• علایم ایسکمی میوکارد
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• ریسک فاکتورهای ایسکمی میوکارد
• پیامدهای ایسکمی میوکارد
• پیشگیری از ایسکمی میوکارد
• تشخیص ایسکمی میوکارد
• درمان ایسکمی میوکارد
• سبک زندگی و مداوای خانگی
ایسکمی میوکارد زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به قلب کاهش یافته مانع از آن می‌شود که قلب به اکسیژن کافی دسترسی یابد. کاهش جریان خون عموماً نتیجه انسداد جزئی یا کامل شریان‌های قلبی (شریان‌های کرونری) است.
ایسکمی میوکارد که ایسکمی کاردیاک نیز نامیده می‌شود باعث کاهش توانایی عضله قلب برای پمپاژ خون می‌شود. انسداد ناگهانی و شدید یک شریان در قلب می‌تواند به حمله قلبی منجر گردد. ایسکمی میوکارد همچنین می‌تواند باعث آریتمی‌های جدی و غیر نرمال شود.
علایم ایسکمی میوکارد
برخی از مردم دچار ایسکمی میوکارد هیچ نشانه یا علامت جدی از این اختلال ندارند (ایسکمی خاموش).
وقتی علایم در این مورد بروز کنند، شایع‌ترین آنها بروز فشار یا درد در قفسه سینه است که به طور معمول در سمت چپ بدن بروز می‌کند (آنژین پکتوریس). دیگر علایم و نشانه‌ها که که می‌توان با شیوع بیشتر در زنان، سالمندان و مردم مبتلاء به دیابت انتظار داشت، شامل موارد زیر است:
• درد گردن یا درد فک
• درد شانه یا درد بازو
• تند شدن ضربان قلب
• تنگی نفس در هنگام فعالیت جسمانی
• تهوع و استفراغ
• تعریق
• خستگی مفرط
تصویر بالا: علل ایسکمی میوکارد
شرح تصویر:
1. شریان بیمار
2. جریان خون
3. پلاک
4. پارگی پلاک
5. لخته خون
تصویر بالا: روند ایجاد اترواسکلروزیس
شرح تصویر:
1. شریان
2. پلاک در جدار داخلی شریان
3. رشد پلاک، آسیب دیدگی جدار داخلی شریان
4. پارگی پلاک
5. شکل‌گیری لخته خون در جدار شریان
توضیح مهرین - اخبار سلامت: دو تصویر بالا متعلق به مقاله اصلی است و ما شرح مربوط به تصاویر را به فارسی برگردانده‌ایم.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورت بروز درد قفسه سینه به شکل شدید یا دردی در این ناحیه که برطرف نمی‌شود مردم باید به اورژانس مراجعه کنند.
ایسکمی میوکارد زمانی بروز می‌کند که جریان خون در یکی از شریان‌های کرونری قلب یا تعداد بیشتری از آنها کاهش پیدا کند. افت جریان خون مقدار اکسیژن دریافتی توسط عضله قلب را کاهش می‌دهد.
ایسکمی میوکارد ممکن است به تدریج ایجاد گردد زیرا شریان‌ها به مرور زمان مسدود می‌شوند؛ یا ممکن است در صورت انسداد ناگهانی یک شریان به شکل سریع بروز کند.
اختلالاتی که می‌توانند باعث ایجاد ایسکمی میوکارد شوند عبارتند از:
• بیماری شریان کرونری (اترواسکلروزیس). پلاک‌های عمدتاً از جنس کلسترول در دیواره شریان انباشته می‌شوند و جریان گردش خون را محدود می‌کنند. اترواسکلروزیس شایع‌ترین علت ایسکمی میوکارد است.
• لخته شدن خون. احتمال پاره شدن پلاک‌های ایجاد شده در اترواسکلروزیس وجود دارد که این باعث لخته شدن خون می‌شود. خون لخته شده ممکن است یک شریان را مسدود کرده و به ایسکمی میوکارد شدید و ناگهانی منجر شود، که نتیجه آن حمله قلبی است. در موارد نادر لخته خون ممکن است از نقطه دیگری در بدن حرکت کرده در مسیر خود وارد شریان کرونری شود.
• اسپاسم شریان کرونری. این سفت شدن موقتی عضلات دیواره شریان ممکن است باعث کاهش مختصر یا حتی پیشگیری از جریان خون به قسمتی از عضله قلب شود. اسپاسم شریان کرونری یک علت ناشایع ایسکمی میوکارد محسوب می‌شود.
درد قفسه سینه به همراه ایسکمی میوکارد ممکن است به تحریک موارد زیر بروز کند:
• فعالیت فیزیکی
• استرس عاطفی
• سردی هوا
• مصرف کوکائین
• خوردن غذای سنگین یا زیاد در یک وعده
• مقاربت جنسی
ریسک فاکتورهای ایسکمی میوکارد
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلاء به ایسکمی میوکارد شامل موارد زیرند:
• تنباکو. دود کردن سیگار (و سیگارت) و تماس درازمدت با دود غیر مستقیم آن می‌تواند باعث آسیب دیدن دیواره‌های داخلی شریان‌ها شود. این آسیب ممکن است به توده‌های کلسترول و دیگر مواد امکان تجمع دهد و جریان خون را در شریان‌های کرونری کُند کند. سیگار کشیدن باعث اسپاسم شریان‌های کرونری شده و نیز ریسک لخته شدن خون را افزایش می‌دهد.
• دیابت. دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 با افزایش خطر ایسکمی میوکارد، حمله قلبی و دیگر مشکلات قلب مرتیط شده‌اند.
• بالا بودن فشار خون. به مرور زمان بالا بودن فشار خون می‌تواند باعث شتاب گرفتن اترواسکلروزیس شود که نتیجه آن آسیب دیدن شریان‌های کرونری است.
• بالا بودن سطح کلسترول خون. کلسترول یک جزء اصلی توده‌هایی است که می‌توانند باعث باریک شدن شریان‌های کرونری شوند. میزان بالای کلسترول بد (لیپوپروتئین کم-چگالی، یا کلسترول LDL) در خون ممکن است نتیجه یک اختلال ارثی یا دنبال کردن رژیم غذایی دارای مقادیر بالای چربی‌های اشباع شده و کلسترول باشد.
• سطح بالای تری‌گلیسیرید خون. تری‌گلیسیریدها، که نوع دیگری از چربی خون محسوب می‌شوند، نیز می‌توانند عامل تقویت کننده اترواسکلروزیس باشند.
• چاقی. چاقی با دیابت، بالا بودن فشار خون و بالا بودن میزان کلسترول مرتبط است.
• محیط کمر. اندازه دور کمر به میزان بالاتر از 89 سانتی‌متر (35 اینچ) در مورد زنان و 102 سانتی‌متر (40 اینچ) در مردان خطر هیپرتانسیون، دیابت و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
• فقدان فعالیت فیزیکی. عدم ورزش به میزان کافی عامل تقویت کننده چاقی بوده و با افزایش میزان کلسترول و تری‌گلیسیرید مرتبط است. مردمی که به شکل منظم ورزش‌های ایروبیک انجام می‌دهند از سلامت قلبی بهتری برخوردارند، که این سلامت با کاهش ریسک ایسکمی میوکارد و حمله قلی همراه است. ورزش همچنین باعث کاهش فشار خون می‌شود.
پیامدهای ایسکمی میوکارد
ایسکمی میوکارد همچنین می‌تواند به عوارض جدی شامل موارد زیر منجر گردد:
• حمله قلبی
• آریتمی (بی‌نظمی ضربآهنگ قلب)
• نارسایی قلبی
پیشگیری از ایسکمی میوکارد
همان عادات مربوط به سبک زندگی که می‌توانند به درمان ایسکمی میوکارد کمک کنند در عین حال در وهله به پیشگیری از این اختلال نخست کمک می‌کنند. در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم برای قلب می‌تواند به قوی، منعطف و نرم نگه داشتن شریان‌ها کمک کرده و امکان جریان حداکثری خون را فراهم کند.
تشخیص ایسکمی میوکارد
پزشک تشخیص را با طرح پرسش‌هایی در مورد تاریخچه پزشکی و معاینه بالینی شروع می‌کند. پس از آن پزشک می‌تواند موارد زیر را توصیه کند:
• الکتروکاردیوگرام (ECG)
• تست استرس. ریتم قلبی، فشار خون و تنفس فرد در زمانی که روی تردمیل راه رفته یا روی دوچرخه ثابت دوچرخه‌سواری می‌کند پایش می‌شود. ورزش باعث می‌شود تا پمپاژ قلب افزایش یابد و تندتر از میزان معمول شود، بنابراین تست استرس می‌تواند به کشف مشکلات قلبی که ممکن است در شرایط دیگر قابل ملاحظه نباشند کمک نماید.
• اکوکاردیوگرام
• اکوکاردیوگرام استرس. اکوکاردیوگرام استرس مشابه اکوکاردیوگرام معمولی است، جز اینکه این تست پس از ورزش کردن در مطب دکتر با استفاده از تردمیل یا دوچرخه ثابت انجام می‌شود.
• تست استرس هسته‌ای. مقدار کمی ماده رادیواکتیو به داخل جریان خون تزریق می‌شود. در زمان ورزش کردن شخص، پزشک می‌تواند جریان خون را در قلب و ریه‌ها مشاهده کند که این موضوع به شناسایی مشکلات گردش خون کمک می‌کند.
• انژیوگرافی کرونری. یک رنگ به داخل رگ‌های خونی قلب تزریق می‌شود. سپس یک سری عکس‌های اشعه X (انژیوگرام) گرفته می‌شود که مسیر رنگ را نشان می‌دهد. این تست به پزشک درکی با جزئیات در مورد داخل عروق خونی می‌دهد.
• CT اسکن کاردیاک. این تست می‌تواند نشان دهد که آیا شخص دچار تجمع کلسیم در شریان‌های کرونری است یا خیر - که نشانه‌ای از اترواسکلروزیس کرونری محسوب می‌شود. با استفاده از تست مزبور در عین حال شریان‌های قلب قابل مشاهده خواهد بود.
درمان ایسکمی میوکارد
هدف درمان ایسکمی میوکارد بهبود جریان خون به عضله قلب است. بسته به شدت اختلال دکتر ممکن دارو، عمل جراحی یا هر دو را توصیه کند.
دارو
داروهای مورد استفاده برای درمان ایسکمی میوکارد شامل موارد زیر است:
• آسپیرین. مصرف روزانه آسپیرین یا یک داروی رقیق کننده خون دیگر می‌تواند به پیشگیری از انسداد شریان‌های کرونری کمک کند. مردم باید پیش از مصرف آسپیرین با پزشک مشورت کنند زیرا در صورت ابتلاء به یک اختلال خونریزی دهنده یا مصرف یک داروی رقیق کننده خون دیگر آسپیرین ممکن است برای شخص مناسب نباشد.
• نیترات‌ها. این داروها باعث گشاد شدن شریان‌ها شده جریان خون را به قلب و از قلب بهبود می‌بخشند. بهبود جریان خون به این معنی است که قلب ناچار نخواهد بود تا سخت کار کند.
• بتا بلوکرها. این داروها به ریلکس شدن عضلات قلب، کند شدن ضربان قلب و کاهش فشار خون کمک می‌کنند به طوری که خون بتواند با سهولت بیشتری جریان یابد.
• بلوک کننده‌های کانال کلسیم. این داروها رگ‌های خونی را ریلکس و متسع می‌کنند، که این باعث افزایش جریان خون به قلب می‌شود. بلوک کننده‌های کانال کلسیم در عین حال باعث کند شدن پالس قلبی و کاهش بار قلبی می‌شود.
• داروهای کاهش دهنده کلسترول. این داروها ماده اولیه تشکیل دهنده توده‌های روی شریان‌های کرونری را کاهش می‌دهند.
• مهار کننده‌های آنزیم تبدیل انژیوتنسین (ACE). این داروها به شل شدن رگ‌های خونی و کاهش فشار خون کمک می‌کنند. در صورت ابتلاء شخص به دیابت یا فشار خون در کنار ایسکمی میوکارد پزشک ممکن است این داروها را توصیه کند. مهار کننده‌های ACE ممکن است برای افراد دچار نارسایی قلب یا عدم کفایت پمپاژ خون توسط قلب نیز تجویز گردد.
رانولازین (رانکسا). این دارو به ریلکس شدن شریان‌های کرونری برای فروکش آنژین کمک می‌کند. رانولازین ممکن است به همراه دیگر داروهای آنژین مثل بلوک کننده‌های کانال کلسیم، بتا بلوکرها یا نیترات‌ها تجویز گردد.
اقداماتی برای بهبود جریان خون
گاهی از اوقات برای بهبود جریان خون به درمان تهاجمی‌تری نیاز است. اقدامات کمک کننده می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
• انژیوپلاستی و استنت‌گذاری. یک کاتتر به داخل قسمت باریک شده شریان وارد می‌گردد. یک سیم دارای بالونی کوچک وارد بخش باریک شده گشته و برای باز کردن شریان بالون باد می‌شود. سپس برای باز نگه داشتن شریان یک استنت در آن قرار می‌گیرد.
• جراحی بای‌پس شریان کرونری. جراح از یک رگ مربوط به قسمت دیگری از بدن برای ایجاد یک گرافت استفاده می‌کند که اجازه می‌دهد تا خون در اطراف شریان کرونری مسدود یا باریک شده جریان یابد. این نوع عمل جراحی صرفاً برای بیمارانی استفاده می‌شود که دارای چند شریان کرونری باریک شده هستند.
• کانترپالسیشن خارجی تقویت شده. این روش درمان غیر تهاجمی سرپایی ممکن است در صورت عدم اثربخشی دیگر درمان‌ها توصیه شود. کاف‌های ایجاد شده دور ساق پای بیمار به نرمی با هوا پر شده و سپس باد ایجاد شده تخلیه می‌شود. فشار ایجاد شده بر روی رگ‌های خونی می‌تواند باعث بهبود جریان خون به قلب گردد.
سبک زندگی و مداوای خانگی
تغییرات سبک زندگی می‌توانند بخش مهمی از درمان باشند. برای پیگیری سبک زندگی سلامت قلب:
• سیگار نکشید
• بیماری‌های زیربنایی خود را مدیریت کنید
• غذاهای سالم بخورید
• ورزش کنید
• وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید
• از استرس خود بکاهید
برخورداری از چکاپ منظم پزشکی مهم است. برخی از ریسک فاکتورهای اصلی ایسکمی میوکارد مثل کلسترول بالا، فشار خون بالا و دیابت، در مراحل اولیه خود فاقد علامتند. کشف زودهنگام و درمان این بیماری‌ها می‌تواند به سلامت عمرانه قلب کمک کند./
• مایو کلینیک
• ترجمۀ فرهنگ راد
Source:
Mayo Clinic
Myocardial ischemia
April 06, 2019
