال جریانهای الکتریکی کمک می‌کند.
تحقیق نشان داده است که تحریک عمقی مغز به کاهش رعشه تا 80 درصد و بهبود نوشتن با دست تا 70 درصد منجر می‌شود. بهبود مزبور دوامی طولانی مدت دارد.
عوارض جانبی این عمل نادر است اما میتواند شامل جمع شدن مایع در مغز، عفونت جای زخم جراحی، احساس مور مور و خونریزی مغزی باشد. بروز استروک یا سکته مغزی نیز به عنوان یک خطر نادر مطرح است.
تالاموتومی شامل ایجاد یک حفره کوچک در تالاموس است. این روش هماندازۀ تحریک عمقی مغز در کاهش رعشه مفید تلقی می‌شود، اما میزان عوارض جانبی روش تحریک عمقی مغز کمتر است.
فیزیوتراپی میتواند به برخی از بیماران در کنترل رعشه و بهبود کنترل بر عضلات و هماهنگی اعضاء بدن کمک کند.
کاردرمانگرها ممکن است برخی روشهای را برای آسانتر کردن انجام فعالیتهای روزمره توصیه کنند که از جملۀ آنها می‌توان به استفاده از فنجان و قاشق و چنگال سنگینتر، استفاده از خودکار و مداد زمخت و کاربرد وزنه برای مچ دست اشاره کرد./
Source:
What is essential tremor?
Last updated Tue 6 September 2016
By Christian Nordqvist
Reviewed by University of Illinois-Chicago, School of Medicine
