چرا تنها منم که احساس سرما می‌کند؟

• دکتر ییلا هیووینگ - مارتین؛ دکتر جاسمین کالیر
• ترجمه هستی فراست‌فر

دستکش؟ کلاه؟ گرمکن چند لایه؟ همه‌ سر جای خودشان هستند. اما چرا من تنها کسی هستم که آمادۀ هجوم توفان برف است؟ سرما بر هر کسی به شکل متفاوتی تأثیر می‌گذارد.
توانایی ما در حس تغییرات حرارت برای بقاء ما نقش حیاتی دارد. تغییرات اندک در دمای هستۀ بدن ما می‌تواند اثرات تعیین کننده‌ای بر جای بگذارد و ما را تابستان‌ها در معرض خطر گرمازدگی و زمستان‌ها در ریسک هیپوترمی قرار دهد.
برای حفظ دمای هستۀ بدن، بدن ما ساز و کار پیچیده‌ای را برای حس نوسانات حرارت و پاسخ دادن به آن توسعه داده است.
عصب‌های موجود در پوست ما نخستین سد دفاعی محسوب می‌شوند. آنها تغییرات حرارت را ثبت و ضبط کرده و اطلاعات را به مغز ارسال می‌کنند.
با وجود این درک سرما موضوعی بسیار ذهنی است. چرا برخی از مردم به صرف فکر کردن در مورد افت حرارت و نزول سرما دچار لرزش می‌شوند، حال آنکه دیگران فقط از سر ناچاری به گرما تن درمی‌دهند؟

چه اتفاقی می‌افتد که ما دچار سرما می‌شویم؟
وقتی مغز از افت حرارت آگاه می‌شود، پیامی به رگ‌های خونی ارسال می‌کند مبنی بر اینکه جریان خون به پوست را محدود کنند.
خانم دکتر جون کاستلانی / John Castellani، و دکتر اندرو یانگ / Andrew Young - هر دو از بخش پزشکی حرارت و کوهپایه انستیتو تحقیقات پزشکی محیط زیست ارتش ایالات متحد آمریکا در نیتیک - توضیح می‌دهند که این فرآیند انقباض رگ‌های خونی از هدر رفتن گرمای بیشتر پیشگیری کرده و هستۀ بدن ما را محافظت می‌کند.
انقباض رگ‌های خونی در انگشتان دست و پا احساسی است که احتمالاً بسیاری از ما در هنگامی که به سراغ دستکش و جوراب پشمی می‌رویم با آنها آشنا شده‌ایم.
در اوج محدود شدن جریان خون به پوست، ما شروع به لرزیدن می‌کنیم. این انقباضات عضلانی موزون و ناخواسته حرارت را برای گرم نگه داشتن بدن ما ایجاد می‌کند.
این پاسخ‌های فیزیولوژیک در سیستم بدن ما ذخیره شده است اما در عین حال از فردی به فرد دیگر تفاوت‌هایی دارد. با این اوصاف چه چیزی بر پاسخ ما به سرما تأثیر می‌گذارد؟

اندازۀ بدن
اندازۀ بدن وقتی پای سرما در میان باشد واقعاً مطرح است. هر قدر اندازۀ بدن فرد بیشتر باشد میزان گرمایی که از دست خواهد داد بیشتر خواهد بود.
این موضوع با میزان بافت چربی زیر جلدی یا چربی زیر سطح پوست ارتباط نزدیکی دارد. چربی یک مادۀ عایق اساسی است. هر قدر میزان چربی زیر جلدی فرد بیشتر باشد، این عایق‌بندی در مورد وی بهتر خواهد بود.
تفاوت موجود میان زنان و مردان در پاسخ به سرما بخشاً به علت ابعاد بدنی متفاوت آنان است.
بیاییم یک مرد و زن در ابعاد بدنی واحد را در نظر بگیریم و ناحیۀ سطح بدن را مقایسه کنیم. از آنجا که احتمالاً میزان چربی زیر جلدی زن بیشتر است، وی در مقابل سرما از پوشش عایق بهتری برخوردار خواهد بود.
اگر ما این سناریو را با یک مرد و یک زن با مقدار چربی زیر جلدی یکسان مقایسه کنیم، زن احتمالاً دارای ناحیۀ سطحی بزرگ‌تر اما تودۀ بدنی کوچک‌تری خواهد بود و با سرعت بیشتری گرما از دست خواهد داد.

جنس و سن
به هر جهت جنس وقتی صحبت از اندام‌های بدن ما در میان باشد نقشی ایفا می‌کند، که در آن انقباض رگ‌های خونی در زنان نمایان‌تر است. در واقع، شواهدی به دست آمده از یک مطالعه در مقیاس بزرگ در مورد دوقلوها وجود دارد که عنوان می‌کنند که سرمازدگی انگشتان دست و پا تا حدودی توسط ژن‌های ما تعیین می‌شود.
نوسانات هورمونی نیز در چگونگی احساس سرما توسط ما نقش دارند. زنان در طول چرخۀ عادت ماهانه به سرما به شکل متفاوتی پاسخ می‌دهند. در مردان میزان بالاتر سطح تستوسترون می‌تواند حساسیت نسبت به سرما را با حساسیت‌زدایی یکی از گیرنده‌های اصلی سرما در پوست، یعنی TRPM8، کاهش دهد.
از حدود سن 60 سالگی توانایی بدن ما برای حفظ گرما و حس سرما رو به کاهش می‌رود.
همچنین سالمندان در مقایسه با همتایان جوان خود کمتر شروع به لرزیدن می‌کنند مگر اینکه افت زیادی در حرارت ایجاد شده باشد و نیز افراد پیر برای گرم کردن بدن خود دچار مشکل می‌شوند.

چگونه به سرما عادت کنیم
وقتی بدن ما مکرراً در معرض هوای سرد قرار می‌گیرد، در نهایت خود را با آن وفق می‌دهد. اما ما در اینجا در بارۀ حدود 5 دقیقه چرخ زدن در هر روز در هوای بیرون از خانه یا گذراندن بقیۀ زمان خود در آغوش گرما حرف نمی‌زنیم.
خانم دکتر کاستلانی توضیح می‌دهد که بسیار از ساکنان نواحی قطبی پاسخ کمتری در برابر سرما از خود نشان می‌دهند. آنها نیز می‏لرزند و جریان خونشان به پوست محدود می‌شود، اما میزان این واکنش‌ها در آنان کمتر است.
دو راه دیگر برای وفق دادن بدن با سرما وجود دارد: یا افزایش تولید گرمای متابولیک یا نگهداری حرارت.
چگونگی واکنش فرد به سرمای مکرر احتمال دارد تا حدودی به مقدار گرمای از دست داده قابل فروکاستن باشد، اما هنوز چیزهای بسیاری در مورد چگونگی حس دمای پایین و انطباق با آن وجود دارد که محققان در موردش چیزی نمی‌دانند.
بنابراین اگر میل به درک حس لرزیدن دارید، می‌توانید گذراندن زمانی را در هوای بیرون برای بالا بردن میزان تحمل خود امتحان کنید. یا خودتان را به دستکش و لباس گرم خویش برسانید تا سرما را از خود دور نگه دارید.

Source:
Why am I cold when nobody else is?
By Yella Hewings-Martin PhD
Fact checked by Jasmin Collier 
Published Tue 7 November 2017