بافت عضله قلب - آنچه دانستنش نیاز است

• بافت عضله قلب چیست؟
• بافت عضله قلب چگونه عمل می‌کند؟
• بافت عضله قلب چه ساختاری دارد؟
• چه اختلالاتی به بافت عضله قلب آسیب می‌زنند
• نکاتی برای سلامت بافت عضله قلب
• خلاصه

بافت عضله کاردیاک [بافت عضله قلب] یا میوکاردیوم، نوعی بافت خاص عضلانی است که قلب را تشکیل می‌دهد. این بافت ماهیچه‌ای، که به شکل غیر ارادی منقبض و منبسط می‌شود، مسؤول حفظ پمپاژ خون در اطراف بدن است.
بدن انسان حامل سه نوع مختلف بافت عضلانی است: اسکلتی، نرم، و کاردیاک (قلبی). تنها بافت عضله قلب، دارای عضلانی به نام میوسیت، در قلب وجود دارد.

بافت عضله قلب چیست؟
عضله بافتی فیبروزه است که برای ایجاد حرکت منقبض می‌شود. سه نوع بافت ماهیچه‌ای در بدن وجود دارد: اسکلتی، نرم، و کاردیاک. عضله کاردیاک بسیار سازمان یافته است و حامل انواع متعددی از سلول شامل فیبروبلاست‌ها، سلول‌های عضلانی نرم، و کاردیومیوسیت‌ها است.
عضله کاردیاک فقط در قلب وجود دارد. این عضله دارای بافت عضله قلب است که کنش‌های بسیار هماهنگی ارائه می‌دهد که قلب را در حالت پمپاژ و تأمین گردش خون در سراسر بدن نگه می‌دارد.
خلاف بافت عضله اسکلتی، مثل مورد موجود در بازوها و ناحیه ساق پا، حرکات بافت عضله قلب غیر ارادی است. این بدان معنی است که آنها خودکار هستند و شخص کنترلی بر آنها نمی‌تواند داشته باشد.

بافت عضله قلب چگونه عمل می‌کند؟
قلب همچنین حامل انواع تخصصی بافت کاردیاک دارای سلول‌های "پیس‌میکر" است. این سلول‌ها در پاسخ به ایمپالس‌های الکتریکی ناشی از سیستم عصبی منقبض و منبسط می‌شوند.
سلول‌های پیس‌میکر تکانش‌های الکتریکی یا پتانسیل کنش تولید می‌کنند، که به عضلات کاردیاک می‌گویند که منقبض و ریلکس شوند. سلول‌های پیس‌میکر نرخ قلبی را کنترل کرده و تعیین می‌کنند که قلب با چه سرعتی خون را پمپاژ کند.

بافت عضله قلب چه ساختاری دارد؟
بافت عضله قلب قدرت و انعطاف‌پذیری خود را از بافت عضله قلب به هم پیوسته یا الیاف خود می‌گیرد.
اغلب سلول‌های عضله کاردیاک حامل یک هسته هستند اما برخی از آنها دو هسته دارند. هسته سلول خانه تمامی انواع مواد ژنتیکی سلول است.
سلول‎های عضله کاردیاک همچنین حامل میتوکندری هستند، که بسیاری از مردم آن را "نیروگاه سلول‌ها" می‌نامند. میتوکندری‌ها اندامک‌هایی هستند که اکسیژن و گلوکز را به انرژی در شکل ادنوزین تری‎فسفات (ATP) تبدیل می‌کنند.
سلول‎های عضله کاردیاک زیر میکروسکپ به شکل رشته یا نوارهای باریک ظاهر می‌شوند. این رشته‌ها به علت دگرگون شدن الیاف تشکیل دهنده پروتئین‌های میوسین و اکتین به صورت نواری ظاهر می‌شوند. رشته‌های تاریک نشان دهنده الیاف ضخیم تشکیل دهنده پروتئین‌های میوسین است. رشته‌های باریک و روشن‌تر حامل اکتین هستند.
وقتی یک سلول عضله کاردیاک منقبض می‌شود، الیاف میوسین الیاف اکتین را به سمت یکدیگر می‌کشد، که این باعث منقبض شدن سلول می‌شود. این سلول از ATP برای قدرت‌بخشی این انقباض استفاده می‌کند.
یک رشته میوسین منفرد به دو رشته اکتین در طرف دیگر متصل می‌شود. این اشکال یک واحد منفرد بافت عضلانی، سارکومر، نامیده می‌شوند.
دیسک‌های جاسازی شده سلول‎های عضله کاردیاک را به هم متصل می‌کنند. اتصالات خاص داخل دیسک‌های مزبور تکانش‌های الکتریکی را از یک سلول عضله قلب به دیگری تقویت می‌کنند.
دسموزوم‌ها ساختارهای دیگری هستند که در دیسک‌های جاسازی شده وجود دارند. اینها به کنار هم نگه داشتن الیاف عضله کاردیاک کمک می‌کنند.

چه اختلالاتی به آن آسیب می‌زنند
کاردیومیوپاتی به گروهی از اختلالات پزشکی اشاره دارد که به بافت عضله قلب آسیب زده و توانایی قلب برای پمپاژ خون یا ریلکس شدن نرمال را دچار اختلال می‌کنند.
برخی علایم شایع کاردیومیوپاتی شامل موارد زیر است:
• مشکلات تنفسی یا تنگی نفس
• خستگی مفرط
• ورم ساق پا، ورم مچ پا، و پا
• التهاب در ناحیه شکم یا گردن
• بی‌نظمی ضربان قلب (آریتمی)
• زمزمه قلب
• سرگیجه یا سبکی سر
عوامل افزایش دهنده خطر کاردیومیوپاتی شامل موارد زیر است:
• دیابت
• بیماری تیروئید
• بیماری کرونری قلب
• حمله قلبی
• هیپرتانسیون مزمن
• عفونت‎ها باکتریایی آسیب زننده به عضله قلبی
• بیماری دریچه‌ای قلب
• مصرف زیاد مشروب الکلی
• تاریخچه خانوادگی کاردیومیوپاتی
حمله قلبی به علت انسداد شریان می‌تواند مانع رسیدن خون به برخی نواحی قلب شود. در نهایت بافت عضله قلب در این نواحی شروع به مردن می‌کند.
مرگ بافت عضله قلب همچنین ممکن است هنگامی بروز کند که میزان نیاز به اکسیژن قلب بیش از مقدار اکسیژن رسانی باشد. این باعث رهش پروتئین‌های کاردیاک مثل تروپونین به جریان خون می‌شود.
برخی مثال‌های کاردیومیوپاتی شامل موارد زیرند:

کاردیومیوپاتی اتساعی
کاردیومیوپاتی اتساعی باعث می‌شود تا بافت عضله قلب بطن چپ گسترش یافته و دهلیزهای قلب بزرگ شود.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) یک اختلال ژنتیکی است که در آن کاردیومیوسیت‌ها به یک روال منظم آرایش داده نشده‌اند و در عوض دچار نابسامانی هستند. HCM می‌تواند باعث اختلال جریان خون از دهلیزها شده آریتمی ایجاد کند یا به نارسایی احتقانی قلب منجر شود.

کاردیومیوپاتی تحدیدی
کاردیومیوپاتی تحدیدی (RCM) به وضعیتی اشاره دارد که در آن دیواره‌های دهلیزها سفت می‌شوند. وقتی چنین اتفاقی رخ می‌دهد دهلیزها نخواهند توانست تا برای جا دادن مقدار کافی خون به قدر کافی شل یا منبسط شوند.

دیسپلازی اریتموژنیک بطن چپ
این شکل نادر کاردیومیوپاتی باعث نفوذ چربی در بافت عضله قلب بطن چپ می‌شود.

کاردیومیوپاتی املوئید ترانستریتین
این نوع کاردیومیوپاتی هنگامی ایجاد می‌شود که پروتئین‌های املوئید انباشته شده و توده‎هایی را در دیواره بطن چپ تشکیل می‌دهند. توده‌های املوئید باعث سفت شدن دیواره بطن می‌شوند که این مانع از پر شدن بطن از خون شده و توانایی آن را برای پمپاژ خون از قلب کاهش می‌دهد. این نوعی از RCM است.

نکاتی برای سلامت بافت عضله قلب
انجام ورزش‌‌های اروبیک به شکل منظم می‌تواند به قدرت‌گیری بافت عضله قلب کمک کرده و قلب و ریه‌ها را سالم نگه دارد.
فعالیت اروبیک شامل حرکات عضلات اسکلتی بزرگ است که باعث می‌شود تا شخص سریع‌تر تنفس کرده و ضربان قلب تسریع شود.
در طول این نوع ورزش اغلب می‌توان قلب را در راستای کفایت بیشتر پرورش داد.
برخی مثال‌ها در مورد ورزش‌های اروبیک شامل موارد زیر است:
• دویدن یا پیاده‌روی سریع
• راه‌پیمایی یا کوهنوردی
• دوچرخه‌سواری
• شنا
• طناب‌بازی
• رقص
• بالا رفتن از پله‌ها
"دپارتمان سلامت و خدمات انسانی" (DHHS) توصیه‌های زیر را در "راهنمای فعالیت بدنی آمریکایی‌ها" ارائه داده است:
• کودکان سنین 6 تا 17 سال باید هر روزه 60 دقیقه فعالیت جسمانی با شدت متوسط تا بالا انجام دهند.
• افراد بزرگسال سنین 18 و بالاتر باید هر هفته 150 دقیقه ورزش اروبیک با شدت متوسط یا 75 دقیقه فعالیت با شدت بالا انجام دهند.
• زنان باردار باید سعی کنند تا دستکم هر هفته 150 دقیقه فعالیت اروبیک با شدت متوسط انجام دهند.
DHHS همچنین پیشنهاد می‌کند که مردم باید طیف گسترده‌ای از فعالیت اروبیک را در طول هفته انجام دهند. مردم دچار اختلالات مزمن یا ناتوانی می‌توانند ورزش اروبیک را با حداقل دو جلسه حرکات قدرتی برای عضلات جایگزین کنند.

خلاصه
بافت عضله قلب نوعی بافت تخصصی بسامان است که صرفاً در قلب وجود دارد. بافت عضله قلب مسؤول حفظ پمپاژ قلبی و رساندن خون به سراسر بدن است.
بافت عضله قلب یا میوکاردیوم حامل سلول‌هایی است که در پاسخ به تکانش‌های الکتریکی نشأت گرفته از سیستم عصبی منقبض و منبسط می‌شوند. این سلول‎های کاردیاک برای ایجاد انقباضات موزون و موج‌واری که ضربان قلب است با یکدیگر کار می‌کنند.
ورزش‌های اروبیک منظم می‌توانند بافت عضله قلب را تقویت کرده و خطر حمله قلبی، استروک، و دیگر بیماری‌های قلب و عروق را کاهش دهند./

• جِیمی اسکه، دکتر پایال کوهلی
• ترجمه محمدقاسم رافعی

Source:
Medical News Today
What to know about cardiac muscle tissue
Last reviewed Thu 20 June 2019
By Jamie Eske
Reviewed by Dr. Payal Kohli, MD, FACC