اینفیوژن تراپی یا درمان تزریقی چیست و چه زمانی نیاز است؟

در این مقاله:
• اینفیوژن تراپی دقیقاً به چه معنی است؟
• از اینفیوژن تراپی برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
• چه انتظاری از اینفیوژن تراپی وجود دارد؟
• آیا اینفیوژن تراپی با ریسک همراه است؟
• خلاصه

اینفیوژن تراپی [درمان تزریقی، تزریق درمانی] زمانی مطرح است که دارو یا مایع از طریق سوزن یا کاتتر تحویل می‌شوند. این راهی برای تحویل دارو در مواردی است که آن را به صورت خوراکی نمی‌توان گرفت یا برای مواردی که لازم است تا دارو به شکل کنترل شده توزیع گردد.

اینفیوژن تراپی دقیقاً به چه معنی است؟
اینفیوژن تراپی زمانی مطرح است که دارو از طریق سوزن یا کاتتر، معمولاً از راه دسترسی وریدی (IV) تحویل می‌گردد. دیگر انواع اینفیوژن تراپی شامل موارد زیر است:
• اپیدورال
• داخل عضلانی
• زیر جلدی
بعضی داروها را نمی‌توان از طریق خوراکی به بیمار داد زیرا قرار گرفتن در سیستم گوارش باعث از دست رفتن اثربخشی آنها می‌شود. اینفیوژن تراپی زمانی به عنوان یک راه جایگزین برای تحویل دارو مطرح می‌گردد که داروی خوراکی همطراز وجود ندارد یا شخص قادر به گرفتن داروی خوراکی نیست.
اگر کسی زمانی در بیمارستان بستری بوده باشد احتمالاً یک مورد تزریق داخل وریدی برای اطمینان از سیراب ماندن بدن و تحویل سریع دارو، در صورت نیاز، داشته است. مورد اشاره شده نوعی اینفیوژن تراپی است. به همین ترتیب از پمپ انسولین برای رهش انسولین در زیر پوست می‌توان به عنوان نمونه‌ای دیگر نام برد.
از اینفیوژن تراپی همچنین می‌توان برای تغذیه کردن و تحویل انواع داروها شامل موارد زیر استفاده کرد:
• آنتی‌بیوتیک
• آنتی‌امتیک
• ضد قارچ
• ضد ویروس
• داروهای بیولوژیک
• فاکتورهای خون
• شیمی درمانی
• کورتیکوستروئیدها (کورتیکواستروئیدها)
• هورمون‌های رشد
• جایگزینی ایمونوهموگلوبین
• ایمنی درمانی
• داروهای اینوتروپیک قلب
اینفیوژن تراپی همچنین در غالب موارد به دلیل دوزاژ قابل کنترل داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال بعضی انواع شیمی درمانی نیاز به تحویل آهسته به داخل جریان خون دارند. داروهای دیگری مثل موارد زیر در موقعیت‌های مرگ و زندگی نیاز به تحویل سریع دارند:
• شوک آناپلاستیک
• حمله قلبی
• مسمومیت
• استروک

از اینفیوژن تراپی برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
شیمی درمانی یک درمان متداول برای انواع متعددی از سرطان است. در حالی که برخی داروهای شیمی درمانی از طریق خوراکی تحویل می‌شوند، بسیاری از آنها را باید از راه وریدی تزریق کرد. در برخی موارد، داروهای شیمی درمانی به داخل ستون فقرات یا جاهای خاصی در بدن تزریق می‌شود.
اینفیوژن تراپی امکان تحویل داروها به شکل مستقیم به داخل جریان خون را می‌دهد. این روش همچنین ما را قادر می‌سازد تا داروهای ضد تهوع و داروهای دیگر را بدون نیاز برای استفاده بیشتر از آمپول به بیماران تحویل دهیم. با وجود این استفاده از اینفیوژن تراپی صرفاً محدود به سرطان نیست. این روش همچنین برای موارد زیر استفاده می‌شود:
• اختلالات خودایمنی
• نارسایی احتقانی قلب
• دهیدراسیون
• کمبودهای ایمنی
• عفونت‌های غیر پاسخگو به آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی
• درد
این روش می‌تواند برای تحویل داروهای قدرتمند در مورد اختلالات فهرست شده در زیر مورد استفاده قرار گیرد:
• بیماری کرون
• کولیت اولسراتیو
• لوپوس
• پسوریازیس (سوریازیس)
• ارتریت پسوریاتیک
• ارتریت روماتوئید
اینفیوژن تراپی همچنین برای تحویل دارو در طیفی گسترده از اختلالات که فقط چند نمونه از آنها در زیر فهرست شده‌اند قابلیت استفاده دارد:
• عامل‌های لخته شدن خون برای هموفیلیا (هموفیلی)
• درمان جایگزینی ایمونوهموگلوبولین برای هیپرگاماگلوبولینیمیا (هیپرگاماگلوبولینیمی)
• "ترکیب" دارویی برای میگرن
• کورتیکوستروئیدها و دیگر داروها برای مالتیپل اسکلروزیس
• پلاسمای غنی از پلاکت برای استئوارتریت
• بیسفسفونات‌ها برای استئوپوروزیس
• انسولین برای دیابت (دیابت نوع 1)
• اختلالات هیپرکواگیولیشن که می‌توانند باعث ایجاد لخته خون شوند
• عفونت‌های شدید مثل سلولیت، پنومونیا (پنومونی) و سپسیس

چه انتظاری از اینفیوژن تراپی وجود دارد؟
اینفیوژن تراپی از راه وریدی به طور معمول در تنظیمات کلینیکی مثل مطب پزشک، بیمارستان، تسهیلات سرپایی یا مرکز اینفیوژن انجام می‌شود.
هر مورد تزریق داخل وریدی به معنی استفاده تازه از سوزن یا آمپول است. بنابراین اگر انتظار چند مورد استفاده از این روش در مورد کسی وجود داشته باشد پزشک ممکن است جایگزین‌هایی را برای راه وریدی استاندارد توصیه کند. خطوط مرکزی را می‌توان برای قفسه سینه، دست، گردن، یا کشاله ران تعبیه کرد و برای دوره‌ای طولانی مورد استفاده قرار داد.
جایگزین دیگر کارگذاری یک معبر یا ورودی در زیر پوست با استفاده از ایمپلنت جراحی است. در درمان‌های دیگر، سوزن را می‌توان برای دسترسی به ورید بدون فرو بردن سوزن وارد ورودی مورد اشاره کرد. ورودی یا دهانه مزبور را می‌توان پس از خاتمه درمان از طریق جراحی از بدن جدا کرد.
فارغ از نوع تنظیمات پزشکی، درمان داخل وریدی توسط پرستاران یا دیگر متخصصان مراقبت پزشکی انجام می‌شود. این اقدام نیاز به پایش دقیق دارد، بنابراین اگر فرآیند کار بیش از چند دقیقه زمان نیاز داشته باشد معمولاً برخی انواع مکانیسم کنترلی به راه وریدی ایجاد شده متصل می‌شود تا تحویل دارو یا مایعات یا غذا به شکل درست صورت گیرد. پایش مکرر یا از راه دور همیشه به همراه اینفیوژن تراپی مطرح است.
بسته به داروی تحویلی، این دارو ممکن است به صورت آماده بوده یا پیش از تحویل آماده شود.
اگر انتظار آن باشد که اینفیوژن برای چند ساعت در تنظیمات سرپایی ادامه یابد، معمولاً استفاده از صندلی چرخدار در دستور کار قرار می‌گیرد. شخص می‌تواند چزی بخواند، و از پتو یا دیگر چیزها برای احساس راحتی استفاده کند.
پیش از آغاز کار، پرستار برخی بازبینی‌ها را برای تأیید موارد زیر انجام می‌دهد:
• هویت شخص
• نوع درست دارو و دوز صحیح آن
• زمان درست، زیرا برخی داروها باید در زمان خاصی در روز برای یک بازه زمانی خاص استفاده شوند
• مسیر درست، مثل یک ورید، تزریق یا ورودی دارو
سوزن وارد ورودی دارو یا یک ورید مناسب که معمولاً در دست قرار دارد، می‌شود. یک لوله برای نگهداری دارو به یک کیسه راه وریدی متصل می‌گردد. این کیسه به حالت آویخته باقی می‌ماند تا محلول مورد استفاده به صورت قطره قطره وارد جریان خون شود. بسته به نوع مشخص درمان ممکن است بیمار به چند کیسه IV نیاز داشته باشد.
طول مدت هر درمان به داروی مورد استفاده و اختلال خاص مورد درمان بستگی دارد. درمان مزبور ممکن است 30 دقیقه یا چند ساعت ادامه یابد.
بیمار به طور معمول مقدار زیادی مایعات دریافت می‌کند بنابراین تعجبی نخواهد بود اگر نیاز به استفاده از دستشویی داشته باشد. شخص می‌تواند وسایل IV را با خود به دستشویی ببرد اما ابتدا باید موضوع را به پرستار مراقب وضعیت خود اطلاع دهد.
وقتی دارو توزیع شده باشد، کاتتر از بیمار جدا می‌شود.

آیا اینفیوژن تراپی با ریسک همراه است؟
وارد کردن سرنگ IV معمولاً به نرمی انجام می‌شود، اما احتمال چالش‌برانگیز شدن به ویژه در صورت کوچک بودن وریدهای شخص وجود دارد.
اگر کسی به موارد متعدد اینفیوژن نیاز داشته باشد، این وضعیت می‌تواند با گذشت زمان به ایجاد بافت مجروح منجر گردد، که می‌تواند به وریدها آسیب برساند. ریسک‌های درمان IV شامل موارد زیر است:
• کلاپس وریدها
• عفونت
• فلبیت
• آمبولی هوا
گاهی اوقات امکان جدا شدن سوزن وجود دارد که باعث ورود دارو به بافت‌های اطراف ورید می‌شود. در مورد برخی داروها این اختلال می‌تواند مضر باشد.
ریسک دیگر به نوع داروی مورد استفاده مرتبط است. هر داروی تازه‌ای می‌تواند باعث واکنش قوی بدن شود. اگر کسی در آستانه چنین واکنشی قرار گرفته باشد، این وضعیت به طور معمول در نخستین بار استفاده از درمانی خاص ایجاد می‌شود.
پزشک ریسک‌های بالقوه درمان و نشانه‌هایی را که باید مراقب آنها بود توضیح می‌دهد. نشانه‌های واکنش به اینفیوژن معمولاً عبارتند از:
• سرفه
• برافروختگی صورت
• تب و لرز
• سردرد
• خارش
• درد عضله یا درد مفصل و خشکی آن
• تهوع
• راش یا کهیر
• تنگی نفس
• ورم دست، ورم پا، ورم مچ پا
• ورم زبان، ورم لب، ورم پلک چشم
پیش از آغاز اینفیوژن تراپی باید پزشک خود را از تمامی داروهای مصرفی و نیز مکمل‌های غذایی و مکمل‌های دارویی خود باخبر کنیم چون امکان فعل و انفعال دارویی مطرح است.

خلاصه
اینفیوژن تراپی تحویل دارو یا مایعات به روشی کنترل شده است. این رویکرد اغلب موارد از طریق داخل وریدی یا زیر پوستی انجام می‌شود.
از آنجا که امکان کنترل زمان وجود دارد این روش برای تحویل داروهای شیمی درمانی و دیگر داروهایی که نیاز به تحویل آهسته آنها به بدن مطرح است مورد استفاده قرار می‌گیرد. اینفیوژن تراپی را در عین حال می‌توان برای تحویل داروها به جریان گردش خون به شکل سریع در موارد اورژانسی به کار برد.
اینفیوژن تراپی برای تحویل دارو در درمان‌های متعدد برای طیفی گسترده از اختلالات استفاده می‌شود. این روش معمولاً توسط یک پرستار یا دیگر تکنیسین‌های مراقبت پزشکی و عموماً در تنظیمات بالینی اجراء می‌گردد.
در مورد فواید و ریسک‌های بالقوه مطرح برای اینفیوژن تراپی و نیز برای آشنایی با کارهایی که برای هر چه ایمن‌تر و مؤثرتر کردن آن باید انجام داد با پزشک خود مشورت کنید./

اینفیوژن تراپی یا درمان تزریقی چیست و چه زمانی نیاز است؟
سینتیا تیلور چاووستی، آن پیترانجلو
ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Healthline
What Is Infusion Therapy and When Is It Needed?
Medically reviewed by Cynthia Taylor Chavoustie, MPAS, PA-C —
Written by Ann Pietrangelo
On December 21, 2020