• کلیر سیسونز، دکتر سینتیا کاب
• ترجمه نادر اکبری سراوانی
حس مور مور لب‌ها می‌تواند نامطبوع و ناراحت کننده باشد، اما آیا می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال پزشکی جدی نیز قلمداد شود؟
مطالب این مقاله:
• مرور اجمالی
• ده علت مور مور شدن لب‌ها
• چه هنگامی به پزشک مراجعه کنیم
• پیام همراه
مرور اجمالی
حس‌های بدنی از طریق سیستم عصبی مرکزی مجموع می‌شوند که از عصب‌ها و سلول‌ها ساخته شده است.
مغز و طناب نخاعی سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می‌دهند و مابقی بدن سیستم عصبی پیرامونی را تشکیل می‌دهد.
نوروپاتی پیرامونی (نوروپاتی محیطی) به آسیب دیدگی عصب در سیستم عصبی پیرامونی اشاره دارد. یک علامت شایع در نوروپاتی پیرامونی بی‌حسی و حس مور مور است. تمامی قسمت‌های بدن شامل لب‌ها ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
نوروپاتی پیرامونی معمولاً علت بروز مور مور در لب‌ها نیست. اغلب اوقات اختلالات موقتی تأثیرگذار بر لب‌ها مثل پوست حساس یا هوای سرد را در این مورد باید مقصر قلمداد کرد.
اینکه مور مور در لب‌ها به چه سرعتی ایجاد می‌شود و آیا با علایم دیگری همراه است یا خیر می‌تواند سرنخ‌هایی در مورد علت و شدت بروز مور مور به دست دهد.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
20 علت بی‌حسی دست
ده علت مور مور شدن لب‌ها
1. انواع آلرژی
یک واکنش آلرژیک که به لب‌ها آسیب می‌زند معمولاً به صورت ورم زیر پوست ظاهر می‌شود که انژیودما نام دارد.
اغلب اوقات علت بروز آن داشتن آلرژی نسبت به غذا یا دارو است. افراد می‌توانند برای کمک به تشخیص مورد از طریق ردگیری، محرک‌های بالقوه را جستجو کنند.
در مورد واکنش شدید، فرد باید در عین حال نسبت به نشانه‌های آنافیلاکسی هشیار و مطلع باشد. در صورتی که فرد با مشکلات تنفسی، احساس غش یا کلاپس مواجه شود، کمک‌های فوری پزشکی مورد نیاز خواهد بود.
2. ترک لب‌ها
لب‌های دچار شکاف و ترک اغلب اوقات دچار حالت بی‌حسی یا مور مور می‌شوند. این اتفاق می‌تواند بر اثر خشک شدن بیش از حد لب‌ها در طول زمستان یا در نواحی گرم یا در صورت ابتلاء پوست فرد به اختلالی مثل اگزما رخ دهد.
استفاده از یک کرم نرم کنندۀ پوست می‌تواند باعث نرم‌تر شدن لب‌ها و پیشگیری از ایجاد شکاف و ترک در آنها شود.
فردی که هم‌اکنون دچار مشکل شکاف و ترک و زخم لب است باید از یک فرمولاسیون ساده مثل ژل نفتی استفاده کند که فاقد ترکیبات دیگری است که خود باعث تحرکی بیشتر لب‌ها می‌شوند.
3. زخم‌های تبخالی
نخستین نشانۀ زخم تبخالی حس مورمور یا سوزش در اطراف لب و دهان است که در ادامه به زخم‌های کوچکی پر از مایع تبدیل می‌شود (تاول تبخالی).
تاول تبخالی ممکن است بر اثر ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد شود که بسیار عفونی است و از طریق تماس نزدیک، مثل بوسیدن، از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. ویروس معمولاً در حالت غیر فعال قرار دارد اما هر از گاه می‌تواند به شکل زخم‌های تبخالی طغیان کند.
تاول تبخالی معمولاً بدون درمان در طول 7 تا 10 روز التیام پیدا می‌کند اما استفاده از کرم‌های ضد ویروسی به محض احساس مور مور لب‌ها می‌تواند باعث سرعت گرفتن روند شفای فرد شود.
5. زونا
اغلب کودکان در مقطعی از این دورۀ زندگی دچار آبله مرغان می‌شوند. به هر جهت، وقتی بچه‌ها بهبود پیدا می‌کنند ویروس بیماری به صورت غیر فعال در بدن آنان باقی می‌ماند. در ادمۀ زندگی این ویروس می‌تواند به صورت زونا برگردد، عفونتی که سبب بروز خارش، سوزش، یا احساس مور مور در پوست و همچنین بروز تاول‌ها و راش‌های دردناک می‌شود.
زونا می‌تواند به‌هر قسمتی از بدن آسیب برساند که این شامل لب‌ها نیز می‌شود، و نخستین علامت زونا اغلب اوقات احساس مور مور یا سوزش است. این احساس با توسعۀ تاول‌های پر از مایع روی پوست دنبال می‌شود که ممکن است به صورت منفرد یا خوشه‌ای ظاهر شوند.
داروهای ضد ویروسی می‌توانند درد را کاهش داده و به التیام تاول‌ها کمک کنند به ویژه اگر دارو به محض بروز علایم مورد استفاده قرار گیرد. آرامش، کاهس استرس، و استفاده از پدهای سرد و مرطوب بر روی تاول‌ها می‌تواند به رفع علایم کمک کند.
6. آسیب عصب
نوروپاتی ممکن است بر اثر آسیب دیدگی فیزیکی پوست، برای مثال در نتیجۀ سوختگی، ایجاد شود.
اگر لب‌ها در معرض هوای بیش از حد گرم یا سرد قرار گیرند، دچار آفتاب سوختگی شوند، یا در تماس با یک مادۀ شیمیایی سمی مثل بلیچ باشند امکان آسیب دیدن عصب و ایجاد مور مور، بی‌حسی، و درد وجود خواهد داشت.
در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
بی‌حسی سمت راست صورت چه علتی دارد؟
7. استروک
سکته‌های مغزی یکی از فوریت‌های پزشکی هستند که بر اثر بروز اختلال در جریان خون به مغز ایجاد می‌شوند. نشانه‌های سکته مغزی بسیار به سرعت ظاهر می‌شوند و بنابراین افراد در صورت مواجهه با هر یک از علایم فهرست زیر باید به اورژانس پزشک مراجعه کنند:
• بی‌حسی یا احساس ضعف ناگهانی در یک سمت بدن
• از دست دادن حس تعادل یا سرگیجه
• بروز حالت گیجی یا دشواری در حرف زدن
بروز سردرد شدید بدون هر دلیل مشخص
• افتادگی صورت، دهان یا چشم در یک سمت بدن
8. ترومای عصب کرانیال
عصب کرانیال از مغز به سر و صورت ادامه یافته و حرکت و حس را کنترل می‌کند.
یک آسیب دیدگی مغز مثل ضربه مغزی می‌تواند به این عصب‌ها آسیب زده و بر چگونگی عملکرد آنها تأثیر منفی بگذارند.
عصب صورت یکی از عصب‌های کرانیال است. اگر این عصب آسیب بببیند، می‌تواند سبب بروز احساس بی‌حسی در صورت شامل مور مور یا بی‌حسی در لب‌ها شود.
هر نوع آسیب دیدگی سر می‌تواند موردی جدی باشد و باید در تمام موارد از سوی پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
9. حمله پانیک
یک علامت حمله پانیک می‌تواند احساس سوزن سوزن شدن باشد. اگر مور مور لب‌ها با علایمی مثل تنگی نفس، سرعت گرفتن ضربان قلب یا لرزش اندام همراه باشد، این حالات می‌توانند نشانگر وجود یک حملۀ پانیک یا قرار گرفتن در آستانۀ بروز آن باشند.
حملۀ پانیک می‌تواند بسیار پریشانی‌آور باشد اما معمولاً فقط به مدت 5 تا 20 دقیقه ادامه پیدا می‌کند. در صورت مواجهۀ مکرر با حملات پانیک فرد باید به پزشک مراجعه کند زیرا پزشک می‌تواند توصیه‌های لازم را برای درمان و حمایت در اختیار فرد قرار دهد.
10. لوپوس
لوپوس یکی از بیماری‌های سیستم ایمنی است و قادر است بر بخش‌هایی از بدن شامل عصب‌ها تأثیر منفی بگذارد. اگر بافت اطراف عصب‌ها متورم شود، فشار ایجاد شده می‌تواند بر قابلیت عصب در انتقال اطلاعات تأثیر منفی داشته باشد.
تشخیص لوپوس ممکن است بر اثر تعدد علایم بسیار دشوار باشد. علایم دیگری که می‌توانند نشان دهندۀ آسیب دیدن سیستم عصبی باشند شامل مشکلات بینایی، سرگیجه، درد مبتلابۀ صورت یا بروز حالت افتادگی پلک چشم باشد.
11. پدیده رینو
این اختلال به جریان خون در دورترین بخش‌های بدن نسبت به قلب مثل دست و پا آسیب می‌رند اما می‌تواند لب و زبان را نیز گرفتار کند.
رگ‌های خونی به سرما یا استرس با انقباض پاسخ می‌دهند که این سبب بروز احساس سرمای بیش از حد، مور مور یا بی‌حسی می‌شود. این وضعیت همچنین ممکن است باعث تغییر رنگ قسمت‌های آسیب دیدۀ بدن به سفید یا آبی باشد.
هر کسی که دچار پدیدۀ رینو می‌شود باید خود را گرم و خشک نگه دارد، میزان استرس خود را کاهش دهد و در صورت مکرر بودن علایم ترک سیگار الزامی است.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر فردی دچار هر یک از علایم مرتبط به استروک باشد باید به اورژانس پزشکی مراجعه کند. توسل به درمان فوری الزامی است تا میزان صدمات ناشی از استروک به مغز و بدن به حداقل برسد.
متخصص آلرژی یا ایمنولوژی می‌تواند وجود آلرژی را در فرد تشخیص داده و برای یافتن محرک‌های بروز آلرژی به بیمار کمک کند.
در موارد آلرژی شدید فرد ممکن است دچار علایم شوک پروفیلاکتیک شود. در صورتی که فرد با دشواری تنفس، تورم گلو، و دشواری بلع، بروز کهیر یا گرفتگی‌های ناحیۀ شکم مواجه شده باشد، نیاز به کمک اورژانسی پزشکی مطرح است.
علایم اختلالات کمتر شایع مرتبط به مور مور لب‌ها مثل لوپوس، زونا، یا پدیدۀ رینو باید با پزشک مطرح شود و مورد بررسی قرار گیرد. قرار گرفتن در معرض یک تشخیص کامل بهترین راه برای درمان و پیشگیری مور مور لب‌ها است.
پیام همراه
شایع‌ترین دلایل بروز مور مور لب‌ها صدمات فیزیکی لب‌ها، ویروس‌های آسیب زننده به پوست، و واکنش‌های آلرژیک است. این علل به آسانی قابل مشخص شدن و درمان در محیط خانه هستند، اگرچه ممکن است به استفاده از داروهای نسخه‌ای در مورد آنها نیاز باشد.
اختلالات پزشکی جدی‌تر مرتبط به مور مور لب‌ها و آگاهی نسبت به علایم دیگر مرتبط با آن می‌تواند به فرد در رسیدن به تشخیص و درمان به موقع کمک کند.
دانستن نشانه‌های هشدار دهندۀ سکته مغزی و واکنش شدید آلرژیک می‌تواند به نجات زندگی فرد و محدود کردن اثرات یک فوریت پزشکی منجر شود./
Source:
Medical News today
Why are my lips tingling?
Last reviewed Mon 27 November 2017
By Claire Sissons
Reviewed by Cynthia Cobb, APRN
